Η σύγκρουση μεταξύ των δύο γιων του Οιδίποδα, Πολυνείκη και Ετεοκλή, για την εξουσία στη Θήβα έχει τελειώσει. Τα δύο αδέλφια βρίσκονται νεκρά στο πεδίο της μάχης. Ο Κρέων, ο νέος βασιλιάς της Θήβας, έχει δώσει διαταγή να παραμείνει άταφος ο Πολυνείκης, που πολέμησε ενάντια στην πατρίδα του. Όμως η αδελφή του νεκρού, Αντιγόνη, αποφασίζει να τον τιμήσει με την πρέπουσα ταφή. Συλλαμβάνεται και οδηγείται στον Κρέοντα, που, τηρώντας τους νόμους της πολιτείας, την καταδικάζει σε θάνατο. Ο βασιλιάς παραμένει αμετάπειστος ακόμη και μετά την παρέμβαση του γιου του, Αίμονα, και διατάζει να θαφτεί η Αντιγόνη ζωντανή σε μια σπηλιά. Ωστόσο, τα δεινά που έχει προβλέψει ο μάντης Τειρεσίας δεν θα αργήσουν να γίνουν πραγματικότητα. Η καθυστερημένη υπαναχώρηση του βασιλιά δεν θα προλάβει την καταστροφή. Η Αντιγόνη έχει απαγχονιστεί μέσα στη φυλακή της, ο Αίμονας έχει αυτοκτονήσει και η Ευρυδίκη, γυναίκα του Κρέοντα, ακολουθεί τον γιο της στο θάνατο.
Ο Σοφοκλής έκανε τον Κρέοντα σύμβολο της εξουσίας και την Αντιγόνη σύμβολο της Ανυπακοής στο διηνεκές. Κάποιοι δεν εστιάζουν στην Ανυπακοή της Αντιγόνης, αλλά στην Αγάπη της. Κάθε εποχή θέλει την τραγωδία να φωτίζεται από τη δική της πλευρά. Αλλά να που η τραγωδία επαναλαμβάνεται. Ο νόμος είναι νόμος, το Συμβούλιο είναι Συμβούλιο, η διαδικασία είναι διαδικασία, λέει ο υπουργός-Κρέοντας για την περίπτωση Δημάκη. Παντού Κρέοντες, λοιπόν. Μόνο Κρέοντες.
Και τι διεκδικεί με τη ζωή του ο Βασίλης Δημάκης; Τη μόρφωσή του. Την «απελευθέρωση», το πέταγμα μακριά απ’ αυτό που τον έκανε παραβατικό. Αλλά ο νόμος είναι νόμος, λέει ο Κρέων! Θυμάμαι την Αντιγόνη που έπαιζαν οι σύντροφοι του Νέλσονα Μαντέλα στη φυλακή για να αντέχουν, για να συνεχίσουν να σκέφτονται και να αισθάνονται «μεγαλοπρεπώς», για να αποτολμούν σκέψεις υψιπετείς και να επιδεικνύουν συνάμα μία υψηλή αίσθηση του εαυτού τους. Ναι, ο Δημάκης αισθάνεται έτσι. Δηλαδή μεγαλοπρεπώς. Γιατί η ανυπακοή του απέναντι στο νόμο είναι για πρώτη φορά δίκαιη. Γιατί αυτή η «α-μετροέπεια», που οι αρχαίοι Έλληνες αποκαλούσαν «ύβρη», καθιστά το άτομο ιερόσυλο αλλά και ήρωα αν η στάση του επιβεβαιωθεί εκ των υστέρων. Στην περίπτωση του Βασίλη Δημάκη η πράξη της ανυπακοής του είναι δικαιωμένη ήδη.
Ο ετερόδοξος, όπως η Αντιγόνη, είναι ο «άλλος» προβάλει την αξία μιας ιδεώδους αρχής ως πηγή του νοήματος της ζωής. Εδώ η ιδεώδης αρχή είναι η παιδεία με την απελευθερωτική της δύναμη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου