Καυτό (ελληνοτουρκικό) καλοκαίρι

του Δημήτρη Μηλάκα

Σε τροχιά (παρατεταμένης) κρίσης εισέρχονται οι ελληνοτουρκικές σχέσεις μετά τη δημόσια ανακοίνωση του Ταγίπ Ερντογάν ότι θα απενεργοποιήσει τους απευθείας διαύλους επικοινωνίας μεταξύ των δύο χωρών και την κατηγορηματική διαβεβαίωση ότι δεν πρόκειται να συναντήσει ποτέ ξανά τον Έλληνα πρωθυπουργό.
Το ξέσπασμα οργής του Τούρκου Προέδρου, σύμφωνα με όσα δημόσια είπε, πυροδοτήθηκε από το γεγονός ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός «ανακάτεψε» τρίτους, δηλαδή τις ΗΠΑ, στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και από την «έκκληση» που έκανε στην ομιλία του στο αμερικανικό Κογκρέσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζητώντας από τους Αμερικανούς βουλευτές να «μπλοκάρουν» τα εξοπλιστικά προγράμματα της τουρκικής αεροπορίας.
Ωστόσο, η επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον και γενικότερα τα όποια αποτελέσματα προέκυψαν από αυτήν την επίσκεψη, αποτελούν το πρόσχημα και τη δικαιολογία της «οργής» του Τούρκου Προέδρου, καθώς η Άγκυρα είχε δρομολογήσει τη δημιουργία σκηνικού έντασης στα ελληνοτουρκικά πολύ πριν από την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στις ΗΠΑ.

Σκηνικό έντασης
Αυτό το σκηνικό έντασης δημιουργήθηκε πριν καν την ανακοίνωση της επίσκεψης του πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον και συντηρείται εμπράκτως και ύστερα από αυτήν με:

• Διαρκείς παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου.
• Επανειλημμένες υπερπτήσεις τουρκικών μαχητικών πάνω (και) από κατοικημένα ελληνικά νησιά.
• Συντήρηση του θέματος των «γκρίζων ζωνών» με διαρκείς NOTAM και NAVTEX για δεσμεύσεις περιοχών ελληνικής κυριαρχίας για ασκήσεις και επιστημονικές έρευνες.
• Συνεχής επανάληψη της απαίτησης για αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών σε ανατολικό Αιγαίο και Δωδεκάνησα.
• Προειδοποιήσεις για επικείμενες γεωτρήσεις (με την αγορά του τέταρτου τουρκικού πλωτού γεωτρύπανου) στην ανατολική Μεσόγειο.
• Έμπρακτη υπενθύμιση των δυνατοτήτων των τουρκικών υπηρεσιών να υποβοηθήσουν το δουλεμπορικό κύκλωμα διακίνησης μεταναστών και προσφύγων.

Όλα τα παραπάνω συνθέτουν τον γνωστό σε όλους (πρώτα και καλύτερα στους Αμερικανούς) καμβά των τουρκικών διεκδικήσεων και πρακτικών σε βάρος της Ελλάδας.

Επικοινωνιακό μπούμερανγκ
Η ελληνική κυβέρνηση ωστόσο, «πούλησε» επικοινωνιακά την επίσκεψη του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ και τη συνάντησή του με τον Πρόεδρο Μπάιντεν ως την απαρχή μιας σαφούς αμερικανικής ανάμειξης, η οποία θα έβαζε φρένο σ’ αυτές τις τουρκικές πρακτικές.
Το επικοινωνιακό «τρικ» ή οι ψευδαισθήσεις που καλλιέργησε η κυβέρνηση διαλύθηκαν λίγες μέρες μετά την επίσκεψη Μητσοτάκη στις ΗΠΑ καθώς η Τουρκία:

• Προχώρησε σε επίδειξη δύναμης στέλνοντας πολεμικά αεροσκάφη να πετάξουν σε απόσταση μόλις 2,5 ν.μ. από την Αλεξανδρούπολη και τις αμερικανικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις σ’ αυτήν την πόλη.
• Συνέχισε την τακτική των παραβιάσεων και υπερπτήσεων πάνω από ελληνικά νησιά.
• Εξέδωσε antiNAVTEX για τον σχεδιασμό ελληνικής άσκησης που περιλαμβάνει Σαμοθράκη και Αη Στράτη επαναλαμβάνοντας τη θέση της περί αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών.
• Υποδέχτηκε το τέταρτο πλωτό της γεωτρύπανο ανακοινώνοντας ότι το καλοκαίρι θα πραγματοποιήσει έρευνες (αδιευκρίνιστο ακόμη πού ακριβώς).
• Ανακοίνωσε την έξοδο ερευνητικού σκάφους στο κεντρικό Αιγαίο δυτικά της Λέσβου.

Με βάση την επικοινωνιακή διαχείριση της επίσκεψης Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον από την ελληνική κυβέρνηση, οι προσδοκίες για μια αμερικανική παρέμβαση υπέρ των ελληνικών θέσεων και κατά της πρόδηλης επιθετικής τουρκικής συμπεριφοράς θα ήταν μια αναμενόμενη φυσιολογική κίνηση, η οποία ωστόσο δεν έγινε.
Αντίθετα, το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών ακόμη και μετά την προκλητική προσέγγιση των τουρκικών μαχητικών στην (αμερικανική) βάση της Αλεξανδρούπολης επανέλαβε την πάγια θέση των ΗΠΑ (η οποία προφανώς δεν άλλαξε ούτε μετά τη συνάντηση Μητσοτάκη – Μπάιντεν) καλώντας τους δύο συμμάχους στο ΝΑΤΟ να συνομιλήσουν και να τα βρουν…
Η αμηχανία που προκάλεσε η αμερικανική στάση «ίσων αποστάσεων» μεταξύ της «δεδομένης Ελλάδας» και της «απρόβλεπτης» Τουρκίας αποτυπώθηκε στις κυβερνητικές ανακοινώσεις που επεσήμαναν (στους Αμερικανούς, λες και δεν το ξέρουν) τους κινδύνους που δημιουργεί για την εύρυθμη λειτουργία της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ η τουρκική συμπεριφορά.

Γη και ύδωρ… τζάμπα
Η απροθυμία των Αμερικανών να αναλάβουν σαφείς δεσμεύσεις για την ελληνική προστασία παρά το γεγονός ότι οι δυο τελευταίες κυβερνήσεις της χώρας έχουν προσφέρει (με τη συμφωνία για τις αμερικανικές βάσεις) γη και ύδωρ αποτυπώνεται και στην έναρξη των συζητήσεων για την προμήθεια από την Ελλάδα των αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών F-35. Με τον τρόπο αυτό η Ουάσιγκτον υπενθυμίζει στην Αθήνα ότι αν θέλει να προστατεύσει τα συμφέροντά της θα πρέπει να συνεχίσει να κινείται στον φαύλο κύκλο των εξοπλισμών υπέρ, φυσικά, (και) της αμερικανικής πολεμικής βιομηχανίας.
Καθώς απομακρυνόμαστε από την επικοινωνιακή φιέστα του πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον, αρχίζουν και γίνονται ορατές οι άμεσες και επικίνδυνες προοπτικές των ελληνοτουρκικών σχέσεων για τους επόμενους μήνες. Όπως σημειώνουν παράγοντες της ελληνικής διπλωματίας η Τουρκία έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει μια μείζονα κρίση οποιαδήποτε στιγμή το επιλέξει:

• Είτε πυροδοτώντας τα μεταναστευτικά ρεύματα.
• Είτε ενεργοποιώντας το πλωτό της γεωτρύπανο σε περιοχές στο Αιγαίο ή την ανατολική Μεσόγειο όπου πριν από δύο χρόνια χαρτογράφησε το ερευνητικό «Oruc Reis» σε αποστάσεις μισού μιλίου (Ρόδο, Καστελλόριζο) έξω από τα ελληνικά χωρικά ύδατα.

Η κατάσταση, όπως σημειώνουν οι ίδιες πηγές, γίνεται ακόμη πιο επικίνδυνη για την Ελλάδα καθώς αυτήν ακριβώς την περίοδο βρίσκεται σε εξέλιξη ένα παράλληλο αμερικανοτουρκικό παζάρι προκειμένου να αποσπαστεί η σύμφωνη τουρκική γνώμη για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, που «καίει» την Ουάσιγκτον. Και σε ένα τέτοιο παζάρι δεν είναι απίθανο τα ανταλλάγματα που θα ικανοποιήσουν την Τουρκία να τα ζητήσουν οι Αμερικανοί από τη «δεδομένη» Ελλάδα.

ΥΓ.: Την ίδια ώρα που η «απρόβλεπτη» Τουρκία απαιτεί / παζαρεύει «τα πάντα», η «δεδομένη» στους Αμερικανούς Ελλάδα έχει συμφωνήσει (όπως συνάγεται από τις δηλώσεις του Αμερικανού υπουργού Άμυνας) να συνεχίσει τη συνεισφορά της στην Ουκρανία με συστήματα και πυρομαχικά πυροβολικού. Αυτή η ελληνική προθυμία προκαλεί βάσιμες ανησυχίες μήπως το εν λόγω πολεμικό υλικό αποτελείται τελικά από ρωσικής κατασκευής αντιαεροπορικά συστήματα που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της αεράμυνας των ελληνικών νησιών, έτσι ώστε οι ΗΠΑ να ικανοποιήσουν έμμεσα την τουρκική απαίτηση για «αποστρατιωτικοποίηση». Αυτή η απορία θα μείνει αναπάντητη μέχρι η κυβέρνηση να παραδώσει στα κόμματα, τουλάχιστον, τον κατάλογο με το τι και πόσα όπλα και πυρομαχικά έχει διαθέσει ή πρόκειται να στείλει στην Ουκρανία…

Πηγή: www.topontiki.gr