Το Ισραήλ, το Ιράν και η Ελλάδα

Την ημέρα που έγινε η προειδοποιητική επίθεση του Ιράν ενάντια στο έδαφος του Ισραήλ, ο πόλεμος στην Παλαιστίνη μετρούσε ήδη..

Γιώργος Μαργαρίτης

καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας
στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Την ημέρα που έγινε η προειδοποιητική επίθεση του Ιράν ενάντια στο έδαφος του Ισραήλ, ο πόλεμος στην Παλαιστίνη μετρούσε ήδη 191 ημέρες. Σε αυτό το διάστημα ο πολυδιαφημισμένος στρατός του Ισραήλ δεν μπόρεσε να πετύχει ούτε μια δευτερεύουσα νίκη. Δεν απελευθέρωσε ζωντανό ούτε έναν από τους ομήρους που κρατούσε η Χαμάς και δεν κατέστρεψε ούτε τις πολιτικές ούτε τις στρατιωτικές δομές της τελευταίας. Η Χαμάς έχει υποστεί απώλειες εξακολουθεί όμως να ματώνει τον ισραηλινό στρατό και να διατηρεί μηχανισμούς και ψυχραιμία.
Αντίθετα το Κράτος του Ισραήλ διέπρεψε εκεί που ιστορικά διαπρέπει: στο έγκλημα και στην τρομοκρατία. Για μήνες τώρα εξελίσσεται το μεγαλύτερο έγκλημα του εικοστού πρώτου αιώνα στην λωρίδα της Γάζας: η γενοκτονία του λαού της Παλαιστίνης. Μέχρι σήμερα οι νεκροί άμαχοι από τις αδιάκριτες ισραηλινές επιθέσεις ήταν 33.686, οι τραυματίες 76.309 και πολλές χιλιάδες οι αγνοούμενοι κάτω από τα ερείπια. Σε πληθυσμό 2.300.000 κατοίκων της Γάζα τα θύματα ξεπερνούν το 5% του συνολικού πληθυσμού. Εάν μεταφέρουμε το ποσοστό αυτό στην Ελλάδα των 11.000.000 κατοίκων, τα θύματα θα ήταν 550.000!
Στην Γάζα δεν υπάρχει τίποτα από όσα θεωρούνται απαραίτητα για την ανθρώπινη ζωή. Τροφή, φάρμακα, καύσιμα, νερό, υποδομές, κατοικίες και ότι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς. Τα παιδιά – για τα οποία ο δυτικός ιμπεριαλισμός είναι πάντα έτοιμος να χύσει κροκοδείλια δάκρυα – υποσιτίζονται και πεθαίνουν από την πείνα και τις αρρώστιες. Στα δυτικές μητροπόλεις κανένας δεν συγκινήθηκε γι αυτό. Το Κράτος του Ισραήλ δεν είναι παρά ένας ολιγάριθμος εγκληματικός μηχανισμός, οποιαδήποτε σοβαρή πρωτεύουσα του δυτικού κόσμου θα μπορούσε με μια αποστροφή της να το συγκρατήσει. Κανείς ηγέτης δεν το έπραξε – ούτε ο Μακρόν, ούτε ο Ινδός του Λονδίνου, ούτε οι «μετριοπαθείς» του. Και δεν συζητάμε για τους πολεμόχαρους παρανοϊκούς της Ουάσιγκτον. Πολλά χρόνια τώρα κανείς δεν διαμαρτύρεται στην Δύση για τις δολοφονικές επιθέσεις του Ισραήλ, για το «Θεόσταλτο» δικαίωμά του να σκοτώνει όποιον θέλει, όποτε θέλει, όπου θέλει. Το λεγόμενο Διεθνές Δίκαιο δεν υπάρχει στην περίπτωση του πιο εγκληματικού κράτους του καιρού μας!
Αντίθετα, τα πρώτα κιόλας δευτερόλεπτα από την ιρανική απάντηση όλος ο δυτικός ιμπεριαλισμός έσπευσε να καταδικάσει, φραστικά, πολιτικά και έμπρακτα. Πολεμικά αεροπλάνα των ΗΠΑ, της Γαλλίας, της Βρετανίας βρέθηκαν στον αέρα πριν ακόμα αρχίσει η ιρανική επίθεση (τα αεροπλάνα εναέριου ανεφοδιασμού των ΗΠΑ, τα KC-135R, ήταν «στην θέση τους», στο Ιράκ, τον Περσικό, την Σαουδική Αραβία από νωρίς το απόγευμα του Σαββάτου!). Η πολεμική υστερία εξαπλώνεται στις ΗΠΑ, στο Παρίσι, στο Λονδίνο και στην «δύση». Οι πλέον κωμικοί των ηγετών της, ο Σούνακ λόγου χάρη, έσπευσαν να δηλώσουν ότι θα συντρίψουν τους εχθρούς του Ισραήλ και της Δύσης – αν και ινδικής καταγωγής ο εν λόγω ηγέτης, φαντασιώνεται ότι είναι ο λόρδος Κίτσενερ του 1898, Σερδάρης της Αιγύπτου!  Η αποικιοκρατία βλέπετε αφήνει εμφανή κουσούρια.

Μια μετρημένη απάντηση
Πριν το απόγευμα του Σαββάτου όλοι ανέμεναν με αγωνία την απάντηση του Ιράν στις διαδοχικές δολοφονίες-προκλήσεις του Ισραήλ τις προηγούμενες ημέρες. Στα δυτικά μέσα θεωρούσαν ότι πέτυχαν τον στόχο τους: να αναγκάσουν την ηγεσία του Ιράν σε μια μετωπική αναμέτρηση με την Δύση. Με αυτόν το τρόπο ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσαν να παρέμβουν ενεργά στο πλευρό του Ισραήλ στον εγκληματικό πόλεμο που το τελευταίο δεν φαίνεται ικανό να κερδίσει. Η Τεχεράνη απάντησε με ένα υποδειγματικό τρόπο, μεταφέροντας τελικές αποφάσεις και κινήσεις στην πλευρά των εχθρών του.
Η επίθεση ενάντια στο Ισραήλ έγινε με δρόνους, με Shahed-136 βασικά. Στο μείγμα υπήρχαν λίγοι πύραυλοι «καταδρομής» (cruise missiles). Και η δύο αυτές κατηγορίες είναι τακτικά όπλα, όχι στρατηγικά. Να το εξηγήσουμε: Οι Shahed-136 έχουν ταχύτητα μικρότερη των 200 χιλιομέτρων την ώρα και σχεδόν σταθερή τροχιά. Οι πύραυλοι «καταδρομής» είναι επίσης υποηχητικοί -ταχύτητες γύρω στα 900 χιλιόμετρα την ώρα. Ο αριθμός των βλημάτων που χρησιμοποιήθηκαν ήταν μικρός, σε σχέση με τις δυνατότητες του Ιράν, ίσως διακόσια βλήματα. Θα ήταν προφανώς παράλογο να προγραμματίσει το Ιράν στρατηγικό πλήγμα κατά του Ισραήλ με αυτού του είδους τα οπλικά συστήματα. Ο στόχος του δεν ήταν αυτός. Δεν επιζητούσε το υλικό αποτέλεσμα αλλά την πολιτική αποτύπωση της απάντησης. Για το λόγο αυτό επίσημα -με επιστολή στον ΟΗΕ- και κατηγορηματικά έσπευσε να δηλώσει ότι η «απάντηση» ολοκληρώθηκε. Η δε Χεσμπολάχ παρέμεινε σιωπηλή…
Η Τεχεράνη θέλησε να επιδείξει δυνατότητες και αυτοπεποίθηση – ισχύ με λίγα λόγια. Από το έδαφός της χτύπησε το έδαφος του Ισραήλ. Ανάγκασε τον πληθυσμό του τελευταίου να μπει στα καταφύγια σε όλη την έκταση της χώρας. Έκανε τον ουρανό πάνω από τις ισραηλινές πόλεις φλεγόμενο τοπίο. Απέδειξε ότι ακόμα και με ακατάλληλα όπλα μπορεί να φτάσει εκεί που θέλει να φτάσει – στρατιωτικές βάσεις του Ισραήλ ήταν οι στόχοι που χτυπήθηκαν από τα λίγα βλήματα που πέρασαν τους διαδοχικούς «θόλους» της αεράμυνας του Ισραήλ. Απέδειξε ότι αθροιστικά οι αεροπορίες του Ισραήλ, των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Γαλλίας, της Ιορδανίας κλπ., δεν μπορούν να αναχαιτήσουν – μόνο να περιορίσουν – ακόμα και τα φθηνά, ακατάλληλα για την αποστολή που ανέλαβαν, βλήματα.
Με την κίνησή της η Τεχεράνη μετέφερε την ευθύνη για ολοκληρωτική αναμέτρηση στο στρατόπεδο του εχθρού. Ο παρανοϊκός Νετανιάχου θα ήθελε όσο τίποτε άλλο αυτήν την κλιμάκωση. Το ζήτημα είναι εάν πράγματι επιθυμούν κάτι τέτοιο στην Δύση και, πιο ειδικά, στην Ουάσιγκτον. Η τελευταία έχει χάσει διαδοχικούς πολέμους στην Μέση Ανατολή, δυσκολεύτηκε να απαγκιστρωθεί όταν μπλέχθηκε σε αυτούς. Θα ήταν παράλογο να υποθέσει κανείς ότι οι ΗΠΑ επιθυμούν την σε μεγάλη κλίμακα εμπλοκή τους στην περιοχή. Τη στιγμή μάλιστα που είναι ανοικτό το μέτωπο στην Ουκρανία και όπου διακρίνεται πλέον ο ισχυρός αντίπαλος του μέλλοντος – η Κίνα. Έχει και τα όρια της η γοητεία που ασκεί ο Νετανιάχου στην Δύση.

Στα δικά μας
Και κάτι για τα δικά μας. Τα γεγονότα απέδειξαν τους κινδύνους που δημιουργεί η παρουσία βάσεων και στρατιωτικών εγκαταστάσεων στο έδαφος χωρών που βρίσκονται κοντά στην πρώτη γραμμή. Η Κύπρος έχει ήδη επικίνδυνα εκτεθεί. Οι Βρετανοί -και οι Αμερικανοί- ξεκινούν από τις εκεί βάσεις για να βομβαρδίσουν την Υεμένη, ή να αναχαιτήσουν τα ιρανικά βλήματα. Μέχρι τώρα το Ιράν δείχνει ψυχραιμία, απλά προειδοποιεί. Θα παραμείνει ψύχραιμη η Τεχεράνη στην περίπτωση που ο πόλεμος γενικευθεί;
Το ίδιο ισχύει και για την Ελλάδα, εκτεθειμένη σε κινδύνους που προκύπτουν από την Μέση Ανατολή, αλλά και από το βόρειο «μέτωπο», της Ουκρανίας. Εκεί η κατάσταση επιδεινώνεται για τον δυτικό ιμπεριαλισμό, γεγονός που φέρνει ολοένα και πιο κοντά την Ελλάδα στην πρώτη γραμμή.
Σε τέτοιες ώρες κάθε λογικός ηγέτης που στοιχειωδώς ενδιαφέρεται για την χώρα και τον λαό της θα προσπαθούσε να αποδεσμευτεί από τις καταστροφικές εξελίξεις. Στο Μέγαρο Μαξίμου μάλλον ενδιαφέρονται για τελείως διαφορετικά πράγματα. Για την Κουμουνδούρου και το Ιερό ΝΑΤΟ, δεν θα μπορούσε κανείς να κάνει το όποιο ευπρεπές σχόλιο.     
*Ο Γιώργος Μαργαρίτης είναι καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας
στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

imerodromos.gr