Μια τεράστια παρεξήγηση πλανάται πάνω από την Ελλάδα. Με αφορμή την προαναγγελία από τον Μάκη Βορίδη νομοθετικής ρύθμισης με την οποία θα καταργούνται όλοι οι περιορισμοί για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος των αποδήμων, γέμισαν τα σόσιαλ κραυγές τρόμου: «θα έρθει ο Γκας Πορτοκάλος από την Αστόρια που νομίζει πως ζει στην Ελλάδα του 1950 να αποφασίσει για τις τύχες μας!» Όχι, ο Γκας δεν θα έρθει. Ούτε η θεία από το Σικάγο.
Ας πάρουμε τα πράγματα λίγο πιο ψύχραιμα. Δεν είναι όλοι οι Έλληνες του εξωτερικού Γκας Πορτοκάλος. Υπάρχουν φυσικά οι «ομογενείς» της Αστόρια και της Αυστραλίας, υπάρχουν οι γκάσταρμπαϊτερ της Γερμανίας, υπάρχουν οι μετανάστες που έφυγαν από την Ελλάδα τα χρόνια της κρίσης, και υπάρχουν και χιλιάδες άλλοι που βρεθήκαμε στο εξωτερικό για άλλους λόγους σε άλλες ιστορικές φάσεις. Άλλοι λιγότερο κι άλλοι περισσότερο οικιοθελώς.
Όλοι οι (ενήλικες) Έλληνες πολίτες, όπου και να κατοικούν, έχουν το δικαίωμα να ψηφίζουν στις εθνικές εκλογές κι αυτό ορίζεται από το Σύνταγμα. Η πολιτεία έχει υποχρέωση να παρέχει ίση πρόσβαση στα συνταγματικά κατωχυρωμένα δικαιώματα. Το πρόβλημα ήταν και εξακολουθεί να είναι λοιπόν η πρόσβαση στο δικαίωμα. Για να ψηφίσει ο Έλληνας πολίτης από το Σικάγο, πρέπει να πάρει άδεια από τη δουλειά του και να πληρώσει ένα όχι φτηνό αεροπορικό εισιτήριο για να έρθει στην Ελλάδα. Αυτό συνδέει την πρόσβαση στο δικαίωμα του εκλέγειν με την οικονομική επιφάνεια των πολιτών. Νομίζω πως καταλαβαίνουμε γιατί αυτό είναι άκρως αντιδημοκρατικό. Η ιδιότητα του πολίτη είναι – στο Ελληνικό σύνταγμα – άρρηκτα συνδεδεμένη με τα πολιτικά δικαιώματα – για όλες και για όλους ισότιμα.
Βέβαια, υπάρχει ένα πολύ σοβαρό αντεπιχείρημα: στην δημοκρατία συναποφασίζουν όσοι επηρεάζονται από τις επιπτώσεις μιας απόφασης. Γιατί δηλαδή να συναποφασίζει η Θεία από το Σικάγο για το τι θα συμβεί στην Ελλάδα αφού δεν θα λουστεί τις επιπτώσεις της ψήφου της; Όσο κι αν αυτό είναι κατ’αρχήν σωστό, γεννά μια σειρά από ερωτήματα: Και ο Κινέζος ιδιοκτήτης ακινήτου στο Μεταξουργείο που δεν έχει ιδέα πού βρίσκεται η Ελλάδα επηρεάζεται από τις αποφάσεις του Ελληνικού κοινοβουλίου. Άρα θα τον αφήνουμε να ψηφίσει; Όμως και η μετανάστρια που ζει χρόνια στην Ελλάδα, δουλεύει και στέλνει τα παιδιά της στο σχολείο έχει αμεσότατες επιπτώσεις. Γιατί να μην ψηφίζει κι αυτή;
Θα μπορούσε να το σκεφτεί κανείς συνδυαστικά: να ψηφίζουν Έλληνες πολίτες με έννομο συμφέρον στην Ελλάδα. Πώς αποδεικνύεται κάτι τέτοιο; Μέσω ΑΦΜ; Μπορεί. Αλλά το να εξαρτάς την ιδιότητα του πολίτη από καθαρά οικονομικές συναλλαγές περιορίζει την πολιτική στην οικονομία. Κάποτε ψήφιζαν μόνον όσοι είχαν ακίνητη περιουσία. Ελπίζω να μην θέλουμε επιστροφή σε τέτοιους καιρούς.
Νομίζω πως το πρόβλημα είναι αλλού. Το πρόβλημα είναι το αν ο Γκας Πορτοκάλος είναι Έλληνας πολίτης και γιατί. Αν «Έλληνας γεννιέσαι» τότε και ο Γκας και η κόρη του και η εγγονή του και η δισέγγονή του κ.ο.κ. είναι Έλληνες γιατί έχουν αίμα Ελληνικό. Όσο εξωφρενικό και ν’ακούγεται σήμερα αυτό, το «δίκαιο του αίματος» (ius sanguinis) βρίσκεται ακόμη και σήμερα στην βάση της νομοθεσίας για την ιθαγένεια στην Ελλάδα. Είναι το ίδιο που προκαλεί απανωτές εκρήξεις στα μυαλά των εθνικιστών όταν τους μιλάς για πολιτογράφηση μεταναστών στην Ελλάδα.
Ας θυμηθούμε πόσοι αγώνες έχουν γίνει τις τελευταίες δεκαετίας γύρω από την ιθαγένεια. Η Δεξιά άμεσα ή έμμεσα επιμένει στο «Ελληνας γεννιέσαι, δεν γίνεσαι» και κάνει τη ζωή των μεταναστών δύσκολη. Πιο ρατσιστική θεώρηση του έθνους (δηλ. το έθνος που βασίζεται στην ράτσα, στο κοινό αίμα) δεν γνωρίζω. Ας αφήσουμε επιτέλους μια και καλή πίσω μας τον αναχρονιστικό νόμο του αίματος. Ας κανακοιτάξουμε επειγόντως την νομοθεσία για την ιθαγένεια.
Και αν δεν μπορούμε να αφαιρέσουμε από τον καλό μας Γκας την ιθαγένεια (ορθώς κατά τη γνώμη μου) δεν βλέπω γιατί πρέπει να είναι Έλληνες πολίτες και οι επόμενες γενιές ενός αποδήμου.
Η άμεση προτεραιότητα όμως είναι να λυθεί επιτέλους ο αποκλεισμός από τα πολιτικά δικαιώματα όλων αυτών που ζουν χρόνια στην Ελλάδα. Να μην πάρουμε πίσω τα δικαιώματα από όσους τα έχουν ήδη, αλλά να τα δώσουμε και σε άλλους που έπρεπε να τα δικαιούνται.
Μην αφήνετε τους Βορίδηδες να βάζουν την ατζέντα της δημόσιας συζήτησης. Να διευρύνουμε – όχι να συρρικνώσουμε το έθνος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου