Το να προσπαθείς να ζεις με αξιοπρέπεια, σημαίνει ότι καθορίζεις και δεν ετεροκαθορίζεσαι. Υπάρχει όμως ένας φόβος που απειλεί την αξιοπρέπειά σου, γιατί σε καθορίζει. Είναι ο φόβος ότι μπορεί η δική σου αφέλεια να γίνει σκαλοπάτι για να ανέλθουν οι επιτήδειοι. Οι Ανδρουλάκηδες, οι Δαμανάκες και τόσοι άλλοι υποστηρίχτηκαν και από τη δική μου αφέλεια. Υπέγραψα για τον Βαξεβάνη και εγώ. Αλλά υπέγραψα με ένα κόμπο στην καρδιά.
Απεγνωσμένα ψάχνω στο δημόσιο και στον ιδιωτικό βίο ανθρώπους που να ακουμπήσω την εμπιστοσύνη μου πάνω τους. Χωρίς τέτοιους ανθρώπους η ζωή είναι κόλαση.
Δεν με έκανε λοιπόν η ζήλια καχύποπτη αλλά η ζωή.
Διάβασα τη λίστα Λαγκάρντ και η πρώτη σκέψη ήταν πού είναι οι πολιτικοί και οι δημοσιογράφοι.
Πριν σχολιάσεις αφοριστικά τη δυσπιστία μου, έλα στη θέση όλων όσων τίμια δυσπιστούν.
Το ζήτημα είναι να μη χάσουμε την ανθρωπιά μας, και με τη φιλοσοφική και με την κοινωνική της έννοια.
Αν διατηρήσουμε την ανθρωπιά μας, η δυσπιστία δεν μπορεί να βλάψει όσους έντιμα αγωνίζονται για την αλήθεια, όσους αγωνίζονται για όλους εμάς που θέλουμε πρόσβαση σε αυτήν, για όλους εμάς που θέλουμε έναν καλύτερο κόσμο όπως λέγαμε παλιότερα και νομίζαμε ότι περιέκλειε όλη τη σοφία του κόσμου.
Εύχομαι από καρδιάς ο λόγος σου να συνάδει με τη ζωή σου, μια αναγνώστριά σου που δε θέλει ούτε τα παιδιά σου ούτε τη δόξα σου αρκεί να είσαι μια τίμια φωνή.
Σ.Κ.
Αγαπητή φίλη, η δυσπιστία και η καχυποψία είναι δηλητήριο. Επίσης κάποιες φορές- είναι πολύ χρήσιμες.
Στην περίπτωση του δημοσιογράφου που δημοσιοποίησε τη λίστα Λαγκάρντ, τον κρίνετε για αυτό. Δεν τον κρίνετε για το αν περνάει τις γιαγιάδες απέναντι, ούτε για το αν είναι συμπαθητικός. Δεν τον κρίνετε για το τι έκανε πριν από 20 χρόνια, ούτε για το τι θα κάνει σε δέκα χρόνια.
Εδώ υπήρχε μια λίστα με μεγαλοκαταθέτες σε μια τράπεζα στην Ελβετία –και ανάμεσά τους, όπως αποδείχτηκε σε άλλες χώρες, και φοροφυγάδες- που την είχαν στην κατοχή τους επί δύο χρόνια δυο υπουργοί Οικονομικών και την απέκρυψαν, αν και υποτίθεται πως κυνηγούσαν τους φοροφυγάδες, για να σωθεί η χρεοκοπημένη χώρα.
Ο Βαξεβάνης έκανε τη δουλειά του – έκανε αυτό που πρέπει να κάνουν όλοι οι δημοσιογράφοι. Δεν είναι ήρωας, ούτε άγιος. Είναι, απλά, ένας δημοσιογράφος που έκανε τη δουλειά του. Δεν υπάρχουν ήρωες και άγιοι.
Θυμηθείτε τον Χρήστο Σαρτζετάκη. Ο Σαρτζετάκης –στην υπόθεση Λαμπράκη- έκανε τη δουλειά του. Δεν ήταν ούτε επαναστάτης, ούτε ήρωας, ούτε άγιος. Απλά, τίμησε τον όρκο του. Αργότερα, όταν έγινε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, είδαμε και άλλες πλευρές της προσωπικότητάς του, πέρα από την αφοσίωσή του στο καθήκον του ως ανακριτής. Η μια συμπεριφορά δεν ακυρώνει την άλλη.
Όσο για το πού είναι οι πολιτικοί και οι δημοσιογράφοι στη λίστα, πρώτον η λίστα είναι από μια μόνο τράπεζα και δεύτερον μην βιάζεστε. Δεν βλέπετε τη μούγκα που έχει πέσει στα καθεστωτικά ΜΜΕ; Τα ονόματα του Μπόμπολα και του Τράγκα δεν τα είδατε; Κάποιοι πολιτικοί μπορεί να είναι στη λίστα αλλά να μην τους βλέπετε με την πρώτη ματιά. Κι αν υπάρξει πραγματική πρόθεση να ελεγχθούν οι πολιτικοί -κι αυτό δεν μπορεί να το κάνει ένας δημοσιογράφος- θα μάθουμε τις πραγματικές περιουσίες και τις καταθέσεις των πολιτικών.
Για τους δημοσιογράφους, να περιμένετε τις λίστες με τα payroll από υπουργεία, πρεσβείες κλπ. Δεν μπορεί, κάποια στιγμή θα μάθουμε και για αυτές τις λίστες. Και τότε θα εξηγηθούν πολλά περίεργα φαινόμενα.
Η μικρή μου εμπειρία από τη ζωή και τους ανθρώπους με έχει οδηγήσει στο συμπέρασμα πως εμείς οι άνθρωποι –μιλάω και για εμένα, βέβαια- είμαστε ικανοί για το καλύτερο και για το χειρότερο.
Είμαστε με το ένα χέρι στον ουρανό και το άλλο χέρι στη λάσπη.
Έχω δει άνθρωπο να κάνει μια μαγική κίνηση και να μου κλέβει την καρδιά και έχω δει τον ίδιο άνθρωπο να κάνει τη μεγαλύτερη γουρουνιά όλων των εποχών.
Και φυσικά, έχω κάνει κι εγώ πράγματα για τα οποία έχω μετανιώσει. Ξέρετε εσείς κάποιον που να μην έχει κάνει;
Είμαι καχύποπτος. Κι όπως κι εσάς, η ζωή με έκανε καχύποπτο. Ως μωρό, δεν είχα καμία καχυποψία.
Βέβαια, τελικά δεν ωφελεί και ιδιαίτερα να είσαι καχύποπτος. Αν είσαι καχύποπτος, βλέπεις συνέχεια όλα τα αρνητικά των ανθρώπων -και έχουμε όλοι μπόλικα μειονεκτήματα- και χάνεις τα προτερήματά τους.
Ας υποθέσουμε πως σας πουλάει ένας φίλος ή ο καλός σας. Τι θα κάνετε; Δεν θα ξανακάνετε φίλους ή σχέση;
Αν σε πουλήσει ο άλλος, μαγκιά του. Πάμε για τους επόμενους. Δεν θα χάσουμε όλους αυτούς τους ωραίους ανθρώπους που κυκλοφορούν εκεί έξω επειδή κάποιος μας την έφερε.
Ούτε θα είμαστε καχύποπτοι με τους πάντες επειδή κάποιος μας φέρθηκε άσχημα.
Έχω παρατηρήσει πως οι άνθρωποι ανθίζουν, όταν τους εμπιστεύεσαι. Όταν δεν τους δείχνεις εμπιστοσύνη, μαραίνονται. Είναι σαν τα παιδιά.
Από την άλλη, νομίζω πως πολλοί άνθρωποι είναι καχύποπτοι επειδή οι ίδιοι είναι καθίκια. Δηλαδή, επειδή αυτοί είναι έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να «δαγκώσουν» τους πάντες, αντιμετωπίζουν τους άλλους σαν να είναι κι αυτοί έτοιμοι να κάνουν το ίδιο.
Μια και αναφέρεστε στην αφέλεια, θα έχετε προσέξει που πολλοί λένε πως οι ξένοι είναι αφελείς – το λένε πιο συχνά για τους Αμερικανούς. Οι ξένοι δεν είναι αφελείς, είναι καλοπροαίρετοι. Αν δεν τους φερθείς όμορφα και τίμια, απομακρύνονται. Άρα, δεν είναι καθόλου αφελείς. Απλά, δεν είναι πονηροί. Και η Ελλάδα έχει γεμίσει πονηρούς. Και όχι έξυπνους.
Αναφέρεστε στη Δαμανάκη. Η Δαμανάκη ήταν νέα κάποτε. Νέα και ωραία. Με τα χρόνια, αποφάσισε πως άλλα πράγματα θέλει να κάνει• ήταν άλλες οι πραγματικές της επιθυμίες. Επίσης, άλλαξε και ο κόσμος γύρω της. Ήρθε και η εξουσία –που δεν αφήνει κανέναν χωρίς να τον αλλάξει- και έγινε μια άλλη.
Βέβαια, δεν φταίει μόνο η Δαμανάκη. Φταίνε κι όσοι αποφάσισαν να την κάνουν εικόνισμα. Δεν είναι εικόνες οι άνθρωποι. Οι άνθρωποι είναι άνθρωποι. Από σάρκα και αίμα. Και επιθυμίες. Ανίκητες.
Κάναμε τους αγωνιστές του ’21 εικονίσματα και μετά σοκαριστήκαμε, όταν μάθαμε πως ο Καραϊσκάκης είπε «κλάστε μου τον μπούτζον». Καλά, εγώ δεν σοκαρίστηκα• τότε τον παραδέχτηκα πραγματικά.
Κάτι κακό που συμβαίνει στους ανθρώπους που είναι διάσημοι είναι πως δεν είναι, απαραίτητα, αυτοί που αλλάζουν συμπεριφορά• τις περισσότερες φορές αλλάζει η συμπεριφορά των άλλων ανθρώπων απέναντί τους. Κι όταν αλλάζει η συμπεριφορά των άλλων απέναντί σου, αλλάζεις κι εσύ. Είναι αναπόφευκτο.
Μην θεοποιείτε τους ανθρώπους επειδή τυχαίνει να είναι γνωστοί λόγω της δουλειάς τους. Άνθρωποι είναι κι αυτοί. Και η δουλειά είναι δουλειά. Η δουλειά δεν είναι ζωή.
Δεν έχει κανένα νόημα να είστε δύσπιστη απέναντί μου. Δεν γνωριζόμαστε και –πιθανότατα- δεν θα γνωριστούμε ποτέ. Όσο για την δόξα, πού την είδατε; Στην εποχή της εικόνας, δεν με έχετε δει ποτέ στην τηλεόραση – δεν θα με αναγνωρίσετε στο δρόμο. Μόνο τον τρόπο που γράφω μπορείτε να αναγνωρίσετε.
Δεν μπορώ να σας κάνω κακό, ούτε να σας προδώσω. Αυτό μπορούν να το κάνουν άνθρωποι που είναι δίπλα σας. Δεν σε προδίδει ποτέ ένας άγνωστος. Ο φίλος θα σε προδώσει. Ο αγαπημένος θα σε προδώσει. Και υπάρχει κάτι θεϊκό σε αυτό. Γιατί πρέπει να τον συγχωρήσεις. Αργά ή γρήγορα.
Φιλικά
π.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου