Οι εξελίξεις στο Αφγανιστάν τις προηγούμενες μέρες, ήταν η αυλαία στον πιο μακροχρόνιο πόλεμο των ΗΠΑ. Έναν πόλεμο που είχε ξεκινήσει το μακρινό 2001, με αφορμή την άρνηση των Ταλιμπάν να παραδώσουν τον Osama Bin Laden μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου. Έναν πόλεμο, που θεωρητικά, θα έπρεπε να κρατήσει λίγο καθώς το καθεστώς των Ταλιμπάν είχε καταλυθεί μέχρι το τέλος του 2001.
Ωστόσο η εισβολή των ΗΠΑ αντί να κρατήσει μερικούς μήνες, επεκτάθηκε σε βάθος εικοσαετίας.
Από τότε, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Brown’s University, στον πόλεμο στο Αφγανιστάν έχουν σκοτωθεί πάνω από:
- 1.100 μέλη των ενόπλων δυνάμεων των Συμμαχικών Δυνάμεων (εκτός ΗΠΑ)
- 2.400 μέλη των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ.
- 3.800 υπάλληλοι ιδιωτικών εταιρειών ασφαλείας (μισθοφόροι σε απλά ελληνικά).
- 47.000 άμαχοι πολίτες όλων των ηλικιών (ενδεχομένως πολλοί περισσότεροι καθώς ο υπολογισμός τους είναι πολύ δύσκολος και η πηγή είναι βασισμένη στις ΗΠΑ)
- 50.000 Ταλιμπάν.
- 66.000 μέλη του στρατού και των σωμάτων ασφαλείας του Αφγανιστάν.
Το συνολικό χρηματικό κόστος, μόνο από τη μεριά των ΗΠΑ, για αυτά τα 20 χρόνια πολέμου ήταν 2,26 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Το ετήσιο ΑΕΠ της Ελλάδας είναι 209 δισεκατομμύρια, ή το 20% αυτού του ποσού.
Και μετά από τόσες ζωές, τόσα χρήματα, τόση καταστροφή, τι κατάφερε αυτή η εισβολή των ΗΠΑ και των συμμάχων;
Κρίνοντας από το γεγονός πως οι Ταλιμπάν που είχαν εκδιωχθεί από την εξουσία το 2001, τώρα ξαναήρθαν στην εξουσία, μάλλον τίποτα.
Και αυτό είναι τραγικό.
Αλλά πέρα από την αποστασιοποιημένη αυτή θεώρηση, πάμε να δούμε και κάποια πράγματα ακόμα.
Πέρα από κάποιες φωτογραφίες, η ήττα των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν δεν έχει καμία, μα καμία όμως, ομοιότητα με την ήττα των ΗΠΑ στο Βιετνάμ.
H αποχώρηση των ΗΠΑ από το Βιετνάμ έγινε μετά από έναν απελευθερωτικό πόλεμο ο οποίος υποστηριζόταν και από ένα μαζικό αντιπολεμικό κίνημα εκτός Βιετνάμ.
Στο Αφγανιστάν η αποχώρηση τους ήλθε μετά από μια, έστω μη διαφημισμένη, συμφωνία με θρησκευτικούς φονταμενταλιστές, χωρίς το κοινό να απασχολείται μαζικά με τον πόλεμο αυτόν.
Η επέμβαση των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν προφανώς είχε και οικονομικά και γεωπολιτικά κίνητρα, όπως κάθε κρίσιμη απόφαση επένδυσης πόρων, ένας πόλεμος δηλαδή. Το ποιος έβγαλε λεφτά, πέρα από τους ιδιωτικούς στρατούς και τους κυβερνητικούς εργολάβους, ακόμα δεν είναι ξεκάθαρο.
Η κυριαρχία των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν θα έχει τεράστιο κόστος. Πολιτισμικό, κοινωνικό, οικονομικό. Είναι μαθηματικά βέβαιο πως οι Ταλιμπάν θα κάνουν την ζωή χειρότερη για τους Αφγανούς.
Είναι επίσης σίγουρο πως θα δούμε ένα μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα.
Όποιος μπορέσει να φύγει από το Αφγανιστάν, θα φύγει. Αυτό θα έχει τεράστιο αντίκτυπο για την Ελλάδα. Ενδεχομένως να έχει σημασία και για το γειτονικό Ιράν που βλέπει ήδη μεταναστευτικές ροές. Και αν και είναι και αυτό φονταμενταλιστικό κράτος, είναι πιο ανοικτό από τους Ταλιμπάν.
Η εγκαθίδρυση των Ταλιμπάν θα έχει και μεγάλη σημασία για το παγκόσμιο εμπόριο ναρκωτικών. Η κύρια εξαγωγή των Ταλιμπάν είναι το όπιο. Το όπιο και ο σκοταδισμός. Καλό δεν το λες αυτό.
Και τώρα;
Ένας θεός ξέρει.
Η τόσο γρήγορη, η σχεδόν αναίμακτη προσπέλαση των Ταλιμπάν σε όλο το Αφγανιστάν κράτησε μερικές εβδομάδες μόνο. Ολοκληρωτική ήττα των ΗΠΑ που θα προκαλέσει τριγμούς στο εσωτερικό της χώρας.
Ήδη η προεδρία Biden έχει παραδεχθεί πως δεν ήταν έτοιμη για αυτή την ταχύτητα εξελίξεων και προσπαθεί να αποποιηθεί της μεγαλύτερης ευθύνης, ρίχνοντας την στην εκεχειρία και την απομάκρυνση στρατευμάτων που είχε υπογράψει η προεδρία Trump.
Γεωπολιτικά θα είναι πολύ ενδιαφέρον να δούμε πως θα χειριστεί τους Ταλιμπάν η Ρωσία, αλλά και το Ιράν, το Πακιστάν και η Κίνα που βρίσκονται δίπλα τους.
Ενώ από πλευρά εξωτερικής πολιτικής η αποτυχία και αυτής της επέμβασης της μεγαλύτερης στρατιωτικής δύναμης του κόσμου, σίγουρα θα έχει και άλλες προεκτάσεις.
Μια πολύ σημαντική είναι το πλήγμα στο γόητρο των "μεγάλων δυνάμεων". Όχι μόνο το στρατιωτικό. Αλλά και το ανθρωπιστικό.
Ήδη έχουν γίνει πολλές καταγγελίες πως οι ΗΠΑ και οι άλλες χώρες της συμμαχίας, ανάμεσα σε αυτές και η Ελλάδα, αφήνουν όσους Αφγανούς συνεργάστηκαν μαζί τους (ως διερμηνείς) στο έλεος των Ταλιμπάν, υπογράφοντας ουσιαστικά τις θανατικές τους καταδίκες.
Το μόνο σίγουρο είναι το εξής.
Το ανθρώπινο δράμα θα ενταθεί.
Όχι μόνο εντός συνόρων Αφγανιστάν αλλά και εκτός.
Όπως μετά από κάθε πόλεμο.
Το «μη έντιμος» της αρχής, ίσως είναι πλεονασμός.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου