Η πολιτική ορθότητα, πιο σωστά ο απόλυτος ανορθολογισμός, χτυπάει και το Χόλιγουντ! Έντονη διαμάχη έχει ξεσπάσει για την επιλογή της δημοφιλούς ηθοποιού Έλεν Μίρεν να υποδυθεί την Γκόλντα Μέιρ. Η Βρετανίδα κάτοχος Όσκαρ θα υποδυθεί την πρώτη γυναίκα πρωθυπουργό του Ισραήλ και την τρίτη κατά σειρά γυναίκα αρχηγό κράτους παγκοσμίως.
Νεφέλη Λυγερού
Δίχως αμφιβολία η βιογραφική αυτή ταινία αναμένεται με αγωνία στο Ισραήλ. Η Μέιρ άφησε το στίγμα της, δίχασε και προβλημάτισε με μία πολιτική παρακαταθήκη που περιλαμβάνει τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ και τη “Σφαγή του Μονάχου” κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 1972. Δεν είναι, όμως, η προσωπικότητα της Γκόλντα Μέιρ που προβληματίζει, αλλά η ηθοποιός που θα την ζωντανέψει στη μεγάλη οθόνη.
Κι αυτό, επειδή, σύμφωνα με εκείνους που αντιδρούν, όσο ταλαντούχα και αν είναι η Μίρεν δεν αλλάζει το γεγονός ότι είναι λάθος η επιλογή μιας ηθοποιού μη Εβραίας. Μεταξύ αυτών που αντιδρούν συγκαταλέγεται η ηθοποιός Μορίν Λίπμαν, η οποία ανέφερε ότι η εβραϊκή ταυτότητα είναι “σύμφυτη” με τον ρόλο. Η επίσης ηθοποιός Σάρα Σίλβερμαν συντάχθηκε μαζί της, δηλώνοντας ότι «αυτήν τη στιγμή, η αναπαράσταση έχει μεγάλη σημασία. Πρέπει επιτέλους να έχει σημασία και για τους Εβραίους. Ειδικά για τις Εβραίες». Ο Ισραηλινός κινηματογραφιστής Γκάι Νάτιβ που υπογράφει την ταινία δεν φαίνεται να συμφωνεί.
Η Έλεν Μίρερ έδωσε τη δική της απάντηση μέσω μίας συνέντευξης. «Ήταν μια απορία που σίγουρα είχα και εγώ πριν αποδεχτώ τον ρόλο. Είναι ένα πολύ σημαντικό πρόσωπο στην ιστορία του Ισραήλ», προσθέτοντας: «Πιστεύω ότι είναι μια συζήτηση που πρέπει να γίνει, είναι απολύτως θεμιτή... Αν κάποιος που δεν είναι Εβραίος δεν μπορεί να παίξει Εβραίο, γιατί να μπορεί κάποιος που είναι Εβραίος να παίξει κάποιον που δεν είναι Εβραίος;», αναρωτήθηκε εύστοχα.
Η Έλεν Μίρερ έδωσε τη δική της απάντηση μέσω μίας συνέντευξης. «Ήταν μια απορία που σίγουρα είχα και εγώ πριν αποδεχτώ τον ρόλο. Είναι ένα πολύ σημαντικό πρόσωπο στην ιστορία του Ισραήλ», προσθέτοντας: «Πιστεύω ότι είναι μια συζήτηση που πρέπει να γίνει, είναι απολύτως θεμιτή... Αν κάποιος που δεν είναι Εβραίος δεν μπορεί να παίξει Εβραίο, γιατί να μπορεί κάποιος που είναι Εβραίος να παίξει κάποιον που δεν είναι Εβραίος;», αναρωτήθηκε εύστοχα.
Υποκύπτει στην πολιτική ορθότητα
Η διαμάχη φέρνει στην επιφάνεια την ορολογία “Jewface” (“εβραϊκό πρόσωπο”), όπως στο παρελθόν έχει συμβεί και με το “blackface” ή το “yellowface”. Πρόκειται για την συνηθισμένη, μέχρι πριν κάποια χρόνια, πρακτική του να υποδύονται δηλαδή λευκοί Κινέζους ή Αφροαμερικανούς. Πλέον θεωρείται κατακριτέα, καθώς κουβαλάει μία μακρά ιστορία ρατσισμού και μίσους ριζωμένη κατά την άνθιση της αποικιοκρατίας και του θεσμού της δουλείας.
Στο καιρό μας γίνεται μια μεγάλη, αξιοθαύμαστη και καθόλου ανώδυνη προσπάθεια να θεραπευτούν ρατσιστικές, ομοφοβικές και άλλες κακοφορμισμένες νοοτροπίες του παρελθόντος. Το ζήτημα του μέτρου, όμως, δεν μπορεί να χαθεί. Δεν μπορεί δηλαδή να προχωρήσουμε δημιουργώντας νέες πληγές στο όνομα του να κλείσουμε παλιές. Λοιπόν, είναι μη πολιτικώς ορθή η επιλογή της Μίρεν; Μήπως θεωρείται η πολιτική ορθότητα “νέα μονάδα μέτρησης”;
Ο επιτηδευματίας πέθανε, ζήτω ο επιχειρηματίας!
Είναι ελεύθερος ο καλλιτέχνης (οιουδήποτε φύλου, ηλικίας, ομορφιάς κλπ) να εκφράσει δημιουργικά τις μεγάλες ιδέες, τα νοήματα, τα ιστορικά γεγονότα; Ή μπαίνει όριο στην δημιουργικότητα η “πολιτική ορθότητα”; Οι ηθοποιοί δεν είναι ελεύθεροι να εγκαταλείψουν εξ ολοκλήρου τον εαυτό τους, μπαίνοντας σε άλλα σώματα, άλλα φύλα, άλλες ιστορίες, άλλες χρονικές περιόδους; Δεν μπορεί μία γυναίκα να υποδυθεί έναν άνδρα; Ένας ομοφυλόφιλος να παίξει με επιτυχία έναν ετερόφυλο και το αντίθετο; Φαίνεται ότι το Χόλυγουντ δεν εξαιρείται από την γενική αρχή ότι η απολυτότητα και ο φανατισμός καταλήγει τελικώς να εξυπηρετεί τον ανορθολογισμό και έναν αντίστροφο ρατσισμό.
Είναι ελεύθερος ο καλλιτέχνης (οιουδήποτε φύλου, ηλικίας, ομορφιάς κλπ) να εκφράσει δημιουργικά τις μεγάλες ιδέες, τα νοήματα, τα ιστορικά γεγονότα; Ή μπαίνει όριο στην δημιουργικότητα η “πολιτική ορθότητα”; Οι ηθοποιοί δεν είναι ελεύθεροι να εγκαταλείψουν εξ ολοκλήρου τον εαυτό τους, μπαίνοντας σε άλλα σώματα, άλλα φύλα, άλλες ιστορίες, άλλες χρονικές περιόδους; Δεν μπορεί μία γυναίκα να υποδυθεί έναν άνδρα; Ένας ομοφυλόφιλος να παίξει με επιτυχία έναν ετερόφυλο και το αντίθετο; Φαίνεται ότι το Χόλυγουντ δεν εξαιρείται από την γενική αρχή ότι η απολυτότητα και ο φανατισμός καταλήγει τελικώς να εξυπηρετεί τον ανορθολογισμό και έναν αντίστροφο ρατσισμό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου