Μια συνέντευξη του ιδιαίτερα έγκυρου και με μεγάλη επιρροή, γερμανού οικονομολόγου Hans Werner Sinn,στην FAZ (Frankfurter Allgemeine Zeitung): Η Γερμανία εκβιάζεται και η μεταφορά πόρων έχει ήδη ξεκινήσει.
Για τον οικονομολόγο ο Hans Werner Sinn η πορεία προς την ένωση μεταφοράς πόρων έχει ήδη ξεκινήσει "Τα πακέτα διάσωσης θα εξαντληθούν σύντομα," λέει σε συνέντευξη του στην FAZ. Το τελικό αποτέλεσμα θα είναι το μοίρασμα της ευθύνης για τα 3.500 δισ. ευρώ χρέους της Νότιας Ευρώπης.
FAZ: Καθηγητά Ζιν, η Αθήνα θα λάβει σύντομα ένα πρόσθετο πακέτο βοήθειας 130 δις ευρώ. Πιστεύετε ότι αυτή θα είναι η τελευταία πληρωμή;
Sinn: Όχι, αυτό θα αρκούσε μόνο για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Πρόκειται απλά για μια επιπλέον ενίσχυση των κατόχων αξιών, που με τον τρόπο αυτό θα ξεφορτωθούν ένα μέρος από τα ελληνικά ομόλογα. Αν θέλαμε πραγματικά να είμαστε χρήσιμοι στους Έλληνες, τότε θα έπρεπε να δώσουμε αυτά τα χρήματα σαν βοήθεια για την έξοδο τους από το ευρώ. Δεν έχουν καμία πιθανότητα να επιστρέψουν στην ανταγωνιστική ζώνη του ευρώ. Θα πρέπει να μειώσουν τις τιμές τους κατά 31%, μόνο και μόνο για να φτάσουν το επίπεδο της Τουρκίας.
Sinn: Όχι, αυτό θα αρκούσε μόνο για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Πρόκειται απλά για μια επιπλέον ενίσχυση των κατόχων αξιών, που με τον τρόπο αυτό θα ξεφορτωθούν ένα μέρος από τα ελληνικά ομόλογα. Αν θέλαμε πραγματικά να είμαστε χρήσιμοι στους Έλληνες, τότε θα έπρεπε να δώσουμε αυτά τα χρήματα σαν βοήθεια για την έξοδο τους από το ευρώ. Δεν έχουν καμία πιθανότητα να επιστρέψουν στην ανταγωνιστική ζώνη του ευρώ. Θα πρέπει να μειώσουν τις τιμές τους κατά 31%, μόνο και μόνο για να φτάσουν το επίπεδο της Τουρκίας.
FAZ: Η Ελλάδα πρέπει να εγκαταλείψει τη νομισματική ένωση προς το συμφέρον της;
Sinn: Ναι, γιατί αν επιμείνουμε να γίνει ανταγωνιστική η Ελλάδα μέσω ενός σχεδίου μείωσης των δαπανών, η χώρα θα βαδίσει προς το χάος.Οι Ευρωπαίοι πολιτικοί μπορεί να επαναλαμβάνουν συνέχεια ότι τα πράγματα θα πάνε προς το καλύτερο, αλλά υπάρχουν πράγματα που από οικονομική άποψη είναι αδύνατον να συμβούν.
FAZ: 31%; Μα τι έχουν πετύχει οι Έλληνες τα δύο προηγούμενα χρόνια;
Sinn: Τίποτα. Αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα, όχι όμως μόνο της Ελλάδας. Πριν από την κρίση οι τιμές στις περιφερειακές χώρες και την Ιταλία εκτινάχθηκαν στα ύψη λόγω του φτηνού δανεισμού που οφειλόταν στο ενιαίο νόμισμα. Η αύξηση των μισθών χρηματοδοτήθηκε με δανεικά, και το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε. Τα χρήματα για τη χρηματοδότηση των εισαγωγών προέρχονταν από εξωτερικό δανεισμό και αυτό λειτούργησε μέχρι που πέρασε η αμερικανική κρίση στην Ευρώπη. Οι σημερινές τιμές εξακολουθούν να είναι οι τιμές της εποχής που έσκασε η φούσκα. Δεν πρόκειται για τιμές διορθωτικές, αλλά για τιμές που πρέπει να μειωθούν. Υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να προχωρήσουμε σε προσαρμογή των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Όμως κάτι τέτοιο εντός του ευρώ δεν είναι δυνατό. Θα είχαμε το ίδιο αποτέλεσμα αν μειώναμε τις τιμές σε σύγκριση με τις πιο ανταγωνιστικές χώρες της νομισματικής ένωσης.
FAZ: Επί δύο χρόνια ακούμε πόσο δύσκολα είναι τα μέτρα μείωσης των δαπανών. Στην πραγματικότητα δεν είχαμε μια εσωτερική υποτίμηση;
Sinn: Όχι, αν και χρειαζόταν μια μείωση σε διψήφιο αριθμό, το επίπεδο των τιμών στην Ισπανία στη διάρκεια της κρίσης μειώθηκε μόνο κατά 1% σε σύγκριση με τις περισσότερο ανταγωνιστικές χώρες. Η Ιταλία και η Πορτογαλία ακρίβυναν ακόμη περισσότερο στη διάρκεια της κρίσης από ό, τι ήταν πριν. Η επιμονή σε λάθος τιμές είναι το βασικό πρόβλημα της Ευρωζώνης. Για το λόγο αυτό θα μπορούσε να φθάσει μέχρι τη διάλυση της. Σε σύγκριση με αυτό το πρόβλημα του χρέους δεν υφίσταται. Οι χώρες της νότιας Ευρώπης ούτε καν πλησίασαν στην επίλυση των προβλημάτων τους. Θα έπρεπε να πάρουν σαν παράδειγμα την Ιρλανδία. Η Ιρλανδία, τα τελευταία 5 χρόνια μείωσε τις τιμές της κατά 16%, σε σύγκριση με τους ευρωπαίους εταίρους της.
Η χώρα είχε ένα έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών στο 4% περίπου του ΑΕΠ, και τώρα μάλιστα εμφανίζει πλεόνασμα. Για αυτό και οι αγορές την εμπιστεύονται ξανά. Για να πετύχει η Ελλάδα όσα πέτυχε η Ιρλανδία, θα πρέπει να προχωρήσει σε εσωτερική υποτίμηση τουλάχιστον κατά 50%, επειδή το ελληνικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών ήταν αρνητικό τρεις φορές περισσότερο από το ιρλανδικό. Κάτι τέτοιο όμως είναι πάρα πολύ επώδυνο. Η Ελλάδα ποτέ δεν θα πετύχει αυτό το στόχο, επειδή τα συνδικάτα εξακολουθούν να είναι πολύ ισχυρά. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει ένα λόμπι εξαγωγέων που θα μπορούσε να απαιτήσει και να πετύχει μια υποτίμηση προκειμένου η χώρα να επιστρέψει πιο ανταγωνιστική. Αντ 'αυτού, υπάρχει μόνο ένα λόμπι εισαγωγέων, που αντιδρά σε μια πραγματική υποτίμηση, αφού αυτό θα κατέστρεφε τις επιχειρήσεις τους.
Sinn: Όχι, αν και χρειαζόταν μια μείωση σε διψήφιο αριθμό, το επίπεδο των τιμών στην Ισπανία στη διάρκεια της κρίσης μειώθηκε μόνο κατά 1% σε σύγκριση με τις περισσότερο ανταγωνιστικές χώρες. Η Ιταλία και η Πορτογαλία ακρίβυναν ακόμη περισσότερο στη διάρκεια της κρίσης από ό, τι ήταν πριν. Η επιμονή σε λάθος τιμές είναι το βασικό πρόβλημα της Ευρωζώνης. Για το λόγο αυτό θα μπορούσε να φθάσει μέχρι τη διάλυση της. Σε σύγκριση με αυτό το πρόβλημα του χρέους δεν υφίσταται. Οι χώρες της νότιας Ευρώπης ούτε καν πλησίασαν στην επίλυση των προβλημάτων τους. Θα έπρεπε να πάρουν σαν παράδειγμα την Ιρλανδία. Η Ιρλανδία, τα τελευταία 5 χρόνια μείωσε τις τιμές της κατά 16%, σε σύγκριση με τους ευρωπαίους εταίρους της.
Η χώρα είχε ένα έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών στο 4% περίπου του ΑΕΠ, και τώρα μάλιστα εμφανίζει πλεόνασμα. Για αυτό και οι αγορές την εμπιστεύονται ξανά. Για να πετύχει η Ελλάδα όσα πέτυχε η Ιρλανδία, θα πρέπει να προχωρήσει σε εσωτερική υποτίμηση τουλάχιστον κατά 50%, επειδή το ελληνικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών ήταν αρνητικό τρεις φορές περισσότερο από το ιρλανδικό. Κάτι τέτοιο όμως είναι πάρα πολύ επώδυνο. Η Ελλάδα ποτέ δεν θα πετύχει αυτό το στόχο, επειδή τα συνδικάτα εξακολουθούν να είναι πολύ ισχυρά. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει ένα λόμπι εξαγωγέων που θα μπορούσε να απαιτήσει και να πετύχει μια υποτίμηση προκειμένου η χώρα να επιστρέψει πιο ανταγωνιστική. Αντ 'αυτού, υπάρχει μόνο ένα λόμπι εισαγωγέων, που αντιδρά σε μια πραγματική υποτίμηση, αφού αυτό θα κατέστρεφε τις επιχειρήσεις τους.
FAZ: Οι χώρες της Νότιας Ευρώπης δεν έχουν ακόμη πλησιάσει στη λύση των προβλημάτων τους. Τι θα συνέβαινε αν είχαμε επιστροφή της δραχμής;
Sinn: Ο κόσμος θα στριμωχνόταν στα γκισέ των τραπεζών. Οι τράπεζες θα στέγνωναν από ρευστό και θα χρειαζόντουσαν στήριξη. Γι αυτό και θα ήταν πολύ καλύτερο τα 130 δις. να χρησιμοποιηθούν για να στηριχθεί η μετάβαση στη δραχμή.
FAZ. Πόσο χρόνο θα χρειαζόταν η χώρα για να σταθεί και πάλι όρθια;
Sinn: Στην Αργεντινή, πήρε 2 χρόνια για να σταθεί και πάλι στα πόδια της.
FAZ: Ακόμη και οι κάτοικοι της θα αρχίσουν να την εγκαταλείπουν και να μεταναστεύουν, έτσι δεν είναι;
Sinn: Αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα, αλλά η μετανάστευση από τη χώρα θα είναι πολύ μεγαλύτερη αν η χώρα παραμείνει χωρίς σημαντικές μεταβιβάσεις πόρων στην ευρωζώνη. Εχουμε μόνο 3 επιλογές: είτε να συνεχίσουμε να χρηματοδοτούμε με πιστώσεις το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών που είναι αρνητικό, που σύντομα θα μετατραπούν σε δώρα. Δεύτερο: είτε η Ελλάδα να βγει από το Ευρώ και να υποτιμήσει το νόμισμα της. Τρίτο: είτε η Ελλάδα να παραμείνει στη ζώνη του ευρώ και να γίνει πολύ πιο φτηνή. Αλλά ο τρίτος δρόμος θα οδηγήσει τα συνδικάτα στα οδοφράγματα. Θα οδηγήσει σε μαζικές πτωχεύσεις στην πραγματική οικονομία, επειδή το χρέος των επιχειρήσεων προς τις τράπεζες θα παραμείνει αμετάβλητο, ενώ την ίδια στιγμή η αξία των επενδύσεων και των ακινήτων θα κατέρρεε. Οι επιχειρήσεις στη συνέχεια θα υπερχρεωνόντουσαν.
Sinn: Αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα, αλλά η μετανάστευση από τη χώρα θα είναι πολύ μεγαλύτερη αν η χώρα παραμείνει χωρίς σημαντικές μεταβιβάσεις πόρων στην ευρωζώνη. Εχουμε μόνο 3 επιλογές: είτε να συνεχίσουμε να χρηματοδοτούμε με πιστώσεις το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών που είναι αρνητικό, που σύντομα θα μετατραπούν σε δώρα. Δεύτερο: είτε η Ελλάδα να βγει από το Ευρώ και να υποτιμήσει το νόμισμα της. Τρίτο: είτε η Ελλάδα να παραμείνει στη ζώνη του ευρώ και να γίνει πολύ πιο φτηνή. Αλλά ο τρίτος δρόμος θα οδηγήσει τα συνδικάτα στα οδοφράγματα. Θα οδηγήσει σε μαζικές πτωχεύσεις στην πραγματική οικονομία, επειδή το χρέος των επιχειρήσεων προς τις τράπεζες θα παραμείνει αμετάβλητο, ενώ την ίδια στιγμή η αξία των επενδύσεων και των ακινήτων θα κατέρρεε. Οι επιχειρήσεις στη συνέχεια θα υπερχρεωνόντουσαν.
FAZ: Σε τι θα ωφελούσε η επάνοδος της χώρας στη δραχμή;
Sinn: Με την έξοδο της χώρας από το ευρώ και την υποτίμηση, τα χρέη προς τις τράπεζες θα υποτιμιόντουσαν αυτόματα. Ετσι οι ισολογισμοί των εταιρειών δεν θα αντιμετώπιζαν κανένα πρόβλημα. Αυτό είναι ένα μεγάλο πλεονέκτημα. Το εξωτερικό χρέος θα παρέμενε και θα αυξανόταν σε σχέση με το ΑΕΠ, που όμως θα υπολογίζεται σύμφωνα με το νέο υποτιμημένο νόμισμα. Το ίδιο όμως θα συμβεί και με μια εσωτερική υποτίμηση. Με την έξοδο όμως, θα μπορούσε να μετατραπεί εξωτερικό χρέος σε δραχμές. Αυτό είναι ένα επιπλέον πλεονέκτημα.
FAZ: Τα χρέη έχουν ήδη μειωθεί με το κούρεμα του χρέους ...
Sinn: Με την έξοδο το πρόβλημα λύνεται πολύ πιο κομψά. Το χρέος εκδίδεται και το διαχειρίζονται σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία. Η Ελλάδα θα μπορούσε πολύ εύκολα με νόμο να μετατρέψει τα χρέη της σε δραχμές.
Sinn: Με την έξοδο το πρόβλημα λύνεται πολύ πιο κομψά. Το χρέος εκδίδεται και το διαχειρίζονται σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία. Η Ελλάδα θα μπορούσε πολύ εύκολα με νόμο να μετατρέψει τα χρέη της σε δραχμές.
FAZ: Εκτός από τους ιδιώτες δανειστές, πιστεύετε ότι και τα κράτη δανειστές θα πρέπει να χάσουν ένα σημαντικό μέρος των χρημάτων τους;
Sinn: Η ΕΚΤ απαγορεύεται να αναλάβει τα χρέη των κρατών. Αλλά τι πρέπει να κάνει αν η Ελλάδα κηρύξει στάση πληρωμών; Σε κάθε περίπτωση, θα χάσει πολύ λιγότερα, αν η Ελλάδα βγει από την νομισματική ένωση, επειδή μόνο με την έξοδο και την υποτίμηση θα μπορούσε η χώρα να έχει και πάλι πλεονάσματα, και να μειωθεί έτσι το εξωτερικό της χρέος. Και για τους πιστωτές της θα ήταν πολύ πιο βολική η έξοδος της χώρας από το ενιαίο νόμισμα. Στην πραξη, υπολογίζουν τα πράγματα διαφορετικά: αναμένουν ότι ο Γερμανός φορολογούμενος θα αναλάβει ένα μεγάλο μέρος του κόστους που απαιτείται για να μείνει η Ελλάδα στο ευρώ. Αυτός ο υπολογισμός όμως είναι πολύ λάθος και γίνεται σε βάρος του ελληνικού λαού.
Sinn: Η ΕΚΤ απαγορεύεται να αναλάβει τα χρέη των κρατών. Αλλά τι πρέπει να κάνει αν η Ελλάδα κηρύξει στάση πληρωμών; Σε κάθε περίπτωση, θα χάσει πολύ λιγότερα, αν η Ελλάδα βγει από την νομισματική ένωση, επειδή μόνο με την έξοδο και την υποτίμηση θα μπορούσε η χώρα να έχει και πάλι πλεονάσματα, και να μειωθεί έτσι το εξωτερικό της χρέος. Και για τους πιστωτές της θα ήταν πολύ πιο βολική η έξοδος της χώρας από το ενιαίο νόμισμα. Στην πραξη, υπολογίζουν τα πράγματα διαφορετικά: αναμένουν ότι ο Γερμανός φορολογούμενος θα αναλάβει ένα μεγάλο μέρος του κόστους που απαιτείται για να μείνει η Ελλάδα στο ευρώ. Αυτός ο υπολογισμός όμως είναι πολύ λάθος και γίνεται σε βάρος του ελληνικού λαού.
FAZ: Η πολιτική βούληση για έξοδο της Ελλάδας έχει αυξηθεί;
Sinn: Η Ελλάδα θα έβγαινε αμέσως, αν δεν είχε πλέον καμία πρόσβαση στην εκτύπωση χρήματος από την ΕΚΤ και τα πακέτα διάσωσης των ευρωπαϊκών χωρών. Ο μόνος λόγος για τον οποίο οι Έλληνες παραμένουν στο Ευρώ, είναι μήπως κρατήσουν για τον εαυτό τους ένα μερίδιο από τα χρήματα που ρέουν για να εξοφληθούν οι πιστωτές τους.
Sinn: Η Ελλάδα θα έβγαινε αμέσως, αν δεν είχε πλέον καμία πρόσβαση στην εκτύπωση χρήματος από την ΕΚΤ και τα πακέτα διάσωσης των ευρωπαϊκών χωρών. Ο μόνος λόγος για τον οποίο οι Έλληνες παραμένουν στο Ευρώ, είναι μήπως κρατήσουν για τον εαυτό τους ένα μερίδιο από τα χρήματα που ρέουν για να εξοφληθούν οι πιστωτές τους.
FAZ: Πόσο μεγάλος είναι ο κίνδυνος μετάδοσης για την Πορτογαλία και τις άλλες χώρες;
Sinn: Ο κίνδυνος αυτός είναι παρόν. Όμως, γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από τους πιστωτές της Wall Street, το Λονδίνο και το Παρίσι. Μας λένε: αν δεν σώσετε την Ελλάδα, ο κόσμος κινδυνεύει να καταρρεύσει. Στην πραγματικότητα όμως το μόνο πράγμα που απειλείται με κατάρρευση είναι το χαρτοφυλάκιό τους και όχι ο κόσμος. Αν το συνειδητοποιήσουμε, δεν θα πρέπει να φοβόμαστε. Προσωπικά πιστεύω ότι η κεφαλαιαγορά είναι σε θέση να καταλάβει πολύ καλά τι συμβαίνει σε διαφορετικές χώρες. Έτσι μπορώ να πω ότι η Ιρλανδία δεν κινδυνεύει καθόλου, επειδή οι αγορές βλέπουν ότι η χώρα έχει και πάλι θετικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
Sinn: Ο κίνδυνος αυτός είναι παρόν. Όμως, γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από τους πιστωτές της Wall Street, το Λονδίνο και το Παρίσι. Μας λένε: αν δεν σώσετε την Ελλάδα, ο κόσμος κινδυνεύει να καταρρεύσει. Στην πραγματικότητα όμως το μόνο πράγμα που απειλείται με κατάρρευση είναι το χαρτοφυλάκιό τους και όχι ο κόσμος. Αν το συνειδητοποιήσουμε, δεν θα πρέπει να φοβόμαστε. Προσωπικά πιστεύω ότι η κεφαλαιαγορά είναι σε θέση να καταλάβει πολύ καλά τι συμβαίνει σε διαφορετικές χώρες. Έτσι μπορώ να πω ότι η Ιρλανδία δεν κινδυνεύει καθόλου, επειδή οι αγορές βλέπουν ότι η χώρα έχει και πάλι θετικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
FAZ: Βλέπετε κάποια πρόοδο στην Ιταλία και την Ισπανία;
Sinn: Ειλικρινά, όχι. Ούτε όσον αφορά τα ελλείμματα ούτε σε σχέση με τις τιμές. Προς το παρόν μιλάμε μόνο για προθέσεις, μέχρι στιγμής μόνο η Ιρλανδία έχει κινηθεί.
FAZ. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση μας διαβεβαιώνει, ότι η γερμανική εγγύηση για τις χώρες που βρίσκονται σε κρίση θα είναι 211 δισ. ευρώ.
Sinn: Από αυτό τον αριθμό λείπει κάτι. Πρώτον, πρόκειται για 253 δισ. ευρώ, επειδή με μικρά γράμματα είναι γραμμένο ότι αυτό μπορεί να αυξηθεί κατά γίνει 20% . Επιπλέον, η αγορά τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου, τα δάνεια με υπερβολικές απαιτήσεις έναντι της ΕΚΤ και τα χρήματα που διατίθενται από την ΕΕ και την ΕΚΤ δεν υπολογίζονται.Αυτή τη στιγμή εγγυόμαστε περίπου 643 δισεκατομμύρια. Σε αυτά πρέπει να προστεθούν οι τόκοι για τα δάνεια.
Sinn: Από αυτό τον αριθμό λείπει κάτι. Πρώτον, πρόκειται για 253 δισ. ευρώ, επειδή με μικρά γράμματα είναι γραμμένο ότι αυτό μπορεί να αυξηθεί κατά γίνει 20% . Επιπλέον, η αγορά τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου, τα δάνεια με υπερβολικές απαιτήσεις έναντι της ΕΚΤ και τα χρήματα που διατίθενται από την ΕΕ και την ΕΚΤ δεν υπολογίζονται.Αυτή τη στιγμή εγγυόμαστε περίπου 643 δισεκατομμύρια. Σε αυτά πρέπει να προστεθούν οι τόκοι για τα δάνεια.
FAZ: Μέχρι τώρα, η διάσωση δεν μας κόστισε τίποτα, ακούμε να λένε συχνά.
Sinn: Αυτή τη στιγμή έχουμε απώλειες.Ύστερα είναι και το ρίσκο που αναλαμβάνουμε για χρήματα που δίνονται από την αγορά. Μπορείτε να υπάρχει εξασφάλιση κατά της χρεοκοπίας μιας χώρας αλλά αυτό κοστίζει ένα συγκεκριμένο ποσό χρημάτων και αυτή την εξασφάλιση τη δίνει τώρα η Γερμανία. Ο λογαριασμός όμως,είναι λάθος.Στις τιμές της αγοράς θα πρέπει να υπολογιστεί και το κόστος της ασφάλισης έναντι αθέτησης πληρωμών. Αν τα πράγματα πάνε στραβά, η απώλεια θα είναι πολύ μεγάλη.
Sinn: Αυτή τη στιγμή έχουμε απώλειες.Ύστερα είναι και το ρίσκο που αναλαμβάνουμε για χρήματα που δίνονται από την αγορά. Μπορείτε να υπάρχει εξασφάλιση κατά της χρεοκοπίας μιας χώρας αλλά αυτό κοστίζει ένα συγκεκριμένο ποσό χρημάτων και αυτή την εξασφάλιση τη δίνει τώρα η Γερμανία. Ο λογαριασμός όμως,είναι λάθος.Στις τιμές της αγοράς θα πρέπει να υπολογιστεί και το κόστος της ασφάλισης έναντι αθέτησης πληρωμών. Αν τα πράγματα πάνε στραβά, η απώλεια θα είναι πολύ μεγάλη.
FAZ: Ας έλθουμε λοιπόν στη μαγική λέξη ευρωομόλογο, ένα ομόλογο για το σύνολο της ζώνης του ευρώ κάτι που το ζητούν οι χώρες της νότιας Ευρώπης για να μειώσουν το κόστος του χρέους τους.
Sinn: Η Γερμανία θα πρέπει να υπολογίσει μια αύξηση του επιτοκίου απαραίτητο για το χρέος ίσο με 2,3%, εάν τα χρέη της Ευρώπης θα πρέπει να γίνουν ένα. Αν όλο το δημόσιο χρέος μετατρεπόταν σε ευρωομόλογα, αυτό θα σήμαινε για τη χώρα μας μία πρόσθετη ετήσια δαπάνη για τόκους της τάξης των 50 δισ. ευρώ.
FAZ: Μια επιλογή είναι να συνεχίσει η Γερμανία να στηρίζει την Ελλάδα. Πολλοί υποστηρίζουν ότι η Γερμανία έχει ωφεληθεί αρκετά από το ευρώ, συμφωνείτε;
Sinn: Η Γερμανία εδώ και 2 χρόνια αναπτύσσεται με ρυθμούς ταχύτερους από το μέσο όρο. Αυτό είναι σαφές. Επωφελούμαστε από το ότι οι αποταμιεύσεις των γερμανών παραμένουν στη Γερμανία και οι Γερμανοί ψάχνουν για μια ασφαλή επένδυση στη χώρα μας. Αυτό δημιουργεί μια εκρηκτική αύξηση των επενδύσεων. Αυτή τη στιγμή αυτός είναι ο κύριος μοχλός ανάπτυξης και όχι το εξωτερικό εμπόριο. Μέχρι την οικονομική κρίση του 2008 είχαμε τη δικιά μας ευρω-κρίση. Αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε. Το ποσοστό των επενδύσεων μας ήταν το πιο χαμηλό στις χώρες του ΟΟΣΑ, είχαμε μια πολύ χαμηλή ανάπτυξη, τα δύο τρίτα των κεφαλαίων κάθε χρόνο έφευγαν στο εξωτερικό. Υπήρχε υψηλό ποσοστό ανεργίας που ανάγκασε το Σρέντερ να κάνει επώδυνες μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας. Οι μεταρρυθμίσεις έδωσαν το έναυσμα για μια φάση μείωσης των μισθών και υπέβαλαν την κοινωνία σε σκληρή δοκιμασία. Δεν επρόκειτο ασφαλώς για περίπατο.
FAZ: Μέχρι τώρα είμαστε οι νικητές της κρίσης.
Sinn: Ναι, αλλά αυτό είναι βασικά μια αυτορρύθμιση της κεφαλαιαγοράς. Οι αγορές εδώ και μερικά χρόνια δεν έβλεπαν τους κινδύνους από την περιφέρεια. Μέσα από τα σχέδια διάσωσης δίνουμε κάποιες εγγυήσεις στα γερμανικά κεφάλαια στη νότια Ευρώπη, όπου τα κεφάλαια δεν θέλουν να κατευθυνθούν, και μετατοπίζουμε το αναπτυξιακό δυναμικό της Γερμανίας προς τη Νότια Ευρώπη. Πρόκειται για μια πολιτική αντίθετη προς τα συμφέροντα της Γερμανίας.
Sinn: Ναι, αλλά αυτό είναι βασικά μια αυτορρύθμιση της κεφαλαιαγοράς. Οι αγορές εδώ και μερικά χρόνια δεν έβλεπαν τους κινδύνους από την περιφέρεια. Μέσα από τα σχέδια διάσωσης δίνουμε κάποιες εγγυήσεις στα γερμανικά κεφάλαια στη νότια Ευρώπη, όπου τα κεφάλαια δεν θέλουν να κατευθυνθούν, και μετατοπίζουμε το αναπτυξιακό δυναμικό της Γερμανίας προς τη Νότια Ευρώπη. Πρόκειται για μια πολιτική αντίθετη προς τα συμφέροντα της Γερμανίας.
FAZ: Όλα αυτά δημοσίως δεν τονίζονται. Εσείς αναδείξατε τους κινδύνους που συνδέονται με τις πληρωμές στο λεγόμενο σύστημα TARGET μεταξύ των κεντρικών τραπεζών της ζώνης του ευρώ. Η Bundesbank απ’ όταν ξεκίνησε η κρίση του ευρώ έχει συσσωρεύσει δάνεια ύψους 500 δισ. ευρώ προς τις επισφαλείς κεντρικές τράπεζες των χωρών του ευρώ. Πώς θα μπορούσατε να εξηγήσετε το πρόβλημα του συστήματος TARGET στους αδαείς;
Sinn: Έχουμε εμπορικά πλεονάσματα με τις χώρες της Νότιας Ευρώπης, και αυτές πληρώνονται με χρήματα τυπωμένο ή δημιουργημένο από το τίποτα.Τα τελευταία τέσσερα χρόνια οι πελάτες μας της νότιας Ευρώπης πλήρωσαν τις εισαγωγές, με χρήματα που απλά δημιουργήθηκαν από το τίποτα. Στη νότια Ευρώπη, η δημιουργία τέτοιου χρήματος κινείται με μεγάλη ταχύτητα και έχει αντικαταστήσει πλήρως τα δάνεια των γερμανικών τραπεζών που έχουν καταθέσει τα χρήματά τους στην Bundesbank, και η κεντρική μας τράπεζα είναι τώρα πιστωμένη στα πλαίσια του συστήματος TARGET έναντι της ΕΚΤ. Οι πιστώσεις έναντι του συστήματος TARGET καταβάλλονται με επιτόκιο 1%, και αυτό είναι μικρότερο από το ποσοστό του πληθωρισμού.
FAZ: Πού είναι οι κίνδυνοι;
Sinn: Ότι εμείς δεν θα μπορέσουμε ποτέ να εισπράξουμε τα λεφτά μας. Όταν γεράσουμε και θα θέλουμε να εισπράξουμε τα ασφάλιστρα από τα ασφαλιστήρια συμβόλαια μας, η Bundesbank δεν θα μπορέσει να μας επιστρέψει τα χρήματα πίσω, γιατί η ίδια δεν μπορεί να εισπράξει αυτά που της οφείλουν. Εάν το ευρώ επρόκειτο να διαλυθεί, τότε θα μας χρωστούσε ένα σύστημα που δεν υπάρχει πια. Οι πιστώσεις εντός του συστήματος TARGET έχουν κάνει τη Γερμανία εκβιασιμη, γιατί όλοι γνωρίζουν ότι αν το ευρώ διαλυθεί θα μπορούσαμε να χάσουμε 500 δισ. ευρώ. Γι 'αυτό και πρέπει να το σώσουμε με κάθε κόστος. Το ποσό θα μπορούσε να αυξηθεί επιπλέον σημαντικά, καθώς η ΕΚΤ θέλει να επεκτείνει το διαθέσιμο ποσό επαναχρηματοδότησης μέσω αυτού του συστήματος πάνω από τα 500 δισ. ευρώ. Τα δάνεια αυτά χρησιμοποιούνται σχεδόν αποκλειστικά για τη δημιουργία χρήματος από αέρα κοπανιστό (εκτύπωση χρήματος) στις χώρες της νότιας Ευρώπης. Ήδη το ήμισυ των καθαρών συναλλαγματικών διαθεσίμων αποτελείται από δάνεια της γερμανικής Bundesbank προς την ΕΚΤ. Αν οι εξέλιξεις ακολουθήσουν τη βούληση της ΕΚΤ,τότε και το άλλο μισό θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί κατά τον ίδιο τρόπο, πολύ σύντομα.
FAZ: Το μέλος της Bundesbank Thiele υποστηρίζει ότι αυτά τα δάνεια είναι εγγυημένα, έτσι δεν είναι;
Sinn: Αλλά πώς; Στην Ελλάδα, τα δύο τρίτα είναι εγγυημένα με κρατικά ομόλογα ή με ιδιωτικά ομόλογα εγγυημένα από το Ελληνικό Δημόσιο. Αν η Ελλάδα πτωχεύσει, τότε οι τίτλοι αυτοί δεν θα έχουν πλέον καμία αξία. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχω στη διάθεση μου, η ΕΚΤ έχει αποδεχθεί αυτά τα ομόλογα ως εγγύηση σε μια τιμή πολλαπλάσια της τρέχουσας αγοραίας αξίας των τίτλων αυτών.
FAZ: Αυτή δεν είναι μια απώλεια στα βιβλία της Bundesbank, που ο πολίτης δεν τη γνωρίζει;
Sinn: Σίγουρα. Εάν το Ευρώ επιβιώσει, αλλά η Ελλάδα πτωχεύσει θα υπάρξουν απώλειες κεφαλαίου που πρέπει οι υπόλοιπες χώρες να τις μοιραστούν αδελφικά. Αν το Ευρωσύστημα διαλυθεί τότε τα 500 δις. ευρώ διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο. Αυτό σημαίνει πάνω από 3 φορές το μετοχικό κεφάλαιο της Bundesbank. Που τότε θα ήταν αφερέγγυος.
FAZ: Αλλά οι κεντρικές τράπεζες δεν είναι δυνατό να πτωχεύσουν.
Sinn: Πίσω από τις πιστώσεις της Bundesbank στην ΕΚΤ βρίσκονται οικονομίες μας. Αυτό που κανείς δεν θα μας επιστρέψει. Και όταν η Bundesbank θα πρέπει να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις των τραπεζών και των ασφαλιστικών εταιρειών, κάτι που ασφαλώς και μπορεί να κάνει, τότε θα δημιουργήσει πληθωρισμό και οι οικονομίες των καταθετών δεν θα του επιστραφούν πραγματικά. Εάν το ευρώ καταρρεύσει, τότε κανείς δεν θα μπορεί να περάσει στα γεράματα του με τα δάνεια προς το σύστημα TARGET, όποιο τέχνασμα κι αν επινοήσουν οι λογιστές μας.
FAZ: Πώς μπορεί κανείς να βγει από αυτή τη δύσκολη θέση;
Sinn: Θα πρέπει τουλάχιστον να μην επιτρέψουμε να αυξηθεί το υπόλοιπο του χρέους. Δεν είναι δυνατό οι χώρες της νότιας Ευρώπης, να αντικαθιστούν τα συνηθισμένα τραπεζικά δάνεια με φθηνά δάνεια της κεντρικής τράπεζας, που οι ίδιοι στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ ενέκριναν. Οι ιδιωτικές τράπεζες θα ήταν πρόθυμες να δώσουν πίστωση προς τις χώρες της Νότιας Ευρώπης με ένα ασφάλιστρο κινδύνου 4 ή 5%, αλλά από τον εκτυπωτή χρήματος της ΕΚΤ αυτές μπορούν να πάρουν τα χρήματα με επιτόκιο 1%. Με τον τρόπο αυτό, η ΕΚΤ όχι μόνο κλέβει τις οικονομίες μας, αλλά και καταστρέφει τη διατραπεζική αγορά πίστωσης.
Sinn: Θα πρέπει τουλάχιστον να μην επιτρέψουμε να αυξηθεί το υπόλοιπο του χρέους. Δεν είναι δυνατό οι χώρες της νότιας Ευρώπης, να αντικαθιστούν τα συνηθισμένα τραπεζικά δάνεια με φθηνά δάνεια της κεντρικής τράπεζας, που οι ίδιοι στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ ενέκριναν. Οι ιδιωτικές τράπεζες θα ήταν πρόθυμες να δώσουν πίστωση προς τις χώρες της Νότιας Ευρώπης με ένα ασφάλιστρο κινδύνου 4 ή 5%, αλλά από τον εκτυπωτή χρήματος της ΕΚΤ αυτές μπορούν να πάρουν τα χρήματα με επιτόκιο 1%. Με τον τρόπο αυτό, η ΕΚΤ όχι μόνο κλέβει τις οικονομίες μας, αλλά και καταστρέφει τη διατραπεζική αγορά πίστωσης.
FAZ: Και η ΕΚΤ καθορίζει τα επιτόκια εκτός αγοράς ...
Sinn: Πράγματι,αυτό γίνεται. Η αυτορρύθμιση των αγορών απειλείται από δράσεις διάσωσης που δεν περιλαμβάνουν κανένα πρόσθετο ποσοστό επιτοκίου. Η ΕΚΤ επιδοτεί τη ροή κεφαλαίων προς την περιφέρεια και στο νότο, οι επενδύσεις χρηματοδοτούνται με ένα επιτόκιο πιο χαμηλό, από ό, τι θα μπορούσατε να βρείτε στο βορά.
FAZ: Τι μένει στη ΕΚΤ από το αρχικό ιδανικό σταθερότητας στη Bundesbank,;
FAZ: Τι μένει στη ΕΚΤ από το αρχικό ιδανικό σταθερότητας στη Bundesbank,;
Sinn: Η ΕΚΤ έπρεπε να οικοδομηθεί σύμφωνα με το ιδανικό σταθερότητας της Bundesbank. Αυτό δυστυχώς δεν συνέβη. Διαφορετικά, η Bundesbank δεν θα έμενε στη γωνία σε κάθε απόφαση και σε μειοψηφία, όπως για παράδειγμα στην αγορά τίτλων του δημοσίου, ή την ποιότητα των ομολόγων που γίνονται δεκτά για αναχρηματοδότηση. Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ είναι κατά 70% στα χέρια του Club Med και των Γάλλων. Των άλλων ο λόγος λίγο μετράει.
FAZ: Η ΕΚΤ κάνει πίστωση για τρία χρόνια, έτσι ώστε οι τράπεζες να αγοράζουν κρατικά χρεόγραφα. Πρόκειται για χρηματοδότηση του χρέους;
Sinn: Ναι, κάτι τέτοιο δεν απαγορεύεται, αλλά παρακάμπτει την απαγόρευση της άμεσης χρηματοδότησης των κρατών.
FAZ: Η Μέρκελ βάζει ένα όριο στο χρέος στις χώρες με έλλειμμα, μέσω του νέου δημοσιονομικού συμφώνου, αυτό θα βοηθήσει;
Sinn: Υπάρχουν δύο μοντέλα για την Ευρώπη: ελεύθερη εκτύπωση χρήματος, επομένως πιστώσεις μέσω του συστήματος TARGET, ευρωομολόγα και περιορισμούς στον δανεισμό που θέτει η πολιτική. Η Ευρώπη έχει ήδη εν μέρει αποδεχθεί αυτό το μοντέλο. Το άλλο είναι το αμερικανικό,όπου οι πολιτείες μπορεί να πτωχεύσουν και να μη πάρουν ενίσχυση. Γιαυτό και οι τόκοι που καταβάλλουν οι πολιτείες για το χρέος διαφέρουν. Τα υπόλοιπα του συστήματος TARGET πρέπει να μηδενίζονται ετησίως. Το μοντέλο βασίζεται στον έλεγχο της αγοράς. Γιαυτό και οι πολιτικοί περιορισμοί, που επίσης υπάρχουν, δεν εφαρμόζονται ποτέ.
Sinn: Υπάρχουν δύο μοντέλα για την Ευρώπη: ελεύθερη εκτύπωση χρήματος, επομένως πιστώσεις μέσω του συστήματος TARGET, ευρωομολόγα και περιορισμούς στον δανεισμό που θέτει η πολιτική. Η Ευρώπη έχει ήδη εν μέρει αποδεχθεί αυτό το μοντέλο. Το άλλο είναι το αμερικανικό,όπου οι πολιτείες μπορεί να πτωχεύσουν και να μη πάρουν ενίσχυση. Γιαυτό και οι τόκοι που καταβάλλουν οι πολιτείες για το χρέος διαφέρουν. Τα υπόλοιπα του συστήματος TARGET πρέπει να μηδενίζονται ετησίως. Το μοντέλο βασίζεται στον έλεγχο της αγοράς. Γιαυτό και οι πολιτικοί περιορισμοί, που επίσης υπάρχουν, δεν εφαρμόζονται ποτέ.
FAZ:Το Δημοσιονομικό Συμβόλαιο(Fiskalpakt) ασκεί μεγαλύτερη πίεση;
Sinn: Η προσπάθεια να συνδεθεί το επίπεδο του δημόσιου χρέους με τη Συνθήκη της ΕΕ, έχει ήδη αποτύχει. Δεδομένου ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν συνεργάζεται, έχουμε μια συμφωνία μεταξύ διαφόρων κρατών που δεν μπορεί να πάει κόντρα στο παλιό κοινοτικό δίκαιο. Μια διαδικασία αθέτησης της συμφωνίας θα πρέπει να είναι πάντα ανοιχτή από πλευράς Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με ειδική πλειοψηφία. Αν αυτό συμβεί, τότε το πρόστιμο θα ανέρχεται στο 0,1% του ΑΕΠ. Οι χώρες που περνάνε κρίση και μέσω των ευρωομολόγων ελπίζουν να εξοικονομήσουν τόκους αρκετές μονάδες του ΑΕΠ, θα ανασηκώσουν τους ώμους τους αδιάφορα, θα πληρώσουν το πρόστιμο και θα συνεχίσουν να δανείζονται. Τα πολιτικά όρια για το χρέος χρησιμεύουν μόνο για να κατευνάσουν τους Γερμανούς και να τους κάνουν να δεχτούν την έκδοση του ευρωομολόγου. Είδαμε το ίδιο το παιχνίδι, όταν μας ηρέμησαν με το πακέτο σταθερότητας και ανάπτυξης. Αυτό που δεν πήρε σοβαρά υπόψη καμιά υπερχρεωμένη χώρα.
FAZ:Πώς θα λειτουργήσει όλο αυτό;
Sinn: Το τρένο με κατεύθυνση "Transferunion" έχει ήδη φύγει. Τα κεφάλαια για τη διάσωση σύντομα θα εξαντληθούν. Τότε θα αρχίσουν οι πιέσεις στη Γερμανία για να αυξήσει το ποσό, προκειμένου να υπερασπιστεί και να πάρει πίσω τα δανεικά. Θα συνεχίσουμε να ρίχνουμε ακόμα περισσότερα χρήματα για να καλύψουμε τις παλαιές πιστώσεις,για να σωθούμε μέχρι τις επόμενες εκλογές. Το τελικό αποτέλεσμα θα είναι να χρεωθούν με 3,5 τρισεκατομμύρια οι χώρες της νότιας Ευρώπης και η Γερμανία θα χάσει ένα σημαντικό μέρος των επενδύσεων της στο εξωτερικό - είτε μέσω της πτώχευσης των κρατών, ή λόγω του πληθωρισμού, ή το πιο πιθανό με την αύξηση των φόρων προκειμένου να χρηματοδοτηθεί η Ένωση μεταφοράς πόρων.
FAZ:Ποια είναι η γνώμη σας για τις διαπραγματευτικές τακτικές της καγκελαρίου;
Sinn: Η κ. Μέρκελ δέχεται πιέσεις από τη Wall Street, τον Ομπάμα, το City του Λονδίνου, το Σαρκοζί, το Μπαρόζο, και όλους τους αρχηγούς κρατών της Νότιας Ευρώπης. Πίεση ασκούν και οι επενδυτές της Bad Bank του Λουξεμβούργου, που δημιουργήθηκε τον περασμένο χρόνο για να αγοράζει τα τοξικά κρατικά ομόλογα. Για το λόγο αυτό ανέπτυξε μια στρατηγική που θα την έβγαζε πάντα από τη δύσκολη θέση. Ανοίγει την τσάντα της, όταν η πίεση γίνεται πάρα πολύ υψηλή, αλλά δεν δίνει όλα όσα έχει, επειδή ξέρει ότι οι φίλοι της δεν θα ενδιαφέρονται πλέον γιαυτή. Προσπαθεί για το καλύτερο αλλά παρ 'όλα αυτά, είμαστε παγιδευμένοι.
ΠΗΓΗ: Frankfurter Allgemeine Zeitung
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου