Συντάκτης: Τάσος Τσακίρογλου
Το σύνθημα της Δεξιάς στο δημοψήφισμα για το Brexit ήταν «να ανακτήσουμε τον έλεγχο». Ηταν ένα λαϊκό σύνθημα, όμως μόνο η Αριστερά μπορεί να προσφέρει στον κόσμο έλεγχο της ζωής του. Κυριαρχία, δημοκρατία, αυτοδιάθεση: αυτά δεν είναι ξενοφοβικές ή αποικιοκρατικές ιδέες.
Ο καθηγητής Δικαίου Πίτερ Ράμσεϊ επικεντρώνει την κριτική του στην αδιαφάνεια που υπάρχει στη λειτουργία της Ε.Ε., ενώ επικρίνει και την Αριστερά γιατί, όπως λέει, η πολιτική της για την ταυτότητα αποξένωσε ακόμα περισσότερο τους πολίτες από την πολιτική. Θεωρεί ότι μοναδική λύση είναι η έξοδος από την Ε.Ε. και η κινητοποίηση του λαού πρώτα σε εθνικό και μετά σε διεθνές επίπεδο.
•Το 2015 η Ελλάδα εκβιάστηκε και απειλήθηκε ότι θα διωχτεί από την ευρωζώνη, εάν δεν υποταχθεί στις ντιρεκτίβες για διαρκή λιτότητα. Τώρα, βλέπουμε τις ίδιες μεθόδους να χρησιμοποιούνται για την Ιταλία, με αφορμή τον προϋπολογισμό της. Πώς μπορεί ένα κράτος-μέλος να αντισταθεί όταν υπάρχει ένας τόσο άνισος συσχετισμός δυνάμεων;
Η κυβέρνηση ενός κράτους-μέλους λογοδοτεί πρώτα στις άλλες κυβερνήσεις της Ε.Ε. και δευτερευόντως στον λαό της. Αυτό σημαίνει να είσαι «κράτος-μέλος», σε αντίθεση με το «εθνικό κράτος».
Αυτές οι κυβερνήσεις είναι ιδεολογικά άκαμπτες επειδή δεν έχουν μια πλούσια πολιτική σχέση με τους λαούς τους. Κατά την άποψή μου, ο μόνος τρόπος για να αντισταθείς σ’ αυτό είναι να φύγεις από την Ε.Ε.
Ομως, ακόμα και εάν πιστεύεις ότι η Ε.Ε. μπορεί να μεταρρυθμιστεί, πρέπει τουλάχιστον να αναγνωρίσεις, όπως λέει και ο Κώστας Λαπαβίτσας, ότι μια θεμελιώδης μεταρρύθμιση δεν θα επέλθει, εκτός εάν τα κράτη-μέλη δείξουν ότι είναι πρόθυμα να φύγουν, πρόθυμα να βασιστούν στον λαό τους.
Η Ελλάδα ξεκάθαρα δεν ήταν πρόθυμη να φύγει το 2015 και η Ε.Ε. επέβαλε από τότε στον ελληνικό λαό να πληρώσει το τίμημα αυτής της πολιτικής εξάρτησης.
Η Ιταλία είναι πιο ισχυρή από την Ελλάδα, αλλά η Ε.Ε. είναι ακόμα άκαμπτη. Αμφιβάλλω εάν η Λέγκα ή τα Πέντε Αστέρια έχουν, πράγματι, αρκετή εμπιστοσύνη στον ιταλικό λαό για να απειλήσουν να φύγουν.
•Πώς εξηγείτε την άνοδο ακροδεξιών και φασιστικών δυνάμεων στην Ευρώπη και την αδυναμία της Αριστεράς να κινητοποιήσει τον κόσμο ενάντια σ’ αυτήν την παλίρροια των αντιδραστικών κινημάτων;
Σε μια περίοδο που οι απλοί άνθρωποι έχουν χτυπηθεί από έναν συνδυασμό οικονομικής αποτελμάτωσης και ταχείας κοινωνικής αλλαγής, η Αριστερά σε πολλά τμήματα της Ευρώπης έχει αποτύχει να ασκήσει επαρκή κριτική στο σύστημα της αγοράς.
Κυριαρχούμενη από τη μεσαία τάξη υψηλής μόρφωσης, η Αριστερά έχει περιοριστεί σε μια χλιαρή Σοσιαλδημοκρατία. Χειρότερα, αυτό συνδυάζεται με μια μαχητική πολιτική για τις ταυτότητες, η οποία αποξενώνει τους περισσότερους ανθρώπους που δεν φιλοδοξούν να συμπράξουν με τη μεσαία τάξη των μητροπόλεων.
Το αποτέλεσμα είναι ότι οι περισσότεροι αριστεροί αγωνίζονται να φανταστούν τους απλούς πολίτες σαν φορείς της πολιτικής αλλαγής.
Οι πιο πολλοί αριστεροί βλέπουν τους ανθρώπους της εργατικής τάξης στην καλύτερη περίπτωση σαν αβοήθητα θύματα του καπιταλισμού και στη χειρότερη σαν ρατσιστές ομοφοβικούς.
Οι αριστεροί νιώθουν πιο άνετα στις ομάδες πίεσης, οι οποίες στροβιλίζονται γύρω από το κράτος, καθώς και στα δίκτυα των ελίτ της υπερεθνικής κυβέρνησης.
Ειδικότερα, καθώς η Αριστερά έχει υποχωρήσει μέσα στο κράτος, έχει αποκηρύξει κάθε προσπάθεια να ηγηθεί του έθνους. Οπως και οι καπιταλιστικές ελίτ, αλλά όχι οι απλοί πολίτες, η Αριστερά νιώθει αμηχανία με το έθνος. Αυτός ο πολιτικός χώρος έχει καλυφθεί από τη λαϊκιστική Δεξιά.
Εγκαταλελειμμένοι από την Αριστερά, οι περισσότεροι πολίτες έχουν στη διάθεσή τους μόνο την εξήγηση της Δεξιάς σχετικά με το γιατί η κοινωνία φαίνεται να βρίσκεται εκτός του δικού τους ελέγχου.
•Πώς μπορεί η Αριστερά στη Βρετανία να υποστηρίζει το Brexit χωρίς να ταυτίζεται με τους εθνικιστές και λαϊκιστές, οι οποίοι επιδιώκουν την περιχαράκωση στα εθνικά σύνορα, είναι ξενοφοβικοί και θέλουν επιστροφή σε ένα «ένδοξο αποικιακό παρελθόν»;
Η Αριστερά πρέπει να υψώσει το ανάστημά της για τη λαϊκή κυριαρχία και τη δημοκρατία. Οι συντηρητικοί και οι εθνικιστές μπόρεσαν να διεκδικούν αυτές τις ιδέες επειδή το μεγαλύτερο μέρος της Αριστεράς έχει υποστηρίξει το αυταρχικό υπερεθνικό σχέδιο της Ε.Ε.
Ομως η λαϊκή κυριαρχία και η δημοκρατία ανήκουν στην Αριστερά και πρέπει να τα πάρουμε πίσω. Το σύνθημα της Δεξιάς στο δημοψήφισμα για το Brexit ήταν «να ανακτήσουμε τον έλεγχο». Ηταν ένα λαϊκό σύνθημα, όμως μόνον η Αριστερά μπορεί να προσφέρει στον κόσμο έλεγχο της ζωής του.
Κυριαρχία, δημοκρατία, αυτοδιάθεση: αυτά δεν είναι ξενοφοβικές ή αποικιοκρατικές ιδέες. Είναι ακριβώς το αντίθετο. Η λαϊκή κυριαρχία είναι το θεμέλιο της δημοκρατίας. Και η δημοκρατία -πολιτική, οικονομική και κοινωνική- πρέπει να βρίσκεται στην καρδιά του σχεδίου της Αριστεράς.
•Εχετε πει ότι «το δημοκρατικό έλλειμμα της Ε.Ε. είναι δομικό» και ότι «ήταν και παραμένει η οργανωμένη προσπάθεια των ευρωπαϊκών κυρίαρχων τάξεων, προκειμένου να αποφύγουν τη λογοδοσία στους ψηφοφόρους τους». Πολλοί στην Αριστερά υποστηρίζουν ότι η Ε.Ε. μπορεί να μεταρρυθμιστεί. Ποια είναι η δική σας άποψη;
Πρέπει να δούμε τι είναι η Ε.Ε. και να αναγνωρίσουμε ότι δεν ήταν αυτό που είχαν στο μυαλό τους οι φεντεραλιστές. Ο Κρις Μπίκερτον έχει δείξει στο έργο του πάνω στην ευρωπαϊκή ενοποίηση ότι η Ε.Ε. είναι ένας ιδιαίτερος τρόπος με τον οποίο η πολιτική τάξη κάθε κράτους-μέλους κυβερνά τη δική της χώρα. Το κάνουν αυτό σε συνεργασία με τις κυβερνήσεις άλλων κρατών-μελών στη δημιουργία νόμων στα διακυβερνητικά μυστικοσυμβούλια της Ε.Ε.
Διαπραγματεύονται μεταξύ τους και με την Κομισιόν και οι νόμοι που υιοθετούν είναι ανώτεροι των νόμων που ψηφίζονται από τα Κοινοβούλια των ίδιων των κρατών. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι συνένοχο εξ ορισμού σ’ αυτό το αδιαφανές σύστημα.
Το αποτέλεσμα είναι ότι οι κυβερνήσεις της Ε.Ε. λογοδοτούν περισσότερο η μία στην άλλη, αλλά και στους υπόλοιπους ευρωπαϊκούς θεσμούς, παρά στους ψηφοφόρους τους.
•Τι στρεβλώσεις προκύπτουν από αυτό;
Αυτός ο τρόπος διακυβέρνησης είναι δυνατός εξαιτίας της αδυναμίας πολιτικής εκπροσώπησης στα κράτη-μέλη. Η Ε.Ε. στην τωρινή μορφή της προέρχεται από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ του 1992.
Ο Τζέιμς Χάρτφιλντ έχει δείξει ότι η ιδέα γι’ αυτό το καθεστώς αναπτύχθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ‘80 ως μια άμεση συνέπεια της εγκατάλειψης από την Αριστερά κάθε προσπάθειας να ελέγξει την αγορά μέσω του έθνους-κράτους.
Μετά απ’ αυτό, το δόγμα της Θάτσερ «Δεν Υπάρχει Εναλλακτική» στην αγορά κυριάρχησε απόλυτα και η ζωή ξέφυγε από την εσωτερική πολιτική.
Αυτό που απέμεινε ήταν μια άκαμπτη νεοφιλελεύθερη τεχνοκρατία, η οποία εξελίχθηκε στη σημερινή Ε.Ε. που δεν λογοδοτεί σε κανέναν. Αυτό εννοώ με τον όρο «δομικό δημοκρατικό έλλειμμα».
Οι θεσμοί σχεδιάστηκαν ώστε να είναι εκτός λογοδοσίας στους λαούς των κρατών-μελών και αυτό επιβίωσε λόγω της παρακμής κάθε πραγματικού πολιτικού ανταγωνισμού επί της οικονομίας. Δεν νομίζω ότι η Ε.Ε. μπορεί να εκδημοκρατιστεί, επειδή δεν υπάρχει κάποιος «ευρωπαϊκός λαός» που να την αναγκάσει να λογοδοτεί.
Δεν υπάρχουν πανευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και θεσμοί μέσω των οποίων αυτά τα κόμματα θα μπορούσαν να επιβάλουν τη λογοδοσία στους διακυβερνητικούς θεσμούς.
•Με ποιο τρόπο μπορεί το Brexit να ενισχύσει τον διεθνισμό και τη συνεργασία των αριστερών δυνάμεων στην Ευρώπη;
Ο διεθνισμός σημαίνει αλληλεγγύη ανάμεσα στους λαούς των διαφόρων εθνών. Η μοναδική αλληλεγγύη που δημιουργήθηκε από την Ε.Ε. είναι μεταξύ των ευρωπαϊκών καπιταλιστικών ελίτ. Η Ε.Ε. έχει υπονομεύσει την αλληλεγγύη ανάμεσα στους λαούς του «βόρειου» πυρήνα της Ευρώπης και των νότιων και ανατολικών «περιφερειών».
Μόνο μια Αριστερά που θα επιστρέψει στον λαό -δηλαδή στον λαό της Βρετανίας, της Ελλάδας, της Γερμανίας κ.λπ.-, μια Αριστερά που θα στηρίζεται στον λαό, μόνο αυτό το είδος Αριστεράς μπορεί να οικοδομήσει πραγματική αλληλεγγύη ανάμεσα στους λαούς της Ευρώπης. Μια Αριστερά του Brexit, μια Αριστερά του Grexit, μια Αριστερά του Deutschexit είναι η μόνη Αριστερά που μπορεί να το πετύχει αυτό.
Ποιός Είναι
Ο Πίτερ Ράμσεϊ έχει σπουδάσει Νομικά στο University College London και στο Πανεπιστήμιο του Γουέστμινστερ, καθώς και Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ. Διδάσκει στο London School of Economics. Δραστηριοποιείται πολιτικά στο κίνημα The Full Brexit.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου