Mεγάλος ντόρος έχει γίνει για την Αργεντινή, με αφορμή και πρόσφατο σχόλιο του Αλέξη Τσίπρα, περισσότερο λόγω της πολιτικής αντιπαράθεσης και της διαφορετικής ερμηνείας των γεγονότων από τους δύο νέους πολιτικούς πόλους στην Ελλάδα. Συνεπώς, μία όσο το δυνατόν αντισυμβατική προσέγγιση των εξελίξεων στην Αργεντινή είναι απαραίτητη για να ξεκαθαρίζουν ορισμένες παρεξηγήσεις.
Του Θάνου Φωτιάδη
Το άρθρο αυτό αποτελεί απάντηση στην προπαγάνδα δεξιών πολιτικών και δημοσιογράφων, οι οποίοι απορούν και εξίστανται που ο Τσίπρας δήλωσε «μακάρι να ήμασταν Αργεντινή».
Το άρθρο αυτό αποτελεί απάντηση στην προπαγάνδα δεξιών πολιτικών και δημοσιογράφων, οι οποίοι απορούν και εξίστανται που ο Τσίπρας δήλωσε «μακάρι να ήμασταν Αργεντινή».
Για να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, η κατάντια της Αργεντινής δεν ανάγεται στα 2 χρόνια εξουσίας του Fernando de la Rua, του κεντροαριστερού (κατά πολλούς «λαϊκιστή») προέδρου της Αργεντινής που θήτευσε κατά την έκρηξη της κρίσης το 1999-2001. Η εικόνα του κυνηγημένου ηγέτη που μέσα στο χάος (του πλιάτσικου, της αναταραχής και της μανίας των διαδηλωτών που χτυπούν κατσαρόλες αγανακτισμένοι) διαφεύγει με ελικόπτερο από την επίσημη προεδρική κατοικία Casa Rosada αποπροσανατολίζει τον θεατή των εξελίξεων. Οι υπεύθυνοι είναι άλλοι…
Οι απαρχές της κρίσης μπορούν να αναζητηθούν στη μετα-δικτατορική εποχή στην Αργεντινή (δεκαετία του 80’). Ήδη οι συνεχιζόμενες στρατιωτικές δικτατορίες πρό του 1976 είχαν δημιουργήσει μεγάλα οικονομικά προβλήματα αλλά η περίοδος της τελευταίας κυβέρνησης χούντας στην Αργεντινή (1976-1983) εισήγαγε και νέες οικονομικές πολιτικές στο προσκήνιο, οι οποίες έμελλαν να αποτελέσουν την καταστροφή της Αργεντινής.
Οι απαρχές της κρίσης μπορούν να αναζητηθούν στη μετα-δικτατορική εποχή στην Αργεντινή (δεκαετία του 80’). Ήδη οι συνεχιζόμενες στρατιωτικές δικτατορίες πρό του 1976 είχαν δημιουργήσει μεγάλα οικονομικά προβλήματα αλλά η περίοδος της τελευταίας κυβέρνησης χούντας στην Αργεντινή (1976-1983) εισήγαγε και νέες οικονομικές πολιτικές στο προσκήνιο, οι οποίες έμελλαν να αποτελέσουν την καταστροφή της Αργεντινής.
 |
| Carlos Menem |
Με τη μετάβαση στη δημοκρατία, το κράτος έπρεπε να καλύψει τις τεράστιες οικονομικές δυσλειτουργίες που προέκυψαν από τον πόλεμο με το Ηνωμένο Βασίλειο στα νησιά Falklands/Malvinas (1982) και από την κακή διοίκηση των δικτατόρων. Έτσι, κατέφυγε στο δανεισμό και από τη δεκαετία του 1990 «μπλέχτηκε» στα δίχτυα του Δ.Ν.Τ. Αυτό που αποτελείωσε την Αργεντινή ήταν η κυβέρνηση επί μία ολόκληρη δεκαετία του Προέδρου Carlos Menem (1989-1999). Ο εν λόγω πολιτικός, μπερλουσκονικού τύπου, διεφθαρμένος και μάλιστα μπλεγμένος σε σκάνδαλο δωροδοκίας από τη Siemens (!), αν και ανήκε στο νέο «Περονικό» κόμμα που θεωρητικά απορρίπτει τα άκρα του καπιταλισμού και του κομμουνισμού, προσχώρησε στο πρώτο άκρο, για την ακρίβεια στο νεοφιλελευθερισμό*, και κυβέρνησε τη χώρα με πολιτικές της ελεύθερης αγοράς σε πλήρη σύμπλευση και με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Ο Menem ακολούθησε πολιτικές λιτότητας και ιδιωτικοποιήσεων. Τα πάντα, μέχρι και το νερό και το ρεύμα ιδιωτικοποιήθηκαν. Το αποτέλεσμα ; εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι σε κρατικές υπηρεσίες βρέθηκαν στο δρόμο. H μεσαία τάξη βυθίστηκε στη φτώχια. Η εγκληματική πολιτική της «Δ.Ν.Τ-κρατίας» (το Δ.Ν.Τ όχι μόνο δεν αντιμετώπισε το χρέος αλλά εν τέλει διέκοψε το δανεισμό)σε συνδυασμό με τη διαφθορά οδήγησε την Αργεντινή στην χρεωκοπία. Αλλά για να μην ακούγονται όλα αυτά γενικόλογα, ας δούμε που κατέληξε η εξεταστική επιτροπή που συστάθηκε για τη διαφθορά στην Αργεντινή.
Ο Menem ακολούθησε πολιτικές λιτότητας και ιδιωτικοποιήσεων. Τα πάντα, μέχρι και το νερό και το ρεύμα ιδιωτικοποιήθηκαν. Το αποτέλεσμα ; εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι σε κρατικές υπηρεσίες βρέθηκαν στο δρόμο. H μεσαία τάξη βυθίστηκε στη φτώχια. Η εγκληματική πολιτική της «Δ.Ν.Τ-κρατίας» (το Δ.Ν.Τ όχι μόνο δεν αντιμετώπισε το χρέος αλλά εν τέλει διέκοψε το δανεισμό)σε συνδυασμό με τη διαφθορά οδήγησε την Αργεντινή στην χρεωκοπία. Αλλά για να μην ακούγονται όλα αυτά γενικόλογα, ας δούμε που κατέληξε η εξεταστική επιτροπή που συστάθηκε για τη διαφθορά στην Αργεντινή.
Σύμφωνα με την επιτροπή, αποδείχτηκε:
-Ότι ο Μένεμ υποβοηθούσε τη φυγή κεφαλαίων από τη χώρα του σε μία εποχή που το κεφάλαιο ήταν απαραίτητο να επενδυθεί εντός.
-Εμπλοκή της κυβέρνησης με μίζες 5-10 ΔΙΣ δολαρίων από τις ιδιωτικοποιήσεις με μεσάζοντα την Banco General de Negocios.
-Εμπλοκή σε ξέπλυμα χρήματος (από διακίνηση ναρκωτικών) μέσω της τράπεζας BCCI, η οποία χρηματοδοτούσε την καμπάνια του Μένεμ κατά 80%!!!
Η οικονομική κατάσταση άρχισε να αλλάζει με την άνοδο στην εξουσία του Nestor Kirchner (2003) και με την μονομερή (!) αναδιάρθρωση του χρέους της Αργεντινής(από το 2005 πληρώνει μόνο το 25% των παλαιών ομολόγων της). Τον πρόεδρο αντικατέστησε το 2007 η χαρισματική σύζυγός του Cristina Fernandez de Kirchner. Η κυρία Κίρσνερ παρουσιάζεται από διεθνείς αναλυτές και αρθρογράφους αλλά και από αντιπάλους της ως «κεντροαριστερή» αλλά κυρίως είναι εκπρόσωπος του «Τρίτου Δρόμου», μιας κεντρώας εναλλακτικής πολιτικής επιλογής που απορρίπτει όμως όχι μόνο τον κομμουνισμό αλλά και την ακραία μορφή του καπιταλισμού των μετόχων, των τραπεζών και της «Σχολής» του Σικάγο, η οποία ευθύνεται για την σημερινή παγκόσμια οικονομική κρίση.
Η οικονομική κατάσταση άρχισε να αλλάζει με την άνοδο στην εξουσία του Nestor Kirchner (2003) και με την μονομερή (!) αναδιάρθρωση του χρέους της Αργεντινής(από το 2005 πληρώνει μόνο το 25% των παλαιών ομολόγων της). Τον πρόεδρο αντικατέστησε το 2007 η χαρισματική σύζυγός του Cristina Fernandez de Kirchner. Η κυρία Κίρσνερ παρουσιάζεται από διεθνείς αναλυτές και αρθρογράφους αλλά και από αντιπάλους της ως «κεντροαριστερή» αλλά κυρίως είναι εκπρόσωπος του «Τρίτου Δρόμου», μιας κεντρώας εναλλακτικής πολιτικής επιλογής που απορρίπτει όμως όχι μόνο τον κομμουνισμό αλλά και την ακραία μορφή του καπιταλισμού των μετόχων, των τραπεζών και της «Σχολής» του Σικάγο, η οποία ευθύνεται για την σημερινή παγκόσμια οικονομική κρίση.
| ||
Από την ανάδειξή της ως προέδρου της Αργεντινής το 2007 η οικονομία ανέκαμψε πολύ γρήγορα(το ΑΕΠ ανέβηκε 37% από το 2007),ενισχύθηκε η κοινωνική πρόνοια στο πεδίο των συντάξεων και το ποσοστό ανθρώπων που βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας πέφτει σταθερά και συνεχώς. Ωστόσο, η Κίρσνερ βρέθηκε αντιμέτωπη με την ισχυρή συντεχνία των Αργεντίνων αγροτών που σαμποτάριζαν (κατά την κρίση της) τις εξαγωγές καθώς και με το εγχώριο κατεστημένο των Μ.Μ.Ε που την πολέμησαν ανελέητα με λίβελους και λασπολογίες. Ειδικότερα βρέθηκε σε οξεία αντιπαράθεση με τον μονοπωλιακό όμιλο Clarin, ο οποίος περιλαμβάνει μεγάλη σε κυκλοφορία εφημερίδα, ένα μεγάλο τηλεοπτικό κανάλι, ραδιοφωνικούς σταθμούς και το μεγαλύτερο τυπογραφείο της χώρας.
Η οικονομική πολιτική που ακολούθησε βασίζεται στην ενίσχυση της κατανάλωσης, επανέφερε την κρατικοποίηση νευραλγικής επιχείρησης ενέργειας, της YPF, και έχει οδηγήσει στην εκτενέστερη περίοδο συνεχόμενης ανάπτυξης που έχει γνωρίσει ποτέ η Αργεντινή. Όσον αφορά την εξωτερική πολιτική, η Κίρσνερ εκτιμάται ότι ανήγαγε την Αργεντινή σε χώρα κλειδί για την Λατιναμερικανική ολοκλήρωση μέσω της συμφωνίας Mercosur (που προϋπήρχε της περιόδου Κίρσνερ) και του οργανισμού Celac (the new Community of Latin American and Caribbean States), τα οποία βέβαια πολλές φορές συνιστούν απειλή στην οικονομική κυριαρχία των Η.Π.Α στην Νότιο Αμερική. Αλλά σαν να μην έφτανε αυτό, η ισχυρή κυρία διεκδικεί και εθνικούς στόχους, αναμοχλεύοντας το θέμα των Φώκλαντς με έξυπνες κινήσεις. Ας σημειωθεί ότι σε συνεργασία με τη Βραζιλία τη Χιλή και άλλους έχει σχεδόν αποκλείσει τα εν λόγω νησιά (που κατέχει το Βρεττανικό Στέμμα) από τη Νότιο Αμερική, ως μέσο πίεσης στη διαμάχη των δύο χωρών.
Στην κοινωνική πολιτική, η Αργεντινή της Κίρσνερ έδειξε προοδευτικό πρόσωπο:
-Νομιμοποίησε το γάμο μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου
-Ξεκίνησε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα στήριξης 5 εκατομμυρίων παιδιών και νέων, το οποίο από το 2009 έχει πετύχει αδιαμφισβήτητα, ενισχύοντας ορατά την παρακολούθηση σχολικών μαθημάτων και την μείωση της φτώχειας στις οικογένειες.
-Ενίσχυσε τις ενέργειες προσδιορισμού καταπάτησης δικαιωμάτων του ανθρώπου σε υποθέσεις του παρελθόντος
-Ενέκρινε μέσω του Κονγκρέσου την κατάληψη και λειτουργία των χρεωκοπημένων επιχειρήσεων από τους εργαζόμενους (κίνηση επαναστατική που ομοιάζει στην σοσιαλιστική έννοια της κοινωνικοποίησης)
Φυσικά, απέναντί της βρέθηκαν όλοι οι πιθανοί ύποπτοι, από τα εγχώρια πανίσχυρα κεντρώα και δεξιά Μ.Μ.Ε, την ισπανική πολυεθνική εταιρία Repsol που διαχειριζόταν την YPF ,η οποία «εκδιώχθηκε» κακήν κακώς από την Αργεντινή, μέχρι και από την Χίλαρυ Κλίντον που αναρωτιέται αν η Κίρσνερ έχει «προβλήματα ψυχικής υγείας». Το διεθνές πολιτικοοικονομικό κατεστημένο της επιρρίπτει τραγικά λάθη, μέχρι και παραλογισμό κυρίως λόγω της εθνικοποίησης της YPF, ενώ οι λασπολόγοι την κατηγορούν ότι «ξεμυαλίστηκε» μετά το θάνατο του άντρα της το 2010 με τις «απολυταρχικές» ιδέες του νεαρού γοητευτικού της συνεργάτη Kicillof.
Η Αργεντινή σίγουρα πληρώνει την ανάκαμψή της μετά την ολοκληρωτική καταστροφή της εποχής του Rua. Για την εθνική υπερηφάνεια και ανεξαρτησία της η Αργεντινή τιμωρείται με ανύπαρκτη πιστοληπτική ικανότητα, ενώ ο πληθωρισμός δεν είναι και στα καλύτερά του. Ευτυχώς όμως, η Αργεντινή είναι χώρα που μπορεί να σταθεί μόνη της στα πόδια της, συνεργαζόμενη με τους δυναμικούς γείτονές της χωρίς την δυναστική εξουσία της παγκόσμιας αγοράς. Ανακάμπτει και πολύ πιθανόν να διαπρέψει, αν δεν βρεθεί σε άμεση ρήξη με τις γνωστές δυνάμεις που επιθυμούν την υποδούλωση των λαών.
To Buenos Aires έχει να διδάξει πολλά στον κόσμο. Πρώτα πρώτα μπορεί να μας μάθει αυτό που λέει η ίδια η Κίρσνερ: «Τα πάντα είναι βασισμένα στην πολιτική και στη βούληση να πράξουμε». Καμία συμμορία επιβολής τεχνοκρατικής τάξης και οικονομικών συστημάτων δε μπορεί να σταθεί εμπόδιο σε ένα λαό που πεινάει. Επιπλέον, μεταξύ άλλων, η κυρία Κίρσνερ δίνει απάντηση στα φιλελεύθερα αστικά κόμματα, αποδεικνύοντας το ότι η υποταγή στην ασύδοτη αγορά δεν είναι μονόδρομος, ειδικά όταν συνεπάγεται τον εκμηδενισμό του έθνους.
Βεβαίως, η σύγκριση της Ελλάδας με την Αργεντινή δε θα ήταν ορθή αυτή καθαυτή, καθώς μιλάμε για χώρες με μεγάλη διαφορά πληθυσμιακή, παραγωγική, πολιτισμική. Έχουμε διαφορά καταβολών (για παράδειγμα εμάς μας μαστίζουν εκτεταμένα μετα-οθωμανικά σύνδρομα διαφθοράς) καθώς και διαφορά στην πολιτική, οικονομική και νομική θέση μας στον κόσμο(η Ελλάδα είναι μέλος της Ε.Ε και της ζώνης του ευρώ με ό,τι αυτό συνεπάγεται), ενώ η οικονομική μας κατάσταση είναι απλώς συγκρίσιμη αλλά όχι και όμοια. Ωστόσο, ας κρατούμε υπόψιν τα χρήσιμα δεδομένα της Αργεντινής για να καταστρώσουμε επιτέλους ένα σχέδιο εξόδου της χώρας από την κρίση και διεκδίκησης της θέσης μας στο σύγχρονο κόσμο.
Συμπερασματικά, προτού γαβγίσουμε και χρησιμοποιήσουμε πυροτεχνήματα εκφοβισμού στο εσωτερικό τρομαγμένο κοινό με αφορμή το σχόλιο του Τσίπρα για την Αργεντινή, ας δούμε πρώτα τι μπορεί να εννοούσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, δεδομένης της εντυπωσιακής προόδου της Αργεντινής σήμερα και στην αντιμετώπιση της κρίσης και στην επίδειξη εθνικής αξιοπρέπειας……
*Ο νεοφιλελευθερισμός είναι ευρέως διαδεδομένος σε όλο τον κόσμο, όχι μόνο στη χώρα προέλευσής του, την Αμερική. Υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της Ε.Ε, η ευρεία πλειονότητα των κεντροδεξιών(χριστιανοδημοκρατικών) κομμάτων έχουν αγκαλιάσει τις θεωρίες της συγκεκριμένης «σχολής». Εφαρμοστές νεοφιλελεύθερων πολιτικών υπήρξαν κυρίως ο Αουγκούστο Πινοτσέτ στη Χιλή, η Μάργκαρετ Θάτσερ στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά και οι μεγιστάνες «ολιγάρχες» της μετα-σοβιετικής Ρωσίας, μέχρι και ανώτατα στελέχη του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας σήμερα. Στην Ελλάδα, «λάτρεις» του οικονομικού φιλελευθερισμού βρίσκονται στο κόμμα της ΝΔ αλλά και του ΠΑΣΟΚ ενώ τον τελευταίο καιρό η Νέα Δημοκρατία δείχνει να νεοφιλελευθεροποιείται πιο ουσιαστικά και μέσω των θέσεών της και λόγω «εκκαθάρισης» στελεχών.
 |
| Το κτίριο που στεγάζει τα κεντρικά της Repsol YPF |
Η Αργεντινή σίγουρα πληρώνει την ανάκαμψή της μετά την ολοκληρωτική καταστροφή της εποχής του Rua. Για την εθνική υπερηφάνεια και ανεξαρτησία της η Αργεντινή τιμωρείται με ανύπαρκτη πιστοληπτική ικανότητα, ενώ ο πληθωρισμός δεν είναι και στα καλύτερά του. Ευτυχώς όμως, η Αργεντινή είναι χώρα που μπορεί να σταθεί μόνη της στα πόδια της, συνεργαζόμενη με τους δυναμικούς γείτονές της χωρίς την δυναστική εξουσία της παγκόσμιας αγοράς. Ανακάμπτει και πολύ πιθανόν να διαπρέψει, αν δεν βρεθεί σε άμεση ρήξη με τις γνωστές δυνάμεις που επιθυμούν την υποδούλωση των λαών.
To Buenos Aires έχει να διδάξει πολλά στον κόσμο. Πρώτα πρώτα μπορεί να μας μάθει αυτό που λέει η ίδια η Κίρσνερ: «Τα πάντα είναι βασισμένα στην πολιτική και στη βούληση να πράξουμε». Καμία συμμορία επιβολής τεχνοκρατικής τάξης και οικονομικών συστημάτων δε μπορεί να σταθεί εμπόδιο σε ένα λαό που πεινάει. Επιπλέον, μεταξύ άλλων, η κυρία Κίρσνερ δίνει απάντηση στα φιλελεύθερα αστικά κόμματα, αποδεικνύοντας το ότι η υποταγή στην ασύδοτη αγορά δεν είναι μονόδρομος, ειδικά όταν συνεπάγεται τον εκμηδενισμό του έθνους.
Βεβαίως, η σύγκριση της Ελλάδας με την Αργεντινή δε θα ήταν ορθή αυτή καθαυτή, καθώς μιλάμε για χώρες με μεγάλη διαφορά πληθυσμιακή, παραγωγική, πολιτισμική. Έχουμε διαφορά καταβολών (για παράδειγμα εμάς μας μαστίζουν εκτεταμένα μετα-οθωμανικά σύνδρομα διαφθοράς) καθώς και διαφορά στην πολιτική, οικονομική και νομική θέση μας στον κόσμο(η Ελλάδα είναι μέλος της Ε.Ε και της ζώνης του ευρώ με ό,τι αυτό συνεπάγεται), ενώ η οικονομική μας κατάσταση είναι απλώς συγκρίσιμη αλλά όχι και όμοια. Ωστόσο, ας κρατούμε υπόψιν τα χρήσιμα δεδομένα της Αργεντινής για να καταστρώσουμε επιτέλους ένα σχέδιο εξόδου της χώρας από την κρίση και διεκδίκησης της θέσης μας στο σύγχρονο κόσμο.
Συμπερασματικά, προτού γαβγίσουμε και χρησιμοποιήσουμε πυροτεχνήματα εκφοβισμού στο εσωτερικό τρομαγμένο κοινό με αφορμή το σχόλιο του Τσίπρα για την Αργεντινή, ας δούμε πρώτα τι μπορεί να εννοούσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, δεδομένης της εντυπωσιακής προόδου της Αργεντινής σήμερα και στην αντιμετώπιση της κρίσης και στην επίδειξη εθνικής αξιοπρέπειας……
*Ο νεοφιλελευθερισμός είναι ευρέως διαδεδομένος σε όλο τον κόσμο, όχι μόνο στη χώρα προέλευσής του, την Αμερική. Υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της Ε.Ε, η ευρεία πλειονότητα των κεντροδεξιών(χριστιανοδημοκρατικών) κομμάτων έχουν αγκαλιάσει τις θεωρίες της συγκεκριμένης «σχολής». Εφαρμοστές νεοφιλελεύθερων πολιτικών υπήρξαν κυρίως ο Αουγκούστο Πινοτσέτ στη Χιλή, η Μάργκαρετ Θάτσερ στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά και οι μεγιστάνες «ολιγάρχες» της μετα-σοβιετικής Ρωσίας, μέχρι και ανώτατα στελέχη του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας σήμερα. Στην Ελλάδα, «λάτρεις» του οικονομικού φιλελευθερισμού βρίσκονται στο κόμμα της ΝΔ αλλά και του ΠΑΣΟΚ ενώ τον τελευταίο καιρό η Νέα Δημοκρατία δείχνει να νεοφιλελευθεροποιείται πιο ουσιαστικά και μέσω των θέσεών της και λόγω «εκκαθάρισης» στελεχών.
Πηγές για τα δεδομένα της Αργεντινής αντλήθηκαν από ρεπορτάζ και άρθρα στις ιστοσελίδες των: Forbes, Bloomberg, The Guardian, BBCΆλλες πηγές: Erevna(MegaWebTv), Argentina Independent, Buenos Aires Herald
Πέμπτη, 4 Οκτωβρίου 2012
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου