Ηλίας Στεφανάκος
Από εχθές ξεκίνησε η συζήτηση στη Βουλή περί της πρότασης μομφής της Νέας Δημοκρατίας κατά της κυβέρνησης με θέμα τη...
Συμφωνία των υπουργών Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά και Νικολά Ντιμιτρόφ για την ονομασία της πΓΔΜ. Πρόκειται αναμφίβολα για μια ιστορική συμφωνία που ξεπερνά τα όρια όσων σχεδίων επίλυσης προηγήθηκαν και επιχειρεί να θέσει νέα δεδομένα στην περιοχή των Βαλκανίων.
Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη συγκυρία και ως εκ τούτου είναι λογικό, όπως συμβαίνει πάντοτε στον ελληνικό χώρο, το θυμικό να υπερτερεί του λογικού. Ίσως είναι και μια από τις αιτίες που ο ελληνισμός τα τελευταία 50 χρόνια να μετρά κυρίως ήττες στα εθνικά θέματα.
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς έφερε στην Αθήνα μια Συμφωνία η οποία ανατρέπει το status που έχει δημιουργηθεί μετά από 25 χρόνια αδράνειας και φόβου της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Σε πολιτικό επίπεδο η συγκεκριμένη συμφωνία βρίσκεται στον αντίποδα της εθνικής ηττοπάθειας και της εσωστρέφειας που έχει επικρατήσει με τη μορφή ότι «όλος ο πλανήτης συνωμοτεί για να αδικήσει την Ελλάδα».
Κι όμως. Η συμφωνία είναι σχεδιασμένη έτσι ώστε να τερματίσει οριστικά την ονοματολογική διαφορά με τους βόρειους γείτονες της Ελλάδας, αναβαθμίζοντας σημαντικά τις διμερείς σχέσεις σε επίπεδο, όπως αναφέρεται στο κείμενο, «μιας στρατηγικής εταιρικής σχέσης στους τομείς της γεωργίας, της πολιτικής προστασίας, της άμυνας, της οικονομίας, της ενέργειας, του περιβάλλοντος, της βιομηχανίας, των υποδομών, των επενδύσεων, των πολιτικών σχέσεων, του τουρισμού, του εμπορίου, της διασυνοριακή συνεργασίας και των μεταφορών».
Ακόμα θα πρέπει να αναγνωριστεί ότι με την επίλυση του θέματος γίνεται μια σοβαρή εξοικονόμηση διπλωματικών δυνάμεων για την Ελλάδα, η οποία πλέον θα μπορεί να επικεντρωθεί στη διαχείριση άλλων ζητημάτων, πολύ σοβαρότερων από άποψης γεωπολιτικής σταθερότητας, όπως είναι το Κυπριακό. Σε ότι αφορά στα τεχνικά βήματα για την πλήρη υλοποίηση της συμφωνίας, η ελληνική πλευρά έχει εξασφαλίσει την στενή παρακολούθηση του κάθε βήματος, όπως περιγράφεται στο κείμενο της συμφωνίας.
Έτσι σε κάθε φάση είναι νομιμοποιημένη να εκφράσει τις αντιρρήσεις της, είτε σε διμερές επίπεδο, είτε σε επίπεδο διεθνών οργανισμών. Η συμφωνία αυτή κλείνει ζητήματα πολιτιστικής κληρονομιάς και παράδοσης, καθώς η πΓΔΜ αναγνωρίζει ρητά πως διαχωρίζει τον σημερινό γεωγραφικό χώρο του κράτους τους από τον Ελληνικό πολιτισμό, την ιστορία, την κουλτούρα και την κληρονομιά αυτής της περιοχής από την αρχαιότητα έως σήμερα.
Αντίθετα, η ΠΓΔΜ αναγνωρίζει πως η γλώσσα που χρησιμοποιείται «ανήκει στην ομάδα των Νότιων Σλαβικών Γλωσσών». Μάλιστα αναφέρεται στη Συμφωνία χαρακτηριστικά ότι οι δύο πλευρές, Ελλάδα και πΓΔΜ επιβεβαιώνουν ότι η επίσημη γλώσσα και τα άλλα χαρακτηριστικά της πΓΔΜ «δεν έχουν σχέση με τον αρχαίο πολιτισμό, την Ιστορία, την κουλτούρα και την κληρονομιά της βόρειας περιοχής» της Ελλάδας.
Με αυτόν τον τρόπο αίρονται πλήρως οι επιφυλάξεις που άπτονται ταυτοτικών ζητημάτων, καθώς η πΓΔΜ αποδέχεται, στο πλαίσιο αυτής της διεθνούς συμφωνίας, τον σλαβικό χαρακτήρα της. Η Ελλάδα κερδίζει το erga omnes κάτι που για δέκα χρόνια πίσω θα ήταν μάλλον αδιανόητο, αν διαβάσει κανείς τα διάφορα σχέδια που κυκλοφορούσαν στους διπλωματικούς κύκλος από διεθνείς παράγοντες. Με αυτόν τον τρόπο το νέο συνταγματικό όνομα θα υιοθετηθεί οριζοντίως, σε ολόκληρο τον διεθνή, περιφερειακό και εσωτερικό χώρο της γειτονικής χώρας.
Δηλαδή η πΓΔΜ δεσμεύεται όταν τεθεί σε ισχύ η συμφωνία να καλέσει όλα τα κράτη – μέλη των Ηνωμένων Εθνών που την έχουν αναγνωρίσει με το σημερινό συνταγματικό της όνομα, να υιοθετήσουν το νέο όνομα και τις ορολογίες που απορρέουν από αυτό. Τέλος αποδείχθηκε τελείως ψευδές πως η πΓΔΜ θα πάρει πρόσκληση στο ΝΑΤΟ τον προσεχή Ιούλιο και μετά η Ελλάδα δεν θα μπορεί να θέσει βέτο. Η πραγματικότητα είναι πως αν δεν ολοκληρωθεί η Συμφωνία, η πΓΔΜ δεν μπαίνει στο ΝΑΤΟ.
Μόλις προχθές στην συνέντευξή του στον ΣΚΑΙ, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στολτενμπεργκ ήταν ξεκάθαρος: «To NATO έχει αποφασίσει από το 2008, από τη Σύνοδο Κορυφής του Βουκουρεστίου, στην οποία ήμουν παρών ως πρωθυπουργός της Νορβηγίας, ότι μόλις το ονοματολογικό ζήτημα επιλυθεί μετά θα απευθύνουμε πρόσκληση.
Εκείνη η απόφαση ακόμα ισχύει, αλλά φυσικά πρέπει να δούμε τη συμφωνία να ολοκληρώνεται και να υλοποιείται, κάτι που σημαίνει ότι θα επικυρωθεί και ότι θα γίνουν οι απαραίτητες συνταγματικές αλλαγές. Έτσι, η θέση του ΝΑΤΟ να προσκαλέσει τα Σκόπια για να γίνουν μέλος της Συμμαχίας εξαρτάται από την επίλυση του ζητήματος της ονομασίας και φυσικά από την ολοκλήρωση και πλήρη τήρηση των δεσμεύσεων της συμφωνίας».
Αυτή τη στιγμή γίνεται μια προσπάθεια ούτως ώστε η Ελλάδα να καταφέρει να αναβαθμιστεί σε ένα υψηλότερο επίπεδο ισχύος με στόχο να μπορέσει να επιλύσει τα υπόλοιπα ζητήματά της. Τα οποία, επειδή ακριβώς δεν είναι λίγα και επειδή ακριβώς αναπτύσσονται σε μια συνεχώς μεταβαλλόμενη περιοχή, δεν μπορεί παρά να χρειάζονται μια ενδυνάμωση της διπλωματικής θέσης της χώρας και μια επιβεβαίωση ότι η Ελλάδα αποτελεί έναν αξιόπιστο συνομιλητή στην περιοχή των Βαλκανίων και, κυρίως, της ανατολικής Μεσογείου...
Συμφωνία των υπουργών Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά και Νικολά Ντιμιτρόφ για την ονομασία της πΓΔΜ. Πρόκειται αναμφίβολα για μια ιστορική συμφωνία που ξεπερνά τα όρια όσων σχεδίων επίλυσης προηγήθηκαν και επιχειρεί να θέσει νέα δεδομένα στην περιοχή των Βαλκανίων.
Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη συγκυρία και ως εκ τούτου είναι λογικό, όπως συμβαίνει πάντοτε στον ελληνικό χώρο, το θυμικό να υπερτερεί του λογικού. Ίσως είναι και μια από τις αιτίες που ο ελληνισμός τα τελευταία 50 χρόνια να μετρά κυρίως ήττες στα εθνικά θέματα.
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς έφερε στην Αθήνα μια Συμφωνία η οποία ανατρέπει το status που έχει δημιουργηθεί μετά από 25 χρόνια αδράνειας και φόβου της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Σε πολιτικό επίπεδο η συγκεκριμένη συμφωνία βρίσκεται στον αντίποδα της εθνικής ηττοπάθειας και της εσωστρέφειας που έχει επικρατήσει με τη μορφή ότι «όλος ο πλανήτης συνωμοτεί για να αδικήσει την Ελλάδα».
Κι όμως. Η συμφωνία είναι σχεδιασμένη έτσι ώστε να τερματίσει οριστικά την ονοματολογική διαφορά με τους βόρειους γείτονες της Ελλάδας, αναβαθμίζοντας σημαντικά τις διμερείς σχέσεις σε επίπεδο, όπως αναφέρεται στο κείμενο, «μιας στρατηγικής εταιρικής σχέσης στους τομείς της γεωργίας, της πολιτικής προστασίας, της άμυνας, της οικονομίας, της ενέργειας, του περιβάλλοντος, της βιομηχανίας, των υποδομών, των επενδύσεων, των πολιτικών σχέσεων, του τουρισμού, του εμπορίου, της διασυνοριακή συνεργασίας και των μεταφορών».
Ακόμα θα πρέπει να αναγνωριστεί ότι με την επίλυση του θέματος γίνεται μια σοβαρή εξοικονόμηση διπλωματικών δυνάμεων για την Ελλάδα, η οποία πλέον θα μπορεί να επικεντρωθεί στη διαχείριση άλλων ζητημάτων, πολύ σοβαρότερων από άποψης γεωπολιτικής σταθερότητας, όπως είναι το Κυπριακό. Σε ότι αφορά στα τεχνικά βήματα για την πλήρη υλοποίηση της συμφωνίας, η ελληνική πλευρά έχει εξασφαλίσει την στενή παρακολούθηση του κάθε βήματος, όπως περιγράφεται στο κείμενο της συμφωνίας.
Έτσι σε κάθε φάση είναι νομιμοποιημένη να εκφράσει τις αντιρρήσεις της, είτε σε διμερές επίπεδο, είτε σε επίπεδο διεθνών οργανισμών. Η συμφωνία αυτή κλείνει ζητήματα πολιτιστικής κληρονομιάς και παράδοσης, καθώς η πΓΔΜ αναγνωρίζει ρητά πως διαχωρίζει τον σημερινό γεωγραφικό χώρο του κράτους τους από τον Ελληνικό πολιτισμό, την ιστορία, την κουλτούρα και την κληρονομιά αυτής της περιοχής από την αρχαιότητα έως σήμερα.
Αντίθετα, η ΠΓΔΜ αναγνωρίζει πως η γλώσσα που χρησιμοποιείται «ανήκει στην ομάδα των Νότιων Σλαβικών Γλωσσών». Μάλιστα αναφέρεται στη Συμφωνία χαρακτηριστικά ότι οι δύο πλευρές, Ελλάδα και πΓΔΜ επιβεβαιώνουν ότι η επίσημη γλώσσα και τα άλλα χαρακτηριστικά της πΓΔΜ «δεν έχουν σχέση με τον αρχαίο πολιτισμό, την Ιστορία, την κουλτούρα και την κληρονομιά της βόρειας περιοχής» της Ελλάδας.
Με αυτόν τον τρόπο αίρονται πλήρως οι επιφυλάξεις που άπτονται ταυτοτικών ζητημάτων, καθώς η πΓΔΜ αποδέχεται, στο πλαίσιο αυτής της διεθνούς συμφωνίας, τον σλαβικό χαρακτήρα της. Η Ελλάδα κερδίζει το erga omnes κάτι που για δέκα χρόνια πίσω θα ήταν μάλλον αδιανόητο, αν διαβάσει κανείς τα διάφορα σχέδια που κυκλοφορούσαν στους διπλωματικούς κύκλος από διεθνείς παράγοντες. Με αυτόν τον τρόπο το νέο συνταγματικό όνομα θα υιοθετηθεί οριζοντίως, σε ολόκληρο τον διεθνή, περιφερειακό και εσωτερικό χώρο της γειτονικής χώρας.
Δηλαδή η πΓΔΜ δεσμεύεται όταν τεθεί σε ισχύ η συμφωνία να καλέσει όλα τα κράτη – μέλη των Ηνωμένων Εθνών που την έχουν αναγνωρίσει με το σημερινό συνταγματικό της όνομα, να υιοθετήσουν το νέο όνομα και τις ορολογίες που απορρέουν από αυτό. Τέλος αποδείχθηκε τελείως ψευδές πως η πΓΔΜ θα πάρει πρόσκληση στο ΝΑΤΟ τον προσεχή Ιούλιο και μετά η Ελλάδα δεν θα μπορεί να θέσει βέτο. Η πραγματικότητα είναι πως αν δεν ολοκληρωθεί η Συμφωνία, η πΓΔΜ δεν μπαίνει στο ΝΑΤΟ.
Μόλις προχθές στην συνέντευξή του στον ΣΚΑΙ, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στολτενμπεργκ ήταν ξεκάθαρος: «To NATO έχει αποφασίσει από το 2008, από τη Σύνοδο Κορυφής του Βουκουρεστίου, στην οποία ήμουν παρών ως πρωθυπουργός της Νορβηγίας, ότι μόλις το ονοματολογικό ζήτημα επιλυθεί μετά θα απευθύνουμε πρόσκληση.
Εκείνη η απόφαση ακόμα ισχύει, αλλά φυσικά πρέπει να δούμε τη συμφωνία να ολοκληρώνεται και να υλοποιείται, κάτι που σημαίνει ότι θα επικυρωθεί και ότι θα γίνουν οι απαραίτητες συνταγματικές αλλαγές. Έτσι, η θέση του ΝΑΤΟ να προσκαλέσει τα Σκόπια για να γίνουν μέλος της Συμμαχίας εξαρτάται από την επίλυση του ζητήματος της ονομασίας και φυσικά από την ολοκλήρωση και πλήρη τήρηση των δεσμεύσεων της συμφωνίας».
Αυτή τη στιγμή γίνεται μια προσπάθεια ούτως ώστε η Ελλάδα να καταφέρει να αναβαθμιστεί σε ένα υψηλότερο επίπεδο ισχύος με στόχο να μπορέσει να επιλύσει τα υπόλοιπα ζητήματά της. Τα οποία, επειδή ακριβώς δεν είναι λίγα και επειδή ακριβώς αναπτύσσονται σε μια συνεχώς μεταβαλλόμενη περιοχή, δεν μπορεί παρά να χρειάζονται μια ενδυνάμωση της διπλωματικής θέσης της χώρας και μια επιβεβαίωση ότι η Ελλάδα αποτελεί έναν αξιόπιστο συνομιλητή στην περιοχή των Βαλκανίων και, κυρίως, της ανατολικής Μεσογείου...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου