Ας δούμε νηφάλια τη σημερινή απόφαση της Χάγης

Ας δούμε νηφάλια την υπόθεση εφ’ ης η σημερινή απόφαση του επονομαζόμενου Δικαστηρίου της Χάγης.

Αναλύει ο Σωτήριος Καλαμίτσης, δικηγόρος

Εν πρώτοις το εν λόγω δικαστήριο δεν απονέμει δικαιοσύνη υπό τη στενή του όρου έννοια. Αποτελεί ένα όργανο του ΟΗΕ, το οποίο ζυγίζει συμφέροντα και εκδίδει αποφάσεις ισορροπίας αναλόγως του ποίο ισχυρό κράτος έχει το πάνω χέρι στις διεθνείς σχέσεις. Αυτός είναι και ο..λόγος που δεν τολμάμε, ορθώς, να του αναθέσουμε την επίλυση των διαφορών μας με την Τουρκία. Αν, τώρα, υπάρχουν και πολλά γίδια που προτρέπουν τις εκάστοτε κυβερνήσεις να προσφύγουμε στη Χάγη, δεν φταίω εγώ ας πούμε. Συνεπώς, η δυσμενής ή ευνοϊκή έκβαση μίας υπόθεσης έχει χαρακτήρα καθαρά ψυχολογικό. Για παράδειγμα θα αναφερθώ μόνον στην απόφαση του ιδίου δικαστηρίου για το αν νομίμως ανακηρύχθηκε η ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου (αυτού, το οποίον οι αγράμματοι αποκαλούν Κόσσοβο). Άλο ερώτημα του είχε απευθύνει η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και σε άλλο ερώτημα απάντησε. Πάντως, η έκβαση της δίκης ήταν ευνοϊκή για τους «Κοσοβάρους», τους οποίους υποστήριζαν αναφανδόν οι ΗΠΑνθρωποι. Για τέτοια δικαστική αμεροληψία μιλάμε.

Για να εκτιμήσουμε, λοιπόν, τί έγινε σήμερα και να μη ρίχνουμε το ανάθεμα στο πολιτικό αυτό όργανο, ας δούμε ποια είναι η υπόθεση, επί της οποίας εκλήθη να κρίνει.

Απόγονοι των άγρια δολοφονημένων 218 κατοίκων του Διστόμου αρχίζουν ένα αγώνα κατά της Γερμανίας για την είσπραξη χρηματικής ικανοποίησης για τις θηριωδίες που υπέστησαν οι συγγενείς τους από τα ξανθά κτήνη. Εκδίδεται η απόφαση 137/1997 του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Λειβαδιάς που δέχεται την αγωγή και επιδικάζει την αιτηθείσα χρηματική ικανοποίηση.

Κατά το άρθρο 923 ΚΠολΔ δεν χωρεί αναγκαστική εκτέλεση σε βάρος της περιουσίας αλλοδαπού δημοσίου χωρίς προηγούμενη άδεια του Υπουργού Δικαιοσύνης. Ζητήθηκε η σχετική άδεια, αλλά ο Υπουργός Δικαιοσύνης Μιχαήλ Σταθόπουλος της κυβερνήσεως Σημίτη απαξιοί να απαντήσει, εξ ου και τεκμαίρεται η σιωπηρή άρνησή του. Παρά την έλλειψη της αδείας, κινείται η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης, οπότε το Γερμανικό Δημόσιο ασκεί ανακοπή με βάση αυτόν τον λόγο: ακυρότητα της διαδικασίας ελλείψει της υπουργικής αδείας. Η ανακοπή γίνεται δεκτή από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, η υπόθεση κρίνεται και κατ’ έφεση με το ίδιο αποτέλεσμα και άγεται προς κρίση στον Άρειο Πάγο, η Ολομέλεια του οποίου, με μικρή μειοψηφία, επικυρώνει την εφετειακἠ απόφαση. Άρα, η εκτέλεση της απόφασης είναι αδύνατη.

Εκ παραλλήλου είχε ζητηθεί από τον Υπουργό Δικαιοσύνης να χορηγηθεί άδεια εγγραφής προσημείωσης υποθήκης επί ακινήτων ανηκόντων στο Γερμανικό Δημόσιο, ώστε να διασφαλισθεί το λαβείν των δικαιούχων, αλλά ο υπουργός Σταθόπουλος απέρριψε ρητώς το αίτημα. Η απορριπτική απόφασή του προσβάλλεται ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, το οποίο αποφαίνεται εν Ολομελεία ότι η σχετική πράξη του υπουργού ανήκει στον χώρο της κυβερνητικής πολιτικής, εξ ου και δεν προσβάλλεται με αίτηση ακυρώσεως.

Έτσι, οι ενάγοντες προσφεύγουν στην Ιταλία, όπου ζητούν να κηρυχθεί εκτελεστή η απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Λιβαδειάς, ώστε να προχωρήσουν σε αναγκαστική εκτέλεση σε βάρος περιουσίας του Γερμανικού Δημοσίου κείμενης στην Ιταλία. Τα ιταλικά δικαστήρια κηρύσσουν την ελληνική απόφαση εκτελεστή και επιχειρείται η κατάσχεση περιουσίας του Γερμανικού Δημοσίου επί ιταλικού εδάφους. Τότε η Γερμανία προσφεύγει στη Χάγη και ζητεί να αναγνωρισθεί ότι επιτρέποντας να εκτελεσθεί η ελληνική απόφαση επί ιταλικού εδάφους τα ιταλικά δικαστήρια παρεβίασαν διατάξεις διεθνών συνθηκών. Επί της προσφυγής εκδόθηκε η σημερινή απόφαση που τη δικαιώνει.

Κάθε νομικός μπορεί να επιχειρηματολογήσει ευπροσώπως υπέρ της μίας ή της άλλης άποψης. Αυτά, βεβαίως, σε καθαρά δικονομικό επίπεδο. Η υπόθεση, όμως, δεν χάθηκε επειδή η Γερμανία είχε δίκηο. Η υπόθεση χάθηκε, επειδή η κυβέρνηση Σημίτη αρνήθηκε να επιτρέψει στους κατοίκους του Διστόμου να κατάσχουν γερμανική περιουσία επί ελληνικού εδάφους. Προφανώς υπήρχαν λόγοι, για τους οποίους δεν έπρεπε να διαταραχθούν οι σχέσεις Ελλάδος-Γερμανίας. Πώς π.χ. θα γίνονταν business με τη Siemens, η οποία φρόντιζε να ταΐζει αμφότερα τα κόμματα εξουσίας, αν ένα από αυτά τα κόμματα που βρισκόταν την κρίσιμη περίοδο στην εξουσία επέτρεπε στους απογόνους των δολοφονημένων Διστομιωτών να δικαιωθούν και υλικώς, προ πάντων, όμως, ηθικώς;

Ας μην κατηγορούμε, λοιπόν, το λεγόμενο Δικαστήριο της Χάγης. Ο εχθρός είναι εντός των τειχών και είναι απόγονος του Εφιάλτη.