Όποιος είδε τη φωτογραφία με τον εθελοντή με τα μακριά μαλλιά και μούσια να σώζει ένα παιδί, δεν μπορεί παρά να θέλει να δοθεί το Νόμπελ Ειρήνης στους Έλληνες νησιώτες, ή ακόμα καλύτερα στους Ισπανούς εθελοντές που μοιάζουν με τον Ιησού. Ιδίως τώρα που έχουν αφεθεί ελεύθεροι οι εθελοντές, γιατί έχουν περάσει μόλις λίγες εβδομάδες από τότε που τα μέλη της Team Humanity είχαν συλληφθεί και κρατούνταν. Το Νόμπελ θα είναι ένα ταιριαστό βραβείο, που έχουν πάρει ως τώρα ο Κίσινγκερ, ο Ομπάμα και o António Egas Moniz, που εφηύρε τη λοβοτομή (όντως). Καταλήξαμε λοιπόν με την Eλληνική Aκαδημία να προτείνει να δοθεί Νόμπελ σε έναν ψαρά, μία από τρεις φωτογενείς γιαγιάδες και μια σταρ του Χόλιγουντ που πέρασε να δει τι γίνεται. Αν λείπαν τα πνιγμένα παιδιά, θα ήταν πολύ αστεία κατάσταση
Μέσα σε αυτόν τον τραγέλαφο, ένα είναι το ερώτημα: Πώς γίνεται να υπερασπίζεσαι την πολιτική που πνίγει τα παιδιά, να αναπαράγεις τα στερεότυπα που την ενισχύουν και ταυτοχρόνως να θέλεις να είσαι και πονόψυχος και να υπερηφανευτείς για τη δουλειά άλλων; Προσπαθώ να σκεφτώ την αντίφαση: να συμμερίζεσαι όλα τα ρατσιστικά στερεότυπα εναντίον των μεταναστών και των προσφύγων, αλλά συνάμα να θέλεις να βραβευτούν όσοι (σε αντίθεση με σένα που τους βρίζεις) αγωνίζονται να τους σώσουν. Πιστεύω ότι υπάρχει μια αξία σε αυτή την αντίφαση.
Πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις το ερώτημα είναι τι συνιστά άκρο και τι κανονικότητα. Έτσι, ενώ παρακολουθώ την πολιτική των ακροδεξιών, ενδιαφέρον έχει η κατάσταση όταν δεν προέρχεται από την ακροδεξιά. Όπως συνέβη στη Δανία, όπου η στήριξη του επίμαχου νομοσχεδίου για την κατάσχεση των τιμαλφών των προσφύγων προήλθε ακόμη και από κόμμα κατ’ όνομα σοσιαλδημοκρατικό. Ο Χρυσοχοΐδης και ο Λοβέρδος υποθέτω ότι δεν θα είχαν κανένα απολύτως πρόβλημα με μια τέτοια διάταξη.
Ο Δανός πρωθυπουργός ισχυρίζεται ότι είναι ο πιο παρεξηγημένος νόμος που υπήρξε ποτέ, διότι και οι Δανοί πρέπει να χρησιμοποιήσουν πρώτα τις δικές τους οικονομίες, πριν να λάβουν οικονομική βοήθεια από το κράτος. Με τη διαφορά όμως ότι αυτό αφορά τις καταθέσεις τους, όχι το ενδεχόμενο σωματικής έρευνας προκειμένου να τους αφαιρεθούν ασημικά! Πολύ ωραία και καθαρή τοποθέτηση επ’ αυτού έκανε ο Δανός πολιτικός Martin Henriksen: «Αν θέλεις να έρθεις στην Ευρώπη, να μην έρθεις στη Δανία, αυτό είναι το μήνυμα». Θυμάστε που λέγαμε για τον βίο αβίωτο, που θα τον έκανε η αστυνομία; Ας φανταστούμε τώρα όλο και περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να λένε και να κάνουν το ίδιο. Το κάνουν ήδη η Γερμανία και η Σουηδία . Το Συμβούλιο της Ευρώπης και η Επιτροπή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στη Δανία θεωρεί πως αυτό συνιστά παραβίαση των δικαιωμάτων τους, αλλά ποια δικαιώματα, είναι πρόσφυγες!
Ο αξιοπρεπής Βέλγος κύριος που είπε στον Μουζάλα να αφήνει να πνίγονται οι μετανάστες και οι πρόσφυγες είναι πολύ ειλικρινής. Μπράβο του. Όσο και αν τα μαζέψει τώρα, υποψιάζομαι ότι λέει αυτό ακριβώς: ξέρω τις ανθρωπιστικές ανοησίες με τις οποίες τρέφεστε, έχω άλλη ατζέντα, δεν τους θέλω εδώ. Φάτε τους.
Γιατί δεν μπορεί να το πει αυτό κανείς εύκολα; Γιατί το «πνίξτε τους» απαιτεί την κτηνωδία ενός ψημένου πολιτικού για να το πει. Ο κανονικός άνθρωπος είναι αντιφατικός και τα λέει όλα μαζί. Κρίμα τα παιδιά, όταν πνίγονται, ντροπή στους τζιχαντιστές, όταν σκοτώνουν, Χριστέ μου θα βγούμε από τη Σένγκεν, όταν μας απειλούν, τι συγκινητική η γιαγιά, όταν ταΐζει, τιμή μας που ήρθε η Σούζαν Σαράντον, όταν έρχεται. Δεν ενώνει ποτέ αυτά τα κομμάτια σε έναν ενιαίο συλλογισμό, που να αφήνει αιχμές. Που να απαιτεί να κατανοήσεις δηλαδή ότι μερικά πράγματα δεν γίνονται χωρίς να αποκλείσεις άλλα. Αν η Ευρώπη είναι αυτή που αναφέρουμε, οι απειλές αυτής της Ευρώπης δεν μπορεί να βαραίνουν περισσότερο από αυτό που αντιλαμβανόμαστε ως ανθρωπιστικό καθήκον απέναντι σε ανθρώπους που έχουν την ανάγκη μας. Όταν αυτά έρχονται σε σύγκρουση, θα χρειαστεί ίσως κανείς να ζυγίσει και να διαλέξει. Να σκεφτεί δηλαδή πως αν στο ένα ζύγι έχεις παιδιά που πνίγονται, στην άλλη δεν έχει τι να βάλεις.
Η υπόθεση του Νόμπελ Ειρήνης μού είναι ως τέτοια αδιάφορη. Ρίχνει κανείς μια ματιά στην ιστορία του και καταλαβαίνει για ποιους είναι. Με ενδιαφέρει όμως η πλευρά του ανθρώπου που θέλει και να διώχνει και να κρατάει τους πρόσφυγες και θα ήθελα να τη διερευνήσω, προκειμένου να πω το εξής: ας ακούσουμε τη συμπόνια μας και μετά να ακούσουμε προσεκτικά όλες τις πολιτικές της προεκτάσεις. Γιατί δεν γίνεται να συμπονάμε τα πνιγμένα παιδιά αλλά να στηρίζουμε την πολιτική που τα πνίγει. Προτείνω μια αντίστροφη διαδικασία: κρατάς την αποστροφή σου για αυτό που συμβαίνει και μετά λες: Δεν θα ανεχτώ καμία πολιτική και κανέναν συλλογισμό που οδηγεί εδώ. Κι όταν με μαλώνουν, ότι θα με βγάλουν από τη Σένγκεν, εγώ θα λέω: έχω ένα χρέος, απέναντι στους πρόσφυγες με τα ψεύτικα σωσίβια που αναποδογυρίζουν οι βάρκες τους ή που τους ξεβράζει η θάλασσα σε μια ακτή και παθαίνουν κρυοπαγήματα μέχρι να τους περισυλλέξει κάποιος. Και μετά θα μπορούμε να ξεκινήσουμε μια συζήτηση. Όχι για το Νόμπελ Ειρήνης, που μπορεί με τις ευχές μου να το πάρει μισό-μισό η Μαρία Τερέζα με τον Ομπάμα, αλλά για το τι σημαίνει μια πολιτική που δεν εγκαταλείπεται στην αποκτήνωση.
Δεν πιστεύω στον εθελοντισμό γενικά, είμαι μάλλον καχύποπτος. Το κίνημα αλληλεγγύης στους πρόσφυγες όμως είναι μια πολύ λαμπρή στιγμή των ανθρώπων που αφιέρωσαν χρόνο και χρήματα που δεν είχαν για να στηρίξουν τους πρόσφυγες, στα νησιά και στην Αθήνα. Αυτό είναι τόσο σημαντικό, που νομίζω ότι καλό είναι να μείνει ανέγγιχτο από τον κόσμο του Μέγκα και του Πρώτου Θέματος.
Ο Γκάρντιαν μάζευε μαρτυρίες από εβραιόπουλα που είναι τώρα υπερήλικες. Αφηγείται κάποιος ότι θυμάται ακόμα όταν έφτασαν στα σύνορα με την Ολλανδία τον Μάιο του 1939 και τους έδωσαν λευκό ψωμί και μήλα. Την ώρα που η σκληρότητα παίρνει το πάνω χέρι, ας είμαστε αυτός που πήγε ένα μήλο στους πρόσφυγες και που επέμεινε για μια πολιτική που δεν τους πνίγει στη θάλασσα.
Πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις το ερώτημα είναι τι συνιστά άκρο και τι κανονικότητα. Έτσι, ενώ παρακολουθώ την πολιτική των ακροδεξιών, ενδιαφέρον έχει η κατάσταση όταν δεν προέρχεται από την ακροδεξιά. Όπως συνέβη στη Δανία, όπου η στήριξη του επίμαχου νομοσχεδίου για την κατάσχεση των τιμαλφών των προσφύγων προήλθε ακόμη και από κόμμα κατ’ όνομα σοσιαλδημοκρατικό. Ο Χρυσοχοΐδης και ο Λοβέρδος υποθέτω ότι δεν θα είχαν κανένα απολύτως πρόβλημα με μια τέτοια διάταξη.
Ο Δανός πρωθυπουργός ισχυρίζεται ότι είναι ο πιο παρεξηγημένος νόμος που υπήρξε ποτέ, διότι και οι Δανοί πρέπει να χρησιμοποιήσουν πρώτα τις δικές τους οικονομίες, πριν να λάβουν οικονομική βοήθεια από το κράτος. Με τη διαφορά όμως ότι αυτό αφορά τις καταθέσεις τους, όχι το ενδεχόμενο σωματικής έρευνας προκειμένου να τους αφαιρεθούν ασημικά! Πολύ ωραία και καθαρή τοποθέτηση επ’ αυτού έκανε ο Δανός πολιτικός Martin Henriksen: «Αν θέλεις να έρθεις στην Ευρώπη, να μην έρθεις στη Δανία, αυτό είναι το μήνυμα». Θυμάστε που λέγαμε για τον βίο αβίωτο, που θα τον έκανε η αστυνομία; Ας φανταστούμε τώρα όλο και περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να λένε και να κάνουν το ίδιο. Το κάνουν ήδη η Γερμανία και η Σουηδία . Το Συμβούλιο της Ευρώπης και η Επιτροπή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στη Δανία θεωρεί πως αυτό συνιστά παραβίαση των δικαιωμάτων τους, αλλά ποια δικαιώματα, είναι πρόσφυγες!
Ο αξιοπρεπής Βέλγος κύριος που είπε στον Μουζάλα να αφήνει να πνίγονται οι μετανάστες και οι πρόσφυγες είναι πολύ ειλικρινής. Μπράβο του. Όσο και αν τα μαζέψει τώρα, υποψιάζομαι ότι λέει αυτό ακριβώς: ξέρω τις ανθρωπιστικές ανοησίες με τις οποίες τρέφεστε, έχω άλλη ατζέντα, δεν τους θέλω εδώ. Φάτε τους.
Γιατί δεν μπορεί να το πει αυτό κανείς εύκολα; Γιατί το «πνίξτε τους» απαιτεί την κτηνωδία ενός ψημένου πολιτικού για να το πει. Ο κανονικός άνθρωπος είναι αντιφατικός και τα λέει όλα μαζί. Κρίμα τα παιδιά, όταν πνίγονται, ντροπή στους τζιχαντιστές, όταν σκοτώνουν, Χριστέ μου θα βγούμε από τη Σένγκεν, όταν μας απειλούν, τι συγκινητική η γιαγιά, όταν ταΐζει, τιμή μας που ήρθε η Σούζαν Σαράντον, όταν έρχεται. Δεν ενώνει ποτέ αυτά τα κομμάτια σε έναν ενιαίο συλλογισμό, που να αφήνει αιχμές. Που να απαιτεί να κατανοήσεις δηλαδή ότι μερικά πράγματα δεν γίνονται χωρίς να αποκλείσεις άλλα. Αν η Ευρώπη είναι αυτή που αναφέρουμε, οι απειλές αυτής της Ευρώπης δεν μπορεί να βαραίνουν περισσότερο από αυτό που αντιλαμβανόμαστε ως ανθρωπιστικό καθήκον απέναντι σε ανθρώπους που έχουν την ανάγκη μας. Όταν αυτά έρχονται σε σύγκρουση, θα χρειαστεί ίσως κανείς να ζυγίσει και να διαλέξει. Να σκεφτεί δηλαδή πως αν στο ένα ζύγι έχεις παιδιά που πνίγονται, στην άλλη δεν έχει τι να βάλεις.
Η υπόθεση του Νόμπελ Ειρήνης μού είναι ως τέτοια αδιάφορη. Ρίχνει κανείς μια ματιά στην ιστορία του και καταλαβαίνει για ποιους είναι. Με ενδιαφέρει όμως η πλευρά του ανθρώπου που θέλει και να διώχνει και να κρατάει τους πρόσφυγες και θα ήθελα να τη διερευνήσω, προκειμένου να πω το εξής: ας ακούσουμε τη συμπόνια μας και μετά να ακούσουμε προσεκτικά όλες τις πολιτικές της προεκτάσεις. Γιατί δεν γίνεται να συμπονάμε τα πνιγμένα παιδιά αλλά να στηρίζουμε την πολιτική που τα πνίγει. Προτείνω μια αντίστροφη διαδικασία: κρατάς την αποστροφή σου για αυτό που συμβαίνει και μετά λες: Δεν θα ανεχτώ καμία πολιτική και κανέναν συλλογισμό που οδηγεί εδώ. Κι όταν με μαλώνουν, ότι θα με βγάλουν από τη Σένγκεν, εγώ θα λέω: έχω ένα χρέος, απέναντι στους πρόσφυγες με τα ψεύτικα σωσίβια που αναποδογυρίζουν οι βάρκες τους ή που τους ξεβράζει η θάλασσα σε μια ακτή και παθαίνουν κρυοπαγήματα μέχρι να τους περισυλλέξει κάποιος. Και μετά θα μπορούμε να ξεκινήσουμε μια συζήτηση. Όχι για το Νόμπελ Ειρήνης, που μπορεί με τις ευχές μου να το πάρει μισό-μισό η Μαρία Τερέζα με τον Ομπάμα, αλλά για το τι σημαίνει μια πολιτική που δεν εγκαταλείπεται στην αποκτήνωση.
Δεν πιστεύω στον εθελοντισμό γενικά, είμαι μάλλον καχύποπτος. Το κίνημα αλληλεγγύης στους πρόσφυγες όμως είναι μια πολύ λαμπρή στιγμή των ανθρώπων που αφιέρωσαν χρόνο και χρήματα που δεν είχαν για να στηρίξουν τους πρόσφυγες, στα νησιά και στην Αθήνα. Αυτό είναι τόσο σημαντικό, που νομίζω ότι καλό είναι να μείνει ανέγγιχτο από τον κόσμο του Μέγκα και του Πρώτου Θέματος.
Ο Γκάρντιαν μάζευε μαρτυρίες από εβραιόπουλα που είναι τώρα υπερήλικες. Αφηγείται κάποιος ότι θυμάται ακόμα όταν έφτασαν στα σύνορα με την Ολλανδία τον Μάιο του 1939 και τους έδωσαν λευκό ψωμί και μήλα. Την ώρα που η σκληρότητα παίρνει το πάνω χέρι, ας είμαστε αυτός που πήγε ένα μήλο στους πρόσφυγες και που επέμεινε για μια πολιτική που δεν τους πνίγει στη θάλασσα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου