Παναγιώτης Σωτήρης*
Να το πούμε πολύ απλά: Για το ΕΜΠ αποτέλεσε τίτλο τιμής το γεγονός ότι για αρκετά χρόνια στους server του φιλοξενούνταν το Indymedia. Η επιλογή της Πρυτανείας να συναινέσει στη διακοπή της σχετικής πρόσβασης, ύστερα από διάφορες εισαγγελικές παραγγελίες, αποτελεί μαύρη σελίδα στην ιστορία του ΕΜΠ, όπως και του δημόσιου πανεπιστημίου γενικότερα, πηγαίνοντάς μας πίσω στις εποχές των κυβερνητικών επιτρόπων και του σπουδαστικού της Ασφάλειας....
Το δημόσιο πανεπιστήμιο και οι υποδομές του, συμπεριλαμβανομένων, των ψηφιακών / δικτυακών, δεν βρίσκονται εκεί απλώς και μόνο για να διευκολύνουν την εκπαιδευτική και ερευνητική λειτουργία του. Τα Πανεπιστήμια δεν είναι μόνο εκπαιδευτήρια. Είναι – πάνω από όλα – δημόσιοι χώροι στους οποίους ξεδιπλώνονται μαζικές συλλογικές πρακτικές και κινήματα. Η ιστορία του πανεπιστημίου είναι γεμάτη από μεγάλες πολιτικές συγκρούσεις που είτε διεξήχθηκαν μέσα στο πανεπιστήμιο είτε το διαπέρασαν. Αυτό περιλάμβανε και την αξιοποίηση των υποδομών του από μεγάλα κινήματα. Από τη δράση της ΕΠΟΝ μέσα στα Πανεπιστήμια, στην αντιδικτατορική δράση με αποκορύφωμα το Πολυτεχνείο, στους μεταπολιτευτικούς αγώνες και τη φιλοξενία απεργών, εκδηλώσεων, μαζικών διεργασιών σε πανεπιστημιακούς χώρους, είναι μακρύς ο κατάλογος των τρόπων που οι υποδομές του Πανεπιστημίου αξιοποιήθηκαν για φαινομενικά «αλλότριους» σκοπούς προς την εκπαίδευση και την έρευνα.
Όμως, αυτοί οι φαινομενικά «αλλότριοι» σκοποί είναι ο πυρήνας της πραγματικής μορφωτικής λειτουργίας του πανεπιστημίου: της ικανότητάς του να είναι ο κόμβος όπου συναντιούνται η κινηματική δράση και η παραγωγή και διάδοση γνώσης, της δυνατότητάς του να είναι ένα εργαστήρι εναλλακτικών τρόπων σκέψης, της λειτουργίας ως ενός ιδιότυπου αντηχείου ευρύτερων πολιτικών και κοινωνικών διεργασιών. Αυτό, άλλωστε, ήταν που έδωσε σε διαφορετικές στιγμές όλες τις προηγούμενες δεκαετίες και το όποιο κύρος στο πανεπιστήμιο.
Σήμερα, ζούμε μια κρίση του πανεπιστημίου ως προς το θεμελιώδη μορφωτικό του ρόλο. Η πολυεπίπεδη έκθεση στην επίδραση μιας αγοραίας επιχειρηματικής κουλτούρας, που διαμεσολαβείται από την αποκλειστική σχεδόν χρηματοδότηση της έρευνας από «προγράμματα», οι πολλαπλές διαπλοκές ανάμεσα σε πανεπιστημιακούς και το κράτος, η συχνή μεταπήδηση ακαδημαϊκών σε κυβερνητικές ή κρατικές θέσεις, οι νέες σχέσεις ιεραρχίας και ελέγχου μέσα στην «ακαδημαϊκή κοινότητα», μορφή των οποίων είναι και οι αλλαγές στη διοίκηση που θεσπίστηκαν, όλα αυτά διαμορφώνουν το υλικό υπόβαθρο μιας πολύ πιο αυταρχικής στροφής μέσα στα πανεπιστήμια, σε συνδυασμό, φυσικά, με την διάθεση των κομμάτων εξουσίας να ξεμπερδεύουν με την ενοχλητική ανορθογραφία της διαρκούς ανάπτυξης μαζικών φοιτητικών κινημάτων.
Η κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου αποτέλεσε επομένως, μια κρίσιμη τομή. Δεν αφορά απλώς τη δυνατότητα να εισβάλλουν τα ΜΑΤ όποτε το κρίνουν, όπως ήδη συμβαίνει με ανατριχιαστικό τρόπο. Αφορά όντως αυτό που αντιλαμβάνονται οι κυρίαρχες δυνάμεις το «τέλος της ασυλίας» των κινημάτων και επιδιώκει και υψώσει πολύ πιο αυταρχικούς φραγμούς απέναντι στη δυνατότητα του πανεπιστήμιου να είναι ζωντανός κοινωνικός χώρος και όχι αυταρχικό εκπαιδευτήριο.
Απέναντι σε όλα αυτά δεν μπορεί να υπάρξει καμιά ανοχή. Κάθε βήμα δικής μας υποχώρησης θα είναι ένα ακόμη αποφασιστικό βήμα στην εμπέδωση του αυταρχισμού. Με αυτή τη «νομιμότητα» που μεθοδεύεται δεν μπορούμε και δεν πρέπει να συμβιβαστούμε. Ας βρούμε τρόπους να αναπτυχθούν νέες συλλογικές μορφές έρευνας στο πλευρό των κινημάτων έξω και πέρα από τα τυπικά της ακαδημαϊκής έρευνας: η ανεργία, η κοινωνική καταστροφή που μας περιβάλλει, η έξαρση του ρατσισμού καθιστούν επιτακτική ανάγκη την άμεση παραγωγή γνώσης και τεκμηριωμένου δημόσιου αντιλόγου και όχι απλώς papers για το βιογραφικό μας. Ας αναζητήσουμε, εμείς ως διδάσκοντες, τεχνικούς τρόπους ώστε στα πανεπιστήμια να φιλοξενούνται κινηματικές ιστοσελίδες και εναλλακτικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί, ιδίως εάν σκεφτούμε πόσος ψηφιακός χώρος σπαταλιέται στην άσκοπη διαφήμιση προγραμμάτων αμφίβολης χρησιμότητας. Ας αναλάβουμε εμείς να κατοχυρώσουμε ότι αίθουσες και αμφιθέατρα θα μπορούν να χρησιμοποιούνται για εκδηλώσεις, συζητήσεις, κινηματικά φεστιβάλ, σε πείσμα της τάσης οι χώροι των πανεπιστημίων να αφορούν μόνο «διδασκαλία και έρευνα». Ας σταθούμε εμείς και όχι οι φοιτητές και οι φοιτήτριές μας μπροστά στις εισόδους των ιδρυμάτων, την επόμενη φορά που θα θελήσουν να εισβάλουν οι δυνάμεις καταστολής.
Κοντολογίς, ας αναλάβουμε την ευθύνη που μας αναλογεί, για να μη γίνουμε – εκ των πραγμάτων…- συνένοχοι στο έγκλημα.
*Μέλος της Δ.Ε. της ΠΟΣΔΕΠ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου