Ο Νίκος Κοτζιάς μίλησε για όλα τα κρίσιμα θέματα εξωτερικής πολιτικής, από τις διερευνητικές μέχρι τη Συμφωνία των Πρεσπών και το Κυπριακό, αλλά και την ανάγκη ενιαίου μετώπου της Αριστεράς σε μια εφ'όλης της ύλης συνέντευξη στη rosa.gr
Δημήτρης Ραπίδης
Με τον Νίκο Κοτζιά έχεις πολλά πράγματα να συζητήσεις και πολλά πράγματα που μπορείς να μάθεις. Ειδικά για τα θέματα εξωτερικής πολιτικής, με τα οποία ασχοληθήκαμε, ο πρώην ΥΠΕΞ και ομότιμος καθηγητής διεθνών σχέσεων και εξωτερικής πολιτικής είναι «σχολείο».
Συζητήσαμε αναλυτικά για το νέο κύκλο των διερευνητικών επαφών Ελλάδας-Τουρκία, τη Συμφωνία των Πρεσπών, την ουσία και το παρασκήνιο με τα προεδρικά διατάγματα για τις αιγιαλίτιδες ζώνες, το Κυπριακό και τις διαπραγματεύσεις στο Κραν Μοντανά, ακουμπώντας και τις εξελίξεις στο εσωτερικό. Προβληματισμένος για το πως η σημερινή κυβέρνηση διαχειρίζεται τα παραπάνω ζητήματα, αλλά και επίμονος για την ανάγκη δημιουργίας ενός «ενιαίου μετώπου» της Αριστεράς, ο Νίκος Κοτζιάς τονίζει για τη Συμφωνία των Πρεσπών ότι «έκανα το καθήκον μου απέναντι στη χώρα και απέναντι στην Αριστερά, που πάντα είχε την πολιτική να λυθούν τέτοιου είδους ζητήματα και να προχωρήσουμε με φιλικές σχέσεις με αυτό το κράτος και με άλλα κράτη στη γειτονιά μας».
Την προηγούμενη Δευτέρα, 25 Ιανουαρίου, ξεκίνησε ο 61ος κύκλος διερευνητικών επαφών Ελλάδας-Τουρκίας, με τον τελευταίο γύρο να ήταν επί των ημερών σας στο ΥΠΕΞ, τον Μάιο του 2016. Υπάρχει συμφωνημένη ατζέντα μεταξύ των δύο πλευρών ή η κάθε πλευρά βάζει ό,τι θέλει στο τραπέζι;
Η ατζέντα ήταν πάντοτε η υφαλοκρηπίδα και η ΑΟΖ και ό,τι τέμνεται με αυτό το θέμα.
Ρωτώ γιατί η τουρκική πλευρά μιλά για «διάλογο χωρίς προϋποθέσεις»…
Εδώ να κάνω μια διευκρίνηση: Είναι άλλο πράγμα οι διερευνητικές επαφές κι άλλο πράγμα ο διακρατικός διάλογος. Ο διακρατικός διάλογος αφορά σε μια ευρύτερη ατζέντα, που μπορεί, για παράδειγμα, να ξεκινά από τις μεταφορές και την ανάγκη να δημιουργηθεί μια γραμμή φέρι-μποτ από τη Σμύρνη μέχρι το Βόλο, όπου η κάθε πλευρά βάζει και άλλα θέματα που την ενδιαφέρουν και που έγκειται στην άλλη πλευρά να τα αποδεχθεί ή να τα απορρίψει.
Οι διερευνητικές επαφές είναι η διερεύνηση για το που και πως θα αντιμετωπιστούν τα πράγματα, εάν θα υπάρξει δηλαδή συμφωνία για να λυθεί ένα ζήτημα ανάμεσα στις δύο χώρες ή εφόσον δεν υπάρξει συμφωνία, να γίνει ένα συνυποσχετικό ώστε να πάμε σε μια διεθνή διαδικασία. Υπάρχουν δύο αρμόδια δικαστήρια για τα αντικείμενα των διερευνητικών ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας: Το διεθνές δικαστήριο της Θάλασσας του Αμβούργου, που είναι νεότερο, και το διεθνές δικαστήριο της Χάγης που κατά κανόνα προτιμάται.
Είναι δεσμευτική η παραπομπή σε δικαστήριο;
Οι διερευνητικές δεν οδηγούν αναγκαστικά σε δικαστήριο γιατί αυτό πρέπει να συμφωνηθεί. Όμως, παρόλο που δεν λέγεται, εφόσον προχωρήσουν, μπορεί να δεσμεύσουν τα μέρη ότι σε τυχόν μη συμφωνία θα παραπεμφθεί το αντικείμενο της «διερεύνησης» σε δικαστήριο. Εμείς ως χώρα πάντα θέλαμε οι διερευνητικές να καταλήξουν σε μια λύση ή διαφορετικά να πηγαίνουν στο δικαστήριο.
Κατά συνέπεια οι διερευνητικές δεν είναι μια διαδικασία στην οποία μπορώ να βάλω πολλά θέματα και τα συζητάω και δεν βαριέσαι. Να είμαι σαφής, δεν μπορούμε να πάμε σε δικαστήριο για θέματα της κυριαρχίας μας και της εδαφικής μας ακεραιότητας. Το λέω αυτό γιατί υπάρχουν και πολλοί στην Αριστερά που λένε «τα συζητάμε όλα».
Το γεγονός ότι από το 2016 και τον τελευταίο γύρο διερευνητικών επαφών πέρασαν σχεδόν 5 χρόνια, χωρίς άλλους κύκλους διερευνητικών στο ενδιάμεσο, που το αποδίδετε;
Στις δυσκολίες και τη δυσπιστία που είχε ο Ερντογάν στο εσωτερικό του σύστημα διπλωματίας και στρατού, από το πραξικόπημα και μετά. Δεν ήθελε να δώσει σε κανέναν τη δυνατότητα, σε οποιονδήποτε δεν ήλεγχε δηλαδή, να κάνει τέτοιου είδους συζητήσεις και διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα. Γιατί και στην Τουρκία να ξέρετε υπάρχουν διαφορετικές δυνάμεις, άσχετα εάν δεν κάνουν αυτό το χαζό, υπογραμμίζω το «χαζό», σόου που κάνουμε στην Ελλάδα, που εδώ και μέρες αναλύουμε από εδώ και από εκεί, λέμε όλα τα μυστικά και τις τακτικές μας.
Έχετε δει αλήθεια ποτέ τους Τούρκους να μας ενημερώνουν για τις διερευνητικές επαφές; Έκαναν μια γενική τοποθέτηση ότι θα βάλουν όλα τα θέματα και για τα επιμέρους σιωπούν. Πρέπει κι εμείς να είμαστε πιο σοβαροί στη διαπραγμάτευση. Σε 60 γύρους διαπραγματεύσεων που έχουμε κάνει στο παρελθόν ουδέποτε υπήρξε αυτό το σόου που έχουμε σήμερα.
Σας προβληματίζει κάτι συγκεκριμένα;
Έχω πολλά ερωτήματα. Γιατί γίνεται αυτό το σόου; Γίνεται γιατί, όπως είπε ο Τούρκος ΥΠΕΞ Τσαβούσογλου και δεν διέψευσε η ελληνική κυβέρνηση, επειδή η Ελλάδα σύρεται μετά από πίεση της Γερμανίας στις διερευνητικές; Γίνεται έχοντας κάποιο σχέδιο που δεν το ξέρει ούτε η ίδια η ελληνική κυβέρνηση; Γίνεται γιατί υπάρχει ένα σχέδιο που δεν πρέπει να το γνωρίζουμε εμείς; Υπάρχει σκέψη για οικονομική συνεργασία, όχι σε διεθνή ύδατα, ούτε για την εκχώρηση δικαιωμάτων σε μια ξένη εταιρία, μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας σε θαλάσσιες ζώνες που δεν θα έχουν προσδιοριστεί εάν είναι αιγιαλίτιδα ζώνη ή ελληνική ΑΟΖ; Μήπως μετά από μια τέτοια συμφωνία εμφανιστεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη με ανακούφιση λέγοντας ότι «τώρα που έλυσα τα ζητήματα μπορώ να αποστρατιωτικοποιήσω τα Δωδεκάνησα» σαν μια «πράξη φιλική και φιλειρηνική» προς την τουρκική πλευρά και κάποια τμήματα της Αριστεράς πανηγυρίζουν; Και μετά από 10-15 χρόνια δούμε γεγονότα σαν τα Ίμια ή την Κύπρο σε ελληνικά νησιά; Είναι ερωτήματα αυτά.
Το σίγουρο είναι ότι αυτό το σόου δεν μου δημιουργεί μια ασφάλεια, ένα αίσθημα ότι καλώς γίνονται οι διερευνητικές. Αντίθετα, μου δείχνει μια ανασφάλεια από την κυβέρνηση για πράγματα που πιθανόν έχει συμφωνήσει να κάνει.
Οι διερευνητικές δεν είναι μια διαδικασία στην οποία μπορώ να βάλω πολλά θέματα και τα συζητάω και δεν βαριέσαι. Το λέω αυτό γιατί υπάρχουν και πολλοί στην Αριστερά που λένε «τα συζητάμε όλα».
Πάμε στην απέναντι πλευρά του Αιγαίου. Με όσα έχουν προηγηθεί τους προηγούμενους μήνες μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας, με τη γενικότερη παρατεταμένη περίοδο έντασης μεταξύ των δύο πλευρών από το καλοκαίρι μέχρι σήμερα, για ποιο λόγο η τουρκική πλευρά μπαίνει σε έναν νέο κύκλο διερευνητικών; Τι αποζητά;
Η κοινή ερμηνεία που δίνεται είναι ότι το κάνει αυτό λόγω της νέας διακυβέρνησης Μπάιντεν και επίσης γιατί ανησυχεί για τη συμπεριφορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Δεν βλέπω πάντως η Τουρκία να κάνει υποχωρήσεις λόγω Μπάιντεν, ούτε από την άλλη η ΕΕ έχει διάθεση να επιβάλλει κυρώσεις, όσο η ελληνική κυβέρνηση δεν κάνει μια πληρέστερη διαπραγμάτευση.
Μια δεύτερη ερμηνεία που μπορεί να δοθεί είναι ότι η Τουρκία πήρε αυτό που ήθελε. Αμφισβήτησε τα δικαιώματά μας στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο και έκανε -παρά τη συμφωνία της Μαδρίτης το 1997 που προέβλεπε ότι καμία από τις δύο πλευρές δεν θα κάνει αλλαγές χωρίς τη συμφωνία της άλλης πλευράς – δύο μεγάλες, ουσιαστικές αλλαγές ενάντια στο διεθνές δίκαιο: Η μία είναι η γνωστή ψευτο-ΑΟΖ Λιβύης-Τουρκίας που διατρέχει το Αιγαίο, παραβιάζοντας το 4ο και 5ο σημείο της συμφωνίας της Μαδρίτης. Η άλλη, που είναι πιο ανησυχητική και δεν συζητείται στον ελληνικό Τύπο, είναι ότι έφτιαξε η Τουρκία έναν εσωτερικό νόμο για να ρυθμίσει ζητήματα του διεθνούς δικαίου. Κάτι που ασφαλώς δεν δικαιούται. Ο νόμος αυτός αποδίδει στην Τουρκία το μισό Αιγαίο για ζητήματα έρευνας και διάσωσης και η ελληνική κυβέρνηση δεν αντέδρασε ούτε σε αυτή την παραβίαση του διεθνούς δικαίου, ούτε στην παραβίαση της συμφωνίας της Μαδρίτης. Έχουμε δηλαδή παραβίαση πάνω στην παραβίαση.
Η Τουρκία, με τα νέα ναυτιλιακά της μέσα και το αεροπλανοφόρο-ελικοφόρο που ετοιμάζει μαζί με την Ισπανία, σίγουρα θα έχει κάποιο σχέδιο για μια πρόκληση σε κάποια ελληνική νησίδα, όπου θα εξωκείλει, π.χ, ένα πλοίο της και πολύ κοντά θα βρίσκεται ένα δικό της πολεμικό πλοίο για «διάσωση», σε ελληνικά χωρικά ύδατα, επικαλούμενη τον εσωτερικό της νόμο.
Και γιατί η ελληνική κυβέρνηση δεν θέτει το ζήτημα αυτό σε ευρωπαϊκό ή διεθνές επίπεδο;
Ούτε η κυβέρνηση, ούτε κανένα ελληνικό κόμμα δεν έκανε καταγγελία. Ανησυχώ ότι η κυβέρνηση και τα κόμματα παρακολουθούν τις διεθνείς εξελίξεις μέσω του Τύπου. Εάν τα ΜΜΕ δεν ασχολούνται με κάποιο θέμα, τότε για αυτά δεν υπάρχει και το θέμα.
Ένα από τα σημεία κριτικής προς την κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι ότι ενδιαφέρεται πιο πολύ για την εσωτερική επικοινωνία, παρά για τον πραγματικό συσχετισμό στη διεθνή σκηνή. Όταν, για παράδειγμα, ανέβηκαν Τούρκοι στρατιώτες σε αμμονησίδα του Έβρου, η κυβέρνηση αντί να το καταγγείλει, το διέψευσε. Η εικόνα που παίρνουν οι Τούρκοι από αυτό είναι ότι μπορούν να ανεβαίνουν σε τέτοιου είδους νησίδες, δεν θα τους πολυενοχλεί η ελληνική κυβέρνηση, αρκεί να την αφήνουν να δηλώνει – κατά το γνωστό ανέκδοτο – ότι «όλα είναι καλά, όλα δεν συνέβησαν».
Έτσι έγινε και στην Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο του 2019, όταν ο Ερντογάν δήλωσε ότι η Τουρκία θα κάνει εξορύξεις στην νότια Κρήτη και ο κ. Μητσοτάκης δεν του απάντησε. Όταν επίσης οι Τούρκοι μπήκαν στην κυπριακή ΑΟΖ, ο κ. Δένδιας και ο υπ. Άμυνας έκαναν καλαμπούρι. Αυτά οι Τούρκοι τα καταγράφουν και για αυτό έχουν γίνει επιθετικοί από το καλοκαίρι του 2019 και μετά. Τέτοια συμπεριφορά επί ημερών της κυβέρνησης Τσίπρα, όταν ήμουν και εγώ υπουργός, δεν υπήρχε. Πέρα από το βασικό θέμα των 8 Τούρκων στρατιωτικών, ο Ερντογάν δεν τολμούσε να θέσει άλλα «χοντρά» ζητήματα. Πέταγε σπόντες, αλλά δεν έκανε ποτέ ένα σχέδιο, μια συγκεκριμένη πολιτική συνοδευόμενη από δηλώσεις σε βάρος της χώρας μας με την έκταση που το κάνει σήμερα. Το γεγονός ότι ο Ερντογάν έχει «ξεχάσει» τους 8 στρατιωτικούς αποδεικνύει ότι έχει βρει ευκαιρία για να βάλει σοβαρότερα ζητήματα στο τραπέζι – ζητήματα θαλασσών, ΑΟΖ, κυριαρχικών δικαιωμάτων κλπ.
Όταν οι Τούρκοι μπήκαν στην κυπριακή ΑΟΖ, ο κ. Δένδιας και ο υπ. Άμυνας έκαναν καλαμπούρι. Αυτά οι Τούρκοι τα καταγράφουν και για αυτό έχουν γίνει επιθετικοί από το καλοκαίρι του 2019 και μετά. Τέτοια συμπεριφορά επί ημερών της κυβέρνησης Τσίπρα, όταν ήμουν και εγώ υπουργός, δεν υπήρχε.
Αυτό που παρατηρεί κάποιος είναι ότι η Τουρκία έχει μια μίνιμουμ στρατηγική απέναντι στην Ελλάδα σε αυτή την 20ετια διακυβέρνησης Ερντογάν. Εμείς από την πλευρά μας, ανεξαρτήτως κυβερνήσεων, έχουμε σχεδιάσει μια εθνική πολιτική και στρατηγική απέναντι στην Τουρκία;
Επί ημερών μου στο ΥΠΕΞ και επί διακυβέρνησης Τσίπρα είχαμε σχέδιο και μάλιστα πολύ μεγάλο. Η μελέτη και οριοθέτηση των κόλπων δεν συνδεόταν μόνο με την αιγιαλίτιδα ζώνη, τα χωρικά μας ύδατα, ούτε με μια επέκταση της χώρας, αλλά είχε να κάνει με την διαπραγμάτευση με την Τουρκία για την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ.
Η Ελλάδα όταν δεν έχει κλείσει, όπως είχα ετοιμάσει εγώ, τους κόλπους της και βρεθεί ενώπιον διεθνούς δικαστηρίου, θα αντιμετωπίσει δύο βασικά θέματα που θα της θέσει το δικαστήριο: Το πρώτο είναι ότι δεν έχουν κλείσει οι κόλποι της, άρα το μέτρημα της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ ξεκινάει από την ακτογραμμή, άρα θα χάσουμε θαλάσσιες εκτάσεις. Το δεύτερο θέμα είναι ότι το δικαστήριο θα ξεκινήσει να κάνει τις μετρήσεις για την ΑΟΖ ανάμεσα στις αιγιαλίτιδες ζώνες, δηλαδή θα θεωρήσει ότι η Ελλάδα έχει έξι ναυτικά μίλια και το έκτο μέχρι το δωδέκατο μίλι θα μπει στον χωρισμό, στην κατανομή της ΑΟΖ, δεν θα μπει δηλαδή ως κυρίαρχο θαλάσσιο κομμάτι της Ελλάδας, αλλά θα μπει ως διεθνή ύδατα για διαχωρισμό. Αυτά δεν τα έχει σκεφτεί η ελληνική κυβέρνηση.
Επαναλαμβάνω: Το να πάμε την Τουρκία στο διεθνές δικαστήριο της Χάγης προϋποθέτει ότι θα έχουμε κάνει κάποια πράγματα από την πλευρά μας, γιατί μόλις παραπεμφθεί ένα ζήτημα στο δικαστήριο, αυτομάτως δεν επιτρέπεται κάποια μετακίνηση στις υπάρχουσες ζώνες.
Ίσως είναι και επίφοβο τελικά να πάμε σε διεθνές δικαστήριο, όπως τα λέτε…
Η «κακή» εξέλιξη είναι σαφής. Ας εξετάσω, εδώ, την «καλή» περίπτωση. Ας πούμε ότι πάμε σε διεθνές δικαστήριο. Στο διεθνές δικαστήριο θα του ζητήσουμε εμείς να χαράξει υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ και οι Τούρκοι αντίστοιχα τη δική τους υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Για να χαράξει το δικαστήριο υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, θα ξεκινήσει, όπως σας είπα, από τι αιγιαλίτιδες έχεις και τι γραμμές βάσεις έχεις, δηλαδή εάν δεν έχεις κλείσει τους κόλπους, θα ξεκινήσει το μέτρημα μέσα από τους κόλπους, εάν τους έχεις κλείσει θα ξεκινήσει μετά τους κόλπους – έχει μεγάλη διαφορά αυτό. Το δικαστήριο θα πει στις δύο πλευρές να του δώσουν τους χάρτες και τις προτάσεις που έχουν για να τις μελετήσει.
Το να πάμε την Τουρκία στο διεθνές δικαστήριο της Χάγης προϋποθέτει ότι θα έχουμε κάνει κάποια πράγματα από την πλευρά μας, γιατί μόλις παραπεμφθεί ένα ζήτημα στο δικαστήριο, αυτομάτως δεν επιτρέπεται κάποια μετακίνηση στις υπάρχουσες ζώνες.
Σας φέρνω ένα παράδειγμα: Στην ελληνική πρόταση θα περιλαμβάνονται νομίμως τα Ίμια. Στην τουρκική πρόταση επίσης θα περιλαμβάνονται, παρανόμως, τα Ίμια. Κατά συνέπεια, για να χαράξει την υφαλοκρηπίδα το δικαστήριο, έχει τρεις εναλλακτικές: Η μία είναι να μην πάρει σε τέτοια κρίσιμα ζητήματα καμία πλευρά υπόψη και να χαράξει τις ζώνες σαν να μην υπήρχαν οι προτάσεις των δύο πλευρών. Στη δεύτερη περίπτωση θα αναγνωρίσει τα δικαιώματά μας επί των Ιμίων ή αντίθετα θα τα αναγνωρίσει -πράγμα απίθανο στην Τουρκία. Στην τρίτη περίπτωση θα χαράξει γραμμές χωρίς να πει τι έχει συμπεριλάβει στο εσωτερικό αυτών των γραμμών και στα επόμενα 100 χρόνια θα τσακώνονται οι δύο πλευρές τι ακριβώς εννοούσε στην τάδε γραμμή το δικαστήριο, εάν συμπεριλαμβάνονται τα Ίμια και ούτω καθεξής.
Εάν δεν ετοιμαστείς καλά και δεν χαράξεις τους κόλπους σου, τις αιγιαλίτιδες ζώνες σου, δεν προσδιορίσεις με σαφήνεια τα επιχειρήματά σου, δεν ερευνήσεις το προφίλ των δικαστών, τι δημοσιεύσεις έχουν κάνει στο παρελθόν για τέτοια θέματα, μπορεί να βρεθείς ενώπιον καθόλου ευχάριστων καταστάσεων. Δουλεύει κανείς στο ΥΠΕΞ και το υπ. Άμυνας για όλα αυτά τα θέματα; Μακάρι να ανησυχώ άδικα.
Διαβάζουμε ότι «ο Κοτζιάς άφησε τα πάντα έτοιμα στο ΥΠΕΞ, αλλά η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν τα προχώρησε». Έτσι είναι πράγματι;
Αλήθεια είναι αυτό. Όλα είχαν ετοιμαστεί σε συνεννόηση με τον Πρωθυπουργό.
Είχαμε το εξής πρόβλημα: Είχαμε ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις με τους Αλβανούς και τους Ιταλούς για την ΑΟΖ. Οι Αλβανοί από το 1983 είχαν κλείσει τους κόλπους τους, όχι όμως με τρόπο ορθό. Αυτοί οι χάρτες του κλεισίματος κόλπων αναρτώνται στον ΟΗΕ επί ένα χρόνο και εάν ουδείς δεν τους αμφισβητήσει, θεωρούνται ότι έγιναν αποδεκτοί. Κατά συνέπεια ήταν επείγουσα ανάγκη η Ελλάδα να κλείσει τους κόλπους της και την αιγιαλίτιδα ζώνη της έναντι της Αλβανίας, με τη θαλάσσια περιοχή που μένει μεταξύ των δύο χωρών -εκτός ζωνών δηλαδή- να είναι μόνο 5%.
Δυστυχώς σήμερα η κυβέρνηση Μητσοτάκη αποδέχθηκε δικαιώματα της Ιταλίας μέσα στην ελληνική αιγιαλίτιδα ζώνη, με την αντιπολίτευση επίσης να μην δείχνει ενδιαφέρον να εγείρει το θέμα. Με αυτό τον τρόπο αποδόθηκε στην Ιταλία κυριαρχία σε θάλασσες κυριαρχίας μας. Παντελής παραλογισμός.
Το δεύτερο πρόβλημα ήταν οι Ιταλοί, οι οποίοι δεν έκαναν συμφωνία μαζί μας για την ΑΟΖ επικαλούμενοι τα λεγόμενα «παραδοσιακά δικαιώματα» που ίσχυαν πριν τεθεί σε ισχύ το Δίκαιο της Θάλασσας το 1982, ώστε να διατηρήσουν τα δικαιώματα αλιείας της κόκκινης γαρίδας, ενός προϊόντος ιδιαίτερα ακριβού (κοστίζει 40-60.000 ευρώ ο τόνος). Εγώ είπα στους Ιταλούς ότι δεν έχω αντίρρηση να κάνουμε μια εμπορική συμφωνία, αλλά προϋπόθεση για να κάνουμε μια τέτοια συμφωνία είναι να αναγνωρίσουν την κυριαρχία μας. Δυστυχώς σήμερα η κυβέρνηση Μητσοτάκη αποδέχθηκε δικαιώματα της Ιταλίας μέσα στην ελληνική αιγιαλίτιδα ζώνη, με την αντιπολίτευση επίσης να μην δείχνει ενδιαφέρον να εγείρει το θέμα. Με αυτό τον τρόπο αποδόθηκε στην Ιταλία κυριαρχία σε θάλασσες κυριαρχίας μας. Παντελής παραλογισμός.
Και με τα προεδρικά διατάγματα για την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 μίλια;
Το πρώτο σχέδιο του προεδρικού διατάγματος προέβλεπε επέκταση ανά τρίμηνο των αιγιαλίτιδων ζωνών σε όλα τα μέρη της χώρας, ξεκινώντας από τα Κύθηρα και τα Αντικύθηρα.
Γιατί πρώτα Κύθηρα και Αντικύθηρα; Γιατί η θάλασσα ανάμεσα σε Πελοπόννησο-Κύθηρα-Αντικύθηρα έκλεινε με την επέκταση των ζωνών και η Ελλάδα μέσω των προεδρικών διαταγμάτων έπαιρνε η ίδια πρωτοβουλία και κατασκεύαζε δύο διεθνείς διαδρόμους για να μπορεί να μπει κανείς στο Αιγαίο. Καταργούσαμε δηλαδή τα επιχειρήματα της Τουρκίας ότι κλείνουμε το Αιγαίο και δεν μπορεί να περάσει κανείς, καθώς όχι μόνο δεν το κλείναμε, αλλά ρυθμίζαμε τη διεθνή ναυσιπλοΐα. Προχωρούσαμε δηλαδή σε πιστή, και μεγαλόψυχη θα έλεγα, εφαρμογή του διεθνούς δικαίου.
Με το προεδρικό διάταγμα για την επέκταση των αιγιαλίτιδων ζωνών σε όλα τα μέρη της χώρας,θα «σπάγαμε» τον τσαμπουκά της Άγκυρας με ένα τρόπο δίκαιο. Νομίζω ότι και η κυβέρνηση Τσίπρα, αφότου έφυγα από το ΥΠΕΞ, και η κυβέρνηση Μητσοτάκη το φοβήθηκαν.
Επίσης, με αυτό το διάταγμα, επειδή Κύθηρα και Αντικύθηρα βλέπουν στο Αιγαίο, κάναμε ένα πρώτο βήμα το οποίο η Τουρκία δεν θα μπορούσε να το επικαλεστεί, ότι δηλαδή την εμποδίζουμε και την εγκλωβίζουμε, γιατί Κύθηρα και Αντικύθηρα είναι στην άλλη άκρη του Αιγαίου. Κατά συνέπεια θα πετυχαίναμε να σπάσουμε μια συμμαχία μεγάλων ναυτιλιακών δυνάμεων με την Τουρκία και επίσης θα «σπάγαμε» τον τσαμπουκά της Άγκυρας με ένα τρόπο δίκαιο.
Νομίζω ότι και η κυβέρνηση Τσίπρα, αφότου έφυγα από το ΥΠΕΞ, και η κυβέρνηση Μητσοτάκη το φοβήθηκαν. Αυτή είναι η αλήθεια.
Το 2018 το προεδρικό διάταγμα φτιάχτηκε και στάλθηκε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας (ΠτΔ). Ήταν τελειωμένη υπόθεση. Ο ΠτΔ ρώτησε προκαταρκτικά, πριν το υπογράψει, τα μέλη του ΣτΕ και νομικούς συνεργάτες του και όλοι το ενέκριναν. Η μέρα της παραίτησής μου συνέπεσε με την ημέρα υπογραφής των διαταγμάτων, τα οποία ορθά ο ΠτΔ, αφού του τα ζήτησε ο Πρωθυπουργός, τα έστειλε πίσω. Ο Πρωθυπουργός είπε κατόπιν ότι εκείνος δεν θέλει «προεδρικό διάταγμα, αλλά νόμο». Αυτό δεν ήταν και δεν είναι ορθό.
Γιατί χρειάζεται προεδρικό διάταγμα; Ήταν απαραίτητο;
Υπάρχει νόμος που ψηφίστηκε στην ελληνική Βουλή με τον οποίο ενσωματώνεται το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας του 1982, ο οποίος καλεί το μέτρημα των ζωνών και των άλλων θαλάσσιων ζωνών κυριαρχίας να γίνεται με προεδρικά διατάγματα . Δεν είναι στον αέρα αυτό, είναι ενσωματωμένο στο ελληνικό δικαιικό σύστημα, όταν έγινε το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας νόμος του ελληνικού κράτους. Το κλείσιμο δηλαδή των κόλπων και οι αιγιαλίτιδες ζώνες δεν αποτελούν νέο αντικείμενο συνομολογίας, αλλά πρακτική ικανοποίηση των απαιτήσεων του νόμου που γίνεται, όπως ξέρουμε, με προεδρικά διατάγματα.
Νόμος που εφαρμόζεται με νόμο γίνεται μόνο για το θεαθήναι. Το νομοθετικό όργανο δια της μετατροπής του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας σε εσωτερικό νόμο εξέφρασε τη θέλησή του και ανέθεσε στον Πρόεδρο με διατάγματά του, να την υλοποιήσει. Μετακίνησε την αρμοδιότητα δια του νόμου στον Πρόεδρο με κανονιστική διάταξη που θα συμπεριλαμβάνει τους απαραίτητους «αριθμούς και μετρήσεις». Η παραβίαση αυτής της σαφούς νομικής πρόβλεψης από την ίδια τη Βουλή, όταν νομοθετούσε επί του ζητήματος πριν από αρκετά χρόνια, αποτελεί παραβίαση της ιεράρχησης των μορφών δικαίου της ελληνικής έννομης τάξης. Αλλά όπως είπα δεν ήταν αυτό το θέμα. Απλά κάποιοι προβάλλαν λανθασμένα ένα διαδικαστικό ζήτημα προκειμένου να δικαιολογήσουν τους φόβους τους. Αμφιβάλλω αν έχουν καν διαβάσει και μελετήσει τον νόμο στον οποίο αναφέρομαι.
Αλλά και πιο πριν, καμία κυβέρνηση επί 35 χρόνια, του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ και οι ανάμεικτές τους, ουδέποτε είχαν την πρόθεση να κλείσουν τους κόλπους. Αντί λοιπόν να κατακρεουργούν εμένα που το έκανα τότε, το κύριο ερώτημα που λείπει είναι γιατί δεν το έκαναν οι ίδιοι αυτά τα 35 χρόνια που προηγήθηκαν;
Πάμε στη Συμφωνία των Πρεσπών κ. Κοτζιά. «Προδότες», «μειοδότες» και πολλοί άλλοι προσβλητικοί χαρακτηρισμοί ακούστηκαν τότε. Ήταν επωφελής η Συμφωνία για την Ελλάδα;
Η Συμφωνία των Πρεσπών ήταν επωφελής για τη χώρα με δύο τρόπους: Πρώτον για τις σχέσεις που φτιάχναμε με αυτή τη χώρα και για τη λύση που δίναμε σε ένα πρόβλημα που ταλάνιζε εμάς, όλη την περιοχή και την ΕΕ και τις σχέσεις μας σε αυτή την περιοχή της Ευρώπης. Δεύτερον μας έλυσε ένα σοβαρό γεωστρατηγικό πρόβλημα, γιατί η Τουρκία ήθελε να μας «δαγκώσει» σαν κάβουρας από τον Βορρά μέχρι τον Νότο.
Η ΝΔ αποφάσισε να κάνει κινητοποιήσεις και καταγγελίες. Οι πρώτες διαδηλώσεις και συγκεντρώσεις στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα, Ιανουάριο και Φεβρουάριου του 2018, έγιναν πριν καν ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για τη Συμφωνία των Πρεσπών, πριν καν ξεκινήσω να γράφω το σχέδιο για τη Συμφωνία, που είχε συμφωνήσει ο Αλέξης Τσίπρας με τον Ζόραν Ζάεφ.
Δεν είχε καν αρχίσει να γράφεται το σχέδιο και έλεγαν ότι «ξεπουλάμε τη χώρα», ότι «έχουμε παραδώσει τα ιερά και τα όσια της χώρας». Όλα αυτές οι βαριές κουβέντες προηγούνταν των πραγματικών γεγονότων. Ήταν σχεδιασμένο να αξιοποιηθεί η λύση του ονοματολογικού εις βάρος αυτών που το έλυναν για προεκλογικούς λόγους.
Την Συμφωνία την είχε κατανοήσει ο κόσμος; Γνώριζε τα οφέλη της;
Θα σας πω κάτι, μια κριτική παρατήρηση που την κάνουν και ορισμένα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ σήμερα πια. Έφτιαξα ένα σχέδιο, πέρα από το σχέδιο της Συμφωνίας, για το πως θα εκλαϊκευτεί η Συμφωνία και θα την εξηγήσουμε. Κι ενώ είχαμε κάνει συμφωνία το Μαξίμου και το ΥΠΕΞ για μια σχεδιασμένη καμπάνια στη Βόρεια Ελλάδα, όπως, επί παραδείγματι, και για μια διακαναλική συνέντευξη, όλα αυτά σταμάτησαν τότε υπό την πίεση του κυβερνητικού εταίρου, αλλά και της μικροψυχίας ορισμένων κι έμεινε ανυπεράσπιστη η Συμφωνία των Πρεσπών. Όπως με αφήσαν και εμένα ανυπεράσπιστο στην ύβρη και στις απειλές.
Ο ΣΥΡΙΖΑ επωφελήθηκε ή ζημιώθηκε από τη Συμφωνία;
Εγώ νομίζω ότι η Συμφωνία των Πρεσπών θα έφερνε μεγάλα εκλογικά κέρδη στον ΣΥΡΙΖΑ, εάν δεν απέκλειε την ίδια την Συμφωνία για λόγους τόσο εσωκομματικούς, όσο και σε σχέση με τον τότε κυβερνητικό εταίρο.
Σας θυμίζω ότι πολλές φορές η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ σκέφτηκε να αναβάλει την Συμφωνία των Πρεσπών, και επειδή πολλοί μου λένε «πως το αποδεικνύεις», θυμίζω ότι στις 19 Σεπτεμβρίου του 2018, υπήρξε κοινή ανακοίνωση-διαρροή, μετά από συνάντηση Καμμένου-Τσίπρα, ότι το θέμα αναβάλετε και θα το ξανακουβεντιάσουν τον Μάρτιο του 2019, οπότε θα έβλεπαν πως θα κινούνταν, δηλαδή πώς θα την ανέβαλαν εκ νέου «για μετά τις εκλογές».
Είχαμε κάνει συμφωνία το Μαξίμου και το ΥΠΕΞ για μια σχεδιασμένη καμπάνια στη Βόρεια Ελλάδα. Όλα σταμάτησαν τότε υπό την πίεση του κυβερνητικού εταίρου, αλλά και της μικροψυχίας ορισμένων κι έμεινε ανυπεράσπιστη η Συμφωνία των Πρεσπών. Όπως με αφήσαν και εμένα ανυπεράσπιστο στην ύβρη και στις απειλές.
Εκείνη την ημέρα ήμουν σε πτήση προς τη Νέα Υόρκη για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και υπέβαλα την παραίτησή μου. Ήταν η πρώτη στιγμή που υπέβαλα την παραίτησή μου. Ο Ζάεφ είχε ένα δημοψήφισμα μπροστά του, ανακοινώνουμε εμείς την αναβολή της ψήφισης της Συμφωνίας, έχει παίξει το κεφάλι του κορώνα-γράμματα με την συνταγματική αναθεώρηση, και εμείς κάνουμε παραχωρήσεις άνευ αρχών σε έναν κύριο που τον έχω πει όπως τον έχω πει, γιατί με έχει εξυβρίσει, με έχει λοιδορήσει, με έστειλε στα δικαστήρια – που βέβαια δεν δικαιώθηκε.
Όχι απλώς δεν έγινε υπεράσπιση της Συμφωνίας, αλλά θέλησαν να με κατασπαράξουν.
Γράφετε στο νέο σας βιβλίο για αυτά τα θέματα, μεταξύ πολλών άλλων…
Θα σας πω ένα ακόμη γεγονός. Όπως ξέρετε όλοι ζήσαμε δύσκολες στιγμές, ιδιαίτερα οι βουλευτές μας στη Μακεδονία. Εγώ δέχθηκα απειλές για τα παιδιά μου, σφαίρες, μηνύματα. Μπόρεσε η φρουρά μου και εντόπισε ένα κύριο που με απειλούσε και με εκβίαζε. Επειδή η φρουρά μου δεν δικαιούται να συλλάβει, παρά μόνο σε ειδικές συνθήκες, τον απέκλεισαν στο διαμέρισμα που βρισκόταν, που έπαιρνε τα τηλέφωνα και έστελνε τις επιστολές, και κάλεσα εγώ τους αρμόδιους για αυτόφωρο, για να συλληφθεί αυτός ο κύριος. Και αρνήθηκε η κυβέρνηση να το κάνει. Θεωρούσαν ότι όσο οι απειλές ήταν πάνω μου, όλα καλά. Για αυτό και τότε είπα τη φράση «η δόξα δικιά τους και οι απειλές δικές μου».
Νιώθετε δικαιωμένος σήμερα;
Δεν νιώθω ούτε αδικημένος, ούτε δικαιωμένος. Έκανα το καθήκον μου απέναντι στη χώρα και απέναντι στην Αριστερά, που πάντα είχε την πολιτική να λυθούν τέτοιου είδους ζητήματα και να προχωρήσουμε με φιλικές σχέσεις με αυτό το κράτος και με άλλα κράτη στη γειτονιά μας.
Προχωρά η υλοποίηση της Συμφωνίας;
Νομίζω ότι θα έπρεπε να είχε μεγαλύτερη φροντίδα η κυβέρνηση στην υλοποίηση αυτής της Συμφωνίας. Είναι πράγματα που πρέπει να γίνουν, που δεν αρέσουν πολύ στην άλλη πλευρά, όπως δεν αρέσουν και σε εμάς μερικά άλλα.
Αναφέρομαι στην υπόθεση με τα σχολικά εγχειρίδια, που ενώ είχε φτάσει η επιτροπή στη λύση του προβλήματος, με τον κ. Μπόλαρη επικεφαλής, και τώρα διαβάζω στον Τύπο ότι η παρούσα κυβέρνηση θέλει να αλλάξει τη σύνθεση της επιτροπής, βάζοντας ανθρώπους αξιόλογους μεν, αλλά που δεν γνωρίζουν τη γλώσσα της χώρας. Η επιτροπή που είχε συγκροτηθεί επί ημερών μου, δεν είχε σχέση με την Αριστερά, τον ΣΥΡΙΖΑ ή το Πράττω, αλλά ήταν έντιμοι πατριώτες, υψηλής ειδίκευσης ακαδημαϊκοί. Ολοι τους μιλούσαν σλαβομακεδόνικα, σέρβικα, βουλγάρικα, τις γλώσσες δηλαδή της περιοχής, και ήταν σε θέση να διαβάζουν τα δικά τους σχολικά εγχειρίδια. Έχει εγκαταλειφθεί αυτή η ιστορία, που σημαίνει ότι νέες γενιές μαθητών στη Βόρεια Μακεδονία διδάσκονται από βιβλία που έχουν αλυτρωτικές αναφορές. Αυτά θα μπορούσαν να είχαν απαλειφθεί από την άνοιξη του 2019.
Είναι στενάχωρο να βλέπω αυτή την κυβέρνηση να μην θέλει – ή να μην μπορεί- να κάνει αυτά τα στοιχειώδη πράγματα για την υλοποίηση της Συμφωνίας. Ακόμα και την συμφωνία με την οποία αναλαμβάνει η Ελλάδα τον έλεγχο του εναέριου χώρου της Βόρειας Μακεδονίας δυσκολεύονται να φέρουν στη Βουλή. Τρέμει ο Πρωθυπουργός τον Αντώνη Σαμαρά.
Το δεύτερο θέμα είναι η επιτροπή για τα εμπορικά σήματα. Αυτή η επιτροπή δεν έχει ξεκινήσει να λειτουργεί και υποτίθεται ότι τρία χρόνια μετά την υπογραφή της Συμφωνίας θα είχε τελειώσει το έργο της. Τότε στη ΝΔ είχε φανεί υπερβολικά μεγάλο αυτό το διάστημα, ενώ τώρα, σε μερικούς μήνες, συμπληρώνουμε τρία χρόνια. Είναι στενάχωρο να βλέπω αυτή την κυβέρνηση να μην θέλει – ή να μην μπορεί- να κάνει αυτά τα στοιχειώδη πράγματα για την υλοποίηση της Συμφωνίας. Ακόμα και την συμφωνία με την οποία αναλαμβάνει η Ελλάδα τον έλεγχο του εναέριου χώρου της Βόρειας Μακεδονίας δυσκολεύονται να φέρουν στη Βουλή. Τρέμει ο Πρωθυπουργός τον Αντώνη Σαμαρά.
Ο οποίος έχει δηλώσει ότι δεν θα ψηφίσει την συμφωνία…
Έχει προαναγγείλει ότι δεν θα την ψηφίσει. Εγώ νομίζω ότι η Αντώνης Σαμαράς και κάποιοι άλλοι κύκλοι στη ΝΔ, όταν θα έρθει η συμφωνία για ψηφοφορία δεν θα την ψηφίσουν ή μπορεί να κάνουν αποχή με έναν ικανό αριθμό βουλευτών -10 είναι ένας ικανοποιητικός για αυτούς αριθμός βουλευτών- , ώστε ναι μεν να περάσει η συμφωνία με τις ψήφους κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, αλλά να δείξει ο Σαμαράς στον Μητσοτάκη ότι δεν έχει την πλειοψηφία της Βουλής χωρίς αυτόν. Ότι δεν έχει τη δεδηλωμένη. Νομίζω ότι αυτός είναι ο στόχος.
Η «μακεδονομαχία» είναι για μικρά παιδιά. Δεν τους απασχολεί αυτό. Ο πρώτος και μοναδικός μέχρι σήμερα που υπέγραψε έγγραφα με σκέτο όρο «Μακεδονία» ήταν ο Σαμαράς. Επομένως πρόκειται για εσωτερική διαπάλη στη ΝΔ, όπως συνέβη και επί Κωνσταντίνου Μητσοτάκη το 1993, όταν εμποδίστηκε η λύση του ονοματολογικού εξαιτίας των εσωτερικών συγκρούσεων της ΝΔ. Τα εσωκομματικά της ζητήματα καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την εξωτερική της πολιτική, πράγμα το οποίο δεν συνέβαινε με την κυβέρνηση στην οποία συμμετείχα. Ουδέποτε ο Αλέξης Τσίπρας, μέχρι να φτάσουμε στις Πρέσπες, έβαλε στη ζυγαριά εσωκομματικά προβλήματα για την εθνική στρατηγική. Μετά τις Πρέσπες και τις επιρροές του Πάνου Καμμένου μπλεχτήκαμε σε άλλες ιστορίες.
Πείτε μας για το Κυπριακό. Και εκεί είχατε δώσει μια μεγάλη μάχη. Τι σχέδιο υπήρχε τότε, στο Κραν Μοντανά;
Πάντοτε όταν πηγαίναμε σε διαπραγματεύσεις, η ελληνική και η ελληνοκυπριακή πλευρά έβγαιναν λαβωμένες. Είχε βγει και το ρητό ότι «κάθε προηγούμενη διαπραγμάτευση ήταν καλύτερη από την επόμενη».
Στο Κραν Μοντανά μπορέσαμε τα τρία θεμελιακά μας ζητήματα να τα κάνουμε πολιτική του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτιέρες, και να υποχρεώσουμε τον Άγγλο ΥΠΕΞ να συμφωνήσει μαζί μας: Πρώτον ότι η Κύπρος πρέπει να γίνει ένα κανονικό κράτος, όπως ήταν κάθε κράτος της ΕΕ και του ΟΗΕ μετά τον αντι-αποικιοκρατικό αγώνα. Δεύτερον, ότι πρέπει να καταργηθεί το σύστημα των εγγυήσεων και να φύγουν τα κατοχικά στρατεύματα. Αυτά τα δέχθηκε ο ΓΓ του ΟΗΕ και τα δέχθηκε επίσης και σε μια φάση και ο Τούρκος ΥΠΕΞ Τσαβούσογλου.
Οι πληροφορίες λένε εκ των υστέρων ότι ο Ερντογάν, έχοντας αποφασίσει να πάει σε αλλαγή Συντάγματος και προεδρικές εκλογές, με τους «γκρίζους λύκους» ως συμμάχους του, άλλαξε πολιτική στη διάρκεια της διαπραγμάτευσης κι έκανε πίσω. Δυστυχώς στην Ελλάδα κάποια απαλλάσσουν τον Ερντογάν και τις πιέσεις που άσκησαν οι «γκρίζοι λύκοι», τους δίνουν άφεση αμαρτιών και τους φταίει ο πρόεδρος Αναστασιάδης.
Η αλήθεια είναι ότι ο ΓΓ του ΟΗΕ ήρθε το τελευταίο βράδυ στο τραπέζι, παρουσίασε μια λύση όσον αφορά τα δικά μας ζητήματα, που καταργούσε τις εγγυήσεις, περιελάβανε ένα χρονοδιάγραμμα για την αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων, διασφάλιζε την Κύπρο ως κανονικό κράτος και εκεί πετάχτηκε ο Τσαβούσογλου και είπε «εγώ δεν σου τα είπα αυτά», διαψεύδοντας τον κ. Γκουτιέρες. Έπειτα μίλησαν για μισή ώρα τα ξημερώματα, κι αφού επέμενε ο Τσαβούσογλου ότι δεν είχε συμφωνήσει σε αυτά τα θέματα, ο κ. Γκουτιέρες διέκοψε τις διαπραγματεύσεις λέγοντας ότι «φαίνεται Μεβλούτ σε παρανόησα».
Δεν είναι τυχαίο ότι και τώρα ενόψει της πενταμερούς οι Τούρκοι και οι Τουρκοκύπριοι θέτουν ζήτημα να μη ληφθεί υπόψη το κεκτημένο του Κραν Μοντανά. Τυχαίο; Μα αν οι κριτικοί μου είχαν δίκαιο με την πολεμική τους κάθε άλλα παρά η άλλη πλευρά θα έθετε τέτοιο ζήτημα. Και δυστυχώς, οι Βρετανοί για άλλη μια φορά παριστάνουν τους συνήγορους της Τουρκίας και πιέζουν με ανεπίτρεπτη μέθοδο την κυπριακή πλευρά.
Με ανησυχεί και το γεγονός ότι στην επικείμενη Πενταμερή Διάσκεψη για το Κυπριακό, η ελληνική πλευρά πάει χωρίς σχέδιο, έχοντας αφήσει «κρεμασμένους» τους Κύπριους. Είναι μεγάλο πρόβλημα αυτό.
«Μέτωπο για τη σωτηρία και την αναγέννηση της χώρας» και επιστολές προς τους επικεφαλής των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Ποια είναι η πρόταση του Πράττω;
Εμείς έχουμε μια εκτίμηση σαν Πράττω, ότι η χώρα βρίσκεται σε μια πορεία συρρίκνωσης, από το δημογραφικό μέχρι το ΑΕΠ. Από την αγροτική και βιομηχανική παραγωγή, μέχρι τον τρόπο που γίνεται η διάχυση των νέων τεχνολογιών. Στο διάστημα που κυβερνά η ΝΔ οι διεθνείς μας σχέσεις βρίσκονται σε υποχώρηση. Αυτή η κατάσταση θα έχει κοινωνικές επιπτώσεις, αλλά και επιπτώσεις στην κυριαρχία και τα δικαιώματά μας.
Είναι απαραίτητος ο εμπλουτισμός των θέσεων της Αριστεράς μέσα από το διάλογο. Δεν έχασε ποτέ η Αριστερά από το δημοκρατικό διάλογο.
Αυτή η πορεία πρέπει να ανατραπεί και είναι μια δύσκολη δουλειά που χρειάζεται να «σπάσεις αυγά». Αυτή η δουλειά θέλει όλες τις δυνάμεις μαζί πάνω σε μια προγραμματική βάση. Εμείς διαμορφώσαμε μια πρόταση με έξι προγραμματικούς άξονες και καλέσαμε τα κόμματα για συνεργασία. Τα μικρά απάντησαν θετικά, τα κοινοβουλευτικά δεν απάντησαν μέχρι τώρα. Πέρυσι που είχαμε κάνει ξανά μια ανάλογη πρόταση, χωρίς συγκεκριμένη προγραμματική πρόταση, το ΜέΡΑ25 την απέρριψε λέγοντας ότι «εμείς δεν κάνουμε συνεργασία, όποιος θέλει ας γίνει μέλος μας», ο ΣΥΡΙΖΑ αντίθετα δέχθηκε να μας δει και κάναμε μια καλή κουβέντα. Μας υποσχέθηκαν να μας απαντήσουν σύντομα στις προτάσεις μας. Δεν το έκαναν. Μερικά μέλη μας το θεωρούν αυτό δείγμα ανασφαλούς αλαζονείας.
Υπάρχει τελικά περιθώριο διαλόγου και συνεννόησης;
Κάποιες φορές διαβάζω ειρωνικά σχόλια, αλλά νομίζω ότι δεν πρέπει κανείς να ειρωνεύεται την ανάγκη για ένα μεγάλο μέτωπο ενάντια σε αυτή τη νεοφιλελεύθερη και νεοσυντηρητική πολιτική. Εμείς θα επανέλθουμε σε αυτό το θέμα, στο θέμα του ενιαίου μετώπου. Επιπλέον είναι απαραίτητος ο εμπλουτισμός των θέσεων της Αριστεράς δια του διαλόγου. Δεν έχασε ποτέ η Αριστερά από την έρευνα και τον δημοκρατικό διάλογο.
Έχουμε όμως μια απορία: Βλέπω ένα κομμάτι της πολιτικής ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ να βγαίνει με μεγάλη επιθετικότητα απέναντί μας. Αυτό δεν το καταλαβαίνω. Στα τέσσερα χρόνια που ήμασταν στην κυβέρνηση, αλλά και τον χρόνο που ήμασταν βουλευτές, ουδέποτε δημιουργήσαμε πρόβλημα στην κυβέρνηση, ουδέποτε θέσαμε όρους. Το μόνο που κάναμε ήταν να υπερασπιστούμε τον εαυτό μας απέναντι σε άγριες επιθέσεις. Εμένα προσωπικά προσπάθησαν κάποιοι να μου απαγορεύσουν να έχω γνώμη στην εξωτερική πολιτική. Γιατί να μην έχω, δεν κατάλαβα; Δεν δικαιούμαι να έχω άποψη για ένα αντικείμενο για το οποίο εργάζομαι 45 χρόνια; Αυτά δεν έχουν σχέση με τη δημοκρατική Αριστερά και το ήθος της και καλά θα κάνουν να καταλάβουν οι σύντροφοι ότι χρειάζονται όλες οι δυνάμεις, όλες οι απόψεις και όλες οι γνώσεις.
Πηγή:www.rosa.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου