Ο Γιάννης Αλμπάνης σχολιάζει το δημοσκοπικό βατερλώ των εκλογών του ΚΙΝΑΛ και το συνδυάζει με την ποιότητα της δημοκρατίας.
Γενικά μιλώντας, τις δημοσκοπήσεις στην Ελλάδα δεν τις ταυτίζουν και πολλοί με την αξιοπιστία. Η τρανταχτή αποτυχία τους να προβλέψουν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, βαραίνει ακόμα στη φήμη τόσο των εταιριών όσο και των επιστημονικών υπευθύνων τους.
Ωστόσο, ακόμα και για τις μειωμένης αξιοπιστίας ελληνικές δημοσκοπήσεις, αυτό που συνέβη με τις εσωκομματικές εκλογές του ΚΙΝΑΛ ξεπέρασε τα όρια. Γιατί οι δημοσκοπήσεις που είδαν στο φως της δημοσιότητας τις προηγούμενες μέρες, δεν απέτυχαν απλώς να προσεγγίσουν το αποτέλεσμα, αλλά έδωσαν μια τελείως διαφορετική εικόνα από αυτή που προέκυψε στις κάλπες.
Τι "προέβλεπαν"
Αρκεί μια ματιά στις μετρήσεις που είχαν δημοσιευτεί λίγες μέρες πριν τις κάλπες, για να διαπιστωθεί ότι πρόκειται για δημοσκοπικό Βατερλό. Συγκεκριμένα:
Το τελικό αποτέλεσμα ήταν:
Ανδρουλάκης 36,88%
Παπανδρέου 29,97%
Λοβέρδος 25,98%
Το κοινό λάθος
Να υπογραμμίσουμε ότι όλες οι δημοσκοπήσεις:
υποτίμησαν από 5 έως 9 μονάδες το αποτέλεσμα του Νίκου Ανδρουλάκη,
έβγαζαν τον Ανδρέα Λοβέρδο στον δεύτερο γύρο -μερικές μάλιστα του έδιναν ακόμα και την πρωτιά.
Θα μπορούσε βέβαια να γίνει λόγος για ανθρώπινα λάθη που συμβαίνουν ακόμα και στις… καλύτερες οικογένειες. Το γεγονός όμως ότι το σφάλμα όλων των εταιριών είχε ως αποτέλεσμα τη διόγκωση των ποσοστών του κ. Λοβέρδου ο οποίος είχε την εύνοια του κυβερνητικού στρατοπέδου, εύλογα δημιουργεί υπόνοιες σκοπιμότητας.
Η εκτίμηση Νικολακόπουλου
Το πράγμα γίνεται ακόμα χειρότερο από όσα δήλωσε στον ρ/σ Κόκκινο ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ηλίας Νικολακόπουλος. Ο «πρύτανης των εκλογολόγων» ανέφερε μεταξύ άλλων:
«Οι πολίτες που ψήφισαν για την εκλογή προέδρου στο ΚΙΝ.ΑΛΛ., αποτελούν κάτι λιγότερο από το 5% του εκλογικού σώματος. Πρόκειται δηλαδή για έναν στους 20 και είναι σχεδόν αδύνατον να προσεγγιστούν σε μια δημοσκόπηση ευρύτερου κοινού.»
Ο κ. Νικολακόπουλος προσέθεσε: «Οι εταιρείες γνώριζαν ότι για μια εσωκομματική διαδικασία, δεν ήταν καθόλου εύκολο να γίνει δημοσκόπηση. Αν και προσπάθησαν να αποφύγουν αυτό το παιχνίδι, υπέκυψαν στην πίεση των μέσων ενημέρωσης. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο η δημοσκόπηση, αλλά η κατάχρηση των δημοσκοπήσεων. Έγιναν πάνω από 15 δημοσκοπήσεις που είχαν προβλέψει προβάδισμα του Ανδρέα Λοβέρδου, γεγονός που δεν ήταν δυνατό να προκύψει από καμία έρευνα.»
Επισήμανε δε: «Για να βρεθεί η πρόθεση σε ένα 5% του κόσμου, θα έπρεπε να διενεργηθούν 20.000 ερωτηματολόγια. Στην προσπάθειά τους να αποφύγουν αυτό το τεράστιο κόστος, διενήργησαν έρευνες των 1.500 έως και 4.000 ερωτηματολογίων. Πόσους ψηφοφόρους θα βρεις και πώς θα μπορέσεις πάνω σε αυτούς να κάνεις μία ασφαλή πρόγνωση;»
Εν ολίγοις, δημοσκοπικές εταιρίες και ΜΜΕ παρουσίασαν έρευνες που ήταν εξαρχής έωλες μεθοδολογικά.
Στις επισημάνσεις του κ. Νικολακόπουλου για το μέγεθος του δείγματος, θα μπορούσε να προστεθεί ‘η ανομοιογενής κατανομή των συσχετισμών δύναμης μεταξύ Αττικής και Περιφέρειας, δημιουργεί επιπρόσθετες δυσκολίες.
Η χειραγώγηση
Το μείζον πολιτικό ζήτημα που προκύπτει, δεν αφορά μόνο την κομματική αντιπαράθεση, αλλά την ίδια την ίδια τη δημοκρατία. Όταν τα ΜΜΕ κατακλύζονται από δημοσκοπήσεις οι οποίες εξαρχής έχουν μεθοδολογικό πρόβλημα, γίνεται αντιληπτό ότι ο στόχος δεν είναι η ανάλυση της πραγματικότητας και η ενημέρωση του κοινού, αλλά η δημιουργία εντυπώσεων και η χειραγώγηση του πολιτικού φρονήματος.
Η μετατροπή των δημοσκοπήσεων από εργαλεία επιστημονικής ανάλυσης σε μέσα χειραγώγησης δεν επιφέρει μόνο βαρύτατο πλήγμα στην αξιοπιστία των δημοσκοπικών εταιριών και των ΜΜΕ. Το πιο επικίνδυνο είναι ότι μπορεί να επηρεάσει τις πολιτικές εξελίξεις κατά καταφανώς αντιδεοντολογικό και ουσιωδώς αντιδημοκρατικό τρόπο. Στην περίπτωση του ΚΙΝΑΛ (όπως και παλιότερα με το δημοψήφισμα), ο συσχετισμός ήταν τόσο καθαρός που δεν μπορούσε να καθοριστεί από στρατηγήματα. Τι θα γινόταν όμως αν είχαμε μια αμφίρροπη εκλογική αναμέτρηση η οποία θα μπορούσε να κριθεί στις λεπτομέρειες των εντυπώσεων;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου