Alberto Casillas, ο λαϊκός ήρωας

 

"Ο καταστηματάρχης του εστιατορίου ‘Prado’ που προστάτεψε τους διαδηλωτές στην Μαδρίτη. Την επόμενη, ο κόσμος πέρασε ξανά από το εστιατόριο για να τον ευχαριστήσει…!"

Είμαι ο 36ος στη λίστα!

Γράφει ο Χρήστος Μιχαηλίδης

Πως θα μπορούσε ναταν αλλιώς; Τα σκουπίδια μας δεν έχουμε ακόμα καταφέρει να διαχειριστούμε σωστά, γιατί να τα καταφέρουμε στην διαχείριση της διαφθοράς μας; Ανοιχτές χωματερές, κι από δω, κι από κει. Δυσοσμία, που μάθαμε να ανεχόμαστε.
Και να λοιπόν, που δημοσιεύονται τώρα και ονόματα. Αυτά που θέλει ο κόσμος. To αίμα που λαχταρά ο όχλος. Το πλήθος, που δεν είναι καθαρό, αλλά απαιτεί την κάθαρση των άλλων, των.........πιο ισχυρών, για να καλύψει και την δική του βρωμιά, ή την δική του ενοχή. Διαβάστε μόνο τα σχόλια κάτω από τις λίστες που δημοσιεύονται στη ζούγκλα της ενημέρωσης και θα καταλάβετε τι εννοώ.
Δεν του αρκεί, του πλήθους, ο πρώτος «ληστής» που ρίχνεται στην αρένα με τα λιοντάρια. Δεν του φτάνει ούτε και ο 35ος – τόσους, τουλάχιστον, μέτρησα στην black-list που υποτίθεται διέρρευσε από το ΣΔΟΕ, που και αυτό το Σώμα είναι κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση της σάπιας, ανεπαρκούς, και δύσοσμης σημερινής Ελλάδας. Ο μαινόμενος θεατής, απαιτεί να μπει στη λίστα και ο «χι πολιτικός». Τι έγινε, λέει, ο «χι»; Γιατί λείπει αυτός από την λίστα; Ποιός τον καλύπτει; Που βρήκε τα λεφτά και σπούδασε την κόρη του στα ακριβότερα πανεπιστήμια της Αγγλίας; Ωρύεται...
Ωραία! Και που ξέρει ότι η κόρη του «χί» σπούδασε όντως εκεί; Και με ποια κρίση (αφού η κρίση απαιτεί σκέψη, που απαιτεί μυαλό), αξιολογεί «τα ακριβότερα πανεπιστήμια»; Που ξέρει ο λυσσασμένος μπλογκερ αν το Κίνγκς Κόλετζ είναι ακριβότερο από το Μπρίστολ ή το Κεντ από το Εδιμβούργο;

Ξέρω τι θα λέτε τώρα. «Δεν περιμέναμε κάτι διαφορετικό από σένα, δημοσιογραφίσκε, που τους καλύπτατε όλους αυτούς τόσα χρόνια». Πιθανώς μάλιστα, να απορείτε πως δεν είμαι και εγώ στην λίστα.
ΟΚ. Σας λέω, λοιπόν, πως είμαι! Κάποιος πολίτης, μαθαίνοντας (συνήθως από… τρίτο και τέταρτο χέρι) που μένω και πόσα τετραγωνικά είναι το σπίτι μου, έχοντας πληροφορηθεί (μάλλον από… δέκατο χέρι) τι αυτοκίνητο διαθέτω και πόσο αυτό κοστίζει και έχοντας μεταφράσει, προφανώς, την σιωπή μου τόσο καιρό ως απόδειξη ενοχής, πήρε ένα τηλέφωνο τον ΣΔΟΕ ή έστειλε ένα ανώνυμο ραπόρτο, «για ψάξτε τον κι αυτόν», και έτσι μπήκε το όνομά μου στη λίστα. Είμαι, λοιπόν, ο ύποπτος αρ.36!
Κι αν θέλετε ακόμα, αφαιρέστε από την ιστορία το «κάρφωμα» από τον ανώνυμο πολίτη. Πείτε ότι όντως υπάρχουν στοιχεία για μένα που δικαιολογούν την διενέργεια έρευνας. Κι ακόμα, ότι ο πρότερος βίος μου, τέτοιος που εκ πρώτης όψεως να μην δικαιολογεί το δηλωθέν εισόδημά μου, συνηγορεί προς αυτό.
Τι γίνεται, λοιπόν, από εδώ και πέρα;
Συνέχιση της ανεξάρτητης έρευνας, με ταχείς ρυθμούς και, εφ όσον προκύψουν αρκετά στοιχεία, άμεση απαγγελία κατηγορίας.
Και μέχρι τότε;
Αν μιλάμε για πολιτισμένες χώρες, τίποτα. Κατηγορείσαι για όποιο αδίκημα, αλλά είσαι αθώος μέχρι να αποδειχθεί η ενοχή σου. Έτσι πρέπει να σε αντιμετωπίζουν όλοι, πρωτίστως τα μέσα ενημέρωσης που υποτίθεται ότι, και σε ορισμένες περιστάσεις είναι η «φωνή του λαού».
Του λαού που, ευτυχώς, εδώ και μια-δυο δεκαετίες, έχει αποκτήσει μέσω των κοινωνικών δικτύων την πραγματικά δική του φωνή. Που σημαίνει ότι είναι μια φωνή που δεν ελέγχεται, που δεν καθοδηγείται, που δεν εξυπηρετεί συμφέροντα, που… χίλια δυο άλλα τέτοια, ωραία πράγματα.
Ταυτόχρονα, όμως, είναι μία φωνή που μπορεί να ακούγεται ως άποψη, ως γνώμη, αλλά όχι ως φωνή ειδικού, ακόμα και αν αυτοί οι «ειδικοί» (ας πούμε οι πλείστοι εκ των δημοσιογράφων) δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους – και ο βασικός λόγος, σας διαβεβαιώ, δεν είναι επειδή είναι διαπλεκόμενοι, αλλά επειδή δεν είναι ούτε ικανοί, ούτε ειδικοί, κι ας πιστεύουν ότι είναι και τα δύο.
Η αλήθεια είναι πως το νομικό και πολιτικό μας σύστημα δεν καθησυχάζει τον πολίτη ότι δύναται να αποδώσει αυτό που ονομάζουμε «δίκαιον». Οι υποθέσεις που αναβάλλονται συνεχώς, μέχρι να παραγραφούν. Οι υποθέσεις που δικάζονται με έναν τρόπο που κρατάει κρυμμένη την αλήθεια αντί να την αποκαλύπτει. Οι παραβάτες που δεν έχουν ενοχληθεί ποτέ από καμία έρευνα. Όλα αυτά, στην λειψή Ελλάδα που ζούμε (και που, όμως, έχει βολέψει πάρα πολλούς από εμάς), έχουν φέρει τον κόσμο στη σημερινή οργίλη κατάστασή του, που πολλές φορές είναι εντελώς εκτός ελέγχου.
Η οικονομική κρίση επιτείνει αυτήν την οργή. Το «γιατί να πληρώνω μόνο εγώ, και να μην πληρώσουν αυτοί που τα έφαγαν;», είναι καθημερινή επωδός. Θέλουμε τιμωρία, εδώ και τώρα. Για εγκλήματα που πιστεύουμε ότι έγιναν, αλλά που χρειάζονται αποδείξεις (δεν γίνεται αλλιώς) για να τα πιστοποιήσουμε και να τα τιμωρήσουμε. Η ενοχοποίηση έστω ενός ανθρώπου που το όνομά του είναι στη λίστα των 35, και που δεν έχει διαπράξει αυτό που πιστεύουμε όλοι, είναι μεγαλύτερο έγκλημα από εκείνο που θα θέλαμε να είχε για αυτόν αποδειχθεί. Ο άδικος στιγματισμός είναι ισόβια καταδίκη!
Νομίζω πως ο μόνος δρόμος για να καθαριστεί το βρώμικο τοπίο, είναι να κατευθύνουμε την απαίτησή μας όχι στο «να πάνε αμέσως στη φυλακή όλοι οι πολιτικοί που έκλεψαν δημόσιο χρήμα», αλλά στο να αποδοθεί πραγματική Δικαιοσύνη δίχως χρονοτριβή, από ικανούς, έντιμους, δίκαιους και αποφασισμένους λειτουργούς, εδώ και τώρα.
Αυτή η πραγματική Δικαιοσύνη, δεν μπορεί να απεικονίζεται στο πρόσωπο μιας ΣΔΟΕ που θα μοιάζει και θα συμπεριφέρεται ως ερασιτέχνης Ράμπο του κακού καιρού, ούτε και σε εκείνο μιας ενημέρωσης (έντυπης και ηλεκτρονικής) που θα βασίζεται σε διαρροές, κραυγές και ψιθύρους.
Είναι εύκολο να κλείσεις «μια λίστα» στη φυλακή. Τόσο εύκολο όσο να μαζέψεις 35 κλέφτες στην Αρχαία Ρώμη και να τους ρίξεις στην αρένα με τα λιοντάρια. «Κλέφτες» τους ονόμασε ο όχλος. «Κλέφτες» τους πιστοποίησε το δικαστήριο που άγεται και φέρεται από τον όχλο.
Το δύσκολο είναι να φτιάξουμε εξαρχής ένα καινούργιο, υγιές Δικαστήριο. Ή μάλλον, να βγάλουμε από τον αναπνευστήρα το παλιό!...

kafeneio-gr.blogspot.gr

Deutsche Bank: Πόσο πιθανή είναι η επιστροφή στον Κανόνα του Χρυσού;

“Το ενδεχόμενο επιστροφής στον Κανόνα του Χρυσού, στο μέλλον, αποτελεί συνηθισμένο θέμα συζήτησης στην αγορά χρυσού. Το γεγονός αυτό από μόνο του εξηγεί πολλά για την αλλαγή..

στη συμπεριφορά των επενδυτών, πολλοί από τους οποίους θα χλεύαζαν μία αντίστοιχη συζήτηση πριν από πέντε χρόνια”.

Αυτά σημειώνει σε πρόσφατη έκθεσή του ο αναλυτής της Deutsche Bank, Daniel Brebner, προσθέτοντας πως αυτό «ίσως επίσης αποτελεί ένδειξη της απόγνωσης των επενδυτών, στην αναζήτηση επενδύσεων οι οποίες μπορούν να “θωρακίσουν” την περιουσία τους μακροπρόθεσμα».

Αν επανερχόταν... στο θρόνο του ο χρυσός και γινόταν το βασικό μέσο συναλλαγών, θα άλλαζε τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται οι κυβερνήσεις τα οικονομικά τους – κάτι που για πολλούς είναι καλό, δεδομένων των αποτελεσμάτων που είχαν οι μέχρι σήμερα χειρισμοί, σχολιάζει ο Brebner.

Προσθέτοντας ωστόσο ότι, παρ’ όλα αυτά, η εφαρμογή του Κανόνα του Χρυσού θα περιόριζε την ικανότητα μίας κυβέρνησης να επηρεάσει την προσφορά χρήματος στην οικονομία. Όπως εξηγεί, «η προσφορά χρήματος θα στηριζόταν πλήρως στον όγκο των αποθεμάτων χρυσού που διαθέτει μία χώρα και θα αναπτυσσόταν ανάλογα με το εμπορικό ισοζύγιο και την εγχώρια παραγωγή χρυσού (εξαρτώμενη από τα εγχώρια κοιτάσματα και από το αν αυτά τα κοιτάσματα αποτελούν στην ουσία δημόσια περιουσία -κάτι που εξετάζεται)».

 

Γιατί μπορεί να λειτουργήσει

 

Μεταξύ άλλων, ο αναλυτής της Deutsche Bank σημειώνει: «Πολλοί οικονομολόγοι ανατριχιάζουν στην ιδέα επιστροφής στον Κανόνα του Χρυσού. Αυτό είναι λογικό δεδομένης της σχολής στην οποία ανήκουν οι περισσότεροι: την Κεϋνσιανή ή παράγωγά της. Ο Κέυνς θεωρούσε την ευέλικτη νομισματική πολιτική ένα σημαντικό εργαλείο για την βελτιστοποίηση της οικονομίας. Ο χρυσός φαινομενικά αφαιρεί αυτή την ευελιξία – με αποτέλεσμα ο ίδιος ο Κέυνς να τον ονομάζει “βαρβαρικό απομεινάρι”. Στην πραγματικότητα, συμφωνούμε ότι κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων περιόδων ακραίων οικονομικών ανισορροπιών, όπως η Μεγάλη Ύφεση, ίσως απαιτείται μεγάλη νομισματική ευελιξία.

Οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν ότι το μεγάλο πρόβλημα με τον χρυσό είναι διττό: 1) η προσφορά είναι ανεπαρκής και 2) η αύξηση της προσφοράς είναι ανεπαρκής.

Το πρώτο επιχείρημα είναι ψευδές. Ο όγκος του χρυσού δεν είναι σημαντικός. Αντιθέτως το επίπεδο στο οποίο τιμολογείται ο χρυσός είναι σημαντικό. Ένα μηδενικό μπορεί πολύ εύκολα να αλλάξει την αξία ενός λογαριασμού. Παρομοίως, μπορεί να προστεθεί στην αξία μίας ουγγιάς χρυσού. Στην ουσία οι απόλυτες τιμές δεν μετράνε. Όπως έχουμε ξαναπεί, ο χρυσός διαιρείται επ΄ άπειρον. Έχει σημασία ότι ένα τραπεζογραμμάτιο “αντιστοιχεί” σε ένα γραμμάριο ή σε ένα κιλό χρυσού; Θεωρητικά, δεν θα έπρεπε να μας νοιάζει.

Το δεύτερο επιχείρημα, πέραν του ότι είναι εσφαλμένο, δείχνει κάποια έλλειψη ταπεινότητας. Για να επιτευχθεί ουσιαστική σταθερότητα των τιμών μέσα σε μια αναπτυσσόμενη οικονομία θα πρέπει να αυξάνεται παράλληλα και η προσφορά χρήματος. Το κρίσιμο ερώτημα είναι με τι ρυθμό. Ο ρυθμός είναι σημαντικός, αν αυξάνεται πολύ γρήγορα τότε έχουμε πληθωρισμό, αν αυξάνεται πολύ αργά αποπληθωρισμό (υποθέτοντας ότι η κυκλοφοριακή ταχύτητα χρήματος είναι σταθερή και στις δύο περιπτώσεις)».

Σύμφωνα με τον Brebner, υπάρχουν δύο σημαντικά στοιχεία που είναι απαραίτητα για να επιτευχθεί ένας ικανός ρυθμός ανάπτυξης της προσφοράς χρήματος.

 

Πρώτον: Αύξηση πληθυσμού – καθώς μεταβάλλεται ο αριθμός όσων χρησιμοποιούν χρήμα, είναι απαραίτητη η προσαρμογή της προσφοράς χρήματος για να αποφευχθούν στρεβλώσεις στην τιμολόγηση που αυτό προκαλεί.

Δεύτερον: Παραγωγικότητα χωρίς μόχλευση – μία εκτίμηση της αύξησης της κατά κεφαλήν παραγωγικότητας (ή της δημιουργίας αξίας) που βιώνει μία κοινωνία με το χρόνο – χωρίς τη συνεισφορά της πιστωτικής ανάπτυξης.

 

Αρχίζουμε χρησιμοποιώντας γενικούς δείκτες για την οικονομική δραστηριότητα. Υπάρχουν αρκετοί δείκτες, όπως το ΑΕΠ και στοιχεία για το εμπόριο. Η δυσκολία ωστόσο, είναι να εντοπιστεί και να εξαιρεθεί ο αντίκτυπος της σημαντικής πιστωτικής επέκτασης σε αυτά τα στοιχεία για να καταλήξουμε στην πραγματική, χωρίς υποβοήθεια, ανάπτυξη για μία συγκεκριμένη οικονομία. Για παράδειγμα, τα τελευταία 32 χρόνια το ΑΕΠ των ΗΠΑ, σε πραγματικούς όρους, διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο στο 2,7% (σύνθετος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης). Σε αυτή τη βάση, η μέση ανάπτυξη του αμερικανικού ΑΕΠ, μετά την πληθυσμιακή προσαρμογή, βρίσκεται περί το 1,6%.

«Από αυτό τον ρυθμό, ποια ήταν η συνεισφορά του χρέους στην ανάπτυξη; Αν υποθέσουμε, για την απλοποίηση των στοιχείων, ότι οι πιστώσεις συνεισέφεραν περίπου 0,5% ετησίως, τότε καταλήγουμε σε αύξηση 1,1% κατά μέσο όρο το χρόνο, σε παραγωγικότητα στις ΗΠΑ. Γι΄ αυτό το λόγο πιστεύουμε ότι η ταπεινότητα είναι αναγκαία – υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις που υποδεικνύουν ότι οι εντυπωσιακοί ρυθμοί ανάπτυξης και η αύξηση της παραγωγικότητας που σημειώθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες δέχτηκαν προσωρινά ώθηση από την ανάληψη πρωτοφανών επιπέδων χρέους, σε παγκόσμιο επίπεδο. Ίσως τελικά δεν είμαστε τόσο ιδιοφυείς όσο νομίζουμε» σημειώνει ο Brebner.

Και συνεχίζει λέγοντας ότι «σε αυτό το πλαίσιο, εκτιμούμε ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να μεγαλώσουν τη νομισματική τους βάση μόλις κατά 2,2% περίπου. Οι μακροπρόθεσμες τάσεις αύξησης της προσφοράς χρυσού δείχνουν “σύνθετο ρυθμό ανάπτυξης” της τάξης του 1,6%. Ενώ ο ρυθμός αυτός είναι κοντά στο αναγκαίο 2,2% που χρειάζεται για να αποφευχθούν οι αποπληθωριστικές πιέσεις, συνεχίζει να αποτελεί παράγοντα ανησυχίας για όσους βλέπουν τον χρυσό ως ένα βιώσιμο εναλλακτικό νόμισμα. Εντούτοις, αυτό δεν πρέπει να “ακυρώσει” τον χρυσό ως προτιμώμενο μέσο συναλλαγών για όσο οι συνθήκες αύξησης του όγκου παραμένουν δυσμενείς, η ακριβή αξία συνεχίζει να καθορίζεται από την κυβέρνηση – στην πραγματικότητα οι περιοδικές προσαρμογές στην αποτίμηση του χρυσού θα μπορούσαν να αποτελέσουν μία εναλλακτική. Συνεπώς, ένας μικρός ρυθμός αύξησης του όγκου χρυσού θα μπορούσε να αντισταθμιστεί από μία μικρή ανατίμηση του ίδιου του μετάλλου, με αποτέλεσμα να αποτρέπονται οι αποπληθωριστικές πιέσεις σε μία οικονομία».

Όπως λέει ο αναλυτής της DB, το πρόβλημα με την ανωτέρω λύση για την εμφανή υπερβολική έλλειψη χρυσού είναι ότι επαναφέρει αυτούς που καθορίζουν τη νομισματική πολιτική σε μία θέση από την οποία είναι πιθανό να αξιολογήσουν λανθασμένα το χρήμα με αποτέλεσμα να είναι πιθανές κεφαλαιακές στρεβλώσεις.

«Είναι κάτι που οι “λεπτολόγοι” της αγοράς μάλλον δεν θα καταλάβουν, αλλά ίσως κάνουν πιο “εύπεπτη” την μετάβαση στον χρυσό για όσους έχουν συνηθίσει στην ευελιξία που προσφέρει ένα συμβατικό νόμισμα» αναφέρει χαρακτηριστικά.

 

Γιατί να μην λειτουργήσει

 

«Ενώ ο κανόνας του χρυσού θα μπορούσε να λειτουργήσει, παραμένουμε επιφυλακτικοί για το ότι θα τεθεί στο τραπέζι η εφαρμογή του (λόγω της σοβαρής χρηματοπιστωτικής κρίσης, η οποία ίσως συνοδεύεται από υψηλής μεταβλητότητας πληθωρισμό)» αναφέρει ο Brebner, προσθέτοντας ότι «σε μεγάλο βαθμό αποδίδουμε τις λίγες πιθανότητες εφαρμογής του στην κουλτούρα. Η παγκόσμια οικονομία, τον τελευταίο αιώνα, εξελίχθηκε σε ένα καθετοποιημένο σύστημα που βασίζεται στις κυβερνήσεις, το οποίο “οδηγείται” από την κοινή λογική».

Όπως εξηγεί, «η αυτοεξάρτηση και ο ατομικισμός της ελεύθερης αγοράς έμεινε στην άκρη προς χάριν ενός καταναλωτισμού της “νέας εποχής”. Πολιτισμικά, αυτό αντιπροσωπεύει για εμάς μία πανίσχυρη δύναμη, μία δύναμη που ελαχιστοποιεί τις δημιουργικές επιλογές/ λύσεις για τα οικονομικά αδιέξοδα. Σε αυτό το πλαίσιο επιφυλασσόμαστε να προβλέψουμε μία τόσο ριζοσπαστική λύση για τις νομισματικές ανισορροπίες».

Πηγή: www.capital.gr

To παράδειγμα ηθικής των θεσμικών ληστών!

sibilla-gr-sibilla.blogspot.gr

ΖΗΤΕΙΤΑΙ -επειγόντως- ΕΛΠΙΣ!

Γράφει ο Μαγια

Είναι αδίστακτοι. Δεν ορρωδούν προ ουδενός. Αφαιρούν από τον λαό τα στοιχειωδώς απαραίτητα για την επιβίωση.

Ερμαια των ορέξεων των πιστωτών η χώρα, που μέσω των εγχώριων εντολοδόχων, χρεώνουν ασύστολα τον ελληνικό λαό και υφαρπάζουν την περιουσία, τον ιδρώτα του, την στοιχειώδη αξιοπρέπειά του, για να πάρουμε παράταση, που θα εξυπηρετήσει τα σχέδια και τις δουλειές του πολιτικού συστήματος και των νταβατζήδων.

Η νέα καταιγίδα των μέτρων σαρώνει τα πάντα, δεν αφήνει τίποτα όρθιο!

Αναζητούνται λέξεις για να περιγράψουν τη μοχθηρία της Τριανδρίας των πολιτικών

Ανδρεικέλων σε βάρος του λαού και της χώρας.

Υποσχέθηκαν «επαναδιαπραγμάτευση» και «κανένα νέο μέτρο σε βάρος μισθωτών και συνταξιούχων», εξαπατώντας έναν στους δυο ψηφοφόρους, που προσήλθαν στις κάλπες και προωθούν τα πιο διεστραμμένα μέτρα, που θα εντείνουν το μαρτύριο μέχρι την τελική εξόντωση.

Θα μας φάνε όλες τις σάρκες, στην κυριολεξία. Θα σταματήσουν μόνο όταν συναντήσουν αντίσταση. Όταν οι πολίτες βρουν τη δύναμη να αποτοξινωθούν από την τρομοκρατία των καθεστωτικών ΜΜΕ και αρχίσουν να μιλάνε με τους γύρω τους για τι μέλλει γενέσθαι.

ΖΗΤΕΙΤΑΙ -επειγόντως- ΕΛΠΙΣ!

 Η αξιωματική αντιπολίτευση και εν δυνάμει κυβέρνηση, ο ΣΥΡΙΖΑ, δείχνει να μη μπορεί να διαχειρισθεί τη «βίαιη ωρίμανσή του». Δυσκολεύεται να μετατραπεί σε μια φερέγγυα, με ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά, εναλλακτική πολιτική δύναμη, η οποία να εγγυηθεί, μέσα από ένα διαφορετικό δρόμο την αντιμετώπιση της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης.

 Προς το παρόν το κόμ­μα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν είναι έτοιμο να αναλάβει πρωτο­βουλίες για να επιταχύνει τις πολιτικές εξελίξεις, αλλά κινείται στη λογική του «ώριμου φρούτου».

 Το επόμενο διάστημα θα κριθούν όλα για την τύχη της χώρας μας. Η λαϊκή έκρηξη είναι θέμα χρόνου και ο φόβος για την ανεξέλεγκτη διάστασή της είναι πλέον ορατός.

Αναρτήθηκε από τον/την olympiada

στις 30 Σεπτεμβρίου 2012

Σημειώσεις ενός πορνόγερου

Τσαρλς Μπουκόβσκι: Σημειώσεις ενός πορνόγερου

Mετάφραση: Τέος Ρόμβος

 

Έχει ο καιρός γυρίσματα…

Την μετάφραση του βιβλίου του Χανκ (Μπουκόβσκι) την έκανα το 1978, την γύρισα σε μερικούς μικρούς εκδότες κι αφού διάβαζαν για λίγο, κουνούσαν το κεφάλι κι έλεγαν: Ααπαπαπαπά!». Θυμάμαι έναν αναρχικό εκδότη που μου είχε πει: «Ρε συ, Τέο, δεν είναι τώρα εποχή για τέτοια βιβλία, ο κόσμος ζητάει...

Μπακούνιν…!»

Κανά δυο χρόνους αργότερα ήρθαν στο σπίτι μου δυο νέοι άνθρωποι, φιλαράκια, που τους είχε μπει στο μυαλό να γίνουν εκδότες και με συμβουλεύτηκαν για αμερικάνικη λογοτεχνία και συγγραφείς και γω τους πρότεινα την μετάφραση του «πορνόγερου» και το “Fuck You” μια ανθολογία αμερικάνικης αντεργκράουντ ποίησης. Οι Σημειώσεις ήταν το πρώτο βιβλίο που εξέδωσαν το 1980 και ο Χανκ είχε μεγάλη αποδοχή από το ελληνικό κοινό κι έγινε μεγάλη εκδοτική επιτυχία. Οι νεόκοποι εκδότες έγιναν με το πρώτο τους βιβλίο αναφορά και ο αναρχικός εκδότης που προέλεγα άρχισε να μου ζητάει επίμονα μεταφράσεις του μεγάλου Χανκ αλλά και beat συγγραφέων για τους οποίους λίγο καιρό πριν δεν ήθελε να ακούσει, λέγοντας: «Ρε Τέο, τούτη η εποχή μοιάζει να είναι γι’ αυτά τα βιβλία και τέτοιους συγγραφείς!».

Και ο αναρχικός εκδότης και μαζί σχεδόν σύσσωμη όλη η αγορά του βιβλίου υπερπήδησαν έναν ολόκληρο αιώνα χωρίς να σκοντάψουν κάπου και να σπάσουν τα μούτρα τους…

That’s all folks!

Τέος Ρόμβος, Σύρος
Μπορείτε να διαβάσετε το βιβλίο ή και να το κατεβάσετε σε μορφή pdf εδώ
"romvos"

Fabrizio De Andrè 'Disamistade...'

...η μουσική προσέγγιση στο φαινόμενο της βεντέτας, την εχθρότητα και την αντιπαλότητα που την διακρίνει από τον Fabrizio De Andrè.

ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ ΗΜΕΡΑΣ: Γκουρμέ Ανθρωποφάγοι

Όταν τα παλιότερα χρόνια υπέφερε κανείς, υπέφερε κατά μόνας αλλά τον βοηθούσε και ο όποιος περίγυρος.  Σήμερα η δυστυχία κι η εξαθλίωση έχουν ενσωματωθεί στην κοινωνία του θεάματος. Είμαστε σε ζωντανή σύνδεση με τη δυστυχία του άλλου, μα ελάχιστα (;) μπορούμε να τον βοηθήσουμε.
Ο σινιέ όρος «ανθρωπιστικές τραγωδίες» είναι άλλωστε  το ακαδημαϊκό προκάλυμμα της επέλασης του «πολιτισμένου κόσμου» που τοκίζει τις δυστυχίες. Η ελεημοσύνη έρχεται να σπαράξει και το τελευταίο χιλιοστό αξιοπρέπειας. Χωρίς αξιοπρέπεια δεν μπορεί κάποιος να βγει απ’ την δική του τραγωδία και να ορθοποδήσει. Θα παραμένει πάντα υποχείριο του…ελεήμονα  που αυτάρεσκα σκουπίζει το χνώτο της ζητιανιάς απ’ τον καθρέφτη της καλοζωίας του.
Η εξουσία υπογραμμίζει την ανωτερότητά της με την ελεημοσύνη. Η ελεημοσύνη είναι ο βρυχηθμός του τέρατος που για να χορτάσει, κατασπαράζει την ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης. Η ελεημοσύνη ξεθωριάζει το πιο ελεύθερο πνεύμα. Ο ελεήμων δέχεται την κατωτερότητα των πλασμάτων που ελεεί. Ο φτωχός είναι το απολίθωμα στο βαρέλι του πλούτου. Η ελεημοσύνη είναι ένα ελάχιστο ποσοστό υπεραξίας που ισοφαρίζει την ευθύνη και την ενοχή. Ο φτωχός είναι φτωχός γιατί είναι αβέβαιος και φοβισμένος. Είναι αποτέλεσμα επιδρομής.
Η λέξη «ανάπτυξη» (ξεφτισμένο κυβερνητικό σύνθημα) έχει μια θολούρα και μια υποκρισία. Προοδεύει η κυρίαρχη τάξη εξαθλιώνοντας την κατώτερη. Διαχειρίζεται τους όρους εξαθλίωσης κάθε πλάσματος που την υπηρετεί. Κλεμμένη εργασία, κυνική καταστολή, αποβλάκωση. Πλήθη συρρέουν για να χαθούν στην ανώνυμη πλήξη μιας εργάσιμης μέρας που οδηγεί στην εκκλησία, στην ψηφιακή τηλεόραση ή στη Χρυσή Αυγή. Ο θεός και το εμπόρευμα πάνε χέρι – χέρι μετατρέποντας το λαό σε ανήμπορη αγέλη.
Ο εργαζόμενος δούλεψε, υπερσυσσώρευσε και τώρα δεν μπορεί να χαρεί τον πλούτο που έχτισε με τα χέρια και το μυαλό του. Τον πλούτο που απορρόφησε την ύπαρξή του για να μορφοποιηθεί. Ο πλούτος τώρα δεν τους χρειάζεται όλους. Κάποιους θα τους ρίξει στον Καιάδα της ανεργίας. Κάποιους θα τους κρατάει στον προθάλαμο της μιζέριας και της εξαθλίωσης. Κάποιους θα τους καλλιεργεί ως γενίτσαρους στο θερμοκήπιο της ελεημοσύνης.
Η αυτοκράτειρα του πλούτου απ’ τη μια χαϊδεύει το παιδικό μάγουλο κι απ’ την άλλη του κλέβει το ένα νεφρό. Περήφανοι εκλεπτυσμένοι υπερπατριώτες κόβουν κορδέλες στα μαγαζιά ελεημοσύνης. Παντοπωλεία, φαρμακεία, ιατρεία για φτωχούς. Οι φτωχοί και οι άλλοι. Οι φτωχοί εδώ, στο παραπέτασμα που έφτιαξαν οι άλλοι για να τους κρύβουν. Οι άλλοι που διαχειρίζονται τον πλούτο και τα αγαθά του θεού βρίσκονται αλλού, σε άλλα σχολεία, σε άλλα ιατρεία, σε άλλα μαγαζιά.
Η φτώχεια λειτουργεί ως επιδημία. Σαν να επρόκειτο για φυσικό φαινόμενο. Και το εμβόλιό της είναι η ελεημοσύνη. Κανένας δεν την προκαλεί. Έρχεται ξαφνικά. Θεϊκά αυθόρμητη και θεϊκά επιτηδευμένη. Η φτώχεια δεν έχει υπεύθυνους, άρα για τη φτώχεια τους ευθύνονται αποκλειστικά και μόνο οι φτωχοί που είναι φτωχοί και δεν είναι πλούσιοι. Κανένα δικαστήριο της λεγόμενης δημοκρατίας δεν θα δικάσει κάποιον που οδήγησε κάποιον άλλο στη φτώχεια. Τα δικαστήρια της δημοκρατίας δεν δικάζουν τον εκμεταλλευτή. Η δημοκρατία μας έχει προστάτιδα την υπεραξία.
Στη δημοκρατία μας μπορείς να μιλάς ελεύθερα, να σκέπτεσαι ελεύθερα, να ψηφίζεις ελεύθερα. Στην δημοκρατία μας όλες οι απόψεις είναι σεβαστές. Μα η εφαρμοσμένη άποψη είναι μία και μοναδική. Η εφαρμοσμένη ελευθερία επίσης. Είναι η άποψη και η ελευθερία που σου δίνει το δικαίωμα να ζεις μόνο όταν υπερασπίζεσαι το αξίωμα της εκμετάλλευσης που οδηγεί στο θεώρημα της δυστυχίας. Μόνο όταν αποδέχεσαι τον εκμεταλλευτή ως κυρίαρχο πάνω στη φύση και τους ανθρώπους. Όταν γράφεις ύμνους γι’ αυτόν, όταν είσαι αυλικός του, όταν τον γλείφεις. Όταν τού κάνεις χάρες σαν υποτακτικός σκύλος. Τότε ναι, είσαι ελεύθερος, ηδονίζεσαι με την λέξη ελευθερία και επιδίδεσαι σε παιάνες και στιχουργήματα.
Η ελευθερία γίνεται κάτι μεταφυσικό για τα σχολικά εγχειρίδια και τις υπερπατριωτικές επάλξεις. Δεν έχει σημασία που δεν έχεις σπίτι. Είσαι ελεύθερος όμως. Δεν έχει σημασία που δεν έχεις φάρμακα. Έχεις ελευθερία όμως. Δεν έχει σημασία που δεν έχεις εργασία, μέλλον. Έχεις ελευθερία. Δεν έχει σημασία που ζεις με τα σκουπίδια. Έχεις ελευθερία. Κάτσε στ’ αυγά σου λοιπόν αφού έχεις ελευθερία. Μούτζωνε με την ψυχή σου. Γκρίνιαζε, αγανάκτησε. Έχεις ελευθερία. Ένα πράγμα όμως δεν έχεις, ζωή.
Γιατί τη ζωή σου τη ρουφάνε οι βδέλλες και σου πετάνε στα μούτρα μια σταλιά ελεημοσύνης κι ένα γενόσημο ζωής. Γιατί η ανάπηρη ελευθερία που σου προσφέρουν είναι μια σακατεμένη ζωή.

www.intellectum.org

Ο φιλεργατικός βιομήχανος και ο ευαίσθητος εφοπλιστής

Ο ΣΕΒ σε υπόμνημά του στις 26/9/2012 προς το υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, ξεκαθαρίζει ότι δεν ενδιαφέρει ιδιαίτερα τους βιομήχανους η μείωση του μισθολογικού κόστους.
Τον Μάιο του 2012 ο ΣΕΒ είχε ζητήσει και πάλι την κατάργηση του νόμου που προβλέπει τη μείωση των κατώτατων μισθών κατά 22%, καθώς και την επαναφορά της μετενέργειας των συλλογικών συμβάσεων στους έξι μήνες.
Εν ολίγοις, πιο φιλεργατικός Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών δεν πρέπει να υπάρχει πουθενά στον κόσμο. Μέχρι και κουμουνιστές, τους λες. Βέβαια, αυτό που δεν έχω καταλάβει ακόμη είναι για ποιο λόγο οι επιχειρηματίες και οι βιομήχανοι δεν αγνοούν τον νόμο για να στηρίξουν τους εργαζόμενούς τους δίνοντάς τους μεγαλύτερους μισθούς. Ποιος θα τους τιμωρήσει και γιατί;...
Είναι κι άλλα πολλά που δεν έχω καταλάβει. Για παράδειγμα, δεν καταλαβαίνω γιατί ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών δηλώνει ότι είναι άχρηστο το μέτρο της μείωσης του μισθολογικού κόστους κι ότι απεχθάνονται τις ρυθμίσεις για μειώσεις μισθών των εργαζομένων τους, ενώ την ίδια ώρα όχι μόνο μειώνουν τους μισθούς κάτω από τα όρια που προβλέπει ο νόμος, αλλά εκμεταλλεύονται όλες τις ρυθμίσεις που τους ευνοούν στις απολύσεις, έχουν όμηρους τους εργαζόμενούς τους καθώς κάνουν να τους πληρώσουν 6 και 7 μήνες και τους βάζουν να υπογράφουν ότι πληρώνονται κανονικά κι ότι έχουν λάβει τα επιδόματα αδείας τους, ενώ δεν έχουν πληρώσει τίποτα;
Μήπως τελικά δεν είναι τόσο φιλεργατικός ο ΣΕΒ; Μήπως τελικά παίζει καλά το επικοινωνιακό παιχνίδι του καλού μπάτσου, από τη στιγμή που στις αποδεδειγμένα κρυφές συνομιλίες του με τους εκπροσώπους της τρόικας έχει εξασφαλίσει ότι θα εφαρμοστούν όλα τα αιτήματά του για ισοπέδωση μισθών και εργασιακών δικαιωμάτων;
Μα ναι! Ο ΣΕΒ, αφού ξεμπέρδεψε με το μισθολογικό κόστος, τώρα δηλώνει ότι δεν αρκεί μόνο αυτή η … «διευκόλυνση» για να πέσουν οι τιμές των προϊόντων που παράγει! Θέλει κι άλλες διευκολύνσεις. Ζητά να μην πληρώνει φόρους για το ρεύμα και το μαζούτ που καταναλώνει. Ζητά να μην πληρώνει φόρους γενικά. Ζητά να του επιστρέφεται αμέσως ο ΦΠΑ ενώ κάθε μέρα σκάνε ονόματα επιχειρηματιών που εμπλέκονται σε φοροδιαφυγή εκατομμυρίων ευρώ.
Λέει επίσης ο ΣΕΒ ότι δε μπορεί να μειώσει τις τιμές στα προϊόντα του, λόγω: «της αύξηση του κόστους πρώτων υλών, οι περισσότερες από τις οποίες είναι εισαγόμενες, του χαμηλού επιπέδου των βασικών υποδομών (όπως π.χ. των υποδομών φόρτωσης στο λιμάνι του Βόλου), του πολύ υψηλού κόστους των μεταφορών, το οποίο μόλις πρόσφατα έχει μειωθεί, του διπλασιασμού του κόστους δανεισμού το τελευταίο έτος».
Εν ολίγοις, άρμεγε και κούρευε. Ασυναρτησίες. Οι βιομήχανοι κατηγορούν τους τραπεζίτες για το ότι δεν πέφτουν οι τιμές στα προϊόντα. Κι εμείς κοιτάμε! Είμαστε άξιοι της μοίρας μας; Ναι, είμαστε! Σε κανένα καθεστώς δεν αρκούν μόνο οι πρόθυμοι κυβερνήτες και οι καλοί συνεργάτες. Για να αντέξει ένα καθεστώς χρειάζεται κι έναν υπάκουο λαό. Αυτό είμαστε! Ο τέλειος συνδυασμός: Πρόθυμη εξουσία και υπάκουος λαός.
Μας γελοιοποιούν, μας εκβιάζουν, μας κρατούν όμηρους με αντάλλαγμα την αύξηση των κερδών τους κι εμείς… σιωπή του φόβου! Δισεκατομμύρια κερδών που παράγονται από έναν εξαθλιωμένο λαό βγαίνουν στις τράπεζες του εξωτερικού. Κι εμείς καρτερικά υπομένουμε. Τι; Ένας να μου πει: Τι περιμένουμε; Εγώ! Ας μου απαντήσω εγώ. Τι περιμένω; Ποιον περιμένω να με σώσει; Ούτε στον καθρέφτη δε μπορώ να ξυριστώ, επειδή με φτύνω. Μα τόσο ξεφτιλισμένος είμαι πια; Τόσο δειλός και ανίκανος; Ναι, είμαι. Δεν υπάρχει άλλη απάντηση. Μέχρι να βρω το κουράγιο για να κάνω το σωστό, θα είμαι ένα τίποτα.

Υγ: Όσο για τον ευαίσθητο εφοπλιστή του τίτλου στο κείμενο, αναφέρομαι σε αυτή την είδηση και στο συμπέρασμά της ότι πριν αυτοκτονήσει ο εφοπλιστής κατέστρεψε κόβοντας σε λωρίδες 500.000 ευρώ «σε ένδειξη αποστροφής του υλισμού και του χρήματος». Ρε δε γαμιόμαστε λέω εγώ; Με τόσους τριγύρω να πεινάνε και να ψάχνουν για το νοίκι ή το φαΐ τους, ο άλλος έδειξε την αποστροφή του στον υλισμό καταστρέφοντας τόσα όσα θα έφταναν για να βοηθηθούν 500 άνεργοι; Μωρέ δεν ξαναγαμιόμαστε, ξαναλέω εγώ;

ΚΑΡΤΕΣΙΟΣ

Γράμμα από το Βέλγιο

Γεια σου Πιτσιρίκο, σου γράφω από το Βέλγιο και συγκεκριμένα από τις Βρυξέλλες .Φοιτητής είμαι εδώ άλλα προτιμώ να μη προσδιορίζομαι έτσι. Τη Δεύτερα 25/9 είχαμε μαζευτεί στα γραφεία της ελληνικής κοινότητας στις Βρυξέλλες. Εδώ στις Βρυξέλλες βρίσκεται μία τεράστια περιοχή όπου ζούμε πάρα πολλοί ξένοι. Δε θα ακούσεις πότε ένα ντόπιο να το λέει γκέτο. Εδώ που λες, έχουμε άλλους νόμους από το υπόλοιπο Βέλγιο. Στο κέντρο της περιοχής είναι το αστυνομικό τμήμα. Κάθε δουλειά που έχουμε να κάνουμε τη διεκπεραιώνουμε δια μέσου αυτού του τμήματος. Για να σου δώσω να καταλάβεις, αν η περιοχή εδώ ήταν φυλακή, το τμήμα θα ήταν το διοικητήριο. Κάπου διάβασα ότι το βελγικό κεφάλαιο θέλει να υπάρχει αυτή η κατάσταση για να βρίσκεται σε μόνιμη βάση ένα (ανακυκλώμενο)10% του εργατικού δυναμικού της χώρας σε καθεστώς στρατιωτικοποιημένης εργασίας.

Η κοινότητα για μας είναι μία ανάσα μέσα στη πραγματικότητα που ζούμε. Έχουμε μια δανειστική βιβλιοθήκη με βιβλία που έχουμε φέρει ένα- ένα από την Ελλάδα και λειτουργούν κάποιες ομάδες όπως παραδοσιακών χορών.

Όπως κουβεντιάζαμε ακούστηκε ένας συνεχόμενος θόρυβος. Ήταν γύρω στους 30 πανύψηλους Βέλγους, με ξυρισμένα κεφάλια και μαύρα μπλουζάκια. Σηκωθήκαμε για να είμαστε σε επιφυλακή. Δυο από τους Βέλγους ήρθαν μέσα και μας ζήτησαν τα χαρτιά μας ,στα Βελγικά πάντα. Εγώ βρισκόμουν πίσω γιατί δε ξέρω να λέω πάρα κάποιες μεμονωμένες λέξεις στα Βελγικά. Για αυτό όταν θα αναγκαστώ να τις πω αυτές τις ρημάδες τις λέξεις σε κάποιον αστυνομικό (που ενώ ξέρω περίφημα αγγλικά)απαιτεί ο τσόγλανος να του μιλήσω στη γλώσσα του το κάνω λέγοντας τις μέσα από τα δόντια μου, χαμηλόφωνα όπως μιλάν τα ελληνικά οι πακιστανοί στη χώρα μας Πιτσιρίκο.

Δύο άλλοι από αυτούς εξερράγησαν και άρχισαν να ουρλιάζουν για να κλείσει ο χώρος. Φεύγοντας και ενώ εμείς ήμασταν μέσα έσπασαν τα τζάμια μας. Είχαμε κολλήσει στον απέναντι τοίχο μη μιλώντας. Νομίζω ότι για κάποιες στιγμές είχα κλείσει και τα μάτια μου.

Το επόμενο βράδυ είχαμε πει να μαζευτούμε πάλι στα γραφεία με το φόβο ότι θα ξαναρχόντουσαν. Δυστυχώς ήμασταν μόνο δέκα. Και αν εμείς δεν ήμασταν εκεί για να μείνει ανοιχτή η κοινότητα δε θα ήτανε κανένας. Ήρθαν καμιά 80 skins. Προλάβαμε και καλέσαμε τους μπάτσους οι οποίοι περιέργως ήρθαν ,ώσπου εμείς παρουσία τους καταφέραμε και βγήκαμε έξω .

Κατά τις 2 το βράδυ οι φασίστες ξαναγύρισαν και ισοπέδωσαν τα γραφεία μας, δεν άφησαν τίποτα που να μη το σπάσουν κανένα βιβλίο που να μην το ξεσκίσουν. Συνέχισαν σπάζοντας 2 ελληνικά σουβλατζίδικα που βρισκόταν λίγα μέτρα πιο κάτω στον ίδιο δρόμο. Την επομένη μέρα ήταν έξω από το λύκειο τη περιοχής και κυνήγησαν κάτι έλληνακια ,15 χρόνων, ευτυχώς κατάφεραν και τη γλίτωσαν. Ήμασταν τυχεροί πάντως που δε χτύπησε κανένας μας αυτή τη φόρα.

Το βράδυ της Τέταρτης κάποιοι δικοί μας έκαναν μήνυση σε κάποιους από τους φασίστες. Για να καταλάβεις Πιτσιρίκο τι σημαίνει αυτό εδώ που ζούμε είναι άπαξ και καταφέρει και πάρει η μήνυση το δρόμο της, ότι θα περπατάς περιμένοντας αντίποινα.

Έξω από το τμήμα είχαν συγκεντρωθεί πάλι φασίστες και γιούχαραν τη δικηγόρο μας. Μικροκαμωμένη αυτή για Βελγίδα άλλα με φοβερό τσαγανό που είχε τη δύναμη να πηγαίνει συνέχεια εκεί μέσα περνώντας ανάμεσα σε αυτά τα μοσχάρια. Φεύγοντας της πέταξαν αυγά και τη έβριζαν χυδαία από ότι μου παν οι δικοί μου που καταλάβαιναν, με τους μπάτσους να ναι απλά θεατές.

Πιτσιρίκο αυτή είναι η καθημερινότητα μας. Και φαντάζομαι θα ‘χεις καταλάβει ήδη ότι τα περιστατικά αυτά είναι μυθοπλασία, είναι «διασκευή» των γεγονότων που έγιναν στην Αθήνα αυτή τη Δευτέρα ,αυτή τη Τρίτη αυτή τη Τέταρτη.

Με αρρωσταίνει όμως που η πλειοψηφία των κάτοικων της χώρας δε άκουσε πότε για αυτά τα γεγονότα, τα όποια βέβαια φαντάζουν μικρά μπροστά στα δεκάδες μαχαιρώματα και στις δεκάδες δολοφονίες που έχουν γίνει μόνο από το 2000 και μετά.

Δε θα ξεχάσω ένα βράδυ πέρσι το Φλεβάρη που είχα βγει για μία μπίρα. Γύρισα και άνοιξα το pc για να δω καμιά είδηση όπου έπεσα πάνω στο έξης «Φτιάχνονται τάγματα πολιτοφυλακής» ,νομίζω στο Έθνος. Έτριψα τα μάτια μου και λέω δε γίνεται αυτό μήπως κοιμάμαι; Ήταν αργά και είχα ψιλοπιεί. Άνοιξα και άλλα άρθρα για αυτό ,το γκούγκλαρα και αδυνατούσα να το πιστέψω. Το άλλο πρωί που ξύπνησα, άνοιξα πάλι το pc και ήταν εκεί τα γαμημένα τα άρθρα. Δεν τα χε γεννήσει η φαντασία μου ήταν πέρα για πέρα αληθινά.

Και λίγους μήνες μετά έγιναν οι εκλογές, άνοιξαν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης κτλ…

 

ΥΓ. Για να τελειώσω την ιστορία που άρχισα πριν, τη Τετάρτη το βράδυ οι φασίστες είχαν και άλλη συγκέντρωση. Κατάφεραν όμως και μαζεύτηκαν εκατοντάδες ντόπιοι και ξένοι αντιφασίστες όπου έκαναν πορεία μέσα στο γκέτο και φυσικά οι φασίστες δεν εμφανίστηκαν. Κάθε πορεία αυτών των ανθρώπων είναι άλλη μια σελίδα ιστορίας. Όχι της ιστορίας των εξουσιαστών, άλλα των καταπιεζομένων. Κάθε πορεία αυτών των ανθρώπων, κάθε κατάληψη σε σχολειό, κάθε απεργία, κάθε συγκέντρωση στο μουσείο και άλλου είναι ελπίδα ότι δε χάθηκε τίποτα ακόμα. Ο πόλεμος έχει ξεκινήσει ανοιχτά πλέον. Ακήρυχτος μεν ακόμα, όπως τα τελευταία 40 χρόνια άλλα πόλεμος. Ας διαλέξουμε στρατόπεδο.

pitsirikos.net

 Κιαλό Αμαντού, Μετανάστες, Ρατσισμός

Ξαναφέρτε ΄πάλι το νόμο 4000

...άντε γυρίστε πίσω την Ελλάδα, στο '80, στο '70, στο '60, στο '50 φέτρε την και στο 1944 να ξεσηκωθούμε να σας φάμε λαμόγια γιατί τότε την γλυτώσατε. "Το δις εξαραρτείν ουκ ανδρός σοφού"

‘O καπιταλισμός πνέει τα λοίσθια’

…του Ιμάνιουελ Βαλερστάιν

Οκτώβριος 13, 2008

«Le capitalisme touche à sa fin»

© Le Monde

 

Λε Μοντ (LM): Ως ένας από τους υπογράφοντες το 2005 τη «διακήρυξη του Πόρτο Αλέγκρε» («12 προτάσεις για ένα διαφορετικό κόσμο», θεωρείστε από τους εμπνευστές του κινήματος κατά της παγκοσμιοποίησης. Ιδρύσατε και διευθύνατε το «κέντρο ΦερνάνΜπροντέλ(Fernand-Braudel)» για τη μελέτη της οικονομίας των ιστορικών συστημάτων και των πολιτισμών», στο Μπινγκχάμπτον, στην πολιτεία της Νέας Υόρκης. Πώς βλέπετε την τρέχουσα κρίση στο μακροσκοπικό πλαίσιο της ιστορίας του καπιταλισμού;

Ιμάνιουελ Βαλερστάιν (Immanuel Wallerstein, IW): O ΦερνάντΜπροντέλ (1902-1985) διέκρινε στην ανθρώπινη ιστορία το «μακρό» χρόνο, που καθορίζεται από τη διαδοχή διαφορετικών συστημάτων (τύπωνσχέσης του ανθρώπου με το φυσικό του περιβάλλον), απόσυντομότερους μακρούς συγκυριακούς «κύκλους», που πραγματοποιούνται στο εσωτερικό των φάσεων αυτών και που περιγράφονται από οικονομολόγους σαν τονΝικολάι Κοντράτιεφ (Nicolai Kondratiev) (1982-1930) ή τον Γιόζεφ Σουμπέτερ (Joseph Schumpeter) (1883-1950).

Είναι σαφές πως σήμερα βρισκόμαστε στη δεύτερη φάση ενός «κύκλου Κοντράτιεφ» που ξεκίνησε εδώ και τριάντα πέντε χρόνια, μετά από μία κάπως μακρύτερη πρώτη φάση του ιδίου κύματος, που διήρκεσε από το 1945 έως το 1975. Όλα αυτά συμβαίνουν στο πλαίσιο της ιστορίας του καπιταλιστικού συστήματος, που διαρκεί ήδη εδώ και 500 χρόνια.

Στην Α, φάση αυτού του κύκλου, το κέρδος παράγεται από την υλική παραγωγή, βιομηχανική ή άλλη· στη Β, φάση, προκειμένου να συνεχίσει να παράγει κέρδη, ο καπιταλισμός καταφεύγει στις χρηματοοικονομικές δραστηριότητες και την κερδοσκοπία.

Εδώ και πάνω από τριάντα χρόνια, τα κράτη, οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά ζούνε με δανεικά. Σήμερα βρισκόμαστε στο τέλος αυτής της Β, φάσης του «κύκλουΚοντράτιεφ», όπου η «εικονική» χρεοκοπία γίνεται πια πραγματική και οι «φούσκες» σκάνε, η μία μετά την άλλη: εταιρείες κλείνουν, η συγκέντρωση του κεφαλαίου αυξάνει, η ανεργία επεκτείνεται και η οικονομία γνωρίζει πραγματικό αποπληθωρισμό.

Σήμερα όμως, αυτός ο κύκλος συμπίπτει, πράγμα που επιβαρύνει κατά πολύ τις συνέπειές του, με μια φάση διαδοχής «μακρού χρόνου», μεταξύ συστημάτων. Αυτό που εννοώ είναι πως θεωρώ πως εδώ και τριάντα χρόνια έχουμε εισέρθει στην τελευταία φάση της ιστορίας του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος.

Αυτό που διαφοροποιεί ριζικά αυτή τη φάση από τουςπροηγούμενους, συγκυριακούς «κύκλους» είναι πως οκαπιταλισμός μοιάζει πια να μην μπορεί να λειτουργήσει «συστημικά», σύμφωνα με τη σημασία που έδινε στον όρο ο φυσικός και χημικός Ιλία Πριγκοζίν (IlyaPrigogine) (1917-2003): όποτε ένα σύστημα, βιολογικό, χημικό ή κοινωνικό, εκτρέπεται υπερβολικά συχνά και έντονα από την κατάσταση της σταθερότητάς του καιδυσχεραίνει να ξαναβρεί την ισορροπία του, αυτό που εντέλει συμβαίνει είναι η ριζική του αλλαγή.

Η κατάσταση γίνεται χαοτική, ανεξέλεγκτη για τις δυνάμεις που τη χαλιναγωγούσαν έως τότε· γινόμαστε μάρτυρες μιας διαπάλης που δεν αφορά πια τουςοπαδούς και τους αντιπάλους του συστήματος, αλλά όλους τους παράγοντες που διεκδικούν να διαμορφώσουν το διάδοχο του καταρρέοντος συστήματος.

Προσωπικά χρησιμοποιώ τον όρο «κρίση» για αυτού του τύπου τις περιόδους. Ε, λοιπόν, βρισκόμαστε σε κρίση! Ο καπιταλισμός πνέει τα λοίσθια.

LΜ: Και γιατί να μην πρόκειται για άλλη μία μεταλλαγή του καπιταλισμού; Στο κάτω-κάτω είδαμε ήδη τον εμποροκρατικό καπιταλισμό να μετεξελίσσεται σε βιομηχανικό καπιταλισμό και μετά σε χρηματοοικονομικό καπιταλισμό…

ΙW: O καπιταλισμός είναι παμφάγο αρπακτικό: κάθε στιγμή εφορμά στο κέρδος, όπου αυτό είναι προσφορότερο· δεν αρκείται σε μικρή, περιθωριακή κερδοφορία… Αντιθέτως, τείνει να μεγιστοποιεί τα περιθώρια κέρδους, διαμορφώνοντας μονοπώλια -πρόσφατα ακόμα,αυτό ακριβώς επιχείρησε να κάνει στις βιοτεχνολογίες ή στις τεχνολογίες πληροφόρησης και επικοινωνίας.

Θεωρώ όμως πως το σύστημα εξάντλησε τα όρια του να πραγματοποιεί πραγματικά σημαντική συσσώρευση. Από τη γέννησή του, στο δεύτερο μισό του 16ου αιώνα, ο καπιταλισμός τροφοδοτείται από τη διαφορά πλούτου μεταξύ ενός κέντρου, όπου συρρέουν τα κέρδη, και των περιφερειών (οι όροι δεν έχουν πάντα γεωγραφικό περιεχόμενο) που πτωχαίνουν όλο και περισσότερο.

Από την άποψη αυτή, η οικονομική ανάκαμψη της ανατολικής Ασίας, της Ινδίας, της λατινικής Αμερικής,συνιστά για την «πλανητική οικονομία» που παρήγαγε η δύση, μία αξεπέραστη πρόκληση. Η διαδικασία της συσσώρευσης δεν μπορεί πλέον να ελεγχθεί.

Οι τρεις καμπύλες κόστους, της εργασίας, των πρώτων υλών και των δασμών βρίσκονται επί δεκαετίες σε ανοδική τροχιά. Το μόνο που κατόρθωσε να πετύχει η σύντομη νεοφιλελεύθερη περίοδος, που τελειώνει οσονούπω, ήταν να κάμψει συγκυριακά την τάση αυτή:στα τέλη της δεκαετίας του 1990, τα κόστη αυτά ήταν δίχως άλλο χαμηλότερα σε σχέση με το 1970, αλλά πολύ υψηλότερα σε σχέση με το 1945.

Η αλήθεια είναι πως η τελευταία περίοδος πραγματικής συσσώρευσης (η περίφημη «ένδοξη τριακονταετία» δε θα μπορούσε ποτέ να γίνει πραγματικότητα αν το κράτος δεν ετίθετο στην υπηρεσία των δυνάμεων του κεφαλαίου. Αλλά κι αυτό ακόμα, έφτασε κάποτε στα όριά του!

LM: Αν δεχτούμε την ανάλυσή σας, υπάρχουν ιστορικά ανάλογα της περιόδου που ζούμε;

IW: Υπάρχουν πάμπολλα ιστορικά ανάλογα, όσο και αν αυτά παραβλέπονταν από τις ιστορικές αναπαραστάσεις που κληροδοτήσαμε από τα μέσα του 19ου αιώνα (συμπεριλαμβανομένου του μαρξισμού), που έδιναν έμφαση στη συνεχή, αδιατάρακτη και αναπόφευκτη πρόοδο. Προτιμώ τη θέση της δυνατής -αντί της νομοτελειακής- προόδου.

Είναι αλήθεια πως ο καπιταλισμός υπήρξε ένα αξιοθαύμαστο και εντυπωσιακό σύστημα, που παρήγαγε τον περισσότερο πλούτο και τη μεγαλύτερη αφθονία που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα. Δεν είναι δυνατό όμως από την άλλη να παραβλέψουμε τις πελώριες ζημιές που προκάλεσε, το δυσθεώρητο περιβαλλοντικό και κοινωνικό κόστος του.

Κατά τη γνώμη μου το ζητούμενο είναι ένα σύστημα που να επιτρέπει σε όσο το δυνατό περισσότερους ανθρώπους να ζουν έξυπνα και ορθολογικά.

Τούτου λεχθέντος, βλέπω πολλά κοινά μεταξύ της τρέχουσας κρίσης και της κατάρρευσης του ευρωπαϊκού φεουδαλικού συστήματος, τον αιώνα μεταξύ των μέσων του 15ου και του 16ου αιώνα, και της αντικατάστασής του από το καπιταλιστικό σύστημα.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, που συμπίπτει με τους θρησκευτικούς πολέμους, παρατηρούμε νακαταρρέει η δυνατότητα των βασιλέων, των φεουδαρχών και της ιεραρχίας να επιβάλλουν τη θέλησή τους στις πλούσιες αγροτικές κοινότητες και στις πόλεις. Εκεί είναι που, με τρόπο ψηλαφητό και δοκιμαστικό, αρχίζουν να εφαρμόζονται απροσδόκητες λύσεις, των οποίων η επιτυχία εντέλει θα αποκτήσει «συστημική» διάσταση και θα επεκταθεί σταδιακά, δημιουργώντας τον καπιταλισμό.

LM: Πόσο καιρό θα μπορούσε να διαρκέσει αυτή η μεταβατική περίοδος, και σε τι είδους σύστημα θα καταλήξει;

IW: Οι περίοδοι της υποτίμησης των αξιών, που χαρακτηρίζουν το τέλος των «φάσεων Β,» των «κύκλωνΚοντρατίεφ», διαρκούν εν γένει μεταξύ 2-5 έτη, πριν υπάρξουν οι προϋποθέσεις για την έναρξη μίας νέας «φάσης Α,» ενός επόμενου κύκλου, που σύμφωνα με τονΣουμπέτερ θα χαρακτηριστεί από την εμφάνιση κάποιου νέου τύπου κερδοφόρου παραγωγής ή τεχνολογίας.

Εφόσον όμως η τρέχουσα φάση συμπίπτει με μία κρίσησυστημική, αυτό που θα πρέπει να αναμένουμε μάλλον είναι μία περίοδος πολιτικού χάους, κατά τη διάρκεια του οποίου οι κυρίαρχοι παίκτες, οι διευθυντές των μεγάλων επιχειρήσεων και οι ηγέτες των δυτικών κρατώνθα χρησιμοποιήσουν όσα τεχνικά μέσα διαθέτουν προκειμένου να ξαναβρεί το σύστημα την ισορροπία του,πράγμα που κατά πάσα πιθανότητα δε θα καταφέρουν.

Οι πλέον εύστροφοι ανάμεσά τους έχουν ήδη κατανοήσει πως χρειάζονται κάτι ριζικά διαφορετικό. Εντωμεταξύ παρατηρούμε πως δραστηριοποιούνται ήδη πολυάριθμοι παράγοντες σε αναζήτηση καινοτόμων λύσεων, με άτακτο και ασυνείδητο τρόπο… Κανείς δεν ξέρει ακόμα τι θα προκύψει από αυτές τις δοκιμές.

Βιώνουμε μια περίοδο αρκετά σπάνια στην ιστορία, κατά τη διάρκεια της οποίας η αστάθεια και η ανικανότητα των ισχυρών επιτρέπουν στους πάντες να παρέμβουν.Υπάρχει ένα χρονικό «παράθυρο» όπου ο καθένας μας μπορεί να επηρεάσει το μέλλον, με την ατομική ή συλλογική του δράση. Καθώς όμως το μέλλον θα είναι τελικά το αποτέλεσμα των αμέτρητων αυτών παρεμβάσεων, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ποιο μοντέλο θα επικρατήσει.

Θα έχουμε στα σίγουρα σαφέστερη εικόνα σε μία δεκαετία· σε τριάντα-σαράντα χρόνια, το περίγραμμα του νέου συστήματος θα είναι πλέον ξεκάθαρο. Θεωρώ πως, έτσι όπως έχουν σήμερα τα πράγματα, είναι εξίσου πιθανό να έχουμε ένα σύστημα εκμετάλλευσης πολύ πιο ωμής -αλίμονο!- από την καπιταλιστική, ή και το αντίθετο, να κυριαρχήσει ένα πολύ πιο εξισωτικό και αναδιανεμητικό υπόδειγμα.

LM: Οι προηγούμενες φάσεις του καπιταλισμού συνοδεύτηκαν συχνά από μία μετατόπιση του «κέντρου βάρους» της παγκόσμιας οικονομίας, π.χ. από τη Μεσόγειο στην ευρωπαϊκή ακτή του Ατλαντικού, στη συνέχεια στην αμερικανική ακτή του… Πιστεύετε πως το επόμενο σύστημα θα έχει κέντρο την Κίνα;

IW: Η τρέχουσα κρίση σηματοδοτεί επίσης στα σίγουρα το κλείσιμο ενός πολιτικού «κύκλου», εκείνου της αμερικανικής ηγεμονίας, που επίσης ξεκίνησε τη δεκαετία του ,70. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα εξακολουθήσουν να είναι ένας ισχυρός διεθνής παράγων, αλλά δε θα ξαναβρούν ποτέ την ισχύ που είχαν έως πρόσφατα απέναντι στα υπόλοιπα κέντρα παγκόσμιας δύναμης, τη δυτική Ευρώπη, την Κίνα, τη Βραζιλία, την Ινδία... Αν σκεφτούμε με τους μακροπρόθεσμους όρους του Μπροντέλ, ένα νέο παγκόσμιο κέντρο ισχύος μπορεί να χρειαστεί άλλα πενήντα χρόνια πριν κάνει την εμφάνισή του. Προφανώς αγνοώ ποιο θα είναι αυτό.

Από εκεί και πέρα, δικαιούμαστε να αναμένουμε πως οι πολιτικές επιπτώσεις της κρίσης θα είναι πελώριες, στο βαθμό που οι επικυρίαρχοι του συστήματος θα αναζητούν «αποδιοπομπαίους τράγους» προκειμένου να ερμηνεύσουν την κατάρρευση της ηγεμονίας τους.

Θεωρώ πως οι μισοί Αμερικανοί δεν πρόκειται να αποδεχτούν ό,τι μέλλει να συμβεί. Οι εσωτερικές συγκρούσεις θα οξυνθούν στις Ηνωμένες Πολιτείες, που τη βλέπω να μεταβάλλεται στην πλέον ασταθή πολιτικά χώρα του κόσμου. Και μην ξεχνάτε πως εμείς οι Αμερικάνοι είμαστε πάνοπλοι…

 

Ο Immanuel Wallerstein είναι καθηγητής του πανεπιστημίου του «Γιέιλ»
Αναδημοσίευση από olympia.gr

Οι Έλληνες οι πιο δουλευταράδες στην Ευρώπη..με μισθούς πείνας

 Απασχόληση: Η τριμηνιαία επισκόπηση καταγράφει παρατεινόμενες αποκλίσεις μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά την αγορά εργασίας και την κοινωνία

Βρυξέλλες, 28 Σεπτεμβρίου 2012.

 

Η κατάσταση που επικρατεί στην ΕΕ όσον αφορά την απασχόληση και την κοινωνία παρέμεινε κρίσιμη κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2012: η ανεργία σημειώνει, γενικά, άνοδο, αλλά εμφανίζει σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των κρατών μελών, ενώ η οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών επιδεινώνεται και η παιδική φτώχεια αυξάνεται.

Η ΕΕ βρίσκεται ήδη σε ύφεση ή στο χείλος αυτής από τα τέλη του 2011, και το γενικό οικονομικό κλίμα βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων τριών ετών. Σ’ αυτό το πλαίσιο, οι προοπτικές εξεύρεσης εργασίας παραμένουν δυσοίωνες σε σύγκριση με τα έτη που προηγήθηκαν της κρίσης. Η Ελλάδα και η Αυστρία κατέγραψαν τον υψηλότερο αριθμό ωρών εργασίας που πραγματοποιήθηκαν από εργαζομένους πλήρους απασχόλησης κατά το πρώτο τρίμηνο του 2012, ενώ η Φινλανδία, η Ιταλία και η Ιρλανδία κατέγραψαν τον χαμηλότερο αριθμό. Αυτά είναι μερικά από τις κυριότερες διαπιστώσεις της τελευταίας τριμηνιαίας επισκόπησης της εργασιακής και κοινωνικής κατάστασης.

«Η εργασιακή και η κοινωνική κατάσταση στα κράτη μέλη παρουσιάζουν περισσότερες αποκλίσεις από ποτέ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα κράτη μέλη πρέπει να εφαρμόσουν επειγόντως τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2012που εκδόθηκαν τον περασμένο Ιούλιο και θα πρέπει να λάβουν τα μέτρα που παρουσιάζονται αδρομερώς στη δέσμη μέτρων για την απασχόληση της Επιτροπής», παρατήρησε ο ευρωπαίος επίτροπος αρμόδιος για την Απασχόληση, τις Κοινωνικές Υποθέσεις και την Κοινωνική Ένταξη László Andor. «Η σταθερή μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών και η αυξανόμενη παιδική φτώχεια αντικατοπτρίζουν την ύπαρξη μιας “πραγματικής κοινωνικής κρίσης έκτακτης ανάγκης” όπως την χαρακτήρισε ο πρόεδρος Barroso στη διάσκεψη για τις θέσεις εργασίας στην Ευρώπη και επισήμανε την ανάγκη να επισπευστούν οι κοινωνικές επενδύσεις σ’ ολόκληρη την Ευρώπη. Η Επιτροπή θα το εξετάσει αυτό το θέμα στην προσεχή δέσμη μέτρων για τις κοινωνικές επενδύσεις.»

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι ο αριθμός των ανέργων εξακολουθεί να σημειώνει άνοδο, φθάνοντας τα 25,3 άτομα, ένα ιστορικά υψηλό επίπεδο, που αντιπροσωπεύει άνοδο κατά 2,6 εκατομμύρια (+11,6%) σε σύγκριση με τον Μάρτιο του 2011. Το ποσοστό ανεργίας – 10,4% σε επίπεδο ΕΕ– αυξήθηκε σε 17 κράτη μέλη και οι αποκλίσεις διευρύνθηκαν εκ νέου μεταξύ των χωρών της ΕΕ με τις καλύτερες επιδόσεις, αφενός, και των «περιφερειακών» χωρών, αφετέρου. Διαπιστώνεται πλέον ένα πρωτοφανές χάσμα 20,6 ποσοστιαίων μονάδων μεταξύ του χαμηλότερου ποσοστού ανεργίας της ΕΕ (Αυστρία, με 4,5%) και του υψηλότερου (Ισπανία, με 25,1%). Ο αριθμός των μακροχρόνια ανέργων αυξήθηκε σε 15 κράτη μέλη από πέρσι, φθάνοντας τα 10,7 εκατομμύρια. Οι μακροχρόνια άνεργοι αντιστοιχούν πλέον στο 4,5% του ενεργού πληθυσμού (+0,4% κατά τη διάρκεια του έτους).

Δυσοίωνες οι προοπτικές για τους νέους

Η ανεργία των νέων έχει αυξηθεί δραματικά – 22,5% στην ΕΕ τον Ιούλιο – αν και δεν αυξήθηκε περαιτέρω κατά το δεύτερο τρίμηνο. Δώδεκα κράτη μέλη κατέγραψαν ποσοστά άνω του 25% και μόνο τρία παραμένουν κάτω από το 10%: η Αυστρία, η Γερμανία και οι Κάτω Χώρες.

Οι δυσοίωνες προοπτικές για τους νέους αντικατοπτρίζουν τους αυξανόμενους κινδύνους για μακροχρόνια ανεργία και παρατεταμένη έλλειψη επαγγελματικής δραστηριότητας (αεργία), όπως δείχνει η αύξηση του αριθμού των νέων που ούτε εργάζονται ούτε παρακολουθούν προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης. Η Επιτροπή αντιμετωπίζει με πράξεις την ανεργία των νέων και, αργότερα κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους, θα παρουσιάσει δύο πρωτοβουλίες: μια πρόταση σχετικά με εγγυήσεις για τους νέους, σύμφωνα με την οποία οι νέοι είτε θα βρίσκουν θέση εργασίας είτε θα παρακολουθούν συνεχή εκπαίδευση ή σειρά μαθημάτων κατάρτισης εντός τεσσάρων μηνών από την ολοκλήρωση της σχολικής φοίτησης, και μια πρόταση σχετικά με ένα πλαίσιο ποιότητας για περιόδους πρακτικής άσκησης.

Αναλυτικά αριθμητικά στοιχεία για το 2011 που δημοσιοποιήθηκαν πρόσφατα έριξαν περισσότερο φως στην ευρύτερη εικόνα της αγοράς εργασίας. Παράλληλα με τους ανέργους, υπήρχαν περίπου 8,6 εκατομμύρια υποαπασχολούμενοι εργαζόμενοι μερικού χρόνου – κατά κύριο λόγο, γυναίκες – και επιπλέον 10,9 εκατομμύρια άτομα βρίσκονταν σε μια γκρίζα ζώνη μεταξύ αεργίας και ανεργίας, όπως εκείνοι που έχουν εγκαταλείψει την αναζήτηση εργασίας.

Το εισόδημα των νοικοκυριών συρρικνώνεται

Μεταξύ 2009 και 2011 το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών μειώθηκε κατά δύο τρίτα στις χώρες της ΕΕ, με τη μεγαλύτερη μείωση να καταγράφεται στην Ελλάδα (15,7%), την Ιρλανδία (9%) και τη Λιθουανία, την Ισπανία, την Κύπρο και την Ουγγαρία (όλες άνω του 4%). Αυτή η εξέλιξη βρίσκεται σε ευθεία αντίθεση με την κατάσταση που επικρατεί στις Βόρειες Χώρες, τη Γερμανία, το Βέλγιο, τη Σλοβακία και τη Γαλλία, όπου τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας και οι πιο ελαστικές αγορές εργασίας έχουν επιτρέψει στα συνολικά εισοδήματα να συνεχίσουν την ανοδική τους πορεία κατά τη διάρκεια της κρίσης. Ωστόσο, η κρίση έχει πλήξει σημαντικά τμήματα του πληθυσμού και έχει προκαλέσει αύξηση της φτώχειας και σ’ αυτές τις χώρες. Χωρίς να αποτελεί έκπληξη, το ποσοστό του πληθυσμού της ΕΕ που αντιμετωπίζει χρηματοοικονομική δυσχέρεια παραμένει ιστορικά υψηλό. Οι πολίτες των χωρών που πλήττονται από τις πιο δραστικές μειώσεις του εισοδήματος είναι, κατά κανόνα, και εκείνες που σχηματίζουν, το πιθανότερο, αρνητική εικόνα για την κοινωνική τους κατάσταση, όπως φαίνεται από το Ευρωβαρόμετρο του 2012 για το κοινωνικό κλίμα.

Παιδική φτώχεια

Η παιδική φτώχεια αποτελεί πρόβλημα για όλο και περισσότερα νοικοκυριά, λόγω ανεπαρκών εσόδων από την εργασία των γονιών και ελλιπούς υποστήριξης των νοικοκυριών με παιδιά. Το ποσοστό των παιδιών που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο φτώχειας (μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις) κυμαίνεται από περίπου 10% στη Δανία και τη Φινλανδία έως άνω του 20% στην Ισπανία, την Ελλάδα, τη Βουλγαρία, την Πορτογαλία, την Ιταλία, τη Ρουμανία, τη Λετονία, την Πολωνία, τη Λιθουανία και το Λουξεμβούργο. Το μέγεθος και η αποτελεσματικότητα των επιδομάτων τέκνων παρουσιάζουν μεγάλες διακυμάνσεις σ’ ολόκληρη την ΕΕ. Η οικονομικά προσιτή παιδική μέριμνα είναι ένα πολύ σημαντικός παράγοντας που δίνει τη δυνατότητα στους γονείς, και ιδίως στις μητέρες, να εργάζονται.

Αποκλίσεις ως προς την ανάπτυξη

Από τα μεγαλύτερα κράτη μέλη, η μεγέθυνση της οικονομίας συνεχίστηκε στη Γερμανία, τη Γαλλία και την Πολωνία, ενώ η Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο κατέγραψαν περαιτέρω συρρίκνωση. Το δεύτερο τρίμηνο του 2012, η Ισπανία και η Πορτογαλία υπέστησαν ραγδαίες απώλειες στην οικονομική δραστηριότητα και την απασχόληση.

 exomatiakaivlepo.blogspot.com

Κόντρα στην ομίχλη

Απομεσήμερο Σαββάτου κι ο Δημήτρης, η Γιούλη κι εγώ στην θέση μας για επικοινωνία στην μπλογκόσφαιρα. Η αλήθεια να λέγεται, το κέφι μας δεν ήταν και στα up του μ' όλη αυτή την μαύρη ειδησεογραφία που καλούμαστε να διαχειριστούμε. Μέτρα, ποινές, φόβος, ανασφάλεια σκάνδαλα και μπόχα παντού. Ο ανθρώπινος πόνος, αίμα που έρρεε από φρεσκοσφαγμένο θρεφτάρι. Η κατήφεια, η πίκρα και η κατάθλιψη της εποχής παρούσες. Δύσκολο να τις αντέξεις όλες μαζί. Περιεργαζόμουν νωχελικά το όγδοο, ένα μουσικόportal, όταν το βλέμμα μου έπεσε πάνω σε μια συνέντευξη των αδελφών Κατσιμίχα για τα λαϊκά τραγούδια. Κόλλησα σε μια αφήγηση του Πάνου για ένα τραγούδι.

Έλεγε λοιπόν "... Κάποιο καλοκαίρι(αρχές της δεκαετίας του '80), ταξίδευα με πλοίο από Ανκόνα για Πάτρα. Είχα να δω την Ελλάδα σχεδόν δυόμισι χρόνια. Καθόμουν μόνος μου στο κατάστρωμα και κάπνιζα. Πού λεφτά για καμπίνα. Είχα κάνει μιάμιση μέρα ταξίδι με τρένο από Βερολίνο, ήμουν βουτηγμένος σε μαύρες σκέψεις και άυπνος σχεδόν δύο μέρες. Πλησιάζαμε στην Πάτρα, όταν ξαφνικά, δεν ξέρω αν ήταν κάποιο ραδιόφωνο ή κασέτα κάποιου από το πλήρωμα του πλοίου, άκουσα το τραγούδι. Το άκουγα για πρώτη φορά στη ζωή μου κι έτσι όπως ερχόταν από τα μεγάφωνα (κόρνες) του καταστρώματος, ελαφριά αλλοιωμένο από τον αέρα της ανοιχτής θάλασσας, κεραυνοβολήθηκα. Έπιασα μια καβάτζα κι έκλαιγα σαν μωρό παιδί. "Επτά νομά, σ' ένα δωμά". Το απόλυτο μπλουζ, το απόλυτο Ουσάκ, η απόλυτη ροκ γλώσσα, η σπαραχτική ερμηνεία του Γιώργου, ο μεγάλος Άκης Πάνου, η μοναξιά της ξενιτιάς, η νοσταλγία, τα βάσανά μου, όλα μαζί .Ένα βαρύ, απελπισμένο, μαύρο τραγούδι, που όμως με λύτρωσε, ίσως γιατί αυτό ακριβώς είναι το blues. Λάδι στις πληγές του αγγέλου".

Ασυναίσθητα μπήκα στο youtube. Έψαξα το τραγούδι του Άκη Πάνου "Χαροκόπου 1942-1953" με τον Λεωνίδα Βελή ερμηνευτή και το κλίκαρα. Οι πενιές του Άκη ξεχύθηκαν κι η μπάσα Καζαντζίδικη φωνή του Βελή κατέλαβαν την αίθουσα ολοκληρωτικά. Το είχα ακούσει δεκάδες φορές αλλά η αντίληψη της αίσθησης του Πάνου Κατσιμίχα με αιφνιδίασε. Πες το ψευδαίσθηση πες το τηλεπάθεια αλλά ταυτίστηκα απόλυτα. Οι άλλοι δεν μιλούσαν. Μόλις τέλειωσε η Γιούλη κλίκαρε για πάρτη της το "Θάλασσες" του Αντώνη Βαρδή με τον Ηλία Κλωναρίδη. Οι αισθήσεις μας ήταν τσιτωμένες, 'συνομιλούσαμε' με την κάθε νότα και τον κάθε στίχο. Ο Δημήτρης φαινόταν να μη συμμετέχει χαμένος στους διαδικτυακούς λαβυρίνθους αλλά με το τελείωμα είπε βλοσυρά. "Δικό μου το επόμενο" και χτύπησε το "Όταν χαράζει" του Θανάση Παπακωνσταντίνου με τον Γιάννη Αγγελάκα. "Τα στέλνουμε και στους φίλους μας" είπαν η Γιούλη κι ο Δημήτρης ταυτόχρονα κι έψαξαν κόκκινο να πιάσουν ενώ εγώ επέλεγα το "Δως μου το ψέμα σου" των Κατσιμιχαίων.

Τα mail πήραν φωτιά, τα κινητά άναψαν κι η επικοινωνία πάνω στις νότες έσπασε θαρρείς την καταχνιά της επικαιρότητας καθώς ο Μανώλης Λιδάκης με το "Ξημέρωμα1ης Ιανουαρίου 2000", ο Ορφέας Περίδης με το "Για πού το βαλες καρδιά μου", ο Κούτρας με την "Εσμεράλδα" του Καββαδία μελοποιημένη από τον Θάνο Μικρούστικο κι ο Ζερβουδάκης με τα "Ανείπωτα" του συνέχιζαν ακάθεκτοι.

Η παρέα μεγάλωνε όχι μόνο διαδικτυακά αλλά και φυσικά. Το μικρό στούντιο γέμισε ψυχές. Ήρθαν ο Αρτέμης με την Μαρία και τον Θανάση τον επονομαζόμενο Προφήτη, η Μαριαλένα με την Γωγώ. Ο Αντώνης ο κιθαρίστας με τον Spiderman και τον Χρήστο. Η Ανθή, ο Κώστας, η Φανή. Όσο ο χώρος γέμιζε η ευρυχωρία ανεξήγητα θέριευε. Ο Τσακνής με το "Γυρίζω τις πλάτες μου στο μέλλον", ο Σαββόπουλος με το "Άγγελος Εξάγγελος", οι Πύξ Λάξ με το "Πούλα με, για λίγη σιγουριά", ο Λαυρέντης με τον Βασίλη στον ιστορικό δεκαπεντασύλλαβο του Μιχάλη Γκανά "Να δεις τι σου χω για μετά" κι ύστερα το "Μοιρολόι" (Ήλιε φονιά) με την Χαρούλα Λαμπράκη σε ποίηση Τάσου Λειβαδίτη και μουσική Μίμη Πλέσσα μας τσίτωσε βαθιά κι ο αλησμόνητος Ψαρόνικος με τους "Πόνους της Παναγιάς" μας έστησαν στον τοίχο.

Ριπές εύστοχες που 'βρισκαν στόχο την καρδιά, η συνέχεια. "Αν θυμηθείς το όνειρο μου" με τον Πάριο, "Πάρε με" η Ελένη Δήμου, "Αλεξάνδρεια" με την Άλκηστη, το "Πρωινό τσιγάρο" θαυμάσια ερμηνευμένο από τους Πασχαλίδη και Θηβαίο, "Τα Σμυρνέικα τραγούδια" του Θαλασσινού, "Στην αγορά του Αλ Χαλίλι" του Ζούδιαρη με τον Αλκίνοο, "Τι λάθος κάνω" του Θανάση Παπακωνσταντίνου με τον Γιάννη Χαρούλη, "Πάλι, πάλι" με τον δεξιοτέχνη Μιχάλη Τζουγανάκη, "Πανσέληνος" με τη νεαρή λυράρισσα Γεωργία Νταγάκη, "Το καπηλειό" με τους Χαϊνηδες.

Σωπάσαμε απότομα καθώς ο Νικόλας ταξιδεύοντας με μπουνάτσες και μποφόρια στους γαλαξίες του σύμπαντος, με το κόκκινο μαντήλι πάντα στο λαιμό μας ψέλνει το μουρμούρικο "Κανείς εδώ δε τραγουδά". Περίεργο αμάλγαμα η ράτσα μας, άβολη, ανυπότακτη, ασυμπίεστη, που δύσκολα συντάσσεται με ρέγολες και με κανόνες κι όμως ξάφνου στοιχίζεται κι υποτάσσεται αβίαστα κι ευλαβικά, αρχαία κραυγή θαρρείς ακολουθώντας στο όμορφο, το δίκαιο και το αληθινό χωρίς παιδονόμους, επιστάτες, αγκιτάτορες και τοποτηρητές.

Γινόμαστε πολλοί καθώς η ώρα προχωρούσε κι απλωνόμαστε στα όρια της επικράτειας. Ο Άρης από την Κρήτη, η Αντιγόνη από την εσχατιά του Καστελόριζου, η Βάσω από την Καλαμάτα, ο Θέμης από την Λέσβο, Ο Γιάννης απ' τη Γουμένισσα, ο Παύλος απ' την Αμφιλοχία. Στο χορό μπήκαν κι όλα τα social media. Facebook, Twitter κι ο Skype άνοιξε δαμάζοντας τα σύνορα επιβεβαιώνοντας για άλλη μια φορά ότι τα όρια του ελληνισμού είναι οικουμενικά. Ο Παναγιώτης από το Λονδίνο, η Ντίνα από την Λεμεσό, ο Ορέστης από Βελιγράδι, ο Μάκης από Βαρκελώνη, η Ελπίδα από Κρέφελντ, η Ζωή από Σαν Λούις κι ο Ανδρέας από την Αστόρια της Νέας Υόρκης, ο Πάρης από την Μπρατισλάβα, η Κική από Λυών, ο Αργύρης τρίτος καπετάνιος σε γκαζάδικο που μόλις πέρασε το Capo Verde τραβώντας για Αμβέρσσα, ο Γιώργος από Βουκουρέστι κι άλλοι πολλοί περίμεναν υπομονετικά να υποβάλουν την επιθυμία τους ακούγοντας τις επιλογές των άλλων.

Η συγκίνηση χτύπησε κόκκινο όταν η Τσανακλίδου απέδωσε μοναδικά το "Γράμμα στον κύριο Νίκο Γκάτσο" του Ανδρέου, η Δήμητρα Γαλάνη την "Περιμπανού" του Μάνου, η Ελευθερία "Το παράπονο" του Οδυσσέα Ελύτη. Η κατάσταση φορτίστηκε ιδιαίτερα όταν ο Μίκης τραγούδησε ό ίδιος το "Μιλώ" του Μανώλη Αναγνωστάκη και καπάκι οι "Μοιραίοι" του Κώστα Βάρναλη με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση. Οι ποιητές μας είχαν πάρει την σκυτάλη κι οδηγούσαν όπως έκαναν και κάνουν πάντα. Αφουγκράζονται τα μελλούμενα και τα διαλαλούν στους αιώνες. Ευχή και κατάρα για τούτο το λαό όμως να 'χει το φώς για οδηγό και τα χέρια ανήμπορα να το αδράξουν. Προδομένα, διαχρονικά, δέσμια και φυλακισμένα από ανίκανες ηγεσίες. Ηγέτες κι ηγεσίες που τον οδηγούν στον όλεθρο και τον αφανισμό.

Η ατμόσφαιρα βάρυνε από την διαπίστωση κι ο Στελάρας αγάνταρε τον καημό με το "Βραδιάζει", ο Στράτος έβαλε μπουρλότο με το "Βρέχει φωτιά στην στράτα μου" κι η παρέα του Καφέ Αμάν ερμήνευσε αισθαντικά το "Πριν το χάραμα" του Γιάννη Παπαϊωάννου. Ο Τσιτσάνης πήρε σειρά με την "Αρχόντισσα" του, ο Μάρκος με τα "Ματόκλαδα σου λάμπουν" κι ο Αντώνης Καλογιάννης με το "Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες" του Ανδριόπουλου βάλθηκαν να ελαφρύνουν την πίκρα. Ξανά ο Στελιος ερμηνεύοντας αξεπέραστα της "Γερακίνας γιος" του αρχιδάσκαλου μας υπενθύμισε τον ασυμβίβαστο δρόμο της αξιοπρέπειας και του χρέους.

Τα συναισθήματα φούσκωναν τις ψυχές που ασφυκτιούσαν στα σαρκικά τους όρια. Τα αιτήματα πλήθαιναν και η ευρυχωρία που διαθέτει αληθινά κι όχι κίβδηλα λόγω καιροσκοπικών πολιτικών σκοπιμοτήτων, ο λαός μας έφερε στην παρέα κι αλλόδοξους κι αλλόφυλους κι αλλόχρωμους από την ημεδαπή ή την αλλοδαπή. Καλοδεχούμενοι ο Ντούσαν, ο Ελία, η Μόνικα, ο Φατίμ, η Βαλέρια, ο Ασσάν, ο Μπορίς, ο Ντιέγκο, ο Ραφαέλ, o Σέζαρ, η Αμάλ, η Ιρίνα, o Χοσέ κι η Νάταλι σμίξανε μαζί μας με σεβασμό κι ικανοποίηση για αυτό που γέννησε η στιγμή.

Ο Δήμος Μούτσης με την "Ερηνούλα" του, ο Μανώλης Μητσιάς με το "Ερωτικό", ο Λάκης Χαλκιάς με την "Φάμπρικα" του Μαρκόπουλου, ο Γιάννης Πουλόπουλος με το "Το άγαλμα" των Παπαδόπουλου, Πλέσσα, συνέχισαν να ξεσηκώνουν μνήμες, στιγμές, αισθήματα, θύμησες από έρωτες, πόνους και καημούς μα όταν η Χαρούλα μπήκε στην πρώτη στροφή του "Απόψε θέλω να πιω" όλα πέταξαν και ξέσπασαν.

Οι καρδιές χόρευαν λυτρωτικά κι ας ήταν οι χώροι στενοί κι οι τόποι μακρινοί κι ας μην ακολουθούσαν τα βήματα κι ας ήταν δεσμά ακατάλυτα και φυλακές ανήλιαγες τα σώματα, οι ψυχές ήταν λεύτερες πια κι ασυγκράτητες σ' ένα χορό αποθεωτικό, όπως μαγευτικά έστησε ο Καζαντζάκης στην τελευταία σκηνή του Ζορμπά.

Πως βρέθηκαν κείνη την στιγμή στην μικρή μας αίθουσα ρακές και τσίπουρα και πως ο ένας με τον τρόπο του κι άλλος εις τον τόπο έπινε ότι είχε, σπονδή στη λευτεριά των αισθημάτων, δεν ξέρω να το πω κι ούτε και θέλω να το ψάξω. Συνέβαινε, ήταν γεγονός κι αυτό έφτανε.

Τα εβίβα βροχή καθώς ο Γιάννης Κότσιρας συνέχισε να πυρπολεί τα εσώψυχα μας με το "Έλα και κόψε με στα δυο", ο Δημήτρης Μητροπάνος ασίκης και λεβέντης πάντα με το "Εγώ γιορτάζω πάντα όταν πονάω" ο Θέμης Αδαμαντίδης με το "Σαν σημαδέψεις αετό" του Μάριου Τόκα, η Πίτσα Παπαδοπούλου με το "Δε μας συγχωρώ" του Πορτοκάγλου. "Ανοίχτε τα τρελάδικα" μπούκαρε η Βιτάλη, "Με τα φώτα νυσταγμένα" ο Σαρρής, "Μέχρι να βρούμε ουρανό" η Γλυκερία, "Να πιάσει Θεέ μου μια βροχή" ο Τερζής, η Τάνια μοναδικά "Στο άδειο μου πακέτο" του Φίλιππου Νικολάου, "Τι έκανα για πάρτη μου" η Μαρινέλλα, "Ξενύχτησα στα τμήματα" η Χριστιάνα κι η Βίκυ Μοσχολιού τα "Ξημερώματα" του Ζαμπέτα. Με "Το βαπόρι από την Περσία" του Τσιτσάνη καλησπέρισε ο Σφακιανάκης, "Στο κελλί 33" ο Μαργαρίτης, "Όνειρο δεμένο" ο Γαβαλάς κι ο Μανώλης Αγγελόπουλος με τη φιλοσοφημένη "Μολυβιά" έβαλαν άνω τελεία.

Προσωρινά, "Χρόνια σαν τριαντάφυλλα" ο Κραουνάκης σε στίχους Μάνου Ελευθερίου, την "Πριγκηπέσα" του ο Μάλαμας, "Πίνω και μεθώ" (Οφ Αμαν) ο Αγάθωνας, "Το πιτσιρικάκι" ο Πρόδρομος Τσαουσάκης, "Κοίτα με στα μάτια" ο Βασίλης Λέκκας σε στίχους Μιχάλη Γκανά και μουσική του Μίκη συνέχισαν.

Δεν έλεγε να τελειώσει τούτο το πανηγύρι αλλά η βάρδια είχε τελειώσει κατά πολύ κι έπρεπε να παραδώσουμε σκυτάλη και να σεβαστούμε υποχρεώσεις και δικαιώματα.

Για τελευταίο, τιμώντας ουσιαστικά κι όχι ψευδεπίγραφα όπως κάποιες υπηρεσίες και μανδαρίνοι, τον Ξένιο Δία, δώσαμε στον Φάτο από την Αλβανία την επιλογή. "Άχ Ελλάδα σ' αγαπώ" του Ρασσούλη είπε κι έγινε χαμός. Κλάματα, ναι κλάματα, φωνές, αγκαλιές, ιαχές και χειροκροτήματα. Αντιστάσεις και προσχήματα είχαν κουρσευτεί από τις αισθήσεις καθολικά. Ο Μανώλης θα χαιρόταν από ψηλά τούτη την κοσμική σύναξη και θα σκύβε θυμοσοφικά να μας συργουλέψει όπως μόνο αυτός ήξερε.

Η αποχώρηση έγινε με μουσική υπόκρουση το "Ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας" για να πάρει ο καθείς στον τόπο του, στον χώρο του, στην καρδία του την αξεπέραστη μουσική δημιουργία του Μάνου Λοϊζου να τον συντροφεύει.

Βγήκαμε στον δρόμο με την Γιούλη μαζί. Έβρεχε. Εκείνη πήγαινε να πάρει το λεωφορείο κι εγώ να συναντήσω την Διηάνειρα. Προχωρήσαμε βουβοί. Η βροχή συνέχιζε να πέφτει αργά κι άρρυθμα, παρασέρνοντας στο διάβα της τα κιτρινισμένα φύλλα του φθινοπώρου. Οι άνθρωποι κινιόντουσαν με ταχύτητα κι εκνευρισμό. Θυμήθηκα μια αποστροφή από βιβλίο που 'χα διαβάσει πρόσφατα ".... Περπατούσε μέσα στη βροχή. Την ένοιωθε να τον συντροφεύει, να τον τυλίγει μέσα της, να του μουσκεύει το πρόσωπό. Κάπου-κάπου, μία στάλα ξέφευγε και του γλιστρούσε στη πλάτη. Του άρεσε. Η βροχή, τον συνέφερε, ξεθόλωνε το μυαλό και τον ευχαριστούσε.....Το πλήθος των ανθρώπων συνέχιζε να τρέχει πλάι του. Κάποιοι έτρεχαν για να προστατευτούν από την βροχή, κάποιοι από τη θλίψη που προκαλεί το τέλος της μέρας που φεύγει και κάποιοι για να προλάβουν τον χρόνο που όλο και πιο πολύ λιγοστεύει και σώνεται. Άλλοι πάλι είτε από συνήθεια, είτε από ανάγκη ποιος να ξέρει;...." . Το σκηνικό έμοιαζε ίδιο.

"Ζω ρε. Αισθάνομαι άρα ζω, ρε γαμώτο, δε με νέκρωσαν" είπε ξαφνικά η Γιούλη.
"Βέβαια ζεις αφού αισθάνεσαι" της είπα και συνέχισα "Η ελευθερία δεν είναι χώρος είναι αίσθηση, είναι ψυχή. Δεν μπορούν και δεν πρέπει να τους αφήσουμε να μας την πάρουν"
Χαμογέλασε και το πρόσωπο της φωτίστηκε καθώς όρμησε στο λεωφορείο που ξεκινούσε.

Υστερογράφοντας τούτο το οδοιπορικό στην ομίχλη φέρνω στη θύμηση μου το ότι ζήσαμε. Σίγουρα απουσιάζουν πολλοί ποιητές, στιχουργοί, συνθέτες, ερμηνευτές, μουσικές και μουσικοί, άνθρωποι που συντρόφευσαν όνειρά, απάλυναν πόνους, 'άκουσαν' καημούς και ταξίδεψαν τις καρδιές μας. Δεν τους ξεγράψαμε, το έφεραν έτσι οι στιγμές κι η διάθεση. Έγινε άθελα, εκτός από ένα. Ένα, από τους πιο σημαντικούς ταξιδευτές μας που διάλεξε αντίπαλη όχθη. Ας είναι, δεν του κακκιώνουμε. Του ευχόμαστε από καρδιάς να 'ναι πάντα γερός και δημιουργικός. Αυτό που δεν του ευχόμαστε είναι καλή επιτυχία σ' αυτό που διάλεξε να κάνει την "βραδιά που κάψανε την Σμύρνη" όπως λέει ο αλογόκριτος στίχος του Μιχάλη Μπουρμπούλη στο "Τα ρεμπέτικα μας μες τη στράτα" που τραγουδά η Σωτηρία Μπέλλου σε μουσική του Ηλία Ανδριόπουλου. Θα ήταν υποκριτική και ψεύτική τέτοια ευχή. Δεν είναι μισαλλοδοξία ή πολεμοκάπηλος πατριωτισμός. Είναι αποστροφή σε μια μνήμη χωρίς θύμηση και μια λήθη ανάξια της ύπαρξης. Είναι χρέος και τιμή σ' αυτούς που έζησαν την καταστροφή να την παραδώσουμε στους επίγονους όπως μας την αφηγήθηκαν. Μια αληθινή κι αυθεντική ανθρώπινη μαρτυρία κι όχι παραχαραγμένο ψέμα πολιτικών επιλογών. Είναι επιταγή, συνέχεια και σεβασμός στην ρήση του ποιητή "..εμείς δεν τραγουδάμε για να ξεχωρίσουμε, αδελφέ μου, απ' τον κόσμο. Εμείς τραγουδάμε για να σμίξουμε τον κόσμο". Ένα κόσμο αληθινό όμως, λεύτερο κι ειρηνικό, χωρίς ραγιάδες και τύραννους. Γιατί τούτος ο λαός συνεχίζει ακόμα να επιζητά λεύτερη πατρίδα και να επιθυμεί πανανθρώπινη την λευτεριά.
Είμαστε εμείς Ελλάδα τα παιδιά σου. Για πάντα Λέγκω, Λέγκω μάνα.

Εβίβα και καλή ξαστεριά.

Ιόλαος....
η Διηάνειρα δεν συμμετείχε στο δρώμενο αλλά ήταν η ψυχή για να αποτυπωθεί στο χαρτί
stamikous.blogspot.gr

Βελούδινο Διαζύγιο εντός της Ευρωζώνης;

του Γιάνη Βαρουφάκη

 

Άλλη μια φορά, οι ηγέτες της Ευρωζώνης κατήργησαν στην πράξη τα όποια οφέλη υποσχέθηκε μια πρότερη απόφασή τους σε επίπεδο Συνόδου Κορυφής.

Θυμάστε τον περασμένο Ιούνιο πως οι πρωθυπουργοί της Ιταλίας και της Ισπανίας, επικουρούμενοι από τον νεο-εκλεγέντα, τότε, γάλλο Πρόεδρο, έδωσαν τον ευγενή αγώνα για να γίνει αποδεκτή η αρχή της αποσύνδεσης της κρίσης δημόσιου χρέους από την τραπεζική κρίση; Σε πείσμα της γερμανικής κυβέρνησης, η οποία φάνηκε να υποχωρεί, οι κκ. Monti, Rajoy και Hollande «πέρασαν» την απλή ιδέα της άμεσης επανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών από το EFSF-ESM, χωρίς την καταγραφή αυτών των κεφαλαίων στο δημόσιο χρέος των χωρών όπου εδράζουν οι εν λόγω τράπεζες. Βέβαια, για να συμβεί αυτό, έπρεπε (όπως είναι θεμιτό) η επιτήρηση των τραπεζών να φύγει από τους εθνικούς θεσμούς και να μεταφερθεί στο «κέντρο», π.χ. στην ΕΚΤ, στην EBA (European Banking Authority) και στο ίδιο το EFSF-ESM.

Τους μήνες που ακολούθησαν την σημαντική αυτή απόφαση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκπόνησε μελέτη του πως μπορεί να μπει μπρος η ευρωπαϊκή επιτήρηση από το 2013 ώστε να ξεκινήσει, όσο ταχύτερα γίνεται, η εφαρμογή της απόφασης του Ιουνίου. Όμως, από τον Αύγουστο, η γερμανική κυβέρνηση εξέπεμψε (με άρθρο του Υπουργού Οικονομικών της στους Financial Times) το πρώτο κεκαλυμμένο μήνυμα, προς όποιον ήθελε να ακούσει, ότι ετοιμαζόταν για την ρεβάνς – ότι, με απλά λόγια, θα έβρισκε τρόπο να καταργήσει στην πράξη την απόφαση της Συνόδου του Ιουνίου, την οποία η κα Μέρκελ είχε αναγκαστεί να αποδεχθεί μετά την δημιουργία του μετώπου Monti-Rajoy-Hollande.

Πως θα την καταργήσει; Αρνούμενη την υπαγωγή όλων των τραπεζών της Ευρωζώνης σε καθεστώς επιτήρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση (είτε από την ΕΚΤ είτε από μια ομοσπονδιακή European Banking Authority - η οποία, έως σήμερα, παραμένει μια συνομοσπονδία άνευ ουσιαστικής ικανότητας ελέγχου και επιτήρησης των τραπεζών). Τα επιχειρήματα της γερμανικής πλευράς εμφανίζονται να έχουν μόνο τεχνικό χαρακτήρα, επικεντρωνόμενα στο κατά πόσον είναι εφικτό να ελέγχονται 6000 τράπεζες κεντρικά πριν περάσει τουλάχιστον μια πενταετία. Η ουσία όμως έγκειται αλλού: Πρώτον, και βασικότερο, η γερμανική κυβέρνηση το φυσάει και δεν κρυώνει ότι στην Σύνοδο του Ιουνίου οι «λατίνοι» συνασπίστηκαν και την ανάγκασαν να αποδεχθεί κάτι (την de facto τραπεζική ένωση στην Ευρώπη) την οποία εκείνη δεν ήθελε, ή δεν ήταν έτοιμη ακόμα να αποδεχθεί. Δεύτερον, οι γερμανικές τράπεζες δεν δέχονται επ’ ουδενί τον έλεγχο από οποιονδήποτε άλλο μη-γερμανικό κρατικό θεσμό. Ο λόγος; Επειδή τρέμουν μήπως αποκαλυφθεί η κεφαλαιακή τους γύμνια (κάτι που το γερμανικό κράτος δεν πρόκειται να αποκαλύψει ποτέ.)

Για αυτούς τους δύο λόγους, η κυβέρνηση του Βερολίνου έχει βαλθεί, τις τελευταίες δύο εβδομάδες να μπλοκάρει την οποιαδήποτε κίνηση προς την κατεύθυνση του ουσιαστικού κεντρικού ελέγχου των τραπεζών της Ευρωζώνης. Δεδομένου ότι αυτός ο ουσιαστικός, κεντρικός έλεγχος των τραπεζών ήταν ο όρος που έθεσε η ίδια η Γερμανία για την εφαρμογή της Συμφωνίας του Ιουνίου (σχετικά με την αποσύνδεση της τραπεζικής κρίσης από την κρίση δημόσιου χρέους – βλ. πρώτη παράγραφο), είναι ξεκάθαρο ότι η Γερμανία πασχίζει, και καταφέρνει, να αποτρέψει την Συμφωνία του Ιουνίου με αποτέλεσμα τα 100 δις ευρώ που θα χρειαστούν οι ισπανικές τράπεζες άμεσα να καταλήξουν να προστεθούν στο βουνό του ισπανικού δημόσιου χρέους, καταδικάζοντας την Ισπανία στην δική μας, ελληνική, μοίρα.

Στις αρχές Σεπτεμβρίου, θα θυμάστε ότι ο κ. Draghi, ο Πρόεδρος της ΕΚΤ, τάραξε τα νερά ανακοινώνοντας ότι είναι έτοιμος να δώσει εντολή απεριόριστων αγορών Ισπανικών (και Ιταλικών) ομολόγων (στη δευτερογενή αγορά) εφόσον η χώρα το ζητήσει και δεσμευτεί σε ένα «πρόγραμμα προσαρμογής», δηλαδή σε ένα Μνημόνιο-αλα-ελληνικά, το οποίο θα εποπτεύει η τρόικα (ίσως χωρίς την συμμετοχή του ΔΝΤ). Αμέσως, οι αγορές ανακουφίστηκαν και τα ισπανικά spreads υποχώρησαν. Ο λόγος είναι ότι φαντάστηκαν (λανθασμένα) πως ο συνδυασμός της Συμφωνίας του Ιουνίου (που θα ανακούφιζε πολύ το ισπανικό δημόσιο χρέος, καθώς δεν θα καταγράφοναν σε αυτό τα κεφάλαια που θα πάρουν οι τράπεζες της χώρας από το EFSF-ESM) με τις αγορές ομολόγων της ΕΚΤ θα έθεταν την Ισπανία σε ένα βιώσιμο μονοπάτι.

Είχα προειδοποιήσει (ελκύοντας τις γνωστές κατηγορίες ότι «καταστροφολογώ») πως δεν θα εξελιχθούν τόσο ομαλά τα πράγματα. (Βλ. σχετικό άρθρο στα αγγλικά σε τρία μέρη: Μέρος Α, Μέρος Β, Μέρος Γ). Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι οι μεγάλες προσδοκίες για μια πιο ορθολογική ευρωπαϊκή αντιμετώπιση της Ισπανίας, και της Κρίσης γενικότερα, δεν είχαν λάβει υπ’ όψη την βούληση της Γερμανίας να ανατρέψει αυτό τον ενάρετο συνδυασμό (Συμφωνίας Ιουνίου και νέας πολιτικής της ΕΚΤ). Σήμερα, εξελίσσεται το εξής δράμα: Όπως εξήγησα πιο πάνω, η Γερμανία παίρνει πίσω (έμμεσα πλην σαφέστατα) την υπογραφή της από την Συμφωνία του Ιουνίου που θα έβλεπε το ισπανικό δημόσιο χρέος να αποσυνδέεται από τις ζημίες των ισπανικών τραπεζών. Η ισπανική μεριά, ο κ. Rajoy, αντιδρά (με το δίκιο του) αρνούμενος να αιτηθεί την σύναψη Ισπανικού Μνημονίου (μετά τροϊκανών, περιοδικών επισκέψεων κλπ κλπ) που απαιτεί η ΕΚΤ του κ. Draghi για να αρχίσει να αγοράζει ισπανικά ομόλογα έως ότου η Ευρώπη (δηλαδή η Γερμανία εν προκειμένω) εφαρμόσει την Συμφωνία του Ιουνίου.

Πρόκειται για ένα παίγνιο υψηλότατου ρίσκου για ολόκληρη την Ευρώπη το οποίο αυτή την στιγμή επικεντρώνεται στην διελκυστίνδα μεταξύ Βερολίνου και Μαδρίτης: το Βερολίνο τραβάει το σχοινί αρνούμενο την τραπεζική ένωση (χωρίς την οποία η Ισπανία θα βουλιάξει) και η Μαδρίτη τραβάει το ίδιο σχοινί από την άλλη μεριά αρνούμενη να ενεργοποιήσει την νέα στρατηγική της ΕΚΤ στην δευτερογενή αγορά ομολόγων (χωρίς την οποία το ευρω θα διαλυθεί γρήγορα – σύμφωνα με τα λεγόμενα του Προέδρου της ΕΚΤ σε λόγο που έβγαλε στις 8 Αυγούστου).

 

Μια απλή διέξοδος

Εδώ και δύο χρόνια έχουν κατατεθεί πλειάδα προτάσεων για την έξοδο από την Κρίση του Ευρώ (την δική μας την γνωρίζουν οι αναγνώστες του protagon καλύτερα απ’ ότι ίσως θα ήθελαν!). Όλες αυτές οι προτάσεις προσκρούουν στις αντιρρήσεις της Γερμανίας. Η Συμφωνία του Ιουνίου, μαζί με την προσφάτως εξαγγελθείσα πολιτική της ΕΚΤ, αποτελούν το ελάχιστο που χρειάζεται για την μη-κατάρρευση της Ευρωζώνης. Όχι για την επίλυση της Κρίσης (καθώς η επίλυση χρειάζεται πολλά περισσότερα) αλλά για την συγκράτησή της σε διαχειρίσιμα επίπεδα. Κι όμως. Είναι πλέον οφθαλμοφανές ότι η γερμανική ηγεσία ούτε αυτό το ελάχιστο δεν είναι διατεθειμένη να αποδεχθεί. (Δείτε εδώ για την απελπισμένη γνώμη του καλού γερμανού δημοσιογράφου Wolfgang Munchau για τα αίτια αυτής της άρνησης.)

Και τώρα τι; Καιρό τώρα ακούμε να μας λένε ότι η Ελλάδα πρέπει να βγει από το ευρώ. Κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό για την χώρα μας αλλά και το έναυσμα για την τελική αποδόμηση της Ευρωζώνης. (Σημ. Αν μπορούσαν να μας διώξουν κρατώντας ανέπαφη την υπόλοιπη Ευρωζώνη, θα το είχαν πράξει χωρίς δεύτερη συζήτηση σταματώντας την παροχή ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες μέσω του ELA). Ο λόγος είναι απλός: Μια ελλειμματική χώρα δεν θα φύγει από το ευρώ ποτέ μόνη της, καθώς γνωρίζει ότι ανακοινώνοντας την δημιουργία νέου νομίσματος, το οποίο δεν θα είναι έτοιμο για μήνες (το οποίο το δημιουργεί για να το υποτιμήσει), ουσιαστικά καλεί όλους, έλληνες και μη, να σπεύσουν στην «έξοδο», αφού ρευστοποιήσουν ό,τι περιουσιακό στοιχείο έχουν. Μόνο τανκς στους δρόμους και κλείσιμο των συνόρων (που ισοδυναμεί με έξοδο από την ΕΕ) μπορεί να φέρει μια τέτοια ανακοίνωση (κάτι που μόνο να το πει χρειάζεται κανείς για να καταλάβει τι καταστροφή θα ήταν μια τέτοια κίνηση). Παράλληλα, αν η Ευρώπη εκπαραθυρώσει μια ελλειμματική χώρα, τότε αμέσως, την ίδια μέρα, μια σειρά από άλλες χώρες καταρρέουν διαδοχικά και αναγκάζονται να υψώσουν τείχη για να αποτρέψουν την φυγή των δικών τους κεφαλαίων στο εξωτερικό. (Είναι ο λόγος που η Γερμανία διστάζει να μας διώξει από την οικογένεια του ευρώ.)

Περιληπτικά, καμία ελλειμματική χώρα-μέλος της Ευρωζώνης ούτε θα επιλέξει να φύγει, ούτε και θα εκδιωχθεί (εφόσον ο στόχος είναι η διατήρηση της Ευρωζώνης). Όμως, το ίδιο δεν ισχύει με μια πλεονασματική χώρα. Π.χ. την... Γερμανία. Έστω ότι η Γερμανία ανακοίνωνε την έξοδό της από την Ευρωζώνη, σε μια προσπάθεια να πάψει να μοιράζεται με χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Πορτογαλία κλπ το νόμισμά της. Τι θα συνέβαινε; Από τη μία, αντίθετα με μια υπό έξοδο ελλειμματική χώρα, ξένα κεφάλαια θα «εισέβαλαν» στις γερμανικές τράπεζες (ακόμα πιο γρήγορα από τώρα) δίνοντας στην γερμανική κυβέρνηση άπλετο χρόνο για να δημιουργήσει το νέο της μάρκο, και να εντάξει σε αυτό όποιες άλλες χώρες εκείνη κρίνει ότι θέλει υπό την ομπρέλα του νομίσματός της (π.χ. Ολλανδία, Σλοβακία, Αυστρία, ίσως και Φινλανδία, Πολωνία κλπ). Από την άλλη, θα έπρεπε να αντιμετωπίσει το φάσμα της υπερτίμησης του νέου νομίσματος, όπως κάνει σήμερα η Ελβετία (που παλεύει με νύχια και με δόντια να κρατήσει την ισοτιμία φράγκου και ευρώ στα 1,2).

Μια τέτοια ιδέα, εξόδου της Γερμανίας από το ευρώ, δεν είναι κάτι το νέο. (Τον Αύγουστο του 2010 έγραφα σε αυτές τις σελίδες ότι η γερμανική ελίτ δεν είχε αποκλείσει την «απόδραση» από την Ευρωζώνη.) Αυτό που είναι νέο είναι ότι η Bundesbank, η Κεντρική Τράπεζα της Γερμανίας, ιδίως υπό τον Πρόεδρό της κ. Jens Weideman, έχει ανακυρηχθεί στον Μωυσή της Απόδρασης και την Επιστροφής στο Μάρκο. Μπορεί ακόμα να υπάρχουν ισχυρές αντιδράσεις από τους γερμανούς βιομήχανους, όμως σε σχέση με πέρσι και πρόπερσι οι φωνές που ζητούν την έξοδο της Γερμανίας από το ευρώ ενισχύονται ενώ οι φιλο-ευρωπαϊστές χάνουν όλο και μεγαλύτερο μέρος της δυναμικής τους. Παράλληλα, η υπόλοιπη Ευρωζώνη, πλην της Γαλλίας (που πάντα ονειρευόταν να βρίσκεται στην ζώνη του μάρκου, σχεδιάζοντας το ευρώ έτσι ώστε να αποτελεί την μετεμφίεση του γερμανικού νομίσματος), δεν θα έβλεπε με καθόλου κακό μάτι μια γερμανική έξοδο. Το ευρώ θα υποτιμάτο άμεσα, μειώνοντας την πραγματική αξία των χρεών της Περιφέρειας και δίνοντας μεγάλη ώθηση στις εξαγωγές προς την νέα γερμανική «ζώνη» και τον υπόλοιπο κόσμο. Επί πλέον, φανταστείτε πόσο πιο απλό θα ήταν να συμφωνηθούν μέτρα και πολιτικές σε Ευρωγκρουπ αν από αυτό έλειπαν Γερμανία, Αυστρία, Ολλανδία και Φινλανδία. Ο μεγάλος πληθωρισμός, για κάποια χρόνια, θα φάνταζε ως ελάχιστο αντίτιμο για την λήξη της σκοτοδίνης που σήμερα αποτελεί την πραγματικότητά μας.

 

Η μέση λύση

Ο λόγος που η κα Μέρκελ δεν θέλει να συμβαδίσει με την Bundesbank σε αυτόν τον αποσχιστικό δρόμο είναι διπλός. Πρώτον, επειδή μια γερμανική έξοδος θα μείωνε πολύ όχι μόνο τις εξαγωγές των γερμανικών επιχειρήσεων αλλά και την αξία των περιουσιακών στοιχείων που διαθέτουν γερμανοί πολίτες στις χώρες της Ευρωζώνης. Πράγματι, μια μείωση της αξίας του ευρώ σε σχέση με το μάρκο θα εξαφάνιζε εν μία νυκτί μεγάλο μέρος της περιουσίας εταιρειών όπως η Volkswagen (καθώς η Seat θα έχανε έως και το 40% της αξίας της), η Deutsche Telekom (της οποίας οι θυγατρικές στην Ιταλία, στην Ελλάδα κλπ θα έχαναν αντόιστοιχα μεγάλη αξία) κλπ. Δεύτερον, τα μεγάλα νομικά προβλήματα που θα επέφερε μια έξοδος της Γερμανίας από την Ευρωζώνη.

Χαρακτηριστικά, ο Wolfgang Munchau μου έλεγε πρόσφατα ότι οι συνεργάτες του βρήκαν πως η οποιαδήποτε έξοδος από το ευρώ θα σήμανε την παραβίαση χιλίων είκοσι τριών ευρωπαϊκών νόμων! Δεν θα πείραζε την Γερμανία να παραβιάσει η Ελλάδα, λόγου χάρη, τόσους νόμους (καθώς θα το χρησιμοποιούσε ως ένα ακόμα επιχείρημα ότι οι Έλληνες δεν «άξιζαν» την ιδιότητα του μέλους της Ευρωζώνης). Όμως, δεδομένης της γερμανικής προσήλωσης στους νόμους, δεν θα ήταν εύκολο για καμία γερμανική κυβέρνηση να πάρει την δύσκολη απόφαση της εξόδου. Τι θα έκανε, π.χ., με την ΕΚΤ, την κεντρική τράπεζα του ευρώ, που βρίσκεται στην Φραγκφούρτη; Θα την απέλαυνε;

Όμως, αν το καλοσκεφτούμε, δεν είναι ανάγκη η Γερμανία ούτε να παραβιάσει το ευρωπαϊκό δίκαιο ούτε και να αποσχιστεί, επίσημα, από την ΕΚΤ. Θα μπορούσε να κάνει κάτι άλλο που μια ελλειμματική χώρα, όπως η Ελλάδα, δεν μπορεί να κάνει: να εισάγει ένα δεύτερο, παράλληλο νόμισμα για συναλλαγές με το γερμανικό δημόσιο. Αν εισήγαγε η ελληνική κυβέρνηση ένα τέτοιο παράλληλο νόμισμα, το εγχείρημα θα αποτύγχανε καθώς κανείς μας δεν θα ήθελε να το κρατά στα χέρια του, γνωρίζοντας καλά ότι θα υποτιμάτο εκθετικά κάθε λεπτό της ώρας που περνά. Όμως, ένα τέτοιο, δεύτερο, παράλληλο νόμισμα στην Γερμανία θα γινόταν ανάρπαστο – ιδίως αν το ονόμαζαν μάρκο.

Μάρκο και ευρώ θα μπορούσαν, πράγματι, να κυκλοφορούν δίπλα-δίπλα, δίνοντάς την δυνατότητα στην Γερμανία να ακολουθεί την δική της, σφικτή, νομισματική πολιτική (κάτι που θα αύξανε την ισοτιμία μάρκου-ευρώ) και, παράλληλα, στην ΕΚΤ να εφαρμόζει την δική της πολιτική. Σταδιακά, αλλά σίγουρα, οι συναλλαγές στην Γερμανία θα γίνονταν όλο και περισσότερο με μάρκα. Όταν έλληνας ή ισπανός θα στέλνει τα χρήματά του σε γερμανική τράπεζα, αυτά θα καταγράφονται ως ευρώ και θα μετατρέπονται σε μάρκα ανάλογα με την ισχύουσα την στιγμή εκείνη ισοτιμία. Ουσιαστικά, η Γερμανία τίθεται εκτός ευρώ χωρίς να αποχιστεί επισήμως από την Ευρωζώνη (π.χ. παραμένοντας ακόμα και εντός του συστήματος εσωτερικών πληρωμών της ΕΚΤ - του Target 2 - με όλο και μειούμενη παρουσία εντός του συστήματος της ΕΚΤ καθώς το ποσοστό των συναλλαγών μεταξύ γερμανικών τραπεζών και του «έξω κόσμου» μεταφέρεται στην σφαίρα του μάρκου).

 

Συμπέρασμα

Είναι πλέον αναμφισβήτητο γεγονός ότι η Γερμανία δεν φαίνεται διατεθειμένη να πράξει τα ελάχιστα που απαιτούνται για να σταματήσει η αποδόμηση της Ευρωζώνης. Τα περιθώρια μιας ορθολογικής συμφωνίας μεταξύ των δέκα επτά κρατών-μελών έχουν εξαφανιστεί. Το μόνο που κάνουμε τώρα είναι να διαχειριζόμαστε από κοινού μια βασανιστικά αργή δυσ-θανασία. Τώρα μάλιστα που το «κίνημα» για επιστροφή της Γερμανίας στο μάρκο έχει πλέον ηγέτη τον Πρόεδρο της κραταιάς Bundesbank, ένα «βελούδινο διαζύγιο» είναι ίσως η μόνη λύση. Κακή λύση αλλά όχι χειρότερη αυτού που βλέπουμε μπροστά μας, έτσι όπως πορευόμαστε. Η έκδοση ενός παράλληλου γερμανικού νομίσματος (το οποίο μπορεί να είναι και, στην αρχή, μόνο ψηφιακό – και να χρησιμοποιείται π.χ.μόνο σε συναλλαγές με κάρτες ή μέσω web-banking) θα διευκόλυνε την μετάβαση σε μια Ευρωζώνη στην οποία ο ρόλος της Γερμανίας θα μειώνεται σταδιακά μεν γοργά δε. Το κλειδί μιας τέτοιας εξέλιξης όμως βρίσκεται στο Παρίσι και όχι στο Βερολίνο, καθώς οι γαλλικές ελίτ ήταν εκείνες που ήθελαν διακαώς να προσδέσουν την γαλλική αγορά εργασίας στο μάρκο. Αυτή είναι όμως μια άλλη ιστορία...

Το βιβλίο του Γιάνη Βαρουφάκη "Κρίσης λεξιλόγιο" κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ποταμός.

www.protagon.gr