Mpelalis Reviews
Σάββατο 31 Μαρτίου 2012
Ρόκε Ντάλτον: Ο αγωνιστής που «έκανε τις πέτρες να γελούν»
Αυτό που ξεχωρίζει στη ζωή του ποιητή και αγωνιστή Ρόκε Ντάλτον είναι ότι τον σκότωσαν οι σύντροφοί του. Για την ακρίβεια, τον δολοφόνησαν κάποιοι σύντροφοί του, γράφοντας μια από τις πιο μαύρες και άθλιες σελίδες στην ιστορία της Αριστεράς.
Ο Ρόκε Ντάλτον γεννήθηκε στις 14 Μαΐου του 1935, στο Σαν Σαλβαδόρ. Παράλληλα με τις νομικές του σπουδές, ενεπλάκη στους λογοτεχνικούς κύκλους της χώρας. Το 1957 έγινε μέλος του Κ.Κ. του Ελ Σαλβαδόρ. Φυλακίστηκε επανειλημμένως και το 1960 καταδικάστηκε σε θάνατο - σώθηκε μόνο και μόνο επειδή κατέρρευσε η δικτατορία, μόλις τέσσερις μέρες πριν από την εκτέλεσή του. Ο Ντάλτον εξορίστηκε, αλλά το 1974 γύρισε μυστικά στο Ελ Σαλβαδόρ και εντάχτηκε στο παράνομο αντάρτικο κίνημα της χώρας, το οποίο εκείνη την εποχή ταλανιζόταν από σοβαρές εσωτερικές διαμάχες.
Στις 10 Μαΐου 1975, πέντε μέρες πριν κλείσει τα σαράντα του, ο Ρόκε Ντάλτον δολοφονήθηκε, από μέλη μιας σκληροπυρηνικής φράξιας της οργάνωσής του και με διαταγή της ηγεσίας. Το γελοίο επιχείρημα περί συνεργασίας με τον εχθρό ήθελε απλώς να κρύψει την αδιαλλαξία της ηγεσίας της οργάνωσης μπροστά σε οποιαδήποτε «παρέκκλιση» από την απόλυτη υποταγή σε αυτήν.
Ο Ρόκε Ντάλτον (που «έκανε τις πέτρες να γελούν», σύμφωνα με τον Εδουάρδο Γκαλεάνο) ήταν ο χαρακτηριστικότερος εκπρόσωπος «μιας γενιάς που γεννήθηκε μισοπεθαμένη». Η ποίησή του είναι μια ποίηση βαθιά πολιτική, «στρατευμένη», που όμως συγκρούστηκε ανηλεώς με τον φτηνιάρικο σοσιαλιστικό ρεαλισμό της εποχής («Οι γραφειοκράτες κολυμπάνε σε μια θάλασσα ταραγμένης βαρεμάρας. / Με τη φρίκη των χασμουρητών τους είναι οι πρώτοι δολοφόνοι της τρυφερότητας. / Καταλήγουν να αρρωστήσουν απ' το συκώτι τους και πεθαίνουν κρεμασμένοι στα τηλέφωνα», γράφει). Χωρίς να μπορεί πάντα να αποφύγει το «ξύλινο» και διδακτικό ύφος της εποχής, ταυτόχρονα ξεχειλίζει από σαρκασμό και ειρωνεία, τρυφερότητα και οργή, χιούμορ και θλίψη: «Τα δάκρυα μου, ακόμα και τα δάκρυα μου / έγιναν πέτρα. / Εγώ που πίστευα στα πάντα. / Στους πάντες. / Εγώ, που το μόνο που ζητούσα ήταν μια στάλα τρυφερότητα, / που δεν κοστίζει τίποτα / εκτός απ' το να 'χεις καρδιά. / Τώρα πια είναι αργά. / Τώρα η τρυφερότητα δε φτάνει. / Έχω δοκιμάσει τη γεύση της μπαρούτης».
Ο Ντάλτον πήρε το 1956, το 1958 και το 1959 το Βραβείο Ποίησης της Κεντρικής Αμερικής, ενώ το 1969 πήρε το βραβείο ποίησης Κάσα δε λας Αμέρικας. Μεταφράσεις ποιημάτων του Ρόκε Ντάλτον έχουν δημοσιευτεί στο περιοδικό Σήματα Καπνού, το 2000, και στην εφημερίδα Εποχή, το 2007.
Ο Χούλιο Κορτάσαρ έλεγε ότι «όταν ο κόσμος διαβάσει το τελευταίο γράμμα που μου έστειλε ο Ρόκε Ντάλτον, θα καταλάβει πως ο δρόμος ενός αληθινού επαναστάτη δεν περνάει από την ασφάλεια, από τη βεβαιότητα, από κάποιο απλουστευτικό και μανιχαϊστικό σχήμα». Ο ίδιος ο Ντάλτον, άλλωστε, έλεγε ότι «εγώ έφτασα στην επανάσταση μέσω της ποίησης».
Ο Ρόκε Ντάλτον ήταν μια μορφή που, όσο κι αν συνόψιζε τη φιγούρα του αγωνιστή-διανοούμενου εκείνης της εποχής, δεν μπορούσε να χωρέσει εύκολα στη νοσηρή πειθαρχία του μιλιταρισμού και του σταλινισμού που χαρακτήριζε μεγάλο μέρος της Αριστεράς εκείνα τα χρόνια. Δεν μπορούσε να αποδέχεται σιωπηλά την αποστειρωμένη «ιερή αγελάδα» των ηγεσιών που έκριναν τη μοίρα της Αριστεράς. Τόσο η ποίησή του όσο και τα θεωρητικά του κείμενα άνοιγαν πάντα παράθυρα στην αμφισβήτηση του κυρίαρχου λόγου της Αριστεράς.
Αναφερόμενος στο βιβλίο του Ντάλτον Ένα κόκκινο βιβλίο για τον Λένιν, ο Αργεντινός θεωρητικός Νέστορ Κοάν γράφει ότι «το χιούμορ του Ρόκε μετατρέπεται σε εργαλείο αποϊεροποίησης. [.] Ανάμεσα σε γέλια και ειρωνείες, ο Ρόκε μάς καλεί να σκεφτούμε μεγαλόφωνα. Ο Ρόκε προκαλεί, ενοχλεί, ξεβολεύει. Γελάει και κοροϊδεύει τους βολεμένους. Χλευάζει τις κομματικές γραφειοκρατίες», για να προσθέσει ότι «το βιβλίο του Ρόκε μάς βοηθάει να συλλογιστούμε τις ήττες των λατινοαμερικάνικων επαναστάσεων από τη σκοπιά της Αριστεράς».
Έτσι, δεν προκαλεί εντύπωση το πώς τοποθετεί ο Ντάλτον τον εαυτό του σε σχέση με την ποίηση: «Στο λαρύγγι ενός μπεκρή πεθαμένου / μένουν κολλημένες οι λέξεις που περιφρόνησε η ποίηση. / Εγώ τις σώζω με τα χέρια ενός φαντάσματος / με χέρια ευλαβικά, πάει να πει. / Και να τις αγαπάτε σας λέω».
Ο Ρόκε Ντάλτον ήξερε ότι οι λέξεις που περιφρόνησε η ποίηση δεν χωράνε πάντα στην Αριστερά.
Κι εμείς ξέρουμε ότι η Αριστερά που σκότωσε τον Ρόκε Ντάλτον δεν ανήκει πάντα στο παρελθόν.
Η σορός του Ρόκε Ντάλτον δεν βρέθηκε ποτέ.
Ώρα της Στάχτης
Τελειώνει ο Σεπτέμβρης. Είναι ώρα να σου πω
Τελειώνει ο Σεπτέμβρης. Είναι ώρα να σου πω
πόσο δύσκολο ήταν να μην πεθάνω.
Για παράδειγμα, απόψε,
έχω στα χέρια γκρίζα
βιβλία όμορφα που δεν καταλαβαίνω,
δεν θα μπορούσα να τραγουδήσω
αν και έχει σταματήσει πια η βροχή
και μου έρχεται χωρίς λόγο η θύμηση
του πρώτου σκύλου που αγάπησα παιδί.
έχω στα χέρια γκρίζα
βιβλία όμορφα που δεν καταλαβαίνω,
δεν θα μπορούσα να τραγουδήσω
αν και έχει σταματήσει πια η βροχή
και μου έρχεται χωρίς λόγο η θύμηση
του πρώτου σκύλου που αγάπησα παιδί.
Από χτες που έφυγες
υπάρχει υγρασία και κρύο μέχρι και στη μουσική.
Όταν θα πεθάνω,
μονάχα θα θυμούνται την πρωινή και φανερή μου αγαλλίαση,
τη σημαία μου χωρίς δικαίωμα να κουραστεί,
τη συγκεκριμένη αλήθεια που μοίρασα από τη φωτιά,
τη γροθιά που έκανα ομόφωνη
με την κραυγή από πέτρα που απαίτησε η ελπίδα.
υπάρχει υγρασία και κρύο μέχρι και στη μουσική.
Όταν θα πεθάνω,
μονάχα θα θυμούνται την πρωινή και φανερή μου αγαλλίαση,
τη σημαία μου χωρίς δικαίωμα να κουραστεί,
τη συγκεκριμένη αλήθεια που μοίρασα από τη φωτιά,
τη γροθιά που έκανα ομόφωνη
με την κραυγή από πέτρα που απαίτησε η ελπίδα.
Κάνει κρύο χωρίς εσένα. Όταν θα πεθάνω,
όταν θα πεθάνω
θα πουν με καλή πρόθεση
πως δεν ήξερα να κλαίω.
Τώρα βρέχει πάλι.
Ποτέ δεν ήταν τόσο βράδυ στις εφτά παρά τέταρτο
όπως σήμερα.
όταν θα πεθάνω
θα πουν με καλή πρόθεση
πως δεν ήξερα να κλαίω.
Τώρα βρέχει πάλι.
Ποτέ δεν ήταν τόσο βράδυ στις εφτά παρά τέταρτο
όπως σήμερα.
Έχω επιθυμία να γελάσω
Μεγάλε Μακρυγιάννη, τι δεν καταλαβαίνεις;
Της Έλενας Ακρίτα
Γιάννης Μακρυγιάννης :
«Και λευτερωθήκαμεν από τους Τούρκους και σκλαβωθήκαμεν εις ανθρώπους κακορίζικους, όπου ήταν η ακαθαρσία της Ευρώπης.»
24η Μαρτίου. Παραμονή της μεγάλης επετείου.
Τι το 'θελα να ξανανοίξω τα «Απαντα» του Μακρυγιάννη;
Μου ανέβηκε η πίεση πιο πάνω κι απ' το έλλειμμα.
Τα είπε όλα ο άνθρωπος, καλή του ώρα εκεί που είναι (και κακή μας ώρα εδώ που είμαστε):
Μια Ελλάδα να παρελαύνει για μια Ελλάδα που δεν υπάρχει. Το μόνο που έχει απομείνει να συντηρεί την ιστορική μνήμη είναι ένα κατακαημένο διαζευκτικό: «Ή». Τότε «Ελευθερία ή Θάνατος». Μετά «Καραμανλής ή τανκς». Σήμερα «Αυτοδυναμία ή χάος». Από πότε η αυτοδυναμία είναι το αντίθετο του χάους, κανείς δεν το 'βρε και δεν το 'πε ακόμα.
Παραμονή, λοιπόν. Που σημαίνει ότι, τώρα που γράφω, δεν έχουν γίνει ακόμα οι απολογισμοί: πόσες μούντζες πέσανε (αν πέσουνε), πόσα γιαούρτια εκσφενδονίστηκαν, πόσα λιπαρά είχαν, πόσα τα αγελαδινά και πόσα τα κατσικίσια. Δεν ξέρω (ακόμα) αν έχει μετατραπεί το «ιστορικό κέντρο» σε «ανιστόρητο απόκεντρο».
Δεν ξέρω αν υπάρχει Πλατεία Συντάγματος: Γιατί Σύνταγμα, στάνταρ δεν υπάρχει.
«Το θερίον είπαν θερίον και ο άνθρωπος είναι χειρότερος».
Εμένα θα μου πεις; Εδώ, στην Ελλάδα για την οποία πολέμησες, απ' όλα έχει ο μπαχτσές.
Ολα τα «άνθη του Κακού».
Κι έχει και τον «κόσμο» που μάθαμε να λέμε «κοσμάκη». Χωρίς μισθούς, χωρίς συντάξεις, χωρίς εφάπαξ, χωρίς ρεύμα, χωρίς φράγκο, χωρίς αύριο, χωρίς ελπίδα, χωρίς όνειρο. Τα όνειρα εκδικούνται! Εκδικούνται έναν λαό που έκανε το έγκλημα να πιστέψει πως μια ροζ τσιχλόφουσκα είναι το αύριό του.
Μεγάλε Μακρυγιάννη, τι δεν καταλαβαίνεις;
Τι πά' να πει «τσιχλόφουσκα»; Εδώ δεν καταλαβαίνουμε εμείς. Τι έγινε, Παναγιά μου; Από πού προέκυψαν τόσοι ανάπηροι και παίρνουν και επίδομα; Ετσι εξηγείται η κούρσα που με πήγε σπίτι μου μέσω Δομοκού. Σε τυφλό ταξιτζή έπεσα, αλλά την ταρίφα μια χαρούλα ήξερε να την βάλει διπλή και τρίδιπλη!
«Ο Ηλιος εβασίλεψε, Ελληνά μου / Βασίλεψε και το φεγγάρι εχάθη.»
Μεγάλε Μακρυγιάννη, τι δεν καταλαβαίνεις;
Τους αριθμούς; 1.300.000 οι άνεργοι. 14.000.000 δισ. λέει η Λαγκάρντ (μια ασπρομάλλα πολύ σικ, δεν συστηθήκατε, ε;) πρέπει να εξοικονομηθούν μέχρι τον Ιούνιο. 510 ο μισθός του Ελληνα. 375 ο μισθός στην Κροατία - προς τα εκεί βαδίζουμε κι εμείς περήφανα ως έθνος!
«Βαδίζουμε» κράτα το το ρήμα. Γιατί το «οδηγούμε» τείνει να καταργηθεί. Μια 70άρα ευρώ θέλεις για να γεμίσεις ντεπόζιτο. (Κατάλαβες τώρα γιατί δεν καταργούν τις παρελάσεις; Για να προπονείται ο κόσμος στο βάδην!)
«Είμαστε στο εμείς κι όχι στο εγώ».
Εμείς μπορεί να ήμασταν στο «εμείς». Οι κυβερνώντες όμως ήταν στο «εγώ». Γι' αυτό φτάσαμε εκεί που φτάσαμε. Σιγά σιγά, «ανεπαισθήτως» που λέει κι ο άλλος μέγας... Σιγά σιγά «ανεπαισθήτως» μάς βάλανε κι εμάς στη δική τους λογική. Το δικό τους «εγώ» έγινε και δικό μας. Κι εδώ είναι οι ευθύνες μας. Πολλές ευθύνες. Μόνο που εμείς τις πληρώνουμε. Ο πολιτικός τις προσπερνάει: Δεν
φταίει ποτέ αυτός. Φταίει ο προηγούμενος, ο επόμενος, φταίει όποιος ψήφισε, όποιος δεν ψήφισε, όποιος νομοθέτησε, όποιος κατάργησε, όποιος επανίδρυσε, όποιος διόρισε, όποιος απέλυσε, όποιος έδωσε αυξήσεις, όποιος έκανε μειώσεις. Τρέχα γύρευε, μεγάλε Μακρυγιάννη.
Δεν βγαίνει άκρη με το «εμείς» και το «εγώ».
24η Μαρτίου. Παραμονή της μεγάλης επετείου.
Τα κόμματα καίγονται με τα προεκλογικά, οι αρχηγοί τους καίγονται αν θα ξαναδεχτούν πίσω τους «αντιμνημονιακούς», οι «μνημονιακοί» απειλούν θεούς και δαίμονες, ο κακός χαμός σου λέω. Και μέσα στο χάος παραδώσαμε και το μετάλλιο του Σπύρου Λούη σε ξένο οίκο δημοπρασιών. Γιατί όχι; Αλίμονο! Αλλά 1.432 αντίστοιχα μετάλλια έχουμε με ιστορική αξία βαριά σαν τον ίσκιο του γεροπλάτανου, ένα πάνω, ένα κάτω, εκεί θα τα χαλάσουμε;
«Γι' αυτά τα μάρμαρα επολεμήσαμεν».
Στα ίδια μάρμαρα σήμερα αναρτούν πανό τα κόμματα. Λες κι είναι τσιφλίκι τους. Και δεν το 'πες μόνο εσύ. Το 'πε κι ο Ρίτσος: «Σ' ετούτα εδώ τα μάρμαρα, κακιά σκουριά δεν πιάνει». Δε βαριέσαι. Οσο άκουσαν εσένα τόσο άκουσαν κι εκείνον.
24η Μαρτίου. Παραμονή μιας επετείου που μας βρίσκει πάλι στο σημείο μηδέν:
«Και λευτερωθήκαμεν από τους Τούρκους και σκλαβωθήκαμεν εις ανθρώπους κακορίζικους, όπου ήταν η ακαθαρσία της Ευρώπης.»
Μεγάλε Μακρυγιάννη, τι δεν καταλαβαίνεις; Αφού εσύ τα είπες! Ολα ! !
Γενόσημη ζωή σ’ ένα κράτος εικονικής πραγματικότητας!
@Πολύ θα ήθελα να ξέρω, στο πίσω μέρος του μυαλού των
πολιτικών, εκτός από χωματερές και μπάζα, τί άλλο υπάρχει;@Για να υπάρξει τελική έκβαση, πρωταρχικά πρέπει να υπάρξει αγώνας…
@Νέα δημοσκόπηση: Επτά κόμματα στη Βουλή μπαίνουν στη Βουλή! Αν δε μπούμε εμείς μέσα, δε γίνεται τίποτα
.@ΠΡΟΣ ΜΝΗΜΟΝΙΟΛΑΤΡΕΙΣ ΚΑΙ ΜΝΗΜΟΝΙΟΫΠΗΡΕΤΟΥΝΤΕΣ
Μπορεί να πιστεύεται ότι με τα μνημόνια, το ΔΝΤ και τις Τρόικες θα βγάλετε τη χώρα από το λάκκο που τη ρίξατε… Το μόνο, όμως, που μέχρι τώρα καταφέρατε είναι που κάνατε το λάκκο μεγαλύτερο!
@Θυμάμαι το Δεκέμβρη του 2008 που η επαναστατημένη γενιά των 700 ευρώ έκαψε τη μισή Αθήνα και δεν ξέρω τι να πρωτολυπηθώ την καμένη γενιά ή την Αθήνα των 700 ευρώ;
@Γ. Δελαστίκ: Εχουμε κυβέρνηση κλεφτών, ληστών και απατεώνων! Κει μειοδοτών κ. Δελαστίκ και ΜΕΙΟΔΩΤΩΝ!!!
@Παπαδήμος: Προσέξτε μην γυρίσουμε αίφνης στη δραχμή! Έλα Χριστέ και Κύριε… Έκανε και η μύγα κώλο! Να μας γυρίσουνε ρε σαλταδοροϋπαλληλάκο, μπας και γλυτώσουμε επί τέλους από τους σωτήρες μας!
@Καλό παιδί, καλός οικογενειάρχης και άριστος
τηλεπαρουσιαστής, βουτηγμένος μέχρι τα αυτιά την κόκα! Life Style
κοινωνική συνείδηση την ώρα που μια ολόκληρη χώρα κι ένας ολόκληρος λαός
χάνονται… Να τον χαίρεστε μαλάκες… (Στους μαλάκες συμπεριλαμβανόμαστε ασφαλώς κι
εμείς!)
@Κλέψανε τις καταθέσεις των νοσοκομείων, κλέψανε τα λεφτά των πανεπιστημίων, Κλέψανε τις καταθέσεις των ΤΕΙ… ΕΝΑΣ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ ΡΕΕΕΕΕΕ…. Κύριε Πεπόνη δεν πρόκειται για κλοπή, πρόκειται για ληστεία… μην πω και μετά φόνου!!!
@Άντε και καλή χώνεψη κύριε Πάγκαλε!
@Τον ΓΑΠ και τον Παπακωνσταντίνου κοντεύουμε να τον ξεχάσουμε… Αλλά θα τους πληρώνουμε για πενήντα χρόνια!
@ΜΑΝΑ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ ΜΙΑ!
@Κλέψανε τις καταθέσεις των νοσοκομείων, κλέψανε τα λεφτά των πανεπιστημίων, Κλέψανε τις καταθέσεις των ΤΕΙ… ΕΝΑΣ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ ΡΕΕΕΕΕΕ…. Κύριε Πεπόνη δεν πρόκειται για κλοπή, πρόκειται για ληστεία… μην πω και μετά φόνου!!!
@Άντε και καλή χώνεψη κύριε Πάγκαλε!
@Τον ΓΑΠ και τον Παπακωνσταντίνου κοντεύουμε να τον ξεχάσουμε… Αλλά θα τους πληρώνουμε για πενήντα χρόνια!
@ΜΑΝΑ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ ΜΙΑ!
@Ο ΛΑΟΣ ΔΕΝ ΞΕΧΝΑ… και τρίχες κατσαρές! Ξεχνάει και
παραξεχνάει!!!@Λ. Παπαδήμος: Μπορεί να χρειασθεί και νέα βοήθεια! Κύριε μαλακοτραπεζίτη το χρέος δεν είναι βιώσιμο ρεεε… Γιατί κοροϊδεύετε τον κόσμο… Τα πουλήσατε όλα, τι θέλετε να πουλήσετε και την ψυχή μας;
@Ξαναζεσταμένο φαί μας παρουσίασε για «καινούργιο πιάτο» ο Αιμ. Λιάτσος… Τι κάνει νιάου-νιάου στα κεραμίδια εκτός από το σκύλο που μιμείται τη γάτα;
@ΠΡΟΣ ΔΕΞΙΟΔΕΞΙΑ ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑ 8,5 ποντάκια η βουτιά
Αντωνάκη, έπεσα 0,5 έξω!
Τι σου έλεγα Γιωργάρα; Άντε τώρα τρεχάτε ποδαράκια μου…
Τι σου έλεγα Γιωργάρα; Άντε τώρα τρεχάτε ποδαράκια μου…
@«Αποσύρεται από τα ψηφοδέλτια του ΠΑΣΟΚ ο Βούγιας» Γιατί ρε
Σπύρο μας το κάνεις αυτό, γιατί μας στερείς τη χαρά να σε στείλουμε εμείς
αδιάβαστο;
@Άντε να πάρουμε τα πόδια μας για να μπορέσουμε να πάρουμε τη ζωή στα χέρια μας…
@Πως λέμε τυρί και ψωμί, μέλι με γάλα, ουίσκι με σόδα, μακαρόνια με τυρί… Έτσι, Σαμαράς με συγχωροχάρτια!
@Ψηφίζω ΜΑΚ Μέτωπο Αντιμνημονιακών Κινημάτων
@Ότι ήταν να κερδίσω το κέρδισα, ότι ήταν να χάσω το έχασα… Φεύγω όπως ήρθα!
@Πως λέμε τυρί και ψωμί, μέλι με γάλα, ουίσκι με σόδα, μακαρόνια με τυρί… Έτσι, Σαμαράς με συγχωροχάρτια!
@Ψηφίζω ΜΑΚ Μέτωπο Αντιμνημονιακών Κινημάτων
@Ότι ήταν να κερδίσω το κέρδισα, ότι ήταν να χάσω το έχασα… Φεύγω όπως ήρθα!
από Χάρρυ
Κλυνν
... συναίνεση (η στρατηγική του φόβου) ...
Smyrnaios.net
Αφού λοιπόν εκφράσουν την "αλληλεγγύη" τους στα "νοικοκυριά και τους συνταξιούχους οι οποίοι "πλήττονται βάναυσα", καταλήγουν στην υποστήριξη των μέτρων της Τρόικας και της κυβέρνησης αφού "δεν υπάρχει εναλλακτική λύση" !
Η κατασκευή της συναίνεσηςστην Ελλάδα του Μνημονίου
Το 1922 ο Walter Lippmann επινόησε την «κατασκευή της συναίνεσης». Η έννοια αυτή περικλείει όλο τον διανοητικό, τεχνολογικό και οικονομικό εξοπλισμό που συμμετέχει στην διαμόρφωση της κοινής γνώμης.
Τα ΜΜΕ, η διαφήμιση, το μάρκετινγκ, οι ειδικοί με δημόσιο βήμα, οι πολιτικοί αποτελούν κομμάτια αυτής της μηχανής.
Η κατασκευή της συναίνεσης, σύμφωνα με τον Lippmann, είναι απαραίτητη για τη διακυβέρνηση των σύγχρονών κοινωνιών γιατί, σε αντίθεση με την άμεση δημοκρατία, η αστική αντιπροσωπευτική δημοκρατία προϋποθέτει διαμεσολάβηση μεταξύ του λαού και των κυβερνώντων.
Εξήντα έξι χρόνια αργότερα ο Edward S. Herman και ο Noam Chomsky οικειοποιήθηκαν την έννοια στο βιβλίο τους Manufacturing Consent.
Κάνοντας μια ανάλυση της μαζικής επικοινωνίας υπό το πρίσμα της πολιτικής οικονομίας, έφτασαν στο συμπέρασμα ότι τα κυρίαρχα ΜΜΕ τείνουν να διαμορφώνουν την συναίνεση προς την κατεύθυνση που ευνοεί το ίδιο το οικονομικό και πολιτικό τους όφελος και όχι αυτό της κοινωνίας.
Η τηλεόραση ως μηχανή κατασκευής συναίνεσης
Η ελληνική τηλεόραση αποτελεί χαρακτηριστική περίπτωση μιας τέτοιας διαστροφής της δημόσιας σφαίρας.
Όπως είναι πλέον γνωστό και διαπιστωμένο επιστημονικά (βλέπε βιβλιογραφία στο τέλος του κειμένου), η ελληνική ιδιωτική τηλεόραση αποτέλεσε τα τελευταία είκοσι χρόνια όχημα ενδυνάμωσης και περίπλεξης των δεσμών αλληλεξάρτησης μεταξύ της οικονομικής και της πολιτικής ελίτ του τόπου.
Η χρήση της τηλεόρασης ως μέσο πίεσης προς το πολιτικό προσωπικό επέτρεψε στους ιδιοκτήτες της να συγκεντρώσουν πλούτο και επιρροή.
Ως αντάλλαγμα για την προβολή και την ευνοϊκή μεταχείριση που εξασφάλισαν, οι πολιτικοί των κομμάτων εξουσίας εκχώρησαν στους ιδιοκτήτες τηλεοπτικών σταθμών προνόμια, δημόσια έργα, προμήθειες, "ειδικές" ρυθμίσεις κλπ.
Παράλληλα, η τηλεόραση κατά πρώτο λόγο, αλλά και ο τύπος και δη ο περιοδικός (βλέπε περίπτωση Κωστόπουλου), κατασκεύασαν συναίνεση γύρω από το μύθο της "ισχυρής Ελλάδας" της υπερκατανάλωσης.
Αυτός ο μύθος από τη μία εξυπηρετούσε τους κύριους χρηματοδότες των ΜΜΕ - δηλαδή τους διαφημιστές και τους διαφημιζόμενους - εξάπτοντας την καταναλωτική μανία των Ελλήνων και από την άλλη ενδυνάμωνε την πολιτική καθεστηκυία τάξη.
Νέα κατάσταση, νέα καθήκοντα για τα κυρίαρχα ΜΜΕ
Σήμερα, μετά τον κατακλυσμό της κρίσης, οι εκπρόσωποι των κυρίαρχων ΜΜΕ τάσσονται αναφανδόν υπέρ των μέτρων της Τρόικας και την κυβέρνησης. Στην προσπάθεια τους να διασωθούν, υιοθετούν τη ρήση "νέα κατάσταση, νέα καθήκοντα".
Η κατασκευασμένη συναίνεση δεν περιέχει πια "ισχυρή Ελλάδα" αλλά έναν εκβιασμό που συνοψίζεται στο εξής δίλημμα: η ελληνική κοινωνία πρέπει να δώσει τη συγκατάθεση του σε όλες τις απαιτήσεις των δανειστών, αλλιώς θα υποστεί το σοκ της χρεοκοπίας και της γενικευμένης εξαθλίωσης.
Οι μέθοδοι της προπαγάνδας είναι γνωστές και έχουν χρησιμοποιηθεί και στο παρελθόν.
Κάθε βράδυ εδώ και δυο χρόνια οι τηλεθεατές βομβαρδίζονται με έναν ορυμαγδό πληροφοριών υπό μορφή ακαταλαβίστικης νόβλανγκ (CDS, Euribor, ομόλογα, κούρεμα, spreads, Fitch, Moody's, hedge funds, PSI, FSI κλπ.).
Οι αντιφατικές δηλώσεις από απόκρυφους οικονομικούς αναλυτές, υπαλλήλους των Βρυξελλών και λοιπούς Ευρωπαίους πολιτικάντηδες διαδέχονται η μία την άλλη.
Το μέλλον της χώρας κρέμεται κάθε τόσο από τα χείλη του Σόιμπλε, του Μπαρόζο, της Λαγκάρντ και του κάθε τυχάρπαστου Τροϊκανού.
Αυτός ο πληθωρισμός της πληροφόρησης παρουσιάζεται χωρίς σύνδεση, εξήγηση ή εμβάθυνση με σκοπό να προκαλέσει σύγχυση, ψυχολογική πίεση και τελικά παραίτηση από κάθε προσπάθεια του κοινού να κατανοήσει το τι ακριβώς συμβαίνει.
Η στρατηγική του φόβου
Παράλληλα, σαν σενάριο χολυγουντιανής ταινίας δράσης, οι εξελίξεις διαδέχονται η μία την άλλη με καταιγιστικό ρυθμό. Η αγωνία κορυφώνεται πριν από τα Eurogroup της "τελευταίας ευκαιρίας".
Μετά από κάθε έγκριση νέου "σχεδίου διάσωσης" επέρχεται προσωρινή ανακούφιση, που όμως συνοδεύεται πάντα από επίπονα μέτρα κι άλλα Eurogroup και άλλα σχέδια διάσωσης ... Κι έτσι η πολυπόθητη κάθαρση για τον κεντρικό ήρωα, δηλαδή τον Έλληνα πολίτη, παραμένει μετέωρη.
Η αποτελεσματικότητα της στρατηγικής του φόβου φαίνεται από την αύξηση της τηλεθέασης των ενημερωτικών εκπομπών και των δελτίων ειδήσεων.
Έχοντας απορριφθεί από μεγάλο κομμάτι της νεολαίας και των πολιτών με υψηλή μόρφωση, τα προγράμματα αυτά έχουν τεράστια διείσδυση στα κοινωνικά στρώματα με το χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο και στους ηλικιωμένους.
Με άλλα λόγια, ο πληθυσμός που εξαρτάται περισσότερο από την τηλεόραση για την ενημέρωση του είναι και ο περισσότερο ευάλωτος στην χειραγώγηση του μέσου.
Η κάλυψη του κοινωνικού κινήματος
Την ίδια στιγμή το κοινωνικό κίνημα αντίστασης στα μέτρα είτε διαβάλλεται και λοιδορείται συστηματικά, είτε εκθειάζεται πατερναλιστικά για να χειραγωγηθεί ευκολότερα (βλέπε κίνημα της πατάτας).
Το σημείο καμπής σε ότι αφορά την κάλυψη του κοινωνικού κινήματος από την τηλεόραση ήταν ο Μάης του 2011.
Μέχρι τότε, κάθε διαδήλωση ή άλλη μορφή αντίστασης είτε αποσιωπούνταν εντελώς από τα κανάλια, είτε παρουσιαζόταν ως αρχαϊκή και λαϊκιστική ανωμαλία, είτε καταδικάζονταν ως δημιούργημα των "κουκουλοφόρων".
Όμως η δύναμη του κινήματος των Αγανακτισμένων αλλά και η αυξανόμενη κριτική όλο και μεγαλύτερης μερίδας του κοινού προς τα ΜΜΕ, ανάγκασε τους ταγούς της καθεστωτικής δημοσιογραφίας να αλλάξουν γραμμή.
Πλέον, οι τηλέαστέρες δηλώνουν την κατανόηση τους ως προς την αγανάκτηση του κοινωνικού σώματος. Διαπιστώνουν επίσης τον άδικο και επιζήμιο χαρακτήρα των μέτρων που επιβάλλονται.
Αφού λοιπόν εκφράσουν την "αλληλεγγύη" τους στα "νοικοκυριά και τους συνταξιούχους οι οποίοι "πλήττονται βάναυσα", καταλήγουν στην υποστήριξη των μέτρων της Τρόικας και της κυβέρνησης αφού "δεν υπάρχει εναλλακτική λύση" !
Η δημοσιογραφική ελίτ στην υπηρεσία των ισχυρών
Μάλιστα η ταύτιση των κυρίαρχων ΜΜΕ με τις επιταγές των δανειστών είναι τέτοια που ένα πιο επιφανή μέλη της δημοσιογραφικής ελίτ, ο Παντελής Καψής, είναι πλέον κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Σε ένα ιδεατό στιγμιότυπο της ελληνικής τηλεόρασης ο Παντελής Καψής θα δεχόταν τις επίμονες ερωτήσεις του αδελφού του Μανώλη στα τηλεοπτικά παράθυρα σχετικά με την κυβερνητική πολιτική.
Σε ένα ιδεατό στιγμιότυπο της ελληνικής τηλεόρασης ο Παντελής Καψής θα δεχόταν τις επίμονες ερωτήσεις του αδελφού του Μανώλη στα τηλεοπτικά παράθυρα σχετικά με την κυβερνητική πολιτική.
Από την πλευρά τους οι αυστηροί σχολιαστές του Σκάι και του Αντέννα ζητούν την άμεση πάταξη και του τελευταίου φοροφυγά. Αποφεύγουν όμως να εξηγήσουν γιατί οι ιδιοκτήτες των εκδοτικών συγκροτημάτων στα οποία εργάζονται, με την ιδιότητα του εφοπλιστή, επωφελούνται από 56 κατοχυρωμένες φοροαπαλλαγές.
Οι εισαγγελείς του Μεγάλου καναλιού καταδικάζουν την σπατάλη κρατικού χρήματος. Δεν λένε όμως ότι οι μισθοί τους πληρώνονται χάρη στα κέρδη των αφεντικών τους από δημόσια έργα και προμήθειες.
Βέβαια όλοι οι τηλεαστέρες δεν βρίσκονται στο πλευρό της Τρόικας. Πολλοί από αυτούς εξελίσσονται σε "όψιμους αντιστασιακούς" υιοθετώντας ένα λαϊκιστικό και ψευδοπατριωτικό λόγο αντίστασης στους "ξένους κατακτητές". Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Γιώργος Τράγκας.
Από τη μία κηρύσσει ανένδοτο πόλεμο ενάντια στη Μέρκελ και σε όλους αυτούς που ποδοπάτησαν την εθνική του υπόσταση. Από την άλλη αποσιωπεί ότι για χρόνια εισέπραττε εκατομμύρια ευρώ κρατικής διαφήμισης από την κυβέρνηση ΝΔ ως ανταμοιβή για την υποστήριξη του.
Η κρίση ευκαιρία για μια άλλη δημοσιογραφία;
Οι αντιδράσεις των μεγαλοδημοσιογράφων και των εκδοτών γίνονται ακόμη πιο σπασμωδικές από τη στιγμή που νιώθουν να χάνουν τον έλεγχο που ασκούσαν και στη μάζα των απλών δημοσιογράφων με πιέσεις, εκβιασμούς αλλά και υλικά ανταλλάγματα.
Εν μέσω απολύσεων, μειώσεων μισθών (όταν και όπου αυτοί δίνονται) και κλεισίματος επιχειρήσεων, εκατοντάδες εργαζόμενοι στα ΜΜΕ ριζοσπαστικοποιούνται και αυτονομούνται. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτά του Άλτερ και της Ελευθεροτυπίας.
Όλοι αυτοί και άλλοι πολλοί έρχονται να ενισχύσουν εναλλακτικές μορφές ενημέρωσης: ιστολόγια, κοινωνικά δίκτυα, ανεξάρτητοι ενημερωτικοί ιστότοποι, διαδικτυακά ραδιόφωνα, νεόκοπα περιοδικά, απεργιακά φύλλα εφημερίδων ...
Μέσα στον καταιγισμό της κρίσης οι ανεξάρτητες πηγές ενημέρωσες που συνδυάζουν την δημοσιογραφία των πολιτών με αυτή των επαγγελματιών πολλαπλασιάζονται.
Μια νέα δημόσια σφαίρα αναδύεται σταδιακά. Με δυσκολίες, προβλήματα, αδυναμίες αλλά με όρεξη δημιουργικότητα και ταλέντο εκατοντάδες ενεργοί πολίτες προσπαθούν να κατασκευάσουν μια νέα συναίνεση.
Μια συναίνεση από τα κάτω στην υπηρεσία του δημόσιου συμφέροντος και της αλήθειας
James Leyland Kirby: Το νόημα είναι να ζεις την πραγματική ζωή
Ο James Leyland Kirby αποτελεί ηγεμονική παραπομπή στη Hauntology, αυτό τον ορισμό ομογενοποίησης που τεκμηρίωσε αναλυτικά ο θεωρητικός μουσικής Mark Fisher σύνομα της ριζοσπασπιστικής ντερινταϊκής σύλληψης της Φαντασμοντολογίας. Ο James Leyland Kirby, παρά τους μακρόχρονιους ηχητικούς πειραματισμούς του πάνω στη μνήμη και το χρόνο, απέκτησε φήμη για αυτή του την σπουδή ουσιαστικά κάτω από το σημαίνον The Caretaker και το περίφημο άλμπουμ του 2008 Persistant Repetition of Phrases. Η έμπνευσή του γι’αυτό το εγχείρημα αναδύθηκε από τη πασίγνωστη σκηνή του μπαρ στη ταινία του Stanley Kubrick «Η Λάμψη», στην οποία ο πρωταγωνιστής, Ο Επιστάτης, έχει την ψευδαίσθηση εισόδου σε μία ballroom χοροεσπερίδα της δεκαετίας του ’20. Ο James Leyland Kirby, πέρα από αυτή την ιδιοσυγκρασική προσέγγιση στη μουσική του, μνημονεύεται επίσης για την επαναστατικότητά του στη διακίνηση της μουσικής στα χρόνια του internet. Αποκύρηξε τη μουσική βιομηχανία παραβιάζοντας πνευματικά δικαιώματα και δίνοντας ελεύθερα το έργο του. Το Ough! μίλησε μαζί του μέσω e-mail.
Ας ξεκινήσουμε από το τελευταίο σου έργο, τη μουσική επένδυση για το φιλμ του Grant Gee, Patience (After Sebald). Πώς προέκυψε;
Ο Grant Gee με προσέγγισε για να κάνω το soundtrack, πριν δύο χρόνια περίπου, μιας και η δουλειά μου ως Caretaker είναι παρόμοια με του Sebald κατά κάποιον τρόπο. Αφού έγινε αυτή η επαφή, φρόντισα να αποκτήσω τους «Δακτύλιους του Κρόνου», μιας και το φιλμ θα βασιζόταν σε μία περιήγηση γύρω από αυτό το συγκεκριμένο βιβλίο. Ο Grant τότε μου έστειλε κάποιες πολύ παλιές ηχογραφήσεις του ‘Winterreise’ του Franz Schubert, αφού ο Schubert ήταν ο αγαπημένος συνθέτης του Sebald. Το φιλμ παρουσιάζει ανθρώπους που διακινήθηκαν από το έργο του Sebald και μοιράζονται τις σκέψεις τους όπως και τις αναμνήσεις τους από αυτόν. Η μουσική στην ουσία είναι στο παρασκήνιο, αλλά οπωσδήποτε συμπληρώνει τα πλάνα του Grant. Είναι ένα πολύ ήρεμο φιλμ και με πολλή έμπνευση.
Ο Grant Gee με προσέγγισε για να κάνω το soundtrack, πριν δύο χρόνια περίπου, μιας και η δουλειά μου ως Caretaker είναι παρόμοια με του Sebald κατά κάποιον τρόπο. Αφού έγινε αυτή η επαφή, φρόντισα να αποκτήσω τους «Δακτύλιους του Κρόνου», μιας και το φιλμ θα βασιζόταν σε μία περιήγηση γύρω από αυτό το συγκεκριμένο βιβλίο. Ο Grant τότε μου έστειλε κάποιες πολύ παλιές ηχογραφήσεις του ‘Winterreise’ του Franz Schubert, αφού ο Schubert ήταν ο αγαπημένος συνθέτης του Sebald. Το φιλμ παρουσιάζει ανθρώπους που διακινήθηκαν από το έργο του Sebald και μοιράζονται τις σκέψεις τους όπως και τις αναμνήσεις τους από αυτόν. Η μουσική στην ουσία είναι στο παρασκήνιο, αλλά οπωσδήποτε συμπληρώνει τα πλάνα του Grant. Είναι ένα πολύ ήρεμο φιλμ και με πολλή έμπνευση.
.jpg)
Ο W G Sebald ήρθε μετανάστης στη πατρίδα σου για πάρει αποστάσεις από το παρελθόν του. Εσύ γιατί μετανάστευσες στη δική του;Το να ζει κάποιος στην Αγγλία είναι βιοποριστικά δύσκολο, ειδικά αν κάνει ό,τι εγώ, δηλαδή να παράγει έργο χωρίς να συμβιβάζεται. Το 2003 προέκυψε μία ευκαιρία να μετακομίσω στο Βερολίνο, αλλά για τον ένα ή τον άλλο λόγο δεν τα κατάφερα εκείνη τη δεδομένη στιγμή. Κανά δυο χρόνια μετά, ανέκυψε άλλη ευκαιρία, την οποία και άρπαξα. Η αλλαγή περιβάλλοντος και η απομάκρυνση από το τόπο σου μπορούν να δώσουν έμπνευση με απρόσμενους τρόπους.
Μπορούμε να ξεφύγουμε από το παρελθόν ή οι πρωταρχικές αναμνήσεις μας καταδιώκουν πάντα;Οι πρωταρχικές αναμνήσεις είναι περίεργη συνθήκη μιας και δεν μπορούμε να ’μαστε σίγουροι αν είναι όνειρα ή πραγματικότητα. Το παρελθόν όπως και η μνήμη είναι παράξενα πράγματα. Χρωματίζουμε το παρελθόν και τις εμπειρίες μας ποικιλοτρόπως, ειδικά μεγαλώνοντας. Το παρελθόν στη πραγματικότητα είναι μόνο ανάμνηση, αυτό που υπάρχει είναι μόνο το παρόν.
Το Βερολίνο υπήρξε η ευρωπαϊκή πρωτεύουσα του μεσοπολέμου. Μήπως είναι και το καλύτερο σκηνικό για τις στοιχειωμένες ballroom αναμνήσεις του Caretaker;Το Βερολίνο ουσιαστικά δεν επηρεάζει τη δουλειά μου. Προσπαθώ να κρύβομαι από τους ντόπιους ανθρώπους της μουσικής και τους καλλιτέχνες. Οι περισσότεροι άνθρωποι έρχονται εδώ και ζουν το πάρτυ με λεφτά των δικών τους και μετά φεύγουν χωρίς να έχουν κάνει τίποτα που να χει αξία για τον εαυτό τους. Είναι μία πόλη στην οποία μπορείς πολύ εύκολα να χάσεις τον εαυτό σου, το ατελείωτο πάρτυ συνεχίζεται ασταμάτητα και μπορεί να είναι επικίνδυνο αν δεν είσαι δυνατός. Μπορεί να είναι φθηνότερα από άλλα μέρη, αλλά το πληρώνεις ακριβά με το χαμένο χρόνο που χρειάζεσαι για να αναρρώσεις από την υπερβολή. Η ζωή μου εδώ είναι απλή, δουλεύω τον περισσότερο χρόνο σκληρά και περιστασιακά σταματάω για κανα δυο βδομάδες, οπότε και βγαίνω όσο περισσότερο μπορώ για να πιω εδώ γύρω τζάμπα ποτά, και αυτές οι στιγμές μπορούν να δώσουν έμπνευση για μελλοντικά πλάνα -με τον τρόπο που βοηθάει πάντα μία απόσταση από τη δουλειά.
.jpg)
Νέες μορφές μνήμης έχουν αναδυθεί όπως των υπολογιστών και των servers. Μήπως έχουμε παγιδευτεί σε μία νέα αντίληψη του χρόνου; Τώρα τα πράγματα είναι πιο αρχειοθετημένα, οι περισσότεροι άνθρωποι καταγράφουν τα πάντα στα κοινωνικά δίκτυα. Εγώ δεν έχω smartphone και σπάνια τραβάω φωτογραφίες. Προτιμώ να θυμάμαι με τον δικό μου τρόπο, παρά να βλέπω φωτογραφίες και βίντεο των όσων έχω κάνει. Αυτή η καταγραφή, επίσης, παρεμβάλλεται στην εμπειρία. Ένα καλό παράδειγμα είναι όταν βγει ένας φακός -οι άνθρωποι αυτόματα συμπεριφέρονται λιγότερο φυσικά και γίνονται επιφυλακτικοί. Το νόημα νομίζω είναι να ζεις την αληθινή ζωή και να καταγράφεις λιγότερο τα πεπραγμένα.
Η επιβράδυνση στα μεσοπολεμικά 78στροφα που κάνεις σαν The Caretaker, αλλά και στα άλλα σου project, είναι κάποιο είδος διακήρυξης ενάντια στο Future Shock;Ίσως όλοι υποφέρουμε από το future shock, μιας και σήμερα είναι δύσκολο να επικεντρωθούμε με τέτοιο βομβαρδισμό από παντού, από τους φίλους έως τα μέσα και τις ειδήσεις. Κάπου-κάπου, καλό είναι να επιβραδύνουμε και να αποσυνδεόμαστε για λίγο.
Πολλοί καλλιτέχνες μέσα από αυτή τη ρετροφουτουριστική προσέγγιση της Hauntology διαπραγματεύονται τον μη χρόνο. Σου αρέσει η μουσική τους;Για να πω την αλήθεια, δεν ακούω πολλούς από αυτούς που φτιάχνουν μουσική την οποία συγκρίνουν με τη δική μου. Κυρίως εμπιστεύομαι το ένστικτό μου για το τι θα κάνω στη συνέχεια και περιμένω την έμπνευση και τις ιδέες για να προχωρήσω παρακάτω. Μερικές φορές αυτό οδηγεί στη κυκλοφορία πολυάριθμης παραγωγής, όπως την περσινή χρονιά. Άλλοτε πάλι χαλαρώνω και αφήνω τα πράγματα να αναπτυχθούν σε πιο στέρεο έδαφος πριν κάνω κάποια κίνηση.
.jpg)
Έχει δίκιο ο Mark Fisher για την ανάδυση της Hauntology;Ο Mark είναι ένας ιδιοφυής άνθρωπος, το βιβλίο του Capitalist Realism είναι σπουδαίο και είναι σημαντικός σχολιαστής της πολιτικής κατάστασης των καιρών. Είναι θαυμάσιο που στηρίζει τόσο αυτό που κάνω, όπως και αν αποκαλείται.Είσαι laptop καλλιτέχνης και είναι γνωστό πως είσαι αυτοδίδακτος μουσικός. Μπορείς να μας μιλήσεις σχετικά;Νομίζω ότι μερικές φορές είναι καλό να μην είσαι του ωδείου και απλά να αισθάνεσαι τα πράγματα και να αισθάνεται με τον δικό σου τρόπο. Για μένα, όσον αφορά την ηχητική δημιουργία, πιστεύω ότι όσα πιο πολλά έχεις διδαχθεί, τόσο πιο πολύ περιορίζεσαι από κανόνες και στο πώς θα έπρεπε να είναι τα πράγματα. Αυτό εξαρτάται από τους δασκάλους, οι περισσότεροι των οποίων είναι πικρόχολοι, μεταθέτοντας τη δική τους αποτυχία στους άλλους. Υπάρχει χώρος για την ακαδημαϊκή μουσική, αλλά αυτό δεν μου ταιριάζει. Εγώ προσπαθώ να είμαι ειλικρινής στη δουλειά μου και αυτό έχω κάνει μέχρι τώρα. Από τις πιο επαναστατικές δουλειές στη V/Vm, μέχρι τις πιο ήπιες που βγάζω τώρα.
Τα βγάζεις πέρα μόνο από τη μουσική;Μετά βίας επιβιώνω από τη μουσική. Η αμοιβή μου δεν είναι χρηματική, αλλά κυρίως μου αγοράζει το χρόνο για να εστιάζω σε αυτά που θέλω να κάνω. Ο χρόνος είναι άλλου είδους χρήμα, αλλά ζωτικός σε όλους, ειδικά όταν εργάζεσαι. Χρειάζεται να είσαι συγκεντρωμένος για να φτιάξεις μία σημαντική δουλειά και να περιφρουρηθείς από τις εξωτερικές πιέσεις. Στις μέρες μας αυτό είναι πολύ δύσκολο επειδή οι άνθρωποι δεν σε αφήνουν σε ησυχία.
Η Αθήνα είναι σαν να πάσχει από προχωρητική αμνησία κάτω από τη φαντασμοντολογία της Ακρόπολης. Τι εντύπωση έχεις από τις επισκέψεις σου;Καταλαβαίνω ότι η Ελλάδα οικονομικά είναι σε δυσχέρεια, αλλά αυτό περιστασιακά συμβαίνει παντού. Πάντα μου άρεσαν πολύ οι επισκέψεις μου στην Ελλάδα, τη σπουδαιότητα την βρίσκεις πάντα στα σημαντικά πράγματα. Φυσικά η Ελλάδα εμπορεύεται το πολύ σημαντικό ιστορικό παρελθόν της. Είναι επίσης σημαντικό για κάθε γενιά να αισθάνεται ότι συνεισφέρει στην ιστορία. Ίσως αυτή η γενιά να αισθάνεται ότι δεν υπάρχει κανένας τρόπος να ανταγωνιστεί το παρελθόν. Παρόλα αυτά, οι άνθρωποι δεν πρέπει να σταματήσουν να προσπαθούν.
Έχεις γράψει κανένα κομμάτι που να ενσωματώνεις τις αναμνήσεις σου από την Ελλάδα;Για να είμαι ειλικρινής, είναι πάντα δύσκολο να συνδέω τα κομμάτια που φτιάχνω με κάποιο μέρος, καθώς τα πάντα τα φτιάχνω εδώ. Το νέο μου άλμπουμ είναι η ζωή που έζησα πέρσι. Περιλαμβάνει πολλές φωτογραφίες φίλων, ποτά, και περισσότερο από όλα τα κορίτσια που με σώζουν από το χάος και με ξαναρίχνουν στο χάος.
Πέρα από το soundtrack για το Patience (After Sebald) που το ακούς στο bandcamp του Caretaker,έχει και ένα παράλληλο που το δίνει για free download το Extra Patience(After Sebald):
http://thecaretaker.bandcamp.
http://thecaretaker.bandcamp.
Οι γριές πουτάνες
Ο θυμός που υποκλίνεται στον φόβο, το αυτομαστίγωμα και μερικές οικείες πολιτικές πρακτικές.
Σε ένα από τα γνωστά ανέκδοτα της εποχής του Ψυχρού
Πολέμου ο ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης Λεονίντ Μπρέζνιεφ επισκέπτεται τις ΗΠΑ. Ο
Πρόεδρος Ρόναλντ Ρήγκαν τον υποδέχεται και τον ξεναγεί στα επιτεύγματα της
Δύσης. Ένα από αυτά είναι και ένα υπερπολυτελές πορνείο. Ο Μπρέζνιεφ είναι
ενθουσιασμένος από την εξυπηρέτηση και τη φροντίδα και αποφασίζει να κάνει ένα
και στη Σοβιετική Ένωση. Όταν επιστρέφει, αναθέτει σε μέλη της Κεντρικής
Επιτροπής του κόμματος να στήσουν το λαμπερό πορνείο....
Η επιχείρηση στήνεται, αλλά δεν πάει καλά. Μετά από καιρό ο Μπρέζνιεφ τηλεφωνεί στον Ρήγκαν και του λέει πως η επιχείρηση πορνείο είναι προβληματική. Ο Ρήγκαν τον ρωτάει αν έχει επενδύσει όσα χρειάζεται ένα πολυτελές πορνείο. Ο Μπρέζνιεφ τον διαβεβαιώνει πως έχει δώσει εντολή να το εξοπλίσουν με τα καλύτερα χαλιά από το Ουζμπεκιστάν, μάρμαρα από την Αρμενία και τα πιο σύγχρονα κρεβάτια από την Ουκρανία. Ο Ρήγκαν τον ρωτάει τι πόρνες έβαλε και ο Μπρέζνιεφ του απαντά πως θα καλέσει τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος που ανέλαβαν το πρότζεκτ για να του πουν. Καλεί, λοιπόν, τους υπεύθυνους και τους ρωτά «βάλατε καλές πόρνες στο μπουρδέλο;». Αυτοί κοιτιούνται μεταξύ τους, αλλά χωρίς δισταγμό απαντούν «τις καλύτερες, εξήντα χρόνια μέλη του κόμματος».
Η επιχείρηση στήνεται, αλλά δεν πάει καλά. Μετά από καιρό ο Μπρέζνιεφ τηλεφωνεί στον Ρήγκαν και του λέει πως η επιχείρηση πορνείο είναι προβληματική. Ο Ρήγκαν τον ρωτάει αν έχει επενδύσει όσα χρειάζεται ένα πολυτελές πορνείο. Ο Μπρέζνιεφ τον διαβεβαιώνει πως έχει δώσει εντολή να το εξοπλίσουν με τα καλύτερα χαλιά από το Ουζμπεκιστάν, μάρμαρα από την Αρμενία και τα πιο σύγχρονα κρεβάτια από την Ουκρανία. Ο Ρήγκαν τον ρωτάει τι πόρνες έβαλε και ο Μπρέζνιεφ του απαντά πως θα καλέσει τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος που ανέλαβαν το πρότζεκτ για να του πουν. Καλεί, λοιπόν, τους υπεύθυνους και τους ρωτά «βάλατε καλές πόρνες στο μπουρδέλο;». Αυτοί κοιτιούνται μεταξύ τους, αλλά χωρίς δισταγμό απαντούν «τις καλύτερες, εξήντα χρόνια μέλη του κόμματος».
Η Ελλάδα μοιάζει
νομίζω πολύ με τη συγκεκριμένη ιστορία. Προσπαθεί να οδηγήσει στην ανάκαμψη την
προβληματική της επιχείρηση, αναθέτοντας τη διάσωση στις πόρνες που είναι εξήντα
χρόνια μέλη του κόμματος. Στο κλειστό σύστημα που αποτελεί τον κόσμο της, δηλαδή
τον μικρό της κόσμο, τα πράγματα έχουν συγκεκριμένους κανόνες. Ακόμα και αν την
καταστρέφουν, είναι οι μόνοι που γνωρίζει.
Η κοινωνία έχει περάσει από το στάδιο του κλονισμού και της ενοχής σε αυτό της παράδοσης. Είναι απελπισμένη και έτοιμη να παραδοθεί σε αυτόν που θα εφεύρει έναν μύθο. Που θα εγγυηθεί πως θα αναλάβει την ευθύνη και ας είναι της καταστροφής. Κάθε μέρα στις τηλεοράσεις παρελαύνουν οι αρχιτέκτονες του πολιτικού συστήματος, που μιλούν για το πολιτικό σύστημα που πρέπει να αλλάξει. Δεν έχει σημασία που είναι οι ίδιοι. Αρκεί που η ευθύνη διαχέεται, χωρίς να τους απειλεί, σε ένα «γενικό σύστημα» που φταίει.
Το σύστημα στην πραγματικότητα ετοιμάζει την άμυνα και τη μακροημέρευσή του. Θα κάνει εκλογές όταν η ένταση και οι κομματικές συσπειρώσεις θα είναι τέτοιες που θα εγγυηθούν πως ένα μίνιμουμ κομμάτι θα μπει στο κομματικό μαντρί, αφού θα έχει εξαερώσει τον θυμό του. Το παιχνίδι της κομματικής χειραγώγησης θα εμφανιστεί ως αναγκαίο κακό απέναντι στην αβεβαιότητα και το χάος. Ο θυμός είναι ισχυρό κίνητρο, αλλά ο φόβος είναι ισχυρότερο.
Στην παρέλαση της 25ης Μαρτίου, αυτήν όπου αντικαταστάθηκε η Ελλάς από την ΕΛΑΣ, ο ίδιος ο υπουργός δήλωσε πως υπήρχαν για λόγους ασφάλειας στο Σύνταγμα ελεύθεροι σκοπευτές. Η τελευταία φορά που στο Σύνταγμα υπήρξαν ελεύθεροι σκοπευτές ήταν τον Δεκέμβριο του 1944 και ήταν Άγγλοι που αιματοκύλησαν την Ελλάδα, οδηγώντας την στον Εμφύλιο. Εβδομήντα χρόνια μετά οι ελεύθεροι σκοπευτές ακροβολίζονται απέναντι σ’ έναν εσωτερικό εχθρό. Δεν έχει σημασία αν υπήρχαν ή όχι snipers. Σημασία έχει πως ο φόβος χρησιμοποιήθηκε για να αναρωτηθούν οι μάζες πόσο ασφαλείς είναι. Ακόμα και αν την ασφάλειά τους την απειλεί το ίδιο το κράτος.
Βρισκόμαστε ακριβώς στο στάδιο που στην κοινωνία συντελείται το χώρισμα. Ο φόβος τραβά τη διαχωριστική γραμμή πάνω στην οποία ισορροπεί το προσωπικό συμφέρον και όχι το κοινωνικό. Οι εφημερίδες ανακαλύπτουν περιπτώσεις διαφθοράς, την ώρα που το Κοινοβούλιο επιδίδεται στη θεσμοθέτησή της μέσα από νόμους που ψηφίζονται νύχτα από τα κόμματα της Εθνικής Ενότητας.
Ο θυμός υποκλίνεται στον φόβο και οι άνθρωποι γίνονται για μια ακόμη φορά πιόνια. Οι περισσότεροι έχουν ματώσει από το αυτομαστίγωμα. Χιλιάδες ιστορίες «προσωπικής ευθύνης» γεμίζουν τις σελίδες των εφημερίδων. Στα ίδια σημεία όπου το τυπογραφικό μελάνι μύριζε σαν λιβάνι για τα μεγάλα επιτεύγματα των πολιτικών. Ο καθηγητής που έφαγε, το λαμόγιο που ξεκοκάλισε, ο υπάλληλος που λαδώθηκε. Ναι, έτσι είναι. Μόνο που αυτό το κράτος ήταν το κράτος που οι ίδιοι έκαναν.
Δημιουργείται κάθε μέρα η εντύπωση πως όλη αυτή η Ελλάδα της διαφθοράς θ’ αλλάξει ως διά μαγείας όταν καθιερώσουμε ένα σαβουάρ βιβρ πολιτικής και μαζεύουμε τα σκατά των σκύλων από το πεζοδρόμιο. Είναι μεγάλη η προσωπική ευθύνη, αλλά είναι διαφορετικό το να γίνει συνείδηση απ’ το να γίνει ενοχή. Και η κύρια προσωπική ευθύνη είναι πως τους αφήσαμε να κυβερνούν με τη SIEMENS, τους Χριστοφοράκους, τις μίζες από τα γερμένα υποβρύχια, χαμένοι μέσα στην επιτηδευμένη και συγκαλυπτική μας καλοπέραση. Κανένα από τα άρθρα των φιλελεύθερων αυτομαστιγωμένων δεν μιλά γι’ αυτή την ευθύνη και γι’ αυτό το κράτος. Μιλούν για τον υπάλληλο και το λαμόγιο της γειτονιάς. Αυτό το λαμόγιο δεν δούλευε καν στο γραφείο του πολιτικού λαμόγιου, ούτε το κάλυπτε το κομματικό κράτος.
Η κοινωνία έχει περάσει από το στάδιο του κλονισμού και της ενοχής σε αυτό της παράδοσης. Είναι απελπισμένη και έτοιμη να παραδοθεί σε αυτόν που θα εφεύρει έναν μύθο. Που θα εγγυηθεί πως θα αναλάβει την ευθύνη και ας είναι της καταστροφής. Κάθε μέρα στις τηλεοράσεις παρελαύνουν οι αρχιτέκτονες του πολιτικού συστήματος, που μιλούν για το πολιτικό σύστημα που πρέπει να αλλάξει. Δεν έχει σημασία που είναι οι ίδιοι. Αρκεί που η ευθύνη διαχέεται, χωρίς να τους απειλεί, σε ένα «γενικό σύστημα» που φταίει.
Το σύστημα στην πραγματικότητα ετοιμάζει την άμυνα και τη μακροημέρευσή του. Θα κάνει εκλογές όταν η ένταση και οι κομματικές συσπειρώσεις θα είναι τέτοιες που θα εγγυηθούν πως ένα μίνιμουμ κομμάτι θα μπει στο κομματικό μαντρί, αφού θα έχει εξαερώσει τον θυμό του. Το παιχνίδι της κομματικής χειραγώγησης θα εμφανιστεί ως αναγκαίο κακό απέναντι στην αβεβαιότητα και το χάος. Ο θυμός είναι ισχυρό κίνητρο, αλλά ο φόβος είναι ισχυρότερο.
Στην παρέλαση της 25ης Μαρτίου, αυτήν όπου αντικαταστάθηκε η Ελλάς από την ΕΛΑΣ, ο ίδιος ο υπουργός δήλωσε πως υπήρχαν για λόγους ασφάλειας στο Σύνταγμα ελεύθεροι σκοπευτές. Η τελευταία φορά που στο Σύνταγμα υπήρξαν ελεύθεροι σκοπευτές ήταν τον Δεκέμβριο του 1944 και ήταν Άγγλοι που αιματοκύλησαν την Ελλάδα, οδηγώντας την στον Εμφύλιο. Εβδομήντα χρόνια μετά οι ελεύθεροι σκοπευτές ακροβολίζονται απέναντι σ’ έναν εσωτερικό εχθρό. Δεν έχει σημασία αν υπήρχαν ή όχι snipers. Σημασία έχει πως ο φόβος χρησιμοποιήθηκε για να αναρωτηθούν οι μάζες πόσο ασφαλείς είναι. Ακόμα και αν την ασφάλειά τους την απειλεί το ίδιο το κράτος.
Βρισκόμαστε ακριβώς στο στάδιο που στην κοινωνία συντελείται το χώρισμα. Ο φόβος τραβά τη διαχωριστική γραμμή πάνω στην οποία ισορροπεί το προσωπικό συμφέρον και όχι το κοινωνικό. Οι εφημερίδες ανακαλύπτουν περιπτώσεις διαφθοράς, την ώρα που το Κοινοβούλιο επιδίδεται στη θεσμοθέτησή της μέσα από νόμους που ψηφίζονται νύχτα από τα κόμματα της Εθνικής Ενότητας.
Ο θυμός υποκλίνεται στον φόβο και οι άνθρωποι γίνονται για μια ακόμη φορά πιόνια. Οι περισσότεροι έχουν ματώσει από το αυτομαστίγωμα. Χιλιάδες ιστορίες «προσωπικής ευθύνης» γεμίζουν τις σελίδες των εφημερίδων. Στα ίδια σημεία όπου το τυπογραφικό μελάνι μύριζε σαν λιβάνι για τα μεγάλα επιτεύγματα των πολιτικών. Ο καθηγητής που έφαγε, το λαμόγιο που ξεκοκάλισε, ο υπάλληλος που λαδώθηκε. Ναι, έτσι είναι. Μόνο που αυτό το κράτος ήταν το κράτος που οι ίδιοι έκαναν.
Δημιουργείται κάθε μέρα η εντύπωση πως όλη αυτή η Ελλάδα της διαφθοράς θ’ αλλάξει ως διά μαγείας όταν καθιερώσουμε ένα σαβουάρ βιβρ πολιτικής και μαζεύουμε τα σκατά των σκύλων από το πεζοδρόμιο. Είναι μεγάλη η προσωπική ευθύνη, αλλά είναι διαφορετικό το να γίνει συνείδηση απ’ το να γίνει ενοχή. Και η κύρια προσωπική ευθύνη είναι πως τους αφήσαμε να κυβερνούν με τη SIEMENS, τους Χριστοφοράκους, τις μίζες από τα γερμένα υποβρύχια, χαμένοι μέσα στην επιτηδευμένη και συγκαλυπτική μας καλοπέραση. Κανένα από τα άρθρα των φιλελεύθερων αυτομαστιγωμένων δεν μιλά γι’ αυτή την ευθύνη και γι’ αυτό το κράτος. Μιλούν για τον υπάλληλο και το λαμόγιο της γειτονιάς. Αυτό το λαμόγιο δεν δούλευε καν στο γραφείο του πολιτικού λαμόγιου, ούτε το κάλυπτε το κομματικό κράτος.
Εξουθενωμένοι από
τις ενοχές, ισοπεδωμένοι από την αναζήτηση ευθυνών, αγανακτισμένοι από τον ίδιο
μας το θυμό, φοβισμένοι από αυτό που δεν γνωρίζουμε και που έρχεται, είμαστε
έτοιμοι για όλα. Όχι απαραίτητα για το καλύτερο. Γι’ αυτό επιλέξαμε, όπως οι
συνεργάτες του Μπρέζνιεφ, τη μοναδική οικεία πρακτική. Να κρατήσουμε στο
μπουρδέλο πουτάνες τις πιο σίγουρες. Εξήντα χρόνια μέλη του κόμματος.
Η πολιτική του φόβου και ο γάιδαρος του Χότζα
του Νίκου
Χειλαδάκη
Καθώς πλησιάζουμε στις
εκλογές, που πολύ θα ήθελαν να τις αποφύγουν οι ιθύνοντες της Τρόικας,
διαφαίνεται πλέον πως εκείνο που θα θέσουν σαν το μεγαλύτερο επιχείρημα για να
στηριχτούν τα ίδια τα κόμματα που κατέστρεψαν και πρόδωσαν την Ελλάδα και τον
ελληνικό λαό, θα είναι ο φόβος της δραχμής και ...
Καθώς πλησιάζουμε στις
εκλογές, που πολύ θα ήθελαν να τις αποφύγουν οι ιθύνοντες της Τρόικας,
διαφαίνεται πλέον πως εκείνο που θα θέσουν σαν το μεγαλύτερο επιχείρημα για να
στηριχτούν τα ίδια τα κόμματα που κατέστρεψαν και πρόδωσαν την Ελλάδα και τον
ελληνικό λαό, θα είναι ο φόβος της δραχμής και ...
της
ολοκληρωτικής καταστροφής. Ήδη έχουν αρχίσει να βαράνε οι «καμπάνες» και οι
«σειρήνες» των υποτιθέμενων συνεπειών, αν δεν στηρίξουμε τους ίδιους που μας
έφεραν στο σημείο να ξεπουληθούν τα πάντα, τονίζοντας σε κάθε ευκαιρία πως αν
δεν μας ψηφήσετε, τότε δεν θα έχετε μισθούς, νοσοκομεία, σχολειά, στρατό, ακόμα
και κράτος και ελληνικό έθνος.
Χωρίς καμία αιδώ και ενώ θα έπρεπε να κάθονται όλοι αυτοί στο ειδώλιο του κατηγορούμενου για εγκλήματα έσχατης προδοσίας, εμφανίζονται στα πουλημένα ΜΜΕ κραδαίνοντας απειλητικά το δάχτυλο προς ένα προδομένο λαό, απειλώντας με θεούς και δαίμονες αν και πάλι δεν σκύψει το κεφάλι και δεν τους παραδώσει για άλλη μια φορά τα ηνία της εξουσίας και της πλήρης εξόντωσης του.
Χωρίς καμία αιδώ και ενώ θα έπρεπε να κάθονται όλοι αυτοί στο ειδώλιο του κατηγορούμενου για εγκλήματα έσχατης προδοσίας, εμφανίζονται στα πουλημένα ΜΜΕ κραδαίνοντας απειλητικά το δάχτυλο προς ένα προδομένο λαό, απειλώντας με θεούς και δαίμονες αν και πάλι δεν σκύψει το κεφάλι και δεν τους παραδώσει για άλλη μια φορά τα ηνία της εξουσίας και της πλήρης εξόντωσης του.
Όλη αυτή η πολιτική της
εξόντωσης που εφάρμοσαν και θα συνεχίζουν να εφαρμόζουν σκοπεύοντας στο πλήρη
ξεπούλημα της ίδιας υπόστασης του ελληνικού έθνους και του ελληνικού λαού στους
ξένους εισβολείς, μου θύμισε μια αξέχαστη παραβολή του μεγάλου εκείνου θυμόσοφου
της Μικράς Ασίας, του κληρονόμου του Αισώπου, του πασίγνωστου Νασραντίν Χότζα.
Κάποτε λοιπόν ο Νασραντίν
Χότζα χρειάστηκε να βάλει κάποιο χρέος για να εξυπηρετήσει τις δουλειές του
που είχαν κάποια προβλήματα. Επειδή όμως οι τόκοι ήταν απλησίαστοι και δεν
μπορούσε να τους εξοφλήσει, οι δανειστές τους τον συμβούλεψαν για να κάνει
οικονομία να ελαττώσει την τροφή που έδινε στον γάιδαρο του. Μάλιστα του
πρότειναν αυτό να γίνετε σιγά σιγά για να συνηθίσει ο γάιδαρος και να μην
αντιδράσει συνεχίζοντας να δουλεύει όχι πια για τον Νασραντίν Χότζα, αλλά για
τους δανειστές του που ζητούσαν με απληστία ότι είχε και δεν είχε.
Ο Χότζα λοιπόν άρχισε σιγά
σιγά να ελαττώνει τον σανό που έδινε στον δυστυχή τον γάιδαρο, εξοικονομώντας
λίγο περισσότερο σανό. Βέβαια, με τον σανό που εξοικονομούσε δεν μπορούσε να
εξυπηρετήσει το χρέος γιατί αυτό γίνονταν όλο και πιο ασύλληπτο ξεπερνώντας,
παρά τις μεγάλες οικονομίες του Χότζα και του γάιδαρου του, κάθε όριο
δυνατότητας να εξοφληθεί κάποτε. Άλλωστε αυτό ήθελα οι τοκογλύφοι δανειστές
του.
Μια μέρα όμως και ενώ ο Χότζα
άρχισε να καμαρώνει ότι κατάφερνε να εξοικονομεί όλο και περίστερο σανό χωρίς να
επηρεάζετε ο γάιδαρος που συνέχιζε ο καημένος με πολύ ζόρι να σηκώνει τα βάρη
που του έβαζαν, όταν πήγε να τον βρει, έκπληκτος αντίκρισε το ζώο που είχε γίνει
σκέτος σκελετός, να κείτεται νεκρό καθώς είχε πεθάνει πλέον από ασιτία. Ο Χότζας
κατάλαβε τότε τι είχε κάνει και απαρηγόρητος έκλεγε όλη την μέρα πάνω στο πτώμα
του αγαπημένου του γαιδάρου.
Το δίδαγμα από όλη αυτή την
ιστορία που κατ' αρχή μας προκαλεί θυμηδία, δυστυχώς είναι τραγικό, καθώς είναι
εύλογες οι παρομοιώσεις. Αλλά το ζήτημα είναι πολύ πιο σοβαρό και μακάρι αυτοί
που μας οδήγησαν σε αυτό τον όλεθρο, να ήταν σαν τον Νασραντίν Χότζα.
Τουλάχιστον αυτός είχε κάποιο φιλότιμο. Για μας όμως το δίδαγμα είναι το
αμείλικτο ερώτημα : Μήπως είμαστε πραγματικά ο γάιδαρος που πρόκειται να πεθάνει
για να εξοικονομήσουν οι τοκογλύφοι μας περισσότερα χρήματα;
Αλλά φτάνει ως εδώ ! Αν
πραγματικά θέλουμε να σωθούμε θα πρέπει να πάψουμε να είμαστε γάιδαροι και να
τρώμε το «κουτόχορτο» αυτών που προδώσαν την πατρίδα μας, αυτών πού ετοιμάζουν
να τα ξεπουλήσουν όλα. Καιρός να τους δείξουμε δεν περνάει η «πολιτική του
φόβου» και ότι πέρασε η «εποχή των γαιδάρων και των προβάτων», μια εποχή που την
πληρώσαμε πολύ ακριβά και που θα μείνει σαν η πιο ζοφερή στην σύγχρονη ιστορία
μας. Μια πολιτική που μας οδηγεί όλο και πιο πολύ στην εξορία. Όχι, θα μείνουμε
εδώ, δεν θα φύγουμε νέοι μετανάστες όπως επιδιώκουν όλοι αυτοί. Πρέπει να
μείνουμε εδώ και να ζητήσουμε λόγο από όλους αυτούς που μας
πρόδωσαν.
ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος –Συγγραφέας -
Τουρκολόγος
Παρασκευή 30 Μαρτίου 2012
Εκλογές και εξέγερση στη στρατηγική της τρόικας
«’Οταν αφήσεις το λαό να πεθαίνει στους δρόμους, να κουρελιαστεί ψυχικά και
σωματικά, και λες έπειτα πως θα κάνεις στον κατάλληλο καιρό
εθνικο-απελευθερωτικό αγώνα, είσαι ένας συνειδητός απατεώνας και συνεργάτης του
εχθρού. Γιατί είναι σα να λες ότι θα βάλεις ένα κουφάρι να πολεμήσει» Δ.
Γληνός, «Τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ» Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
Μια γυναίκα 81 ετών αυτοπυρπολήθηκε για να μη γίνεται βάρος στα παιδιά της. Τριακόσιες χιλιάδες σιτίζονται από την Εκκλησία, ο Δήμος Αθηναίων ξηλώνει τα παγκάκια της Κλαυθμώνος να μη φαίνονται οι άστεγοι. Το κέντρο της πρωτεύουσας έγινε ανοιχτό «μουσείο» ανθρώπινης εξαθλίωσης. Οι πρωτοβουλίες αλληλοβοήθειας-αντίστασης, όπως το Μητροπολιτικό-Κοινωνικό Ιατρείο του Ελληνικού στενάζουν υπό την όλο μαζικότερη προσέλευση νεόπτωχων, συχνά μεσοαστών. Το 1/3 του ενεργού πληθυσμού και τα 2/3 των νέων είναι εκτός εργασίας.
Αυτά και άπειρα άλλα δεν είναι τίποτα μπροστά σε όσα θα συμβούν, γραμμένα ήδη στους τύπους των μνημονίων που υπογράφει η δικομματική κυβέρνηση Παπαδήμου. Και μόνο η καμπύλη του ΑΕΠ υποδεικνύει όχι παρατεταμένη βαθειά ύφεση, αλλά κατάρρευση χώρας. Η Ελλάδα παραμένει σε «δίνη θανάτου», κατά την έκφραση του Σόρος, εκ των σχεδιαστών της, σε αυτοτροφοδοτούμενη, επιταχυνόμενη καθοδική πορεία, που δεν κατεδαφίζει μόνο κοινωνικό κράτος και βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων, καταστρέφει τη Δημοκρατία και αποσυνθέτει το έθνος.
Το Βερολίνο, προ της επιμονής Σαμαρά, υποχώρησε αποδεχόμενο τη διεξαγωγή εκλογών, προτού η συνέχεια εξαφανίσει τελείως την εκλογική απήχηση των δύο πρώην κομμάτων εξουσίας. Εφόσον γίνουν τελικά οι εκλογές, τα δύο κόμματα θα χρειασθεί να συνασπισθούν (ίσως επιστρατεύοντας και «ενδιάμεσες» δυνάμεις ή σήμερα εμφανιζόμενους αντιμνημονιακούς) για να αποκτήσουν κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Τι θέλει η τρόικα
Ο σχεδιασμός της τρόικας και της «αριστοκρατίας του χρήματος» πίσω της, είναι οι εκλογές να νομιμοποιήσουν και πολιτικά, αναδρομικά, τα μέτρα αμφίβολης δημοκρατικότητας, νομιμότητας, συνταγματικότητας που εφαρμόζονται από το 2010. Θα επιχειρηθεί να προστεθεί στον νομικό και ο πολιτικός αφοπλισμός της Ελλάδας, αν θελήσει να αμφισβητήσει τα κείμενα. Αξίζει να υπογραμμίσουμε, ότι οι συμφωνίες που συνομολογεί η κυβέρνηση Παπαδήμου, παγώνουν το χρέος σε ευρώ, ανεξαρτήτως ποιού νομίσματος χρησιμοποιεί η χώρα. Εξαφανίζεται το βασικό πλεονέκτημα μιας ελληνικής επιλογής αποχώρησης από το ευρώ, καθίσταται όμως ευκολότερος ο εξαναγκασμός της Ελλάδας σε αποχώρηση, γιατί αυτή δεν θα επηρεάσει τις απαιτήσεις των πιστωτών.
Οι δυνάμεις πίσω από την τρόικα γνωρίζουν ότι στις οικονομικές εξισώσεις των Μνημονίων κρύβεται η πολύ σοβαρή πιθανότητα κοινωνικής εξέγερσης. Οι πιο ριζοσπαστικές από αυτές θέλουν η εξέγερση, αν σημειωθεί, να γίνει όσο περισσότερο ανοργάνωτα, άλογα και να ηττηθεί. Μια τέτοια κατάσταση μπορεί να χρησιμεύσει για σχέδια «νομότυπης» διολίσθησης στον αυταρχισμό, ή εκδίωξης της Ελλάδας από την ΕΕ, ανοίγοντας το δρόμο της διάλυσής της, ή γεωπολιτικά σχέδια.
Αν αυτός είναι ο πυρήνας της στρατηγικής των δυνάμεων που ενορχηστρώνουν τον πόλεμο κατά της Ελλάδας, χρησιμοποιώντας ότι έχει απομείνει από το ελληνικό πολιτικό σύστημα, τι υπάρχει «απέναντι», στον λεγόμενο «αντιμνημονιακό» χώρο; Εδώ έχουμε πολύ αντιφατικά φαινόμενα, που είναι συνέπεια τόσο των βαθειών δομικών προβλημάτων της χώρας, όσο και της φύσης του εξαιρετικά σύνθετου προγράμματος καταστροφής της.
Αντίσταση ή αυτοκτονία;
Το τελευταίο είναι μια εφαρμογή είδους «λενινισμού των αγορών», μια προσπάθεια πρόκλησης κρίσης και καταστροφών, που συνιστούν τετελεσμένα. Προκαλείται ανήκεστος βλάβη στον ασθενή, ώστε να περιορίζεται διαρκώς η δυνατότητα και το κουράγιο του να σταματήσει απότομα τη θεραπεία, πλακώνοντας στο ξύλο τους «γιατρούς». Του υποβάλλεται ευθύς εξαρχής η ιδέα ότι είναι μελλοθάνατος, και μάλιστα εξαιτίας δικών του ευθυνών, ώστε να αποτρέπεται τυχόν εξέγερση, προκειμένου να παραιτείται ή να συναινεί σιωπηρά στην καταστροφή των συμπολιτών του, με την αυταπάτη ότι θα γλυτώσει ο ίδιος με ένα θαύμα, ώστε να εκπορνεύεται σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο και να καθίσταται ηθικά αδύναμος να αντιδράσει, αν τυχόν χρειασθεί.
Το πρόγραμμα καταστροφής επιτελεί έτσι δύο παράλληλες και ανταγωνιστικές λειτουργίες. Πολλαπλασιάζει αφενός το ποσοστό της κοινωνίας που επιθυμεί να δράσει ενεργά εναντίον του μνημονίου. Ταυτόχρονα αποθαρρύνει και εκπορνεύει την υπόλοιπη κοινωνία. Εξασθενώντας οικονομικά την ελληνική κοινωνία δεν πολλαπλασιάζει μόνο τη διάθεση αντίστασης, περιορίζει και τις δυνατότητές της.
Η ενεργός αντίσταση προέρχεται κυρίως από άτομα και στρώματα που διαθέτουν ισχυρές ταυτότητες. ‘Ατομα με πλούσιο ηθικό και συναισθηματικό περιεχόμενο στρατεύονται στις προσπάθειες αρωγής των συνανθρώπων τους . Κοινωνικά στρώματα που διατηρούν ισχυρή δημοκρατική συνείδηση, σμιλεμένη στους ηρωϊκούς αγώνες μισού αιώνα (1936-1974), παρά την προδοσία των ηγετών και στελεχών της λεγόμενης «δημοκρατικής παράταξης», είναι παρόντα στις μεγάλες διαδηλώσεις όπως αυτές του Μαίου 2012 και του Φεβρουαρίου 2012, από τις μεγαλύτερες στην ιστορία της χώρας. Ομάδες με την αυτοεκτίμηση και τη συλλογικότητα των ανθρώπων που ζουν και κοινωνικοποιούνται μοχθώντας και παράγοντας, όπως οι χαλυβουργοί της Αθήνας με την παραδειγματική απεργία τους, μια από τις πιο μακρές και μαχητικές στην ιστορία των εργατικών αγώνων. Ομάδες και άτομα με έντονο το στοιχείο του ανήκειν στο Γένος των Ελλήνων, που διαισθάνονται καλύτερα τον πυρήνα των τελικών επιδιώξεων του εχθρού.
Οι τελευταίοι πέτυχαν την πρώτη νίκη του ελληνικού λαού, στον πόλεμο που ξεκίνησε, κατακλύζοντας τις πλατείες και τους δρόμους της χώρας στις 28 Οκτωβρίου του 2011, όπως έφυγαν με ενθουσιασμό για την Αλβανία στις 28 Οκτωβρίου του 1940. Ξαναπαίρνοντας έτσι το ‘Όχι των πατεράδων και των παπούδων τους από τους πρωταθλητές του Ναι. Εξαιτίας τους έπεσε η κυβέρνηση Παπανδρέου και θα είχαν γίνει ήδη εκλογές, αν δεν έσπευδε η Νέα Δημοκρατία να αντιστρέψει την πολιτική της, επιτρέποντας τελικά την ψήφιση του νέου Μνημονίου, της νέας δανειακής και της συμφωνίας αναδιάρθρωσης.
«Αντιμνημονιακή» κακοφωνία
Αυτοί όμως οι άνθρωποι και οι δυνάμεις δεν καταλαβαίνουν την πολιτική της ηγεσίας του ΚΚΕ, ούτε γιατί ο κ. Κουβέλης αποφάσισε να διασπάσει τον Συνασπισμό τώρα, επικαλούμενος διαφορές είκοσι χρόνων, ή γιατί φροντίζει να ορκιστεί πίστη στις συμφωνίες που υπέγραψε ο Παπαδήμος και να δηλώσει πρόθυμος για συμμετοχή σε αυριανή κυβέρνηση, όχι όμως σε σχήμα συνεργασίας της αριστεράς. Δεν καταλαβαίνουν γιατί πρέπει να υπάρχουν περισσότερα κόμματα και ομάδες αντιμνημονιακές κατ’ ουσία ή μόνο κατ’ όνομα, περισσότερες κι από τα γλυκά του ζαχαροπλαστείου, όπως είπε μια μέρα ο Τράγκας. Δεν αντιλαμβάνονται γιατί οι κομματικοί μηχανισμοί επιμένουν να κλείνονται στα «φρούριά» τους, ελπίζοντας ότι θα μπορέσουν κάπως να διασωθούν στην επερχόμενη λαίλαπα. Φοβούνται, νοιώθουν ανεπαρκείς ή το κάνουν για άλλους λόγους; Τον ελληνικό λαό δεν τον ενδιαφέρει πάντως αν το α΄ ή β΄κόμμα θα βγάλει δέκα ή είκοσι βουλευτές πιο πάνω, όταν κινδυνεύει με αφανισμό μια χώρα, μια κοινωνία, ένα έθνος.
Οι επικείμενες εκλογές είναι οι σημαντικότερες μετά τις εκλογές του 1946, που οδήγησαν στον εμφύλιο πόλεμο. Δεν πρόκειται ούτως ή άλλως να λύσουν το ελληνικό πρόβλημα, πρόβλημα «συστήματος» και όχι α’ ή β’ πολιτικής εντός του «συστήματος». Το αποτέλεσμά τους όμως, το αν οι δυνάμεις που ισχυρίζονται ότι αντιπαλεύουν μια εθνική καταστροφή ενεργούν με όλα τα μέσα κατά τρόπο συνεπή προς τη ρητορεία τους, υπερβαίνοντας τα στενά κομματικά τους «συμφέροντα» και στις εκλογές, συγκροτώντας και σε αυτές το «αντιμνημονιακό μέτωπο» που επαγγέλλονται, θα έχει πολύ μεγάλη σημασία για τη συνέχεια. Η «βάση» αυτών των αντιμνημονιακών δυνάμεων πάντως, ο αφυπνιζόμενος και ανθιστάμενος ελληνικός λαός, αυτό ζητάει από τις ηγεσίες που θέλουν να τον εκπροσωπούν να κάνουν. Να κατέβουν δηλαδή ενωμένες στις εκλογές, γύρω από αξιόπιστα και σοβαρά πρόσωπα και ιδέες, προσφέροντας πολιτική προοπτική. Και ασφαλώς να μην εμφανισθούν ως «αντιμνημονιακοί» προεκλογικά, για να συνδράμουν μετεκλογικά σε κυβερνήσεις «μνημονιακών».
Konstantakopoulos.blogspot.com
Επίκαιρα, 22.3.2012
Επίκαιρα, 22.3.2012
Ο κύκλος του 99
Ζούσε κάποτε, πριν πολλά χρόνια, ένας βασιλιάς πολύ θλιμμένος που είχε έναν υπηρέτη χαρούμενο και αισιόδοξο. Κάθε πρωί ξυπνούσε τον βασιλιά πηγαίνοντας του το πρόγευμα, τραγουδούσε χαρούμενα στιχάκια, του έκανε αστείους μορφασμούς. Στο κεφάτο πρόσωπό του υπήρχε πάντα ένα μεγάλο φωτεινό χαμόγελο, αλλά και όλη του η ζωή ήταν ήρεμη και ευτυχισμένη. Κάποια μέρα ο βασιλιάς δεν άντεξε και τον ρώτησε:-Ποιο είναι το μυστικό σου;
-Ποιο μυστικό Μεγαλειότατε;
-Μην κάνεις ότι δεν καταλαβαίνεις. Ποιό είναι το μυστικό της χαράς σου.
Λέγε γρήγορα.
-Μα...δεν υπάρχει μυστικό Μεγαλειότατε.
-Πως τολμάς να λες ψέματα σ´ εμένα. Έχω κόψει κεφάλια για πολύ μικρότερες προσβολές, από ένα ψέμα.
-Πιστέψτε με Μεγαλειότατε, σας παρακαλώ, δεν σας κρύβω τίποτα. Δεν υπάρχει κανένα μυστικό.
-Και πως τα καταφέρνεις βρε ανόητε και είσαι όλη την μέρα τόσο κεφάτος; Σε έχω παρακολουθήσει, σε βλέπω. Όλο χαχαχού και αστεία είσαι.
-Μα Μεγαλειότατε, η ζωή ήταν τόσο γενναιόδωρη μαζί μου. Η Λαμπροσύνη σας με τιμά και με έχει στην υπηρεσία της. Με την γυναίκα μου και τα παιδιά μου μένουμε σ´ ένα ωραίο σπίτι που μας παραχώρησε το παλάτι. Μας προσφέρετε ρούχα και τροφή για όλους μας, δωρεάν εκπαίδευση στα παιδιά μου, επί πλέον δε, η Μεγαλειότητα σας μου πληρώνει και ένα μικρό μηνιαίο επίδομα, που ικανοποιεί τις μικροεπιθυμίες μας. Πως να μην είμαι ευτυχισμένος;
-Άκου, ηλίθιες δικαιολογίες έχω χορτάσει από τους συμβούλους μου. Αν δεν μου πεις το μυστικό της χαράς σου, η υπομονή μου θα εξαντληθεί και μαζί της και το κεφάλι στους ώμους σου. Είναι αδύνατον να είναι κάποιος ευτυχισμένος με αυτά που μου παρέθεσες.
-Μα Βασιλιά μου σας παρακαλώ πιστέψτε με. Δεν σας κρύβω κάτι. Πως θα μπορούσα άλλωστε. Δεν υπάρχει μυστικό.
-Χάσου από μπροστά μου ηλίθιε, πριν φωνάξω το δήμιο. Γελοίε. Καραγκιόζη.
Ο υπηρέτης χαμογέλασε, έκανε μια βαθειά υπόκλιση, και βγήκε από το δωμάτιο. Τον βασιλιά όμως, δεν τον χωρούσε ο τόπος. Του φαινόταν τόσο παράλογο ο βαλές του να είναι τόσο ευτυχισμένος, ζώντας σε δανεικό σπίτι, τρώγοντας από τα περισσεύματα των αυλικών, φορώντας ρούχα από δεύτερο χέρι. Αφού κατάφερε κάπως να ηρεμήσει, φώναξε τον πιο σοφό σύμβουλό του και του
διηγήθηκε την συζήτηση και την απορία του.
-Πες μου γέροντα, γιατί ο άνθρωπος αυτός είναι ευτυχισμένος;
-Α, Μεγαλειότατε, επειδή προφανώς βρίσκεται έξω από τον κύκλο.
-Έξω από που;
-Μα από τον κύκλο.
-Γι’ αυτό είναι ευτυχισμένος;
-Όχι μεγαλειότατε, γι αυτό δεν είναι δυστυχισμένος.
-Δεν καταλαβαίνω γέροντα. Δηλαδή όποιος είναι στον κύκλο είναι δυστυχής; Εγώ είμαι δυστυχής διότι είμαι μέσα στον κύκλο;
-Ακριβώς βασιλιά μου.
-Και πως βγήκε;
-Δεν μπήκε ποτέ.
-Βάλθηκες να με τρελάνεις κι εσύ γέροντα. Τι στην οργή κύκλος είναι αυτός και γιατί μας προκαλεί θλίψη;
-Είναι ο κύκλος του ενενήντα εννέα.
-Και πως λειτουργεί αυτός ο διαολόκυκλος;
-Μεγαλειότατε είναι δύσκολο να σας τον εξηγήσω με λόγια, μπορώ όμως να σας τον δείξω στην πράξη.
-Δηλαδή τι θα κάνεις;
-Αν μου επιτρέψετε θα βάλω τον υπηρέτη σας στον κύκλο.
-Πως δηλαδή, θα τον σπρώξεις; είπε ο βασιλιάς κοροϊδευτικά.
-Δεν θα χρειαστεί βασιλιά μου. Αν βρει την ευκαιρία θα μπει μόνος του.
-Και καλά, όταν μπει δεν θα δει ότι αυτό τον έκανε δυστυχισμένο, ώστε να βγει κατ´ ευθείαν;
-Θα το αντιληφθεί, αλλά δεν θα θέλει να φύγει.
-Δηλαδή μου λες ότι θα καταλάβει πως αν μπει στον κύκλο θα δυστυχήσει, αλλά παρ´ όλα αυτά θα μπει οικιοθελώς και δεν πρόκειται να ξαναβγεί;
-Ακριβώς Μεγαλειότατε. Κανένας δεν θέλει να βγει από τον κύκλο του ενενήντα εννέα. Όσο και αν τον κάνει δυστυχισμένο. Θα μάθεις λοιπόν πως λειτουργεί ο κύκλος, αλλά εσύ θα χάσεις έναν εξαίρετο υπηρέτη και το παλάτι έναν χαρούμενο άνθρωπο.
-Δεν με νοιάζει. Τι πρέπει να κάνουμε; Πότε ξεκινάμε;
-Σήμερα το βράδυ βασιλιά μου. Θα περάσω να σε πάρω. Θα έχεις ετοιμάσει ένα σακί με ενενήνταεννέα φλουριά. Ούτε ένα περισσότερο, ούτε ένα λιγότερο.
Πράγματι, την νύχτα ο σοφός πέρασε να πάρει τον βασιλιά. Πήγαν μαζί στο σπιτάκι του υπηρέτη, στην άκρη της αυλής του παλατιού, κρύφτηκαν και περίμεναν να ξημερώσει. Μόλις αχνοφέγγισε και άναψε στο δωμάτιο ένα κερί, ο σοφός έβαλε στο σακούλι ένα μήνυμα που έλεγε:
-Άκου, ηλίθιες δικαιολογίες έχω χορτάσει από τους συμβούλους μου. Αν δεν μου πεις το μυστικό της χαράς σου, η υπομονή μου θα εξαντληθεί και μαζί της και το κεφάλι στους ώμους σου. Είναι αδύνατον να είναι κάποιος ευτυχισμένος με αυτά που μου παρέθεσες.
-Μα Βασιλιά μου σας παρακαλώ πιστέψτε με. Δεν σας κρύβω κάτι. Πως θα μπορούσα άλλωστε. Δεν υπάρχει μυστικό.
-Χάσου από μπροστά μου ηλίθιε, πριν φωνάξω το δήμιο. Γελοίε. Καραγκιόζη.
Ο υπηρέτης χαμογέλασε, έκανε μια βαθειά υπόκλιση, και βγήκε από το δωμάτιο. Τον βασιλιά όμως, δεν τον χωρούσε ο τόπος. Του φαινόταν τόσο παράλογο ο βαλές του να είναι τόσο ευτυχισμένος, ζώντας σε δανεικό σπίτι, τρώγοντας από τα περισσεύματα των αυλικών, φορώντας ρούχα από δεύτερο χέρι. Αφού κατάφερε κάπως να ηρεμήσει, φώναξε τον πιο σοφό σύμβουλό του και του
διηγήθηκε την συζήτηση και την απορία του.
-Πες μου γέροντα, γιατί ο άνθρωπος αυτός είναι ευτυχισμένος;
-Α, Μεγαλειότατε, επειδή προφανώς βρίσκεται έξω από τον κύκλο.
-Έξω από που;
-Μα από τον κύκλο.
-Γι’ αυτό είναι ευτυχισμένος;
-Όχι μεγαλειότατε, γι αυτό δεν είναι δυστυχισμένος.
-Δεν καταλαβαίνω γέροντα. Δηλαδή όποιος είναι στον κύκλο είναι δυστυχής; Εγώ είμαι δυστυχής διότι είμαι μέσα στον κύκλο;
-Ακριβώς βασιλιά μου.
-Και πως βγήκε;
-Δεν μπήκε ποτέ.
-Βάλθηκες να με τρελάνεις κι εσύ γέροντα. Τι στην οργή κύκλος είναι αυτός και γιατί μας προκαλεί θλίψη;
-Είναι ο κύκλος του ενενήντα εννέα.
-Και πως λειτουργεί αυτός ο διαολόκυκλος;
-Μεγαλειότατε είναι δύσκολο να σας τον εξηγήσω με λόγια, μπορώ όμως να σας τον δείξω στην πράξη.
-Δηλαδή τι θα κάνεις;
-Αν μου επιτρέψετε θα βάλω τον υπηρέτη σας στον κύκλο.
-Πως δηλαδή, θα τον σπρώξεις; είπε ο βασιλιάς κοροϊδευτικά.
-Δεν θα χρειαστεί βασιλιά μου. Αν βρει την ευκαιρία θα μπει μόνος του.
-Και καλά, όταν μπει δεν θα δει ότι αυτό τον έκανε δυστυχισμένο, ώστε να βγει κατ´ ευθείαν;
-Θα το αντιληφθεί, αλλά δεν θα θέλει να φύγει.
-Δηλαδή μου λες ότι θα καταλάβει πως αν μπει στον κύκλο θα δυστυχήσει, αλλά παρ´ όλα αυτά θα μπει οικιοθελώς και δεν πρόκειται να ξαναβγεί;
-Ακριβώς Μεγαλειότατε. Κανένας δεν θέλει να βγει από τον κύκλο του ενενήντα εννέα. Όσο και αν τον κάνει δυστυχισμένο. Θα μάθεις λοιπόν πως λειτουργεί ο κύκλος, αλλά εσύ θα χάσεις έναν εξαίρετο υπηρέτη και το παλάτι έναν χαρούμενο άνθρωπο.
-Δεν με νοιάζει. Τι πρέπει να κάνουμε; Πότε ξεκινάμε;
-Σήμερα το βράδυ βασιλιά μου. Θα περάσω να σε πάρω. Θα έχεις ετοιμάσει ένα σακί με ενενήνταεννέα φλουριά. Ούτε ένα περισσότερο, ούτε ένα λιγότερο.
Πράγματι, την νύχτα ο σοφός πέρασε να πάρει τον βασιλιά. Πήγαν μαζί στο σπιτάκι του υπηρέτη, στην άκρη της αυλής του παλατιού, κρύφτηκαν και περίμεναν να ξημερώσει. Μόλις αχνοφέγγισε και άναψε στο δωμάτιο ένα κερί, ο σοφός έβαλε στο σακούλι ένα μήνυμα που έλεγε:
Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΟΣ ΣΟΥ. ΕΙΝΑΙ ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΠΕΙΔΗ ΕΙΣΑΙ ΞΕΧΩΡΙΣΤΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ.
ΑΠΟΛΑΥΣΕ ΤΟΝ. ΜΗΝ ΠΕΙΣ ΣΕ ΚΑΝΕΝΑΝ ΠΩΣ ΤΟΝ ΒΡΗΚΕΣ.
ΑΠΟΛΑΥΣΕ ΤΟΝ. ΜΗΝ ΠΕΙΣ ΣΕ ΚΑΝΕΝΑΝ ΠΩΣ ΤΟΝ ΒΡΗΚΕΣ.
Έδεσε το σακί στην πόρτα του υπηρέτη, χτύπησε δύο φορές και έτρεξε να ξανακρυφτεί. Όταν υπηρέτης βγήκε ξαφνιασμένος, ο βασιλιάς παρακολουθούσε πίσω από έναν θάμνο. Τον είδε να διαβάζει το μήνυμα και να ανοίγει το πουγκί. Είδε την έκπληξη στο πρόσωπό του, το αρχικό φόβο, την καχύποπτη, ερευνητική ματιά μήπως ήταν κανένας τριγύρω. Τον είδε να σφίγγει το πουγκί στην αγκαλιά του, να ανοίγει το πουκάμισο και να το βάζει στο στήθος του, να χώνεται γρήγορα σπίτι του. Μόλις άκουσαν την κλειδαριά να διπλοαμπαρώνει, ο βασιλιάς με τον σοφό πλησίασαν στο παράθυρο για να κατασκοπεύσουν. Ο υπηρέτης είχε ρίξει στο πάτωμα τα πιατικά που ήσαν στο τραπέζι, αφήνοντας μόνο το κερί. Καθισμένος σε μια καρέκλα άδειαζε το περιεχόμενο. Τα μάτια ήταν γουρλωμένα, κόντευαν να βγουν έξω από τις κόγχες. Ήταν φανερό δεν μπορούσε να πιστέψει αυτό που έβλεπε. Ένα βουνό από χρυσά φλουριά. Ένας θησαυρός. Όλος δικός του. Αυτός που δεν είχε ποτέ ως τώρα στην ζωή ακουμπήσει έστω ένα χρυσό φλουρί, τώρα είχε ένα μικρό βουνό από αυτά. Δικά του. Άρχισε να τα χαζεύει και να τα κάνει στίβες. Τα κοίταζε πως άστραφταν στο φως του κεριού και χαζογελούσε. Τα συγκέντρωνε, τα σκόρπιζε για να ακούει το κουδούνισμά τους. Και όλο χαμογελούσε. Παίζοντας άρχισε να τοποθετεί σε στίβες των δέκα. Μια δεκάδα, δύο δεκάδες, τρείς, τέσσερις, πέντε, έξι...Ταυτόχρονα έκανε και το άθροισμα. Πενήντα, εξήντα, εβδομήντα, ογδόντα, ενενήντα, εκατ...που είναι το τελευταίο; Ξαναμετρά μία μία τις στίβες να βρει το λάθος, τίποτα. Τα στήνει σε κολώνες, την μία δίπλα στην άλλη, μήπως κάποια προεξέχει...Τίποτα. Η τελευταία κολώνα ελλειμματική. Μόνο εννέα φλουριά. Κοιτάζει ερευνητικά το τραπέζι, σηκώνει το κερί, γυρίζει το μέσα έξω στο σακούλι...Τίποτα. Γονατίζει και αρχίζει να ψάχνει στο πάτωμα. Δεν μπορεί τα φλουριά ΕΠΡΕΠΕ να είναι εκατό.
-Δεν είναι δυνατόν, μονολογούσε όσο έψαχνε. Κάπου πρέπει να μου έπεσε...κάπου πρέπει να είναι. Με λήστεψαν! Αλήτες! Κερατάδες! Με κλέψανε!
Γονατισμένος κοιτούσε πάνω στο τραπέζι, έβλεπε τις κολώνες με τα φλουριά
και αισθανόταν πως κάτι του είχε διαφύγει. Δεν μπορεί, κάπου έκανε λάθος. Αδύνατον η μία κολώνα να είναι κουτσή. Αλλά το φλουρί που έλειπε, πουθενά. Τελικά σαν να το πήρε απόφαση. Ενενήντα εννέα φλουριά, είναι πολλά λεφτά...συλλογίστηκε. Μπορώ να ζήσω την υπόλοιπη ζωή σαν άρχοντας...συνέχισε. Αλλά δεν είναι στρογγυλός αριθμός, ρε γαμώτο. Το εκατό, μάλιστα, είναι στρογγυλός αριθμός. Τώρα μου λείπει ένα.
Ο βασιλιάς και ο σοφός σύμβουλος κοιτούσαν από το παράθυρο. Το πρόσωπο του υπηρέτη δεν ήταν το ίδιο. Ήταν σκεπτικός, σκυθρωπός με χείλη στενά, τραβηγμένα. Με μάτια μισόκλειστα έξυνε το κεφάλι του. Κάτι σκεπτόταν. Μάζεψε τα φλουριά στο σακούλι και κοιτάζοντας καχύποπτα ολόγυρα, το έκρυψε προσεκτικά, όσο πιο αθόρυβα μπορούσε πίσω από ένα σωρό καυσόξυλα. Ύστερα πήρε χαρτί και μολύβι και κάθισε να κάνει λογαριασμούς.
Πόσο καιρό πρέπει να κάνω οικονομίες, ώστε να αποκτήσω και το εκατοστό φλουρί; Ο υπηρέτης μιλούσε μόνος, παραμιλούσε ασυναίσθητα. Θα βρω και δεύτερη δουλειά, θα δουλέψω σκληρά για ένα διάστημα, μέχρι να το κερδίσω. Μετά όμως μεγάλε...άραγμα. Ναι, με εκατό φλουριά, μπορεί ένας άνθρωπος να μην δουλεύει. Μπορεί να ζει δίχως σκοτούρες. Είσαι πλούσιος! Είσαι άρχοντας! Δεν υπάρχει λόγος να δουλεύεις. αγόρι μου! Τελείωσε τους υπολογισμούς του. Αν δούλευε σκληρά κι έβαζε στην άκρη όλο το μηνιάτικο του και ότι έξτρα χρήματα έπαιρνε, σε πέντε το πολύ έξι χρόνια θα μπορούσε να αγοράσει ένα χρυσό φλουρί.
-Έξι χρόνια είναι πάρα πολλά, μονολόγησε. Θα μπορούσα όμως να βάλω και την γυναίκα μου να δουλέψει. Κάποια δουλειά θα βρει να κάνει στην πολιτεία. Θα μπορούσε να καθαρίζει σπίτια. Αλλά κι εγώ, πέντε η ώρα τελειώνω από το παλάτι. Μπορώ να κάνω το βοηθό σε κανένα μάστορα, δύο τρεις ώρες μέχρι να νυχτώσει.
Ξαναπιάνει το μολύβι και αρχίζει πάλι τους υπολογισμούς. Με την έξτρα δουλειά τη δική του και την συνεισφορά της γυναίκας του θα μάζευε τα χρήματα για το φλουρί σε τρία χρόνια. Εξακολουθούσε να είναι πολύς, πολύς καιρός.
Ίσως θα μπορούσαμε να κάνουμε και κάποιες οικονομίες. Να πουλήσουμε ας πούμε λίγο από το φαγητό. Έτσι κι αλλιώς το πολύ φαί, κακό κάνει. Άσε που μια και είναι τζάμπα, το ´χουμε παρακάνει. Και τα χειμωνιάτικα παπούτσια. Τι χρειάζονται; Μπαίνει η Άνοιξη. Έρχονται ζέστες. Και τα επανωφόρια μπορώ να το πουλήσω. Να πουλήσω...Να πουλήσω...Πρέπει να γίνουν θυσίες. Άλλωστε θα πιάσουν τόπο. Σε δύο χρονάκια το πολύ θα αγοράσουμε το φλουρί που μας λείπει και μετά...ποιός μας πιάνει μετά. Θα είμαστε πλούσιοι. Ότι μας γυαλίζει θα το αγοράζουμε. Αυτό είναι. Δύο χρόνια στο τούνελ και μετά...
Ο βασιλιάς και ο σύμβουλος γύρισαν στο παλάτι. Ο υπηρέτης είχε μπει στον κύκλο του ενενήντα εννέα.
Τους μήνες που ακολούθησαν, ο υπηρέτης έβαλε σε εφαρμογή τα σχέδια που είχε αποφασίσει εκείνο το πρωινό. Δούλευε πολύ, κουραζόταν, κακοκοιμόταν, αλλά επέμενε στην απόφασή του. Ένα πρωινό, μπήκε με το πρωινό στο δωμάτιο του βασιλιά, αργός, κακόκεφος, αμίλητος, όπως συνήθιζε τελευταία.
-Μα καλά, τί έπαθες εσύ, ρωτά τάχα ανήξερος ο βασιλιάς.
-Μια χαρά είμαι Μεγαλειότατε. Θέλετε τίποτε άλλο;
-Μέρες έχω να σ´ ακούσω να τραγουδάς. Σου συμβαίνει κάτι;
-Αν δεν κάνω λάθος, η δουλειά μου είναι σας σερβίρω και να σας βοηθώ να ντυθείτε. Δεν κάνω τη δουλειά μου; Την κάνω και μάλιστα άψογα, συνέχισε. Δεν με προσλάβατε για γελωτοποιό ούτε για τραγουδιστή.
Μετά από μερικούς μήνες, ο βασιλιάς έδιωξε τον υπηρέτη από το παλάτι. Δεν είναι ευχάριστο να περιβάλλεσαι από κακόκεφους, μουρτζούφληδες υπαλλήλους.
Ο ασπρομάλλης ψυχαναλυτής έκανε μια παύση και κοίταξε προσεκτικά τον ασθενή του. Προσπάθησε να διαβάσει τα συναισθήματα από την ιστορία στο πρόσωπό του. Ανακάθισε στην πολυθρόνα του, πήρε το ποτήρι δίπλα του και ρούφηξε μια μεγάλη γουλιά σακέ. Καθάρισε την φωνή του και συνέχισε: Βλέπεις Ντεμιάν, εσύ, εγώ και όλοι μας έχουμε εκπαιδευθεί σ´ αυτήν την ηλίθια ιδεολογία.
Πάντοτε κάτι μας λείπει για να νιώσουμε ικανοποιημένοι, και δυστυχώς μόνο αν είσαι ικανοποιημένος μπορείς να απολαύσεις όσα έχεις. Γι αυτό, μάθαμε πως τάχα η ευτυχία θα έλθει όταν ολοκληρώσουμε αυτό που μας λείπει...Και επειδή πάντα κάτι λείπει, ξαναγυρίζουμε στην αρχή και δεν απολαμβάνουμε ποτέ την ζωή...Τι θα συνέβαινε όμως, αν η φώτιση ερχόταν στις ζωές μας και αντιλαμβανόμαστε, έτσι ξαφνικά, ότι τα ενενήντα εννιά φλουριά μας είναι το 100% του θησαυρού; Ότι δεν μας λείπει τίποτα, κανένας δεν μας έκλεψε τίποτα, το εκατό δεν είναι καθόλου πιο στρογγυλός αριθμός από το ενενήντα εννιά; Ότι αυτό, είναι μόνο μια παγίδα, ένα καρότο που έβαλαν μπροστά μας, για να είμαστε βλάκες, για να σέρνουμε το κάρο, κουρασμένοι, κακόκεφοι, δυστυχείς και συμβιβασμένοι; Μια παγίδα για να μην σταματήσουμε ποτέ να σπρώχνουμε και να μείνουν όλα όπως έχουν. Αιωνίως τα ίδια. Πόσα θα άλλαζαν αν μπορούσαμε να απολαύσουμε τους θησαυρούς μας, έτσι ακριβώς όπως είναι. Έτσι ακριβώς όπως τους κατέχουμε. Προσοχή όμως Ντεμιάν.
Το να παραδεχτείς ότι το ενενηνταεννιά είναι ο θησαυρός, δεν σημαίνει ότι πρέπει να εγκαταλείψεις τους στόχους σου. Δεν σημαίνει άραγμα, συμβιβασμός με οτιδήποτε. Γιατί άλλο το να παραδέχεσαι, κι άλλο το να συμβιβάζεσαι.
-Δεν είναι δυνατόν, μονολογούσε όσο έψαχνε. Κάπου πρέπει να μου έπεσε...κάπου πρέπει να είναι. Με λήστεψαν! Αλήτες! Κερατάδες! Με κλέψανε!
Γονατισμένος κοιτούσε πάνω στο τραπέζι, έβλεπε τις κολώνες με τα φλουριά
και αισθανόταν πως κάτι του είχε διαφύγει. Δεν μπορεί, κάπου έκανε λάθος. Αδύνατον η μία κολώνα να είναι κουτσή. Αλλά το φλουρί που έλειπε, πουθενά. Τελικά σαν να το πήρε απόφαση. Ενενήντα εννέα φλουριά, είναι πολλά λεφτά...συλλογίστηκε. Μπορώ να ζήσω την υπόλοιπη ζωή σαν άρχοντας...συνέχισε. Αλλά δεν είναι στρογγυλός αριθμός, ρε γαμώτο. Το εκατό, μάλιστα, είναι στρογγυλός αριθμός. Τώρα μου λείπει ένα.
Ο βασιλιάς και ο σοφός σύμβουλος κοιτούσαν από το παράθυρο. Το πρόσωπο του υπηρέτη δεν ήταν το ίδιο. Ήταν σκεπτικός, σκυθρωπός με χείλη στενά, τραβηγμένα. Με μάτια μισόκλειστα έξυνε το κεφάλι του. Κάτι σκεπτόταν. Μάζεψε τα φλουριά στο σακούλι και κοιτάζοντας καχύποπτα ολόγυρα, το έκρυψε προσεκτικά, όσο πιο αθόρυβα μπορούσε πίσω από ένα σωρό καυσόξυλα. Ύστερα πήρε χαρτί και μολύβι και κάθισε να κάνει λογαριασμούς.
Πόσο καιρό πρέπει να κάνω οικονομίες, ώστε να αποκτήσω και το εκατοστό φλουρί; Ο υπηρέτης μιλούσε μόνος, παραμιλούσε ασυναίσθητα. Θα βρω και δεύτερη δουλειά, θα δουλέψω σκληρά για ένα διάστημα, μέχρι να το κερδίσω. Μετά όμως μεγάλε...άραγμα. Ναι, με εκατό φλουριά, μπορεί ένας άνθρωπος να μην δουλεύει. Μπορεί να ζει δίχως σκοτούρες. Είσαι πλούσιος! Είσαι άρχοντας! Δεν υπάρχει λόγος να δουλεύεις. αγόρι μου! Τελείωσε τους υπολογισμούς του. Αν δούλευε σκληρά κι έβαζε στην άκρη όλο το μηνιάτικο του και ότι έξτρα χρήματα έπαιρνε, σε πέντε το πολύ έξι χρόνια θα μπορούσε να αγοράσει ένα χρυσό φλουρί.
-Έξι χρόνια είναι πάρα πολλά, μονολόγησε. Θα μπορούσα όμως να βάλω και την γυναίκα μου να δουλέψει. Κάποια δουλειά θα βρει να κάνει στην πολιτεία. Θα μπορούσε να καθαρίζει σπίτια. Αλλά κι εγώ, πέντε η ώρα τελειώνω από το παλάτι. Μπορώ να κάνω το βοηθό σε κανένα μάστορα, δύο τρεις ώρες μέχρι να νυχτώσει.
Ξαναπιάνει το μολύβι και αρχίζει πάλι τους υπολογισμούς. Με την έξτρα δουλειά τη δική του και την συνεισφορά της γυναίκας του θα μάζευε τα χρήματα για το φλουρί σε τρία χρόνια. Εξακολουθούσε να είναι πολύς, πολύς καιρός.
Ίσως θα μπορούσαμε να κάνουμε και κάποιες οικονομίες. Να πουλήσουμε ας πούμε λίγο από το φαγητό. Έτσι κι αλλιώς το πολύ φαί, κακό κάνει. Άσε που μια και είναι τζάμπα, το ´χουμε παρακάνει. Και τα χειμωνιάτικα παπούτσια. Τι χρειάζονται; Μπαίνει η Άνοιξη. Έρχονται ζέστες. Και τα επανωφόρια μπορώ να το πουλήσω. Να πουλήσω...Να πουλήσω...Πρέπει να γίνουν θυσίες. Άλλωστε θα πιάσουν τόπο. Σε δύο χρονάκια το πολύ θα αγοράσουμε το φλουρί που μας λείπει και μετά...ποιός μας πιάνει μετά. Θα είμαστε πλούσιοι. Ότι μας γυαλίζει θα το αγοράζουμε. Αυτό είναι. Δύο χρόνια στο τούνελ και μετά...
Ο βασιλιάς και ο σύμβουλος γύρισαν στο παλάτι. Ο υπηρέτης είχε μπει στον κύκλο του ενενήντα εννέα.
Τους μήνες που ακολούθησαν, ο υπηρέτης έβαλε σε εφαρμογή τα σχέδια που είχε αποφασίσει εκείνο το πρωινό. Δούλευε πολύ, κουραζόταν, κακοκοιμόταν, αλλά επέμενε στην απόφασή του. Ένα πρωινό, μπήκε με το πρωινό στο δωμάτιο του βασιλιά, αργός, κακόκεφος, αμίλητος, όπως συνήθιζε τελευταία.
-Μα καλά, τί έπαθες εσύ, ρωτά τάχα ανήξερος ο βασιλιάς.
-Μια χαρά είμαι Μεγαλειότατε. Θέλετε τίποτε άλλο;
-Μέρες έχω να σ´ ακούσω να τραγουδάς. Σου συμβαίνει κάτι;
-Αν δεν κάνω λάθος, η δουλειά μου είναι σας σερβίρω και να σας βοηθώ να ντυθείτε. Δεν κάνω τη δουλειά μου; Την κάνω και μάλιστα άψογα, συνέχισε. Δεν με προσλάβατε για γελωτοποιό ούτε για τραγουδιστή.
Μετά από μερικούς μήνες, ο βασιλιάς έδιωξε τον υπηρέτη από το παλάτι. Δεν είναι ευχάριστο να περιβάλλεσαι από κακόκεφους, μουρτζούφληδες υπαλλήλους.
Ο ασπρομάλλης ψυχαναλυτής έκανε μια παύση και κοίταξε προσεκτικά τον ασθενή του. Προσπάθησε να διαβάσει τα συναισθήματα από την ιστορία στο πρόσωπό του. Ανακάθισε στην πολυθρόνα του, πήρε το ποτήρι δίπλα του και ρούφηξε μια μεγάλη γουλιά σακέ. Καθάρισε την φωνή του και συνέχισε: Βλέπεις Ντεμιάν, εσύ, εγώ και όλοι μας έχουμε εκπαιδευθεί σ´ αυτήν την ηλίθια ιδεολογία.
Πάντοτε κάτι μας λείπει για να νιώσουμε ικανοποιημένοι, και δυστυχώς μόνο αν είσαι ικανοποιημένος μπορείς να απολαύσεις όσα έχεις. Γι αυτό, μάθαμε πως τάχα η ευτυχία θα έλθει όταν ολοκληρώσουμε αυτό που μας λείπει...Και επειδή πάντα κάτι λείπει, ξαναγυρίζουμε στην αρχή και δεν απολαμβάνουμε ποτέ την ζωή...Τι θα συνέβαινε όμως, αν η φώτιση ερχόταν στις ζωές μας και αντιλαμβανόμαστε, έτσι ξαφνικά, ότι τα ενενήντα εννιά φλουριά μας είναι το 100% του θησαυρού; Ότι δεν μας λείπει τίποτα, κανένας δεν μας έκλεψε τίποτα, το εκατό δεν είναι καθόλου πιο στρογγυλός αριθμός από το ενενήντα εννιά; Ότι αυτό, είναι μόνο μια παγίδα, ένα καρότο που έβαλαν μπροστά μας, για να είμαστε βλάκες, για να σέρνουμε το κάρο, κουρασμένοι, κακόκεφοι, δυστυχείς και συμβιβασμένοι; Μια παγίδα για να μην σταματήσουμε ποτέ να σπρώχνουμε και να μείνουν όλα όπως έχουν. Αιωνίως τα ίδια. Πόσα θα άλλαζαν αν μπορούσαμε να απολαύσουμε τους θησαυρούς μας, έτσι ακριβώς όπως είναι. Έτσι ακριβώς όπως τους κατέχουμε. Προσοχή όμως Ντεμιάν.
Το να παραδεχτείς ότι το ενενηνταεννιά είναι ο θησαυρός, δεν σημαίνει ότι πρέπει να εγκαταλείψεις τους στόχους σου. Δεν σημαίνει άραγμα, συμβιβασμός με οτιδήποτε. Γιατί άλλο το να παραδέχεσαι, κι άλλο το να συμβιβάζεσαι.
Αυτό όμως, είναι σε άλλο παραμύθι.
(από το βιβλίο του Αργεντίνου ψυχοθεραπευτή Χόρχε Μπουκάι, "Να σου πω μια Ιστορία")
... σαν σήμερα - Νίκος Μπελογιάννης ...
Νίκος Μπογιόπουλος
"Ετσι αγαπάμε εμείς την Ελλάδα, με την καρδιά μας και με το αίμα μας»
"Νίκο, σήκω" ...
 |
| "Η εκτέλεση του Μπελογιάννη" - Πέτερ ντε Φράνσια |
*
«Ο υπαρχιφύλαξ, διαταχθείς υπό του διευθυντού του, μετέβη αμέσως εις την πτέρυγαν όπου ευρίσκοντο τα κελιά των 8 μελλοθανάτων και εισήλθεν πρώτον εις το υπ' αριθμ. 2 απομονωτήριον, εις το οποίο εκρατούντο οι Μπελογιάννης, Λαζαρίδης και Μπάτσης. Πλησιάζει τον Μπελογιάννη.
*
"Νίκο σήκω"
Ατάραχος ο Μπελογιάννης σηκώνεται και λέει:
"Πάμε για καθαρό αέρα;"
"Ναι, του απαντά, σας πάνε για εκτέλεση" (...)»
*
(Από το ρεπορτάζ του δημοσιογράφου Γιώργου Κορωναίου, όπως δημοσιεύτηκε την επομένη της εκτέλεσης στην «Προοδευτική Αλλαγή»).
***
Τα χαράματα της Κυριακής 30 του Μάρτη του 1952, ο Νίκος Μπελογιάννης και οι σύντροφοί του, Δημήτρης Μπάτσης, Νίκος Καλούμενος και Ηλίας Αργυριάδης, πέφτουν νεκροί από τις σφαίρες του εκτελεστικού αποσπάσματος.
Το παράγγελμα γι' αυτήν την πολιτική δολοφονία δόθηκε από το μετεμφυλιακό καθεστώς της άρχουσας τάξης της Ελλάδας μαζί με τους Αμερικανούς συμμάχους της.
Η ελληνική πλουτοκρατία, η κυβέρνηση Πλαστήρα, το παλάτι, το στρατιωτικό και παραστρατιωτικό κατεστημένο, σαν σήμερα,
πριν από 60 χρόνια,
εκτελούσαν τον Νίκο Μπελογιάννη.
*
«Είμαι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και ακριβώς για την ιδιότητά μου αυτή δικάζομαι, γιατί το Κόμμα παλεύει και χαράζει το δρόμο της Ειρήνης, της Ανεξαρτησίας και της Ελευθερίας...».
*
«Οι μάρτυρες - είπε απευθυνόμενος στους στρατοδίκες ο Μπελογιάννης - φτάσανε μέχρι του σημείου να λένε πως κάθε Κομμουνιστής είναι κατάσκοπος και πως οι Κομμουνιστές δεν είναι Ελληνες και πως το ΚΚΕ δεν είναι ελληνικό Κόμμα.
Τι άτιμο ψέμα!
Ο πατριωτισμός κάθε κόμματος μετριέται μόνο τότε που η λευτεριά και η εδαφική ακεραιότητα της χώρας μας διατρέχει κίνδυνο.
Απ' αυτό και μόνο αν βγάζατε συμπέρασμα, θα σχηματίζατε τη σωστή εντύπωση για το χαρακτήρα του ΚΚΕ, που χωρίς καμία αμφιβολία πρόκειται για καθαρό πατριωτικό Ελληνικό Κόμμα».
*
Με τα λόγια αυτά, κατά τη διάρκεια της απολογίας του, ο Νίκος Μπελογιάννης έδωσε το στίγμα της δίκης, μετατρέποντας τους στρατοδίκες του από κατηγόρους σε κατηγορούμενους.
***
«Αγαπάμε την Ελλάδα και το λαό της περισσότερο από τους κατηγόρους μας.
Το δείξαμε όταν εκινδύνευε η ελευθερία, η ανεξαρτησία και η ακεραιότητά της και, ακριβώς, αγωνιζόμαστε για να ξημερώσουν στη χώρα μας καλύτερες μέρες χωρίς πείνα και πόλεμο.
Για το σκοπό αυτό αγωνιζόμαστε και όταν χρειαστεί θυσιάζουμε και τη ζωή μας.
Πιστεύω ότι δικάζοντάς μας σήμερα, δικάζετε τον αγώνα για την ειρήνη, δικάζετε την Ελλάδα».
*
60 χρόνια μετά
τα τελευταία λόγια του Μπελογιάννη κατά την απολογία του, το Φλεβάρη του '52, λίγες μέρες πριν από την εκτέλεσή του, συνεχίζουν και θα συνεχίσουν για πάντα να αποτελούν μέτρο του πατριωτισμού, του διεθνισμού, της ανθρωπιάς.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)