«Η φτώχεια είναι πιο φρόνιμη αν νιώθει ότι φταίει» Γ. Αγγελάκας
Να νιώθεις ενοχές. Επειδή το περιβάλλον καταστρέφεται.
Βρισκόμαστε σε μια εκδήλωση του δήμου Θεσσαλονίκης για την ανακύκλωση. Το φυλλάδιο που περνάει από χέρι σε χέρι (κι από μυαλό σε μυαλό), γράφει για τα σκουπίδια στη θάλασσα. Έχει απέξω το σκίτσο ενός «απλού ανθρώπου», ενός ανθρώπου σαν κι εμένα σαν κι εσένα, που στέκεται μπρος στο κύμα. Και το κύμα είναι γεμάτο πλαστικά μπουκάλια.
Το μήνυμα; Ας προστατέψουμε τη θάλασσα. Μην πετάτε σκουπίδια.
Πίσω, στην τελευταία σελίδα, υπάρχει το λογότυπο της εταιρείας που χρηματοδότησε αυτή την «προσπάθεια». Είναι η Shell, η πετρελαϊκή εταιρεία που ευθύνεται για κάποιες απ’ τις μεγαλύτερες περιβαντολογικές καταστροφές και για τη συνεχιζόμενη υποβάθμιση του περιβάλλοντος, στις τριτοκοσμικές χώρες όπου κερδοφορεί.
Η Shell μας υπενθυμίζει: Εσύ φταις για την καταστροφή του περιβάλλοντος.
ΦΤΑΙΣ!
Να νιώθεις ενοχές. Επειδή το σπίτι σου δεν το έχουν βοβαρδίσει (ακόμα).
«Μας γεμίζουν ενοχές», μου λέει η Νέλλη. «Για ό,τι συμβαίνει φταίμε εμείς. Εγώ κι εσύ, κι ο γείτονας, ίσως κι ο μετανάστης.»
«Κι ο πρόσφυγας, αυτός πιο πολύ απ’ όλους», της λέω.
«Όχι, δεν ισχύει. Ο πρόσφυγας δεν φταίει, όπως δεν φταίει κι ο μεγιστάνας. Ο πρώτος έχει να ασχοληθεί μόνο με την επιβίωση του. Ο μεγιστάνας έχει τόσο.. ωραία πράγματα να κάνει. Ο ένοχος είναι ο μέσος άνθρωπος. Γιατί δεν είναι πρόσφυγας και γιατί δεν είναι μεγιστάνας. Εμείς είμαστε υπεύθυνοι για όσα συμβαίνουν, εμείς φταίμε.»
Να νιώθεις ενοχές. Επειδή δεν είσαι τόσο καλός γονιός. Ούτε αρκετά αδύνατος, γυμνασμένος, επιτυχημένος, διάσημος.
«Ο φόβος, η σεξουαλική καταπίεση κι οι ενοχές. Αυτά είναι τα θεμέλια της…» Ο Όττο σταματάει για μια στιγμή.
«Της εξουσίας;» του λέω.
«Της θεοκρατικής εξουσίας παλιότερα», με διορθώνει. «Και τώρα αυτής της νέας παγκόσμιας θρησκείας. Πάντα εκεί στηρίζεται. Αν δεν φοβάσαι πρέπει να νιώθεις ένοχος. Είμαστε ένοχοι εκ γενετής. Η Κόλαση δεν είναι καινούριο δημιούργημα. Φταις! Αυτό δεν πρέπει ποτέ να το ξεχνάς. Φταις!»
Να νιώθεις ενοχές. Επειδή η χώρα όπου ζεις βρίσκεται υπό οικονομική επιτήρηση.
Βγήκε μια απόγονος κρατικοδίαιτων πολιτικάντηδων τις προάλλες και είπε ότι για το Μνημόνιο αρ. 3 φταίνε όσοι ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ.
Για τα Μνημόνια 1 και 2 φταίνε όσοι ψήφισαν ΠΑΣΟΚ και ΝΔ.
Για το 4, 5, 6 -12 θα φταίνε οι ψηφοφόροι ξανά, που ψήφισαν κάτι που φέρνει μνημόνια.
Πάντα φταίνε οι ψηφοφόροι, πάντα φταίμε εμείς, οι πολίτες.
Οι πολιτικοί δεν κάνουν τίποτα άλλο απ’ το να εφαρμόζουν εντολές μνημονίων και να ενοχοποιούν τους πολίτες γι’ αυτά.
Φταις!
Να νιώθεις ενοχές. Επειδή εσύ δεν έχεις αναγκαστεί να εγκαταλείψεις τον τόπο σου -ακόμα.
Οι Γερμανοί, οι Βρετανοί, οι Γάλλοι, οι Ευρωπαίοι, και μετά οι Αμερικάνοι κι οι Σοβιετικοί, καταστρέφουν, βομβαρδίζουν, απομυζούν τη Συρία, τη Μέση Ανατολή, την Αφρική, την Ασία, τη Νότια Αμερική, από τότε που τις «ανακάλυψαν».
Πουλάνε όπλα κι αρπάζουν εδάφη, πετρέλαιο, ορυκτά, ανθρώπους.
Πουλάνε πόλεμο.
Κι έπειτα σου δίνουν ένα φυλλάδιο που γράφει: «Βοήθησε τους πρόσφυγες. Μπορείς. Οφείλεις.»
Αν κοιτάξεις πίσω, στην τελευταία σελίδα, θα δεις ποιος το έχει φτιάξει. Το φυλλάδιο, την κατάσταση, τον πόλεμο, την προσφυγιά.
Θα δεις τον αμερικάνικο αετό (god bless America) και το ευρωπαϊκό ουροβόρο φίδι, το Ευρώ. Θα δεις τη ρωσική αρκούδα και το κινέζικο πάντα.
Είναι τα γουρούνια, τα γνωστά γουρούνια, τα war pigs, που σου λένε: «Φταις!»
Να νιώθεις ενοχές. Επειδή είσαι άνεργος.
Προβάλλονται οι περιπτώσεις, οι ελάχιστες περιπτώσεις εκείνων που «γύρισαν στο χωριό» και ξεκίνησαν να εκτρέφουν σαλιγκάρια ή να καλλιεργούν τρούφες κι έγιναν πλούσιοι, επειδή ήταν ικανοί, σε αντίθεση με τους άλλους, που είναι άχρηστοι κι ανίκανοι κι ούτε έχουν διάθεση για δουλειά.
Να νιώθεις ενοχές. Επειδή είσαι πολύ γέρος για να προσφέρεις.
Στη Δανία κυκλοφορούν διαφημίσεις που δείχνουν πόσο αντιπαραγωγικοί είναι οι γέροι. Στην Ελλάδα και στον νότο της Ευρώπης κόβουν τις συντάξεις, αυξάνουν τα χρόνια εργασίας.
Οι γέροι φταίνε. Γιατί δεν πέθαναν όταν σταμάτησαν να δουλεύουν. Επειδή θέλουν να παίρνουν με τη σύνταξη και το εφάπαξ ένα μέρος απ’ αυτά που έδωσαν τόσα χρόνια.
Είσαι γέρος και είσαι ζωντανός. Φταις!
Να νιώθεις ενοχές. Επειδή χρωστάς λεφτά στις τράπεζες και στις εφορίες.
Οι τράπεζες ανακεφαλαιώνονται απ’ τα χρήματα του δημοσίου, απ’ τα χρήματα των γέρων και των νέων. Κι εσύ χρωστάς, επειδή νόμιζες ότι μπορείς να χτίσεις σπίτι, ότι μπορείς να έχεις βιώσιμη επιχείρηση, αλλά έπεσες έξω.
Φταίς! Δεν είσαι τράπεζα για να σε σώσουν. Πρέπει να σου κλείσουν το μαγαζί, πρέπει να σου πάρουν το σπίτι. Γιατί φταίς.
Να νιώθεις ενοχές. Επειδή δεν έκοψες απόδειξη, επειδή δεν πήρες απόδειξη.
Οι μεγιστάνες δεν πληρώνουν φόρους. Έχουν τα κέρδη τους, εκατομμύρια και δισεκατομμύρια σε offshore εταιρείες. Φοροδιαφεύγουν νόμιμα. Αλλά εσύ φταις. Γιατί δεν πλήρωσες το ένα τέταρτο των κερδών σου στο ΦΠΑ, το ένα τέταρτο μιας τυρόπιτας.
Φταις! Γιατί δεν είσαι αρκετά πλούσιος για να φοροδιαφεύγεις.
Να νιώθεις ενοχές. Επειδή είσαι δημόσιος υπάλληλος.
Κι οι δημόσιοι υπάλληλοι, το ξέρεις αυτό πια, ευθύνονται για την οικονομική κρίση. Όχι οι πολιτικοί, όχι οι μεγιστάνες, όχι οι διευθυντές, όχι οι τραπεζίτες, μόνο εσύ φταις, δημόσιε υπάλληλε, γι’ αυτό πρέπει να απολυθείς.
Φταις. Είσαι ένοχος.
Βρισκόμαστε σε μια εκδήλωση του δήμου Θεσσαλονίκης για την ανακύκλωση. Το φυλλάδιο που περνάει από χέρι σε χέρι (κι από μυαλό σε μυαλό), γράφει για τα σκουπίδια στη θάλασσα. Έχει απέξω το σκίτσο ενός «απλού ανθρώπου», ενός ανθρώπου σαν κι εμένα σαν κι εσένα, που στέκεται μπρος στο κύμα. Και το κύμα είναι γεμάτο πλαστικά μπουκάλια.
Το μήνυμα; Ας προστατέψουμε τη θάλασσα. Μην πετάτε σκουπίδια.
Πίσω, στην τελευταία σελίδα, υπάρχει το λογότυπο της εταιρείας που χρηματοδότησε αυτή την «προσπάθεια». Είναι η Shell, η πετρελαϊκή εταιρεία που ευθύνεται για κάποιες απ’ τις μεγαλύτερες περιβαντολογικές καταστροφές και για τη συνεχιζόμενη υποβάθμιση του περιβάλλοντος, στις τριτοκοσμικές χώρες όπου κερδοφορεί.
Η Shell μας υπενθυμίζει: Εσύ φταις για την καταστροφή του περιβάλλοντος.
ΦΤΑΙΣ!
Να νιώθεις ενοχές. Επειδή το σπίτι σου δεν το έχουν βοβαρδίσει (ακόμα).
«Μας γεμίζουν ενοχές», μου λέει η Νέλλη. «Για ό,τι συμβαίνει φταίμε εμείς. Εγώ κι εσύ, κι ο γείτονας, ίσως κι ο μετανάστης.»
«Κι ο πρόσφυγας, αυτός πιο πολύ απ’ όλους», της λέω.
«Όχι, δεν ισχύει. Ο πρόσφυγας δεν φταίει, όπως δεν φταίει κι ο μεγιστάνας. Ο πρώτος έχει να ασχοληθεί μόνο με την επιβίωση του. Ο μεγιστάνας έχει τόσο.. ωραία πράγματα να κάνει. Ο ένοχος είναι ο μέσος άνθρωπος. Γιατί δεν είναι πρόσφυγας και γιατί δεν είναι μεγιστάνας. Εμείς είμαστε υπεύθυνοι για όσα συμβαίνουν, εμείς φταίμε.»
Να νιώθεις ενοχές. Επειδή δεν είσαι τόσο καλός γονιός. Ούτε αρκετά αδύνατος, γυμνασμένος, επιτυχημένος, διάσημος.
«Ο φόβος, η σεξουαλική καταπίεση κι οι ενοχές. Αυτά είναι τα θεμέλια της…» Ο Όττο σταματάει για μια στιγμή.
«Της εξουσίας;» του λέω.
«Της θεοκρατικής εξουσίας παλιότερα», με διορθώνει. «Και τώρα αυτής της νέας παγκόσμιας θρησκείας. Πάντα εκεί στηρίζεται. Αν δεν φοβάσαι πρέπει να νιώθεις ένοχος. Είμαστε ένοχοι εκ γενετής. Η Κόλαση δεν είναι καινούριο δημιούργημα. Φταις! Αυτό δεν πρέπει ποτέ να το ξεχνάς. Φταις!»
Να νιώθεις ενοχές. Επειδή η χώρα όπου ζεις βρίσκεται υπό οικονομική επιτήρηση.
Βγήκε μια απόγονος κρατικοδίαιτων πολιτικάντηδων τις προάλλες και είπε ότι για το Μνημόνιο αρ. 3 φταίνε όσοι ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ.
Για τα Μνημόνια 1 και 2 φταίνε όσοι ψήφισαν ΠΑΣΟΚ και ΝΔ.
Για το 4, 5, 6 -12 θα φταίνε οι ψηφοφόροι ξανά, που ψήφισαν κάτι που φέρνει μνημόνια.
Πάντα φταίνε οι ψηφοφόροι, πάντα φταίμε εμείς, οι πολίτες.
Οι πολιτικοί δεν κάνουν τίποτα άλλο απ’ το να εφαρμόζουν εντολές μνημονίων και να ενοχοποιούν τους πολίτες γι’ αυτά.
Φταις!
Να νιώθεις ενοχές. Επειδή εσύ δεν έχεις αναγκαστεί να εγκαταλείψεις τον τόπο σου -ακόμα.
Οι Γερμανοί, οι Βρετανοί, οι Γάλλοι, οι Ευρωπαίοι, και μετά οι Αμερικάνοι κι οι Σοβιετικοί, καταστρέφουν, βομβαρδίζουν, απομυζούν τη Συρία, τη Μέση Ανατολή, την Αφρική, την Ασία, τη Νότια Αμερική, από τότε που τις «ανακάλυψαν».
Πουλάνε όπλα κι αρπάζουν εδάφη, πετρέλαιο, ορυκτά, ανθρώπους.
Πουλάνε πόλεμο.
Κι έπειτα σου δίνουν ένα φυλλάδιο που γράφει: «Βοήθησε τους πρόσφυγες. Μπορείς. Οφείλεις.»
Αν κοιτάξεις πίσω, στην τελευταία σελίδα, θα δεις ποιος το έχει φτιάξει. Το φυλλάδιο, την κατάσταση, τον πόλεμο, την προσφυγιά.
Θα δεις τον αμερικάνικο αετό (god bless America) και το ευρωπαϊκό ουροβόρο φίδι, το Ευρώ. Θα δεις τη ρωσική αρκούδα και το κινέζικο πάντα.
Είναι τα γουρούνια, τα γνωστά γουρούνια, τα war pigs, που σου λένε: «Φταις!»
Να νιώθεις ενοχές. Επειδή είσαι άνεργος.
Προβάλλονται οι περιπτώσεις, οι ελάχιστες περιπτώσεις εκείνων που «γύρισαν στο χωριό» και ξεκίνησαν να εκτρέφουν σαλιγκάρια ή να καλλιεργούν τρούφες κι έγιναν πλούσιοι, επειδή ήταν ικανοί, σε αντίθεση με τους άλλους, που είναι άχρηστοι κι ανίκανοι κι ούτε έχουν διάθεση για δουλειά.
Να νιώθεις ενοχές. Επειδή είσαι πολύ γέρος για να προσφέρεις.
Στη Δανία κυκλοφορούν διαφημίσεις που δείχνουν πόσο αντιπαραγωγικοί είναι οι γέροι. Στην Ελλάδα και στον νότο της Ευρώπης κόβουν τις συντάξεις, αυξάνουν τα χρόνια εργασίας.
Οι γέροι φταίνε. Γιατί δεν πέθαναν όταν σταμάτησαν να δουλεύουν. Επειδή θέλουν να παίρνουν με τη σύνταξη και το εφάπαξ ένα μέρος απ’ αυτά που έδωσαν τόσα χρόνια.
Είσαι γέρος και είσαι ζωντανός. Φταις!
Να νιώθεις ενοχές. Επειδή χρωστάς λεφτά στις τράπεζες και στις εφορίες.
Οι τράπεζες ανακεφαλαιώνονται απ’ τα χρήματα του δημοσίου, απ’ τα χρήματα των γέρων και των νέων. Κι εσύ χρωστάς, επειδή νόμιζες ότι μπορείς να χτίσεις σπίτι, ότι μπορείς να έχεις βιώσιμη επιχείρηση, αλλά έπεσες έξω.
Φταίς! Δεν είσαι τράπεζα για να σε σώσουν. Πρέπει να σου κλείσουν το μαγαζί, πρέπει να σου πάρουν το σπίτι. Γιατί φταίς.
Να νιώθεις ενοχές. Επειδή δεν έκοψες απόδειξη, επειδή δεν πήρες απόδειξη.
Οι μεγιστάνες δεν πληρώνουν φόρους. Έχουν τα κέρδη τους, εκατομμύρια και δισεκατομμύρια σε offshore εταιρείες. Φοροδιαφεύγουν νόμιμα. Αλλά εσύ φταις. Γιατί δεν πλήρωσες το ένα τέταρτο των κερδών σου στο ΦΠΑ, το ένα τέταρτο μιας τυρόπιτας.
Φταις! Γιατί δεν είσαι αρκετά πλούσιος για να φοροδιαφεύγεις.
Να νιώθεις ενοχές. Επειδή είσαι δημόσιος υπάλληλος.
Κι οι δημόσιοι υπάλληλοι, το ξέρεις αυτό πια, ευθύνονται για την οικονομική κρίση. Όχι οι πολιτικοί, όχι οι μεγιστάνες, όχι οι διευθυντές, όχι οι τραπεζίτες, μόνο εσύ φταις, δημόσιε υπάλληλε, γι’ αυτό πρέπει να απολυθείς.
Φταις. Είσαι ένοχος.
Ο στόχος των αρνητικών συναισθημάτων δεν είναι αυτοί που καταστρέφουν, δεν είναι αυτοί που τρέφουν το τέρας και τρέφονται απ’ αυτό.
Ο στόχος είσαι εσύ, εγώ, εμείς.
Αυτός που έχει ένα κομμάτι ψωμί, όταν οι άλλοι δεν έχουν τίποτα.
Έτσι ο άνθρωπος, εγώ-εσύ-εμείς, που καταπιέζεται καθημερινά και παλεύει για να επιβιώσει σ’ έναν σκληρό κόσμο, αναγκάζεται να στρέψει το βλέμμα (εχθρικό συνήθως) στους «κατώτερους», σ’ εκείνους που υποφέρουν πιο πολύ -ή στον εαυτό του.
Ναι, να δεις εχθρικά ακόμα και τον εαυτό σου. Γιατί φταις!
Μας τρέφουν ενοχές, για να μην μπορούμε να δούμε ποιοι είναι οι υπαίτιοι της καταστροφής.
Η Shell διαφημίζει την ενοχή μας, τα πλαστικά μπουκάλια που ρίχνουμε στον ωκεανό του πετρελαίου της.
Οι πολεμικές βιομηχανίες διαφημίζουν την ενοχή μας, για τους πρόσφυγες που προσπαθούν να ξεφύγουν απ’ τα όπλα που πουλάνε.
Οι πολιτικοί διαφημίζουν την ενοχή μας, που ψηφίσαμε κάποιον, οποιονδήποτε, κι έτσι ήρθε το μνημόνιο (αρ. 583).
Οι τράπεζες διαφημίζουν την ενοχή μας, που δεν καταφέραμε να αποπληρώσουμε το δάνειο, ενώ αυτές δεν χρωστάνε ποτέ τίποτα.
Οι μεγιστάνες διαφημίζουν την ενοχή μας, που δεν κόψαμε μια απόδειξη, δεν πληρώσαμε το ΦΠΑ μιας τυρόπιτας, ενώ εκείνοι κρύβουν το ΦΠΑ και το ΙΚΑ δισεκατομμυρίων πιτών.
Οι διευθυντές μεγαλοεταιρείων που αμοίβονται με πενταψήφιους μισθούς διαφημίζουν την ενοχή των συνταξιούχων και των υπαλλήλων, που παίρνουν τρεις κι εξήντα, κυριολεκτικά.
Οι διανοούμενοι, οι ακαδημαϊκοί, οι κινηματογραφιστές, οι καλλιτέχνες των φεστιβάλ, οι τηλεδημοσιογράφοι, οι ιερείς, οι γραμματείς κι οι φαρισαίοι, όλοι διαφημίζουν την ενοχή μας.
Φταις! Φταις! Φταις!
Αυτό που φοβούνται περισσότερο οι αληθινοί ένοχοι, να το ξέρετε, είναι ότι κάποια μέρα θα σταματήσουμε να ενοχοποιούμε τον εαυτό μας και τον διπλανό μας, επειδή είναι άλλης φυλής και θρησκείας, άλλης χώρας και επαγγέλματος και ιδεολογίας και φύλου και σεξουαλικής κατεύθυνσης και ομάδας και…
Αυτό που φοβούνται, και προσπαθούν να μας κάνουν να νιώθουμε πάντα ένοχοι για όλα, είναι ότι κάποια μέρα θα καταλάβουμε ποιοι είναι οι πραγματικοί φταίχτες.
Ο στόχος είσαι εσύ, εγώ, εμείς.
Αυτός που έχει ένα κομμάτι ψωμί, όταν οι άλλοι δεν έχουν τίποτα.
Έτσι ο άνθρωπος, εγώ-εσύ-εμείς, που καταπιέζεται καθημερινά και παλεύει για να επιβιώσει σ’ έναν σκληρό κόσμο, αναγκάζεται να στρέψει το βλέμμα (εχθρικό συνήθως) στους «κατώτερους», σ’ εκείνους που υποφέρουν πιο πολύ -ή στον εαυτό του.
Ναι, να δεις εχθρικά ακόμα και τον εαυτό σου. Γιατί φταις!
Μας τρέφουν ενοχές, για να μην μπορούμε να δούμε ποιοι είναι οι υπαίτιοι της καταστροφής.
Η Shell διαφημίζει την ενοχή μας, τα πλαστικά μπουκάλια που ρίχνουμε στον ωκεανό του πετρελαίου της.
Οι πολεμικές βιομηχανίες διαφημίζουν την ενοχή μας, για τους πρόσφυγες που προσπαθούν να ξεφύγουν απ’ τα όπλα που πουλάνε.
Οι πολιτικοί διαφημίζουν την ενοχή μας, που ψηφίσαμε κάποιον, οποιονδήποτε, κι έτσι ήρθε το μνημόνιο (αρ. 583).
Οι τράπεζες διαφημίζουν την ενοχή μας, που δεν καταφέραμε να αποπληρώσουμε το δάνειο, ενώ αυτές δεν χρωστάνε ποτέ τίποτα.
Οι μεγιστάνες διαφημίζουν την ενοχή μας, που δεν κόψαμε μια απόδειξη, δεν πληρώσαμε το ΦΠΑ μιας τυρόπιτας, ενώ εκείνοι κρύβουν το ΦΠΑ και το ΙΚΑ δισεκατομμυρίων πιτών.
Οι διευθυντές μεγαλοεταιρείων που αμοίβονται με πενταψήφιους μισθούς διαφημίζουν την ενοχή των συνταξιούχων και των υπαλλήλων, που παίρνουν τρεις κι εξήντα, κυριολεκτικά.
Οι διανοούμενοι, οι ακαδημαϊκοί, οι κινηματογραφιστές, οι καλλιτέχνες των φεστιβάλ, οι τηλεδημοσιογράφοι, οι ιερείς, οι γραμματείς κι οι φαρισαίοι, όλοι διαφημίζουν την ενοχή μας.
Φταις! Φταις! Φταις!
Αυτό που φοβούνται περισσότερο οι αληθινοί ένοχοι, να το ξέρετε, είναι ότι κάποια μέρα θα σταματήσουμε να ενοχοποιούμε τον εαυτό μας και τον διπλανό μας, επειδή είναι άλλης φυλής και θρησκείας, άλλης χώρας και επαγγέλματος και ιδεολογίας και φύλου και σεξουαλικής κατεύθυνσης και ομάδας και…
Αυτό που φοβούνται, και προσπαθούν να μας κάνουν να νιώθουμε πάντα ένοχοι για όλα, είναι ότι κάποια μέρα θα καταλάβουμε ποιοι είναι οι πραγματικοί φταίχτες.
Η εικόνα είναι απ’ τη «Δίκη», του Όρσον Ουέλς
μέσω του www.logiosermis.net
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου