Ιδιότυπες εκλογές σε μαύρο φόντο

του Γιάννη Τριάντη

Το είπε προσφάτως ο Θάνος Μικρούτσικος στο απεργιακό φύλλο της «Ελευθεροτυπίας»: «Προτιμώ ένα άθλιο τέλος, παρά μια αθλιότητα χωρίς τέλος». Κι έχει δίκιο: η σωτηρία που επιτεύχθηκε με το «κούρεμα» και το δάνειο δεν είναι απλώς αμφίβολη, αλλά προϊδεάζει για μια πολυετή περίοδο αφόρητης ζωής στο όριο της επιβίωσης.
Τούτων δοθέντων -και με πιθανό το ενδεχόμενο να αποτύχει το φιλόδοξο πρόγραμμα και να βρεθεί επιβαρημένη η χώρα εκτός Ευρωζώνης, με χρέη από τα οποία ποτέ δεν θα μπορέσει να απαλλαγεί-, οι επικείμενες εκλογές θα διεξαχθούν σε μαύρο φόντο. Όμως, αυτή η εκλογική αναμέτρηση παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον και αξιοσημείωτες ιδιαιτερότητες. Συγκεκριμένα:
Πρώτον, για πρώτη φορά αναμένεται να λάβει σάρκα και οστά το θρυλούμενο, αλλά μηδέποτε πιστοποιηθέν «τέλος της μεταπολίτευσης». Δηλαδή, η δομική ρωγμή του δικομματισμού, που θα επιφέρει βαρύ τραύμα στα δύο κόμματα εξουσίας και θα επαναπροσδιορίσει τον ρόλο τους στην πολιτική σκηνή. Ακόμη κι αν δεν επιβεβαιωθούν πλήρως οι δημοσκοπήσεις (λυμφατικά ποσοστά σε σύγκριση με το παρελθόν), το βέβαιο είναι ότι το παλιό «μπετόν» στον κομματικό αυλόγυρο δεν υπάρχει πια.
Δεύτερον, για πρώτη φορά διαφαίνεται σοβαρό ενδεχόμενο να υπάρξει πολυκομματική Βουλή, καθώς πάνω από δέκα σχηματισμοί διεκδικούν με αξιώσεις την είσοδό τους στο Κοινοβούλιο. Τουλάχιστον αυτό δείχνουν μέχρι στιγμής οι δημοσκοπήσεις, οι οποίες -ειρήσθω εν παρόδω- είναι στην πλειονότητά τους περισσότερο αντιπροσωπευτικές από ποτέ.
Τρίτον, για πρώτη φορά στα χρόνια της μεταπολίτευσης η Αριστερά φαίνεται να συγκεντρώνει συνολικά τόσο μεγάλο ποσοστό. Εδώ ισχύει -ως γεγονός αντιστρόφως ανάλογο- ό,τι και για τα δύο κόμματα εξουσίας εις ό,τι αφορά τον επαναπροσδιορισμό του ρόλου. Με μια κρίσιμη διαφορά: ενώ οι πυλώνες του δικομματισμού ενδέχεται να συνεργαστούν και να συγκροτήσουν κυβέρνηση συνεργασίας, στην περίπτωση της Αριστεράς αυτό προβάλλει απολύτως ανέφικτο. Όχι μόνο επειδή το ΚΚΕ έχει επιλέξει προ πολλού τον μονήρη δρόμο του, αλλά διότι και οι δρόμοι του ΣΥΡΙΖΑ και της ΔΗΜΑΡ φαντάζουν -και είναι- ασύμπτωτοι. Πάντως, είναι γεγονός ότι η δημοσκοπικά ιλιγγιώδης άνοδος της Αριστεράς προβληματίζει τα μάλα τους ευρωπαίους εταίρους, δανειστές και επιτηρητές μας. Φοβούνται ότι ο ελληνικός ιός θα μολύνει ολόκληρο το ευρωπαϊκό σώμα, με προβλεπτές συνέπειες για την ασκούμενη πολιτική και την εν γένει καθεστωτική λογική.
Τέταρτον, για πρώτη φορά ενδέχεται να εισέλθει στη Βουλή ένας σχηματισμός φασιστικών προδιαγραφών και συμπεριφοράς, όπως είναι η Χρυσή Αυγή. Θλιβερή εξέλιξη, αλλά απολύτως εξηγήσιμη: η φαιά δράκα δεν αξιοποίησε απλώς τη γενική τραγική κατάσταση της κοινωνίας, αλλά εκμεταλλεύτηκε το κενό που αφήνουν στο θέμα της μετανάστευσης οι εξοργιστικές αφέλειες και η μυωπία της Αριστεράς και του ΠΑΣΟΚ. Με τον τρόπο τους, τα «κόμματα της προόδου» επιδότησαν τη Χρυσή Αυγή, καθώς οι χειμαζόμενοι πολίτες των προβληματικών συνοικιών -κάθε άλλο παρά φασίστες ή ακροδεξιοί οι περισσότεροι- ένιωθαν περιφρονημένοι από όλους, ενώ ταυτόχρονα εισέπρατταν συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς από προοδευτικές πένες και διανοούμενους της δεκάρας. Κάποιοι εξ αυτών μάλιστα έχουν τη φαεινή ιδέα να απαγορευτεί διά νόμου η λειτουργία της Χρυσής Αυγής! Και δεν καταλαβαίνουν οι ανόητοι (;) ότι η εξέλιξη αυτή θα εκτινάξει στα ύψη το ποσοστό και την εμβέλεια της επίφοβης δράκας που εξελίχθηκε σε κόμμα.
Πέμπτον, για πρώτη φορά μπορεί να πει κανείς με βεβαιότητα ότι επέρχεται οριστικά το τέλος των δυναστειών που κυβερνούν επί δεκαετίες τον τόπο. Την έκλειψη του Καραμανλισμού, μετά την ήττα του Κώστα Καραμανλή στις προηγούμενες εκλογές, έρχεται να συνοδεύσει το τέλος του Παπανδρεϊσμού και η εξάλειψη του Μητσοτακισμού από τον πολιτικό χάρτη. Τόσο η Ντόρα Μπακογιάννη, ακόμη κι αν μπει το κόμμα της στη Βουλή, όσο και η παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη ως βουλευτού αδυνατούν να επανασυστήσουν τον Μητσοτακισμό ως υπολογίσιμο πόλο κεντρικής εξουσίας. Το θαύμα που πέτυχε ο πατέρας τους δεν πρόκειται να επαναληφθεί. Άλλαξαν οι καιροί, και οι συνθήκες δεν το επιτρέπουν...
Έκτον, για πρώτη φορά το προεκλογικό κλίμα που θα διαμορφωθεί θα είναι ιδιότυπο και εντελώς διαφορετικό σε σύγκριση με οτιδήποτε είχαμε συνηθίσει κατά το παρελθόν. Η απελπισία και η συσσωρευμένη οργή κατά του δικομματισμού προϊδεάζουν για ταραχώδες πεδίο. Τα μέχρι στιγμής δείγματα είναι σαφή: γιαούρτια, προπηλακισμοί, μούντζες και απροκάλυπτα εχθρικές διαθέσεις, οι οποίες δεν προβληματίζουν απλώς τους πολιτικούς, αλλά τους ανησυχούν σφόδρα. Σχεδόν όλοι οι βουλευτές και υπουργοί των δύο «μεγάλων» κομμάτων δεν τολμούν να εμφανιστούν σε δημόσιο χώρο. Υπό αυτές τις συνθήκες, και με την κρίση να παροξύνεται καθημερινά, πώς θα βγουν στον κόσμο για την προεκλογική τους εκστρατεία; Εκτός κι αν κάποιοι υιοθετήσουν καμιά φαεινή ιδέα να αντιπαραβάλουν στις ομάδες των εξοργισμένων πολιτών δικές τους ομάδες προστασίας με «μπράβους» και αφοσιωμένους οπαδούς. Τότε δεν αποκλείεται να θρηνήσουμε θύματα...
Έβδομον και τελευταίο: Για πρώτη φορά τα κόμματα εξουσίας δεσμεύονται προεκλογικά για συνέχιση της ίδιας πολιτικής, ενδίδοντας πλήρως σε έξωθεν απροσχημάτιστες αξιώσεις. Πρόκειται για επιχείρηση δραστικής αλλοίωσης της λαϊκής θέλησης, που συνοδεύεται καιρό τώρα από τρομώδη προπαγάνδα και ιταμά εκβιαστικά διλήμματα. Μ' άλλα λόγια, επιχειρείται η υπονόμευση του δημοκρατικού στοιχειώδους και η αποδιάρθρωση της συνταγματικής τάξης. Που; Στην κοιτίδα της Δημοκρατίας!
Δυστυχώς, είναι γεγονός: Το «ευρωπαϊκό ιδεώδες», έτσι όπως προπαγανδίστηκε από τους κήρυκες του άκριτου και ομιχλώδους «ευρωπαϊσμού», όχι μόνο δεν εξασφάλισε οικονομική ευημερία στις χώρες-μέλη της Ένωσης, αλλά προκαλεί πολλαπλά κατάγματα στο μείζον θέμα της Δημοκρατίας. Θλιβερή εξέλιξη για την Ευρώπη του Διαφωτισμού και των ανοιχτών οριζόντων...