Μέσα στους επόμενους δύο μήνες τα δύο βασικά κόμματα της αντιπολίτευσης (με βάση τα αποτελέσματα των τελευταίων εκλογών) θα έχουν εκλέξει νέα ηγεσία. Το ΠΑΣΟΚ αυτή την Κυριακή θα προκρίνει το δίδυμο εκ των έξι υποψηφίων που θα διεκδικήσει την προεδρία του κόμματος την επόμενη Κυριακή 13/10. Οι αντίστοιχες ημερομηνίες για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι 24 Νοεμβρίου και 1 Δεκεμβρίου, αν υποθέσουμε ότι στην Κουμουνδούρου... θα φτάσουν ομαλά μέχρι τις κάλπες, πράγμα καθόλου βέβαιο.
》Το εντυπωσιακό με αυτές τις εκλογικές αναμετρήσεις δεν είναι μόνο ότι ξαναγίνονται τόσο σύντομα. Το ΠΑΣΟΚ σε λιγότερο από τρία χρόνια πάει εκ νέου σε κάλπες για να ξεκαθαριστεί το τοπίο μετά τη μετεκλογική αμφισβήτηση του Νίκου Ανδρουλάκη. Ο ΣΥΡΙΖΑ επανεξέλεξε τον Αλέξη Τσίπρα το 2022 από τη βάση, πέρυσι εξέλεξε τον Στέφανο Κασσελάκη, φέτος ξανά εκλογές μετά την αμφισβήτηση και την εκδίωξη του προέδρου από τα κομματικά όργανα. Σε δουλειά να βρισκόμαστε δηλαδή, την ώρα που και τα δύο κόμματα μαζί ιδρώνουν για να φτάσουν το ποσοστό της κυβερνώσας Ν.Δ.
》Το πραγματικά εντυπωσιακό και για πολλούς προβληματικό είναι το ποιοι τελικά θα καθορίσουν την ηγεσία των κομμάτων. Μιλάμε δηλαδή για τη λεγόμενη εκλογή από τη βάση, ένα μοντέλο που εισήγαγε στην Ελλάδα ο Γιώργος Παπανδρέου στο ΠΑΣΟΚ προ 20ετίας και τελικά ακολούθησαν με καθυστέρηση η Ν.Δ. (από το 2009) και ο ΣΥΡΙΖΑ (από το 2022). Ακόμη και οι δημοσκοπήσεις περί των εσωκομματικών είναι εξαιρετικά επισφαλείς, δεδομένου του απροσδιόριστου του εκλογικού σώματος. Στο ΠΑΣΟΚ με τρία ευρώ πας και γράφεσαι ως μέλος ή φίλος και ψηφίζεις ποιος θα ηγείται ενός κόμματος, με το οποίο μπορεί και να μην έχει καμία ουσιαστική σχέση. Στον ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να γραφτείς μέλος, αλλά οι διαφορές είναι αμελητέες. Ούτε οι ίδιοι οι υποψήφιοι πρόεδροι δεν ξέρουν ποιο θα είναι το εκλογικό σώμα, ειδικά οι «ξενιστές» από άλλα κόμματα, που θα έρθουν στις κάλπες.
Ο Παύλος Πολάκης, πέρα από τα γνωστά ζητήματα με το ύφος του, προτείνει μεταξύ άλλων να τεθούν υπό δημόσιο έλεγχο μια συστημική τράπεζα, η ΔΕΗ και τα ΕΛΠΕ. Είτε συμφωνεί κανείς είτε διαφωνεί, είναι συγκεκριμένες προτάσεις πολιτικής. Δεν ακούμε και πολλές…
》Προκύπτει λοιπόν το ερώτημα: Είναι μια γιορτή συμμετοχικής δημοκρατίας ή μια διαδικασία που κάνει τα κόμματα ακόμη πιο αρχηγικά με μέλη μιας χρήσης που απλά ψηφίζουν έναν αρχηγό; Τα επιχειρήματα υπέρ της εκλογής από τη βάση είναι γνωστά: Σε μια εποχή που τα κόμματα έχουν απαξιωθεί, η διαδικασία αυτή τα κάνει να ανοίγονται στην κοινωνία και να προκαλούν τη μαζική συμμετοχή σε μια εκλογή, μαζί με όλη την κινητοποίηση που αυτή συνεπάγεται προεκλογικά. Προκαλούνται συζητήσεις εντός και εκτός κόμματος, διευρύνεται η απήχησή τους και δημιουργούν πολιτικά γεγονότα αντί για μια κλειστή διαδικασία που θα αφορούσε μερικές εκατοντάδες μέλη π.χ. σε ένα συνέδριο.
》Στον αντίποδα υπάρχουν και αντεπιχειρήματα, όπως η τάση του ΣΥΡΙΖΑ που αποχώρησε πέρυσι για τη Νέα Αριστερά, η οποία ακόμη και σήμερα μιλάει για τα «μέλη του δίευρου», τα οποία εμφανίζονται από το πουθενά και καθορίζουν τις κομματικές εξελίξεις, χωρίς καμία περαιτέρω συμμετοχή στα κομματικά δρώμενα. Ομως, χωρίς εκλογή από τη βάση, το πιθανότερο είναι πως η Ντόρα Μπακογιάννη θα είχε εκλεγεί πρόεδρος της Ν.Δ. το 2009 αντί του Αντώνη Σαμαρά, ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης το 2016 αντί του Κυριάκου Μητσοτάκη που τον ψήφισαν μαζικά και πολίτες εκτός Ν.Δ., ενώ και η Εφη Αχτσιόγλου θα είχε εκλεγεί στον ΣΥΡΙΖΑ το 2023 αντί του Στέφανου Κασσελάκη. Και κατ’ επέκταση η πολιτική, αλλά και η γενικότερη ιστορία της χώρας την τελευταία 15ετία θα ήταν πιθανόν διαφορετική.
》Στο μεταξύ, φέτος προέκυψε πρώτη φορά εκπεφρασμένη και εφαρμοσμένη διάσταση μεταξύ της βάσης των μελών (που ψήφισε πέρυσι Κασσελάκη) και των (επίσης εκλεγμένων) μελών της Κεντρικής Επιτροπής που αποφάσισαν να διώξουν τον Κασσελάκη. Και αν το συνέδριο αποφασίσει κόντρα στην Κεντρική Επιτροπή; Ή αν δεν αμφισβητήσει την απόφαση, αλλά σε λίγες εβδομάδες την ακυρώσει εμπράκτως το σώμα των μελών που θα ψηφίσει στις κάλπες; Ποιος μπορεί να πει με σαφήνεια και επάρκεια ποια δημοκρατική νομιμοποίηση είναι μεγαλύτερη από κάποια άλλη; Και πόσο σεβασμό στη γνώμη των μελών δίνουν όσο προαναγγέλλουν ότι, αν δεν εκλεγεί αυτός που υποστηρίζουν, θα σηκωθούν και θα φύγουν από το κόμμα; Δύσκολα ερωτήματα με δύσκολες απαντήσεις. Και το χειρότερο: χωρίς να συγκινείται η εκλογική πελατεία.
》Το εντυπωσιακό με αυτές τις εκλογικές αναμετρήσεις δεν είναι μόνο ότι ξαναγίνονται τόσο σύντομα. Το ΠΑΣΟΚ σε λιγότερο από τρία χρόνια πάει εκ νέου σε κάλπες για να ξεκαθαριστεί το τοπίο μετά τη μετεκλογική αμφισβήτηση του Νίκου Ανδρουλάκη. Ο ΣΥΡΙΖΑ επανεξέλεξε τον Αλέξη Τσίπρα το 2022 από τη βάση, πέρυσι εξέλεξε τον Στέφανο Κασσελάκη, φέτος ξανά εκλογές μετά την αμφισβήτηση και την εκδίωξη του προέδρου από τα κομματικά όργανα. Σε δουλειά να βρισκόμαστε δηλαδή, την ώρα που και τα δύο κόμματα μαζί ιδρώνουν για να φτάσουν το ποσοστό της κυβερνώσας Ν.Δ.
》Το πραγματικά εντυπωσιακό και για πολλούς προβληματικό είναι το ποιοι τελικά θα καθορίσουν την ηγεσία των κομμάτων. Μιλάμε δηλαδή για τη λεγόμενη εκλογή από τη βάση, ένα μοντέλο που εισήγαγε στην Ελλάδα ο Γιώργος Παπανδρέου στο ΠΑΣΟΚ προ 20ετίας και τελικά ακολούθησαν με καθυστέρηση η Ν.Δ. (από το 2009) και ο ΣΥΡΙΖΑ (από το 2022). Ακόμη και οι δημοσκοπήσεις περί των εσωκομματικών είναι εξαιρετικά επισφαλείς, δεδομένου του απροσδιόριστου του εκλογικού σώματος. Στο ΠΑΣΟΚ με τρία ευρώ πας και γράφεσαι ως μέλος ή φίλος και ψηφίζεις ποιος θα ηγείται ενός κόμματος, με το οποίο μπορεί και να μην έχει καμία ουσιαστική σχέση. Στον ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να γραφτείς μέλος, αλλά οι διαφορές είναι αμελητέες. Ούτε οι ίδιοι οι υποψήφιοι πρόεδροι δεν ξέρουν ποιο θα είναι το εκλογικό σώμα, ειδικά οι «ξενιστές» από άλλα κόμματα, που θα έρθουν στις κάλπες.
Ο Παύλος Πολάκης, πέρα από τα γνωστά ζητήματα με το ύφος του, προτείνει μεταξύ άλλων να τεθούν υπό δημόσιο έλεγχο μια συστημική τράπεζα, η ΔΕΗ και τα ΕΛΠΕ. Είτε συμφωνεί κανείς είτε διαφωνεί, είναι συγκεκριμένες προτάσεις πολιτικής. Δεν ακούμε και πολλές…
》Προκύπτει λοιπόν το ερώτημα: Είναι μια γιορτή συμμετοχικής δημοκρατίας ή μια διαδικασία που κάνει τα κόμματα ακόμη πιο αρχηγικά με μέλη μιας χρήσης που απλά ψηφίζουν έναν αρχηγό; Τα επιχειρήματα υπέρ της εκλογής από τη βάση είναι γνωστά: Σε μια εποχή που τα κόμματα έχουν απαξιωθεί, η διαδικασία αυτή τα κάνει να ανοίγονται στην κοινωνία και να προκαλούν τη μαζική συμμετοχή σε μια εκλογή, μαζί με όλη την κινητοποίηση που αυτή συνεπάγεται προεκλογικά. Προκαλούνται συζητήσεις εντός και εκτός κόμματος, διευρύνεται η απήχησή τους και δημιουργούν πολιτικά γεγονότα αντί για μια κλειστή διαδικασία που θα αφορούσε μερικές εκατοντάδες μέλη π.χ. σε ένα συνέδριο.
》Στον αντίποδα υπάρχουν και αντεπιχειρήματα, όπως η τάση του ΣΥΡΙΖΑ που αποχώρησε πέρυσι για τη Νέα Αριστερά, η οποία ακόμη και σήμερα μιλάει για τα «μέλη του δίευρου», τα οποία εμφανίζονται από το πουθενά και καθορίζουν τις κομματικές εξελίξεις, χωρίς καμία περαιτέρω συμμετοχή στα κομματικά δρώμενα. Ομως, χωρίς εκλογή από τη βάση, το πιθανότερο είναι πως η Ντόρα Μπακογιάννη θα είχε εκλεγεί πρόεδρος της Ν.Δ. το 2009 αντί του Αντώνη Σαμαρά, ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης το 2016 αντί του Κυριάκου Μητσοτάκη που τον ψήφισαν μαζικά και πολίτες εκτός Ν.Δ., ενώ και η Εφη Αχτσιόγλου θα είχε εκλεγεί στον ΣΥΡΙΖΑ το 2023 αντί του Στέφανου Κασσελάκη. Και κατ’ επέκταση η πολιτική, αλλά και η γενικότερη ιστορία της χώρας την τελευταία 15ετία θα ήταν πιθανόν διαφορετική.
》Στο μεταξύ, φέτος προέκυψε πρώτη φορά εκπεφρασμένη και εφαρμοσμένη διάσταση μεταξύ της βάσης των μελών (που ψήφισε πέρυσι Κασσελάκη) και των (επίσης εκλεγμένων) μελών της Κεντρικής Επιτροπής που αποφάσισαν να διώξουν τον Κασσελάκη. Και αν το συνέδριο αποφασίσει κόντρα στην Κεντρική Επιτροπή; Ή αν δεν αμφισβητήσει την απόφαση, αλλά σε λίγες εβδομάδες την ακυρώσει εμπράκτως το σώμα των μελών που θα ψηφίσει στις κάλπες; Ποιος μπορεί να πει με σαφήνεια και επάρκεια ποια δημοκρατική νομιμοποίηση είναι μεγαλύτερη από κάποια άλλη; Και πόσο σεβασμό στη γνώμη των μελών δίνουν όσο προαναγγέλλουν ότι, αν δεν εκλεγεί αυτός που υποστηρίζουν, θα σηκωθούν και θα φύγουν από το κόμμα; Δύσκολα ερωτήματα με δύσκολες απαντήσεις. Και το χειρότερο: χωρίς να συγκινείται η εκλογική πελατεία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου