Νίκος Ξυδάκης
Κάτι αλλάζει στην Ευρώπη, και τώρα είναι ευκαιρία να ακουστεί η φωνή των Ελλήνων. Οι Ελληνες θα ακουστούν όχι πια ως λοιδωρούμενα θύματα, αλλά ως ισότιμοι πολίτες και, κυρίως, ως οι φορείς μιας επώδυνης, πλην πολύτιμης, εμπειρίας από την άκριτη εφαρμογή των πιο βάρβαρων συνταγών νεοφιλελευθερισμού. Υπό αυτή την έννοια, η ελληνική εμπειρία μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους λαούς της Ευρώπης σαν δείκτης για το τι πρέπει να ανατραπεί. Από την πλευρά μας, η επώδυνη εμπειρία της χρεοκοπίας, της εσωτερικής υποτίμησης και της ισοπέδωσης του κόσμου της εργασίας, πρέπει να μετασχηματιστεί σε σύνθετο στοχασμό και πράξη, που θα εμπνεύσουν τον ελληνικό λαό στην πορεία εθνικής ανασυγκρότησης και ταυτοχρόνως θα ακτινοβολούν στους λαούς της Ε.Ε. το πολύτιμο μήνυμα: Μια άλλη Ευρώπη είναι εφικτή.
Η πρωτοφανής απήχηση που έχει έδη η ελληνική Αριστερά και ο Αλέξης Τσίπρας στην Ευρώπη ενισχύει αυτή την εκτίμηση. Προ πάντων όμως μας δίνει το μέτρο της ιστορικής ευθύνης που έχουμε ως Ελληνες δημοκράτες και αριστεροί απέναντι στην κοινωνία και τις μέλλουσες γενιές, απέναντι στην ιστορία.
Η κρίση
Η Ευρώπη μπαίνει σε φάση κλυδωνισμών και ιστορικού μετασχηματισμού. Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 αποκάλυψε τρία λανθάνοντα χαρακτηριστικά της ευρωδομής:
Πρώτον, την κατίσχυση του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου επί των κυβερνήσεων και της πολιτικής εξουσίας. Στην κρίση χρέους, οι κυβερνήσεις Γερμανίας και Γαλλίας κινήθηκαν για να σώσουν τις τράπεζές τους, και όχι τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. ούτε καν τους λαούς τους. Τα χρέη των τραπεζών μετακυλίστηκαν στους λαούς.
Δεύτερον, την ασύμμετρη αρχιτεκτονική του ευρώ, που όχι μόνον απέτρεπε τη σύγκλιση και σώρευε πλεονάσματα στο Βορρά (ουσιαστικά στη Γερμανία) εις βάρος του Νότου, αλλά επιπλέον έδειχνε τα παθογενή όρια της έκδοσης χρήματος από τις ιδιωτικές τράπεζες.
Τρίτον, την πλήρη εγκατάλειψη του φεντεραλισμού και των ιδρυτικών αρχών της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Τη στιγμή της κρίσης ο ομόσπονδος χαρακτήρας εγκαταλείφθηκε ακόμη και κατά τα προσχήματα, και στην Ε.Ε. ξεπρόβαλε μόνο και κυρίαρχος ο διακυβερνητισμός. Μέρκελ και Σαρκοζί, καταρχάς, και μόνη της η Μέρκελ, εν συνεχεία, αποφασίζουν για λογαριασμό της κερματισμένης Ευρώπης.
Τι περιμένουμε
Η κρίση χρέους στις χώρες της ευρωζώνης είναι ένα μόνο σύμπτωμα από πολλά: ύφεση ή στασιμότητα, αποπληθωρισμός και, κυρίως, ογκούμενη δομική ανεργία, είναι τα σημαντικότερα συμπτώματα. Η εμμονή στο δόγμα της δημοσιονομικής λιτότητας και της αποστράγγισης του κόσμου της εργασίας, απειλούν πλέον όχι μόνο την κοινωνική συνοχή εντός των κρατών, αλλά και τη συνοχή της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Η οικονομική απόκλιση Βορρά-Νότου τείνει να λάβει χαρακτήρες έμμεσου ελέγχου των αδύναμων κρατών-μελών, που φτάνουν στα όρια της αποικιοποίησης. Το ογκούμενο κύμα του ευρωσκεπτικισμού και της άκρας δεξιάς είναι η μια δυσάρευστη, πλην υπαρκτή, έκφραση της δυσαρέσκειας απέναντι στην κοινωνική αποσυναρμογή, την κατάλυση της εθνικής κυριαρχίας και της λαϊκής κυριαρχίας.
Πάνω σε αυτό το φόντο έρχονται και οι γεωπολιτικές και γεωοικονομικές αναταράξεις. Μερικά σημεία:
• Η κρίση της Ουκρανίας έδειξε πόσο ευάλωτη είναι η εξωτερική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης: Ατολμη, καιροσκοπική, ασυνεπής, μυωπική. Η νεοφιλελεύθερη καιροσκοπική Ευρώπη συνεθλίβη ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ρωσία.
• Το προσεχές δημοψήφισμα φέτος, για την αυτονομία της Σκωτίας, όχι μόνο θα δοκιμάσει τις αντοχές της Μεγάλης Βρετανίας αλλά θα αποτελέσει πρόκριμα για ανάλογες αυτονομιστικές κινήσεις σε άλλες χώρες, όπως η Ισπανία και η Ιταλία. Τα κέντρα εξουσίας της Ευρωπαϊκή Ενωση θα πρέπει να επανεξετάσουν την πολιτική σιδηράς πειθαρχίας και περιορισμού των εξουσιών των εθνικών κυβερνήσεων.
• Τέλος, το δημοψήφισμα της Βρετανίας, το 2017, για έξοδο της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ενωση, θα δρομολογήσει μείζονες γεωπολιτικές ανακατατάξεις στο ευρωατλαντικό μέτωπο. Για να αποτραπεί η απόσπαση της Βρετανίας από την Ε.Ε., πιθανότατα θα επιστραφούν εξουσίες και ελευθερία κινήσεων στο κράτος-έθνος, οι οποίες έως τώρα ελέγχονταν από το κέντρο των Βρυξελλών.
Γενικά, θα δούμε πιθανότατα έναν κλονισμό της διακυβερνητικής ηγεμονίας στην Ευρώπη, κατ’ ουσίαν μια αμφισβήτηση της γερμανικής ηγεμονίας, και μια επαφορά σε νέα ισορροπία, πιθανόν έναν πολυπολικό ομοσπονδιακό τρόπο διακυβέρνησης.
Σε αυτό το πλαίσιο, πρέπει να προσδοκούμε και να επιδιώξουμε μια ευνοϊκότερη σχέση της Ελλάδας με το ευρωπαϊκό κέντρο, επαναφέροντας στο επίκεντρο τις ιδρυτικές αρχές της Ε.Ε., δηλαδή τη σύγκλιση, τη συνοχή, την ισότιμη συμμετοχή, την αλληλεγγύη, τη δημοκρατική πολιτική ολοκλήρωση.
Εχουμε το καθήκον να ανακόψουμε την νεοφιλελεύθερη πορεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης προς την ανισότητα, την πληβειοποίηση και την αμοιβαία καχυποψία των Ευρωπαίων.
Ας μην έχουμε ψευδαισθήσεις για την έκταση της επιρροής του Ευρωκοινοβουλίου. Γνωρίζουμε την ύπαρξη πανίσχυρων εταιρικών λόμπι στις Βρυξέλες, τα οποία συναγωνίζονται τους λομπίστες του Capitol Hill της Ουάσιγκτον. Γνωρίζουμε ότι η Ε.Ε. κυβερνάται διακυβερνητικά από το Βερολίνο και εν μέρει από το εξασθενημένο Παρίσι, και όχι φεντεραλιστικά, αλλά χρησιμοποιούμε κάθε όπλο που διατίθεται. Το Ευρωκοινοβούλιο είναι ένα τέτοιο προνομιακό πεδίο, το μόνο όργανο της Ε.Ε. με εκλεγμένους αντιπροσώπους των λαών, το μόνο με αδιαμεσολάβητη πολιτική νομιμοποίηση.
ΥΓ του blog: Έχουμε φιλοξενήσει άρθρα και σχόλια του Νίκου Ξυδάκη στο blog μας οπότε θεωρήσαμε ότι πρέπει να υπογραμμίσουμε την τωρινή του προσπάθεια. Όπως τα ιδια ισχύουν και με τον Γιώργο Δελαστίκ που είναι υποψήφιος με το ευρωψηφοδέλτιο του ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Αυτά και τίποτα άλλο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου