Ο ανεκτίμητης προσφοράς δημιουργός ντύθηκε Πάγκαλος
Του Γιάννη Τριάντη
Το φίλτρο του Διονύση Σαββόπουλου στον αριστοφανικό «Πλούτο» απέδωσε με «στιλ» την εξόχως λαϊκίστικη, ευθέως καθεστωτική και ακραιφνώς χυδαία φράση του Πάγκαλου, το μνημειώδες «Μαζί τα φάγαμε».
Φράση, που παραπέμπει στη συνευθύνη της κοινωνίας, στη συνενοχή της για τη σημερινή τραγωδία της χώρας. Η συνενοχή αποτελεί βασικό όπλο τής συστημικής λογικής, όπως αυτή αναπτύσσεται από τους υπερασπιστές της. Τις μνημονιακές πολιτικές δυνάμεις, το μεγαλύτερο μέρος των μήντια και ικανή μερίδα διανοουμένων, πανεπιστημιακών και καλλιτεχνών.
Στο ίδιο οπλοστάσιο, πέραν της συνενοχής, εξέχουσα θέση διατηρούν ο εθνολαϊκισμός, λέξη-καραμέλα που συμπυκνώνει τις αιτιάσεις περί συνοδοιπορίας λαϊκιστικών αντιλήψεων και εθνικιστικού πρωτογονισμού, και η απόδοση αρνητικών ιδιοτήτων και χαρακτηριστικών στην ελληνική κοινωνία και το κράτος, που δήθεν επισημαίνονται μονάχα στη χώρα μας, και τα οποία, ως φαινόμενα, υπενθυμίζονται από τη φράση «αυτά μονάχα στην Ελλάδα συμβαίνουν».
*Συνενοχή: Τόσο ο Πάγκαλος όσο και ο Σαββόπουλος με τον «Πλούτο», όταν εγκαλούν την κοινωνία -επομένως, και τον καθένα των Ελλήνων- για ποικίλα παθογενή (βόλεμα με τα ρουσφέτια και τους διορισμούς, ψεύτικες συντάξεις, διακοποδάνεια και πολυτελής βίος πάνω από τις οικονομικές δυνατότητές τους κ.ά.) παρακάμπτουν αστόχαστα, ασυγχώρητα -και, στην περίπτωση του Πάγκαλου, πονηρά και ιδιοτελώς- το θεμελιώδες και αυτονόητο: το οικονομικό και πολιτικό πλαίσιο, όπως διαμορφώνεται από κεντρικές επιλογές που λειτουργούν είτε μαυλιστικά, επιδοτώντας εκφυλιστικά φαινόμενα, είτε παιδαγωγικά, ευνοώντας τον γόνιμο προβληματισμό, την αυτοσυγκράτηση κ.τ.λ.
Ας θυμηθούμε την εποχή: σε όλους τους τόνους, η κατακλυσμιαία προπαγάνδα διατυμπάνιζε ότι η χώρα διαθέτει ισχυρή οικονομία. Αριθμοί, στατιστικές, ο πυρετός του Χρηματιστηρίου και βέβαια η εισδοχή στο ευρώ βεβαίωναν ότι η Ελλάδα διάγει χρυσή περίοδο. Ταυτόχρονα, οι τράπεζες χορηγούσαν αφειδώς δάνεια με πρωτοφανώς ελκυστικά επιτόκια -ακόμη και για διακοπές!- τη επινεύσει του κεντρικού τραπεζίτη (ήταν ο κ. Παπαδήμος) και τις ευλογίες της κυβέρνησης Σημίτη. Εποχή ιλίγγου και φρενίτιδος, εποχή ευκολίας και ασύστολου καταναλωτισμού, η οποία διευκόλυνε μεν τους νουνεχείς να καλύψουν πραγματικές ανάγκες (π.χ. φθηνά στεγαστικά για να αποκτηθεί επιτέλους ένα σπίτι) ή οδηγούσε σε λογής σπατάλες και υπερβολές (π.χ. εξοχικά, τζιπ, τρυφηλή ζωή κ.τ.λ.).
Ιδού η κρίσιμη διάκριση που αφορά την «ατομική ευθύνη» και τη σχέση της με το συνολικό κλίμα: αμφότερες οι κατηγορίες πολιτών είχαν τις ίδιες δυνατότητες για πρόσβαση στο εύκολο χρήμα. Εκεί οδηγούσε το γενικό κλίμα, καταλλήλως διαμορφωμένο από την τότε κυβέρνηση, τις τράπεζες και τους έξωθεν δανειστές. Κάποιοι αντέστησαν στον πειρασμό και περιορίστηκαν σε συνετή διαχείριση των ευκαιριών. Όμως κάποιοι άλλοι (η πλειονότης;) συμμορφώθηκαν πλήρως με το πνεύμα της εποχής, πείστηκαν, έκαναν ανοίγματα πιστεύοντας πως θα τα καταφέρουν, κολύμπησαν ηδέως στη θάλασσα του λάιφ στάιλ και ένιωθαν για πρώτη φορά ότι όσα τους έλειπαν, όσα ζήλευαν ήσαν πλέον κατακτήσιμα. Η Μύκονος, τα πούρα, τα «δύο τζάκια», τα τζιπ και η πολυτελής διαβίωση, όπως τη ζούσαν μέχρι τότε μέσα από τις ιλουστρασιόν σελίδες της ψευδαίσθησης… Επί πλέον: κάποια στιγμή αισθάνθηκαν ότι δεν χρειάζεται πλέον να δίνουν ιδιαίτερη σημασία στην εργασία! Ο μόχθος και η συνέπεια, το ευφάνταστον και η επινοητικότης, καθώς και πλείστα ομοειδή, φαίνονταν αχρείαστα και άχρηστα. Ηταν η στιγμή που η χυδαία προπαγάνδα του σημιτισμού οδηγούσε τους πάντες στο Χρηματιστήριο, με κάποιο επιφανές στέλεχος του τότε καθεστώτος -βάλλοντας κατά των… μίζερων- να δηλώνει ότι όλοι οι Έλληνες μπορούν να πλουτίσουν επενδύοντας στο Χρηματιστήριο! (Μήπως θυμάται ο κ. Πάγκαλος, ποιο ήταν αυτό το στέλεχος;)
Με άλλα λόγια, ώς και στις ακραίες, ανοηταίνουσες περιπτώσεις ασύστολης σπατάλης και νεοπλουτίστικης υπερβολής, εκείνο που εντοπίζεται ευκρινές είναι το «πράσινο φως» της εποχής. Δεν λειτουργούσαν εν κενώ οι άνθρωποι. Τον εφιαλτικό δρόμο τον άνοιγαν οι ιδεολογικές μπουλντόζες του καθεστώτος. Σταθερά, μονίμως, μαυλιστικά. Η εγκληματική αυτή πολιτική -απαξιωτική για την εργασία, διευκολυντική για τις ευκολίες και τις παρεκβάσεις- επιβεβαιώνει το προφανές: η κοινωνία συμπεριφέρεται όπως τη μάθεις…
Ταυτόχρονα, ο κόσμος διαπίστωνε και βίωνε ότι υπάρχει ένα κράτος-σουρωτήρι, που είτε αδυνατεί ή ανέχεται τη διαφθορά. Ένα κράτος που δεν ήξερε ούτε πόσους δημόσιους υπαλλήλους διαθέτει. Ένα κράτος-ερειπιώνας, που αδυνατούσε να συλλάβει τη φοροδιαφυγή. Ένας μηχανισμός που δεν μπορούσε να ελέγξει ψεύτικα πιστοποιητικά για αναπηρικές συντάξεις, να προσφέρει άμεση εξυπηρέτηση και διευκολύνσεις στους πολίτες, που απογοητευμένοι κατέφευγαν στον παράδρομο του λαδώματος. Ένα κράτος που συνέχιζε να βολεύει ημετέρους, να νομοθετεί με ταξικά κριτήρια, να τάζει και να ψεύδεται… Ένα κράτος εξαθλιωμένο, πραγματικός υπόνομος, που αποτελούσε -και, φευ, εν πολλοίς αποτελεί- ιδανικό βιότοπο για «μάγκες» και πονηρούς.
Έρχεται, λοιπόν, ο σεβάσμιος Σαββόπουλος να τα υπενθυμίσει όλα αυτά (ψεύτικες συντάξεις, διακοποδάνεια, πούρα, τζιπ κ.λπ.), αλλά πώς; Κάνοντας ένα άλμα πάνω από την ιογόνο πηγή! Δηλαδή, ξεχνώντας τις κατευθύνσεις και τις επιλογές συγκεκριμένων πολιτικών, συγκεκριμένων κομμάτων, συγκεκριμένης προπαγάνδας, συγκεκριμένης εποχής… Δυστυχώς, ο ανεκτίμητης προσφοράς δημιουργός στην Επίδαυρο ντύθηκε Πάγκαλος…
Υ.Γ. Περί εθνολαϊκισμού και δήθεν ελληνικής, αρνητικής ιδιαιτερότητος, σε επόμενο σημείωμα.
Δημοσιεύτηκε στην Ελευθεροτυπία, αναδημοσιεύτηκε στη Ρήξη φ. 97
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου