από διότι
Με τί ασχολείστε; Ρώτησαν τον κύριο Κόυνερ. Και ο κύριος Κόυνερ απάντησε: “Είμαι πολύ απασχολημένος. Προετοιμάζω το επόμενο λάθος μου.”
Διαβάζοντας αυτά τα λόγια του Μ. Μπρεχτ στην αρχή έχεις την αίσθηση της παραδοξολογίας. Το λάθος, η αποτυχία, που από τα μικρά μας χρόνια μάθαμε να το ξορκίζουμε σαν το μεγαλύτερο κακό στη ζωή, να μας παρουσιάζεται σαν ευλογία; Και μάλιστα να πρέπει να δαπανηθεί χρόνος και σκέψη για να προετοιμαστεί;
Σε μια κοινωνία, στην οποία σύμφωνα με το αξιακό της σύστημα, η επιτυχία μετριέται με την επίδοση, με τα εξωτερικά κριτήρια του χρήματος, της εξουσίας, του μετάλλιου, του κύπελλου, του πτυχίου, της πρώτης θέσης, το λάθος και η αποτυχία είναι a priori μια καταστροφική εμπειρία κι αυτός που κάνει το λάθος, αυτός που αποτυγχάνει θεωρείται ένας άχρηστος, ένας απόβλητος του συστήματος. Κι επειδή κανένας δε θέλει να κουβαλάει πάνω του την ετικέτα του αποτυχημένου, ο φόβος του λάθους και το κυνήγι της πάση θυσίας επιτυχίας έχει πάρει διαστάσεις παγκόσμιας επιδημίας.
Κι όμως. Το λάθος και η αποτυχία είναι ένα μέρος της διαδικασίας της μάθησης. Όταν ένας δημοσιογράφος είχε ρωτήσει τον Έντισον, πώς ένοιωθε που είχε κάνει 25.000 λανθασμένες προσπάθειες μέχρι να φτιάξει μια απλή μπαταρία, εκείνος απάντησε αφοπλιστικά: “Δεν ξέρω γιατί μιλάτε για αποτυχία. Σήμερα ξέρω 25.000 τρόπους που δε φτιάχνεται μια μπαταρία”. Η γνώση, η επιτυχία, το καλό αποτέλεσμα δεν έρχεται αν δεν περάσει μέσα από το λάθος. Ο παλιός αφορισμός, που λέει “τίποτα δεν αποτυγχάνει περισσότερο από την επιτυχία” είναι μια μεγάλη αλήθεια. Η επιτυχία μας κάνει παθητικούς και βολεμένους. Όταν φτάσουμε εύκολα σ’ ένα καλό αποτέλεσμα η φυσική τάση είναι να επαναπαυτούμε, να βαλτώσουμε και να μη θέλουμε καμμιά αλλαγή. Αυτό σημαίνει όμως και καμμία εξέλιξη. Καμμία πρόοδος.
Ο άνθρωπος που φοβάται το λάθος και την αποτυχία στην πρώτη αναποδιά στο πρώτο πέσιμο αντί να σηκωθεί και να ξεσκονίσει τα ρούχα του θα μείνει πεσμένος και θα κλαψουρίζει ή ακόμα χειρότερα θα φροντίσει να μη βγει καθόλου από την πεπατημένη αποφεύγοντας έτσι το λάθος χάνοντας όμως και τη χαρά της δημιουργικής εξέλιξης. Κι αυτό δεν αφορά μόνο τον καθένα μας. Αφορά και ολόκληρη την κοινωνία. Καμιά αλλαγή κοινωνικού συστήματος δεν πραγματοποιήθηκε με την πρώτη προσπάθεια. Στη νεώτερη ιστορία τα λάθη της Παρισινής κομμούνας δίδαξαν τους λαούς πως να κερδίζουν την εξουσία στη μάχη ενάντια στον καπιταλισμό. Τα λάθη κατά την οικοδόμηση του σοσιαλισμού στη Σοβιετική Ένωση, που πισωγύρισαν την ανθρωπότητας στην πορεία της προς τον εξανθρωπισμό, δίδαξαν τους λαούς πως να μη χάνουν την εξουσία που κερδήθηκε με ανείπωτες θυσίες.
Σοφά λοιπόν τα λόγια του Μπέρτολ Μπρεχτ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου