Τάσος Παππάς
Τη θεωρία των δύο άκρων επανέφεραν στο προσκήνιο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας και κορυφαία στελέχη της Ν.Δ. (κυρίως αυτά που έλκουν την καταγωγή τους από την Ακρα Δεξιά), υποστηρίζοντας ότι η παράταξή τους ήταν πάντα στην πρώτη γραμμή της μάχης κατά του φασισμού και του ναζισμού. Κοντή μνήμη, βολική. Προφανώς ξεχνούν τις αιμομικτικές σχέσεις της με τα διάφορα φασιστικά μορφώματα στο μακρινό παρελθόν.
Προφανώς ξεχνούν ότι οι πρωταγωνιστές των δικτατοριών που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα τον προηγούμενο αιώνα προέρχονταν από τους κόλπους της. Προφανώς ξεχνούν ότι φιλοξένησε, αγκάλιασε και χρησιμοποίησε σε θέσεις-κλειδιά δωσίλογους και ταγματασφαλίτες. Προφανώς ξεχνούν την εμπλοκή της στη δημιουργία δολοφονικών παρακρατικών μηχανισμών σε ανώμαλες περιόδους για να πλήξουν τον «εσωτερικό εχθρό». Προφανώς ξεχνούν την άρνηση του κόμματός τους να ψηφίσει την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης το 1982 γιατί δεν ήθελε, όπως είχε πει ο τότε αρχηγός του, να δώσει συγχωροχάρτι στο ΚΚΕ.
Προφανώς ξεχνούν ότι ο στενός συνεργάτης του κ. Σαμαρά συνομιλούσε με βουλευτές της Χρυσής Αυγής στην προσπάθειά του να τους πείσει να ψηφίζουν τα νομοσχέδια που κατέβαζε στη Βουλή η κυβέρνηση. Προφανώς ξεχνούν την παρουσία βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας στις γιορτές μίσους. Προφανώς ξεχνούν τη συνεργασία του κόμματός τους με τον ΛΑΟΣ. Προφανώς ξεχνούν ότι και στη σημερινή κυβέρνηση και στο κόμμα υπάρχουν στελέχη με κακόφημο παρελθόν και αποκρουστικό παρόν, με δημόσιο λόγο και πρακτική που κινούνται στα όρια της συνταγματικής νομιμότητας.
Προφανώς ξεχνούν ότι την περίοδο που συζητιόταν το Μακεδονικό βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας (μερικοί εκ των οποίων είναι υπουργοί) διαδήλωναν δίπλα δίπλα με τους ακροδεξιούς, μετέρχονταν τα ίδια μέσα (προπηλακισμούς, απειλές, εκβιασμούς) για να αποδοκιμάσουν τους αντιπάλους τους, αποκαλώντας τους «ριψάσπιδες», «εθνομηδενιστές», «αργυρώνητους», υποσχόμενοι ότι θα τους σύρουν στο Ειδικό Δικαστήριο με την κατηγορία της προδοσίας. Και βεβαίως η ηγεσία της παράταξης αφήνει ατιμώρητους υψηλόβαθμους κομματικούς και κυβερνητικούς παράγοντες που με ακροδεξιό παραληρηματικό λόγο πλασάρουν την ξενοφοβία, τον ρατσισμό και τη μισαλλοδοξία σαν αγνό πατριωτισμό, καταγγέλλοντας όσους αντιδρούν ως πράκτορες των εχθρών του έθνους.
Προφανώς ξεχνούν ότι την περίοδο που συζητιόταν το Μακεδονικό βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας (μερικοί εκ των οποίων είναι υπουργοί) διαδήλωναν δίπλα δίπλα με τους ακροδεξιούς, μετέρχονταν τα ίδια μέσα (προπηλακισμούς, απειλές, εκβιασμούς) για να αποδοκιμάσουν τους αντιπάλους τους, αποκαλώντας τους «ριψάσπιδες», «εθνομηδενιστές», «αργυρώνητους», υποσχόμενοι ότι θα τους σύρουν στο Ειδικό Δικαστήριο με την κατηγορία της προδοσίας. Και βεβαίως η ηγεσία της παράταξης αφήνει ατιμώρητους υψηλόβαθμους κομματικούς και κυβερνητικούς παράγοντες που με ακροδεξιό παραληρηματικό λόγο πλασάρουν την ξενοφοβία, τον ρατσισμό και τη μισαλλοδοξία σαν αγνό πατριωτισμό, καταγγέλλοντας όσους αντιδρούν ως πράκτορες των εχθρών του έθνους.
Η θεωρία των δύο άκρων ήταν δημοφιλής στη Δύση την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου και επέστρεψε μετά την κατάρρευση των καθεστώτων του «υπαρκτού σοσιαλισμού», παρά το γεγονός ότι οι εμπνευστές της πανηγύριζαν για το τέλος της Ιστορίας, δηλαδή για τη νίκη του καπιταλισμού και της αστικής δημοκρατίας. Γιατί; Μάλλον επειδή η TINA τους δεν είναι και πολύ πειστική απάντηση. Σύμφωνα με τους οπαδούς αυτής της θεωρίας, ναζισμός και κομμουνισμός είναι οι δύο όψεις του ολοκληρωτισμού, ο ένας τροφοδοτεί τον άλλον, είναι ορκισμένοι εχθροί του κοινοβουλευτισμού και της φιλελεύθερης δημοκρατίας και ως τέτοιοι πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Στην πιο ακραία εκδοχή της αυτή η ανάλυση (εκπρόσωπός της ο πρύτανης της σχολής του αναθεωρητισμού Ερνστ Νόλτε) αναφέρει πως ο ναζισμός ήταν η απάντηση στον μπολσεβικισμό. Κι αν για τον ναζισμό δεν υπάρχει ένσταση ότι αποτελεί την πιο χυδαία και βάρβαρη μορφή ολοκληρωτισμού, η διαμάχη στο πανεπιστημιακό και πολιτικό πεδίο για το αν ανήκει στην ίδια κατηγορία και ο κομμουνισμός κρατάει χρόνια.
Οι θεωρητικοί του φιλελευθερισμού στην προσπάθειά τους να υπερασπιστούν την αστική δημοκρατία που δεχόταν πίεση από τα ισχυρά κομμουνιστικά κόμματα της Δύσης, τα συνδικάτα, τα εθνικοαπελευθερωτικά μέτωπα και τα αντιαποικιακά κινήματα του Τρίτου Κόσμου, δεν αρκέστηκαν στην ενοχοποίηση του Στάλιν, αλλά τοποθέτησαν στο κάδρο των ευθυνών τον Λένιν, το κομμουνιστικό ιδεώδες, ενώ ορισμένοι προχώρησαν ακόμη παραπέρα, «ανακαλύπτοντας» τη ρίζα του ολοκληρωτισμού στον ίδιο τον Μαρξ: στα θεωρητικά κείμενά του, στις πολιτικές παρεμβάσεις του, στις πολεμικές του κατά των ιδεολογικών αντιπάλων του, στις συμβουλές του προς τα κόμματα και στις κινήσεις που αναφέρονταν σ’ εκείνον.
Το ερώτημα «πόσος Μαρξ υπάρχει στον σταλινισμό;» (κυκλοφορεί και το ανάλογό του: «πόσος Νίτσε υπάρχει στον ναζισμό;») απασχολεί τους διανοούμενους όλου του ιδεολογικού φάσματος, αλλά δεν έχει μόνο φιλολογικό χαρακτήρα. Εχει διεισδύσει και στην πολιτική συζήτηση, παράγοντας διαιρέσεις και εντάσεις.
Οι αντίπαλοι του μαρξισμού, εντάσσοντας τον Μαρξ και όσους μιλούν στο όνομά του στο στρατόπεδο του ολοκληρωτισμού, αγνοούν ή υποτιμούν σκοπίμως τις μεγάλες αντιθέσεις που υπήρχαν μεταξύ των μαρξιστών σχετικά με την οικοδόμηση του σοσιαλισμού (σοβιετικός μαρξισμός-ευρωκομμουνισμός), τις διαμάχες τους για τα μέσα προσέγγισης του σκοπού (ένοπλη πάλη, μεταρρυθμίσεις και ρήξεις διά της δημοκρατικής οδού), τις συγκρούσεις σε επαναστατικές περιόδους (μενσεβίκοι-μπολσεβίκοι στη Ρωσική Επανάσταση, σταλινικοί-τροτσκιστές στον Ισπανικό Εμφύλιο).
Ανάγωγα
Δεν έχω πάρει τη διαγραφή μου γραπτώς, δήλωσε ο Σταύρος Κοντονής. Μα ούτε κι αυτός έστειλε γραπτώς την παραίτησή του από την Κεντρική Επιτροπή. Προτίμησε να την ανακοινώσει μέσω της τηλεόρασης. Μερικές φορές ο τύπος έχει ουσία, για να αποφεύγονται οι παρεξηγήσεις.
Στην πιο ακραία εκδοχή της αυτή η ανάλυση (εκπρόσωπός της ο πρύτανης της σχολής του αναθεωρητισμού Ερνστ Νόλτε) αναφέρει πως ο ναζισμός ήταν η απάντηση στον μπολσεβικισμό. Κι αν για τον ναζισμό δεν υπάρχει ένσταση ότι αποτελεί την πιο χυδαία και βάρβαρη μορφή ολοκληρωτισμού, η διαμάχη στο πανεπιστημιακό και πολιτικό πεδίο για το αν ανήκει στην ίδια κατηγορία και ο κομμουνισμός κρατάει χρόνια.
Οι θεωρητικοί του φιλελευθερισμού στην προσπάθειά τους να υπερασπιστούν την αστική δημοκρατία που δεχόταν πίεση από τα ισχυρά κομμουνιστικά κόμματα της Δύσης, τα συνδικάτα, τα εθνικοαπελευθερωτικά μέτωπα και τα αντιαποικιακά κινήματα του Τρίτου Κόσμου, δεν αρκέστηκαν στην ενοχοποίηση του Στάλιν, αλλά τοποθέτησαν στο κάδρο των ευθυνών τον Λένιν, το κομμουνιστικό ιδεώδες, ενώ ορισμένοι προχώρησαν ακόμη παραπέρα, «ανακαλύπτοντας» τη ρίζα του ολοκληρωτισμού στον ίδιο τον Μαρξ: στα θεωρητικά κείμενά του, στις πολιτικές παρεμβάσεις του, στις πολεμικές του κατά των ιδεολογικών αντιπάλων του, στις συμβουλές του προς τα κόμματα και στις κινήσεις που αναφέρονταν σ’ εκείνον.
Το ερώτημα «πόσος Μαρξ υπάρχει στον σταλινισμό;» (κυκλοφορεί και το ανάλογό του: «πόσος Νίτσε υπάρχει στον ναζισμό;») απασχολεί τους διανοούμενους όλου του ιδεολογικού φάσματος, αλλά δεν έχει μόνο φιλολογικό χαρακτήρα. Εχει διεισδύσει και στην πολιτική συζήτηση, παράγοντας διαιρέσεις και εντάσεις.
Οι αντίπαλοι του μαρξισμού, εντάσσοντας τον Μαρξ και όσους μιλούν στο όνομά του στο στρατόπεδο του ολοκληρωτισμού, αγνοούν ή υποτιμούν σκοπίμως τις μεγάλες αντιθέσεις που υπήρχαν μεταξύ των μαρξιστών σχετικά με την οικοδόμηση του σοσιαλισμού (σοβιετικός μαρξισμός-ευρωκομμουνισμός), τις διαμάχες τους για τα μέσα προσέγγισης του σκοπού (ένοπλη πάλη, μεταρρυθμίσεις και ρήξεις διά της δημοκρατικής οδού), τις συγκρούσεις σε επαναστατικές περιόδους (μενσεβίκοι-μπολσεβίκοι στη Ρωσική Επανάσταση, σταλινικοί-τροτσκιστές στον Ισπανικό Εμφύλιο).
Το επισημαίνει ο Μάσιμο Σαλβαντόρι: «Γιατί αυτός που μετράει στην κρίση μας πρέπει να είναι ο Μαρξ όσων μαρξιστών ήταν στην εξουσία και όχι εκείνος των μαρξιστών οι οποίοι πάλεψαν ενάντια στη δεσποτική παρέκκλιση;» (Από το «Σημειωματάριο Ιδεών» του Θανάση Γιαλκέτση, «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία» 4-4-2004).
Ανάγωγα
Δεν έχω πάρει τη διαγραφή μου γραπτώς, δήλωσε ο Σταύρος Κοντονής. Μα ούτε κι αυτός έστειλε γραπτώς την παραίτησή του από την Κεντρική Επιτροπή. Προτίμησε να την ανακοινώσει μέσω της τηλεόρασης. Μερικές φορές ο τύπος έχει ουσία, για να αποφεύγονται οι παρεξηγήσεις.
(Σκίτσο του Μιχάλη Κουντούρη)
Πηγή:Efsyn
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου