Τάσος Γιαννόπουλος
Πριν ακόμα να «χωνέψουμε» τα κυβερνητικά σχέδια απορρύθμισης των εργασιακών σχέσεων, που αναλύθηκαν εκτενώς στο προηγούμενο φύλλο της «Εποχής» (8/9/19), ορισμένα από αυτά αποτυπώθηκαν στο αναπτυξιακό σχέδιο νόμου που τέθηκε την περασμένη Τετάρτη σε δημόσια διαβούλευση.
Το πολιτικό συμπέρασμα, μετά από την πρώτη ανάγνωση των διατάξεων που σχετίζονται με τα εργασιακά, είναι ότι...για την κυβέρνηση της ΝΔ, τα εργασιακά δικαιώματα αποτελούν εμπόδιο στην ανάπτυξη.
Κι αυτό διότι, με το κατά Βρούτση «μεταρρυθμιστικό νομοσχέδιο -τομή στην αγορά εργασίας», δέχεται ισχυρό πλήγμα το πλαίσιο των συλλογικών διαπραγματεύσεων και των κλαδικών συμβάσεων, περιορίζεται ασφυκτικά το δικαίωμα μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία, μειώνεται το πρόστιμο για τη «μαύρη» εργασία και δρομολογούνται περιορισμοί στη δράση των συνδικάτων.
Πίσω ολοταχώς στα μνημόνια
Σε πρακτικό επίπεδο; Οι επιχειρήσεις πλέον θα μπορούν να μην εφαρμόζουν τις κλαδικές συμβάσεις και να μειώνουν μισθούς και δικαιώματα, επικαλούμενες «οικονομικές δυσλειτουργίες». Ενδεικτικά, θυμίζουμε ότι η κλαδική σύμβαση στα ξενοδοχεία που επεκτάθηκε επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ έφερε, σύμφωνα με την Έφη Αχτσιόγλου, αυξήσεις κατά μέσο όρο 103 ευρώ το μήνα στους μισθούς των ξενοδοχοϋπαλλήλων.
Κι αυτό διότι, με το κατά Βρούτση «μεταρρυθμιστικό νομοσχέδιο -τομή στην αγορά εργασίας», δέχεται ισχυρό πλήγμα το πλαίσιο των συλλογικών διαπραγματεύσεων και των κλαδικών συμβάσεων, περιορίζεται ασφυκτικά το δικαίωμα μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία, μειώνεται το πρόστιμο για τη «μαύρη» εργασία και δρομολογούνται περιορισμοί στη δράση των συνδικάτων.
Πίσω ολοταχώς στα μνημόνια
Σε πρακτικό επίπεδο; Οι επιχειρήσεις πλέον θα μπορούν να μην εφαρμόζουν τις κλαδικές συμβάσεις και να μειώνουν μισθούς και δικαιώματα, επικαλούμενες «οικονομικές δυσλειτουργίες». Ενδεικτικά, θυμίζουμε ότι η κλαδική σύμβαση στα ξενοδοχεία που επεκτάθηκε επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ έφερε, σύμφωνα με την Έφη Αχτσιόγλου, αυξήσεις κατά μέσο όρο 103 ευρώ το μήνα στους μισθούς των ξενοδοχοϋπαλλήλων.
Ταυτόχρονα, θα δημιουργηθεί αντικίνητρο για τους εργοδότες: γιατί να υπογράψουν κλαδική συλλογική σύμβαση, όταν ξέρουν ότι οι ανταγωνιστές τους θα μπορούν να πληρώνουν τους εργαζόμενούς τους με χαμηλότερους μισθούς;
Επίσης, όπως είχε εξηγήσει ο καθηγητής Άρις Καζακος την προηγούμενη εβδομάδα στην «Εποχή», εισάγονται «από το παράθυρο οι περίφημες ειδικές οικονομικές ζώνες: με τοπικές κλαδικές συμβάσεις θα μπορούν να ορίζονται χαμηλότεροι μισθοί και λιγότερα δικαιώματα απ’ ό,τι στις εθνικές κλαδικές συμβάσεις (βλέπε το άρθρο 51 του σχεδίου νόμου)».
Ακόμη, για να προχωρήσει πλέον η επέκταση μίας κλαδικής σύμβασης, θα εξετάζεται ως πρόσθετο κριτήριο η «επίπτωση που θα έχει στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, τη λειτουργία του ανταγωνισμού και την απασχόληση». Με απλά λόγια, η κυβέρνηση καταργεί επί της ουσίας την επεκτασιμότητα που επανήλθε μετά το τέλος των μνημονίων.
Επιπλέον, η δυνατότητα να προχωρήσουν σε μονομερή προσφυγή στη διαιτησία θα δίνεται μόνο σε εργαζόμενους επιχειρήσεων δημόσιου χαρακτήρα ή κοινής ωφέλειας και «επιχειρήσεων γενικότερου κοινωνικού ή δημοσίου συμφέροντος», με πρόσθετα περιοριστικά κριτήρια. Δηλαδή σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις.
Για να το θέσουμε απλά, οι εργαζόμενοι θα διεκδικούν κλαδικές συμβάσεις, οι εργοδότες θα αρνούνται και η ιστορία θα τελειώνει εκεί. Χωρίς καμία άλλη επιλογή ή θεσμικό εργαλείο για τους εργαζόμενους.
Πρόκειται εν ολίγοις για επιστροφή στη μνημονιακή περίοδο, όταν ο κ. Βρούτσης υλοποιούσε αντίστοιχες παρεμβάσεις υπό την πίεση, υποτίθεται της τρόικας. Τώρα, σε 2 μόλις μήνες, ακυρώνει τις περισσότερες ρυθμίσεις της τελευταίας πενταετίας εναρμονιζόμενος, εκτός μνημονίων πλέον, με τις πάγιες θέσεις ΣΕΒ και ΔΝΤ για την αγορά εργασίας.
Τα τυράκια
Ως προπέτασμα καπνού για να μειωθεί ο θόρυβος σχετικά με τις παραπάνω αντεργατικές παρεμβάσεις, ο κ. Βρούτσης και τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ προτάσσουν άλλες ρυθμίσεις που, υποτίθεται, θα συμβάλουν στην πάταξη της ανασφάλιστης και τον περιορισμό της υποδηλωμένης εργασίας.
Επίσης, όπως είχε εξηγήσει ο καθηγητής Άρις Καζακος την προηγούμενη εβδομάδα στην «Εποχή», εισάγονται «από το παράθυρο οι περίφημες ειδικές οικονομικές ζώνες: με τοπικές κλαδικές συμβάσεις θα μπορούν να ορίζονται χαμηλότεροι μισθοί και λιγότερα δικαιώματα απ’ ό,τι στις εθνικές κλαδικές συμβάσεις (βλέπε το άρθρο 51 του σχεδίου νόμου)».
Ακόμη, για να προχωρήσει πλέον η επέκταση μίας κλαδικής σύμβασης, θα εξετάζεται ως πρόσθετο κριτήριο η «επίπτωση που θα έχει στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, τη λειτουργία του ανταγωνισμού και την απασχόληση». Με απλά λόγια, η κυβέρνηση καταργεί επί της ουσίας την επεκτασιμότητα που επανήλθε μετά το τέλος των μνημονίων.
Επιπλέον, η δυνατότητα να προχωρήσουν σε μονομερή προσφυγή στη διαιτησία θα δίνεται μόνο σε εργαζόμενους επιχειρήσεων δημόσιου χαρακτήρα ή κοινής ωφέλειας και «επιχειρήσεων γενικότερου κοινωνικού ή δημοσίου συμφέροντος», με πρόσθετα περιοριστικά κριτήρια. Δηλαδή σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις.
Για να το θέσουμε απλά, οι εργαζόμενοι θα διεκδικούν κλαδικές συμβάσεις, οι εργοδότες θα αρνούνται και η ιστορία θα τελειώνει εκεί. Χωρίς καμία άλλη επιλογή ή θεσμικό εργαλείο για τους εργαζόμενους.
Πρόκειται εν ολίγοις για επιστροφή στη μνημονιακή περίοδο, όταν ο κ. Βρούτσης υλοποιούσε αντίστοιχες παρεμβάσεις υπό την πίεση, υποτίθεται της τρόικας. Τώρα, σε 2 μόλις μήνες, ακυρώνει τις περισσότερες ρυθμίσεις της τελευταίας πενταετίας εναρμονιζόμενος, εκτός μνημονίων πλέον, με τις πάγιες θέσεις ΣΕΒ και ΔΝΤ για την αγορά εργασίας.
Τα τυράκια
Ως προπέτασμα καπνού για να μειωθεί ο θόρυβος σχετικά με τις παραπάνω αντεργατικές παρεμβάσεις, ο κ. Βρούτσης και τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ προτάσσουν άλλες ρυθμίσεις που, υποτίθεται, θα συμβάλουν στην πάταξη της ανασφάλιστης και τον περιορισμό της υποδηλωμένης εργασίας.
Για παράδειγμα, το «Μητρώο παραβατικών επιχειρήσεων» για τη μαύρη εργασία. Ωστόσο, αυτό δεν αποτελεί καινοτομία της σημερινής κυβέρνησης, καθώς είχε θεσπιστεί επί των ημερών του ΣΥΡΙΖΑ και μάλιστα αφορούσε σε όλες τις παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας και όχι μόνο στη μαύρη εργασία. Άρα, μάλλον θα μειωθεί η ευρύτητα του μητρώου, παρά θα λειτουργήσει ως φόβητρο για τους παραβατικούς εργοδότες.
Σε αντιδιαστολή, υποτίθεται, με το μητρώο των παραβατών, ο κ. Βρούτσης προανήγγειλε (ΣΚΑΪ, 13/9/19) το «Λευκό Μητρώο» με το οποίο, στο προσεχές μέλλον, «θα επιβραβεύονται οι συνεπείς εργοδότες». Όπως έχουμε δείξει σε προηγούμενο ρεπορτάζ (14/7/19), θα ανοίξει έτσι ο δρόμος για παροχή «ασυλίας» σε εργοδότες, οι οποίοι δεν θα υφίστανται ελέγχους και θα απολαμβάνουν μία σειρά από προνόμια.
Παράλληλα, διαφημίζεται σαν μέτρο προστασίας των μερικώς απασχολούμενων η προσαύξηση 12% στις επιπλέον ώρες. Πρόκειται, όπως γράφαμε στην «Εποχή» της 1ης Σεπτεμβρίου, για επαναφορά της ρύθμισης που είχε εφαρμοστεί για μερικούς μήνες το 2010 (προέβλεπε προσαύξηση 10%).
Δύσκολα θα τρομάξουν από το μέτρο αυτό οι εργοδότες που δηλώνουν λιγότερες ώρες εργασίας, την ώρα που υποβαθμίζεται από την κυβέρνηση η δράση των ελεγκτικών μηχανισμών.
Τα χρήματα, δε, που μπορεί να κερδίσει ο εργαζόμενος με μερική απασχόληση είναι, αν αμείβεται με τον κατώτατο, 50 λεπτά του ευρώ/ώρα, αλλά μάλλον ούτε αυτά θα του αποδοθούν, δεδομένης τη δυνατότητας συνεχούς τροποποίησης των ατομικών συμβάσεων από τον εργοδότη -και άρα πλήρους ακύρωσης του μέτρου αυτού.
«Αν μιλούσαμε στα σοβαρά για το εκρηκτικό μείγμα μερικής απασχόλησης και υποδηλωμένης εργασίας, θα έπρεπε να συνεχιστεί η αναβάθμιση του ΣΕΠΕ, να αξιοποιηθεί η δουλειά που έχει γίνει για την στόχευση των ελέγχων και να αποθαρρυνθεί η μερική απασχόληση, π.χ. με την αύξηση των αποδοχών στο σύνολο των ωρών ενός εργαζόμενου, όταν αυτός είναι μερικώς απασχολούμενος», σχολιάζει σχετικά ο πρώην ειδικός γραμματέας του ΣΕΠΕ, Π. Κορφιάτης.
Μειώνει το πρόστιμο για αδήλωτη εργασία
Μάλλον το ενδιαφέρον του υπουργού Εργασίας είναι υποκριτικό, δεδομένου ότι με βάση το σχέδιο νόμου, μειώνεται το πρόστιμο για αδήλωτη εργασία, στην περίπτωση πρόσληψης του εργαζόμενου για 12 μήνες: θα γίνει 2.000 ευρώ, ενώ ήταν 3.000 ευρώ και, ταυτόχρονα, καταργείται η υποχρέωση του εργοδότη για αναγνώριση και καταβολή ενσήμων τριών μηνών (ύψους 820 ευρώ) αναδρομικά στον αδήλωτο εργαζόμενο.
Σε αντιδιαστολή, υποτίθεται, με το μητρώο των παραβατών, ο κ. Βρούτσης προανήγγειλε (ΣΚΑΪ, 13/9/19) το «Λευκό Μητρώο» με το οποίο, στο προσεχές μέλλον, «θα επιβραβεύονται οι συνεπείς εργοδότες». Όπως έχουμε δείξει σε προηγούμενο ρεπορτάζ (14/7/19), θα ανοίξει έτσι ο δρόμος για παροχή «ασυλίας» σε εργοδότες, οι οποίοι δεν θα υφίστανται ελέγχους και θα απολαμβάνουν μία σειρά από προνόμια.
Παράλληλα, διαφημίζεται σαν μέτρο προστασίας των μερικώς απασχολούμενων η προσαύξηση 12% στις επιπλέον ώρες. Πρόκειται, όπως γράφαμε στην «Εποχή» της 1ης Σεπτεμβρίου, για επαναφορά της ρύθμισης που είχε εφαρμοστεί για μερικούς μήνες το 2010 (προέβλεπε προσαύξηση 10%).
Δύσκολα θα τρομάξουν από το μέτρο αυτό οι εργοδότες που δηλώνουν λιγότερες ώρες εργασίας, την ώρα που υποβαθμίζεται από την κυβέρνηση η δράση των ελεγκτικών μηχανισμών.
Τα χρήματα, δε, που μπορεί να κερδίσει ο εργαζόμενος με μερική απασχόληση είναι, αν αμείβεται με τον κατώτατο, 50 λεπτά του ευρώ/ώρα, αλλά μάλλον ούτε αυτά θα του αποδοθούν, δεδομένης τη δυνατότητας συνεχούς τροποποίησης των ατομικών συμβάσεων από τον εργοδότη -και άρα πλήρους ακύρωσης του μέτρου αυτού.
«Αν μιλούσαμε στα σοβαρά για το εκρηκτικό μείγμα μερικής απασχόλησης και υποδηλωμένης εργασίας, θα έπρεπε να συνεχιστεί η αναβάθμιση του ΣΕΠΕ, να αξιοποιηθεί η δουλειά που έχει γίνει για την στόχευση των ελέγχων και να αποθαρρυνθεί η μερική απασχόληση, π.χ. με την αύξηση των αποδοχών στο σύνολο των ωρών ενός εργαζόμενου, όταν αυτός είναι μερικώς απασχολούμενος», σχολιάζει σχετικά ο πρώην ειδικός γραμματέας του ΣΕΠΕ, Π. Κορφιάτης.
Μειώνει το πρόστιμο για αδήλωτη εργασία
Μάλλον το ενδιαφέρον του υπουργού Εργασίας είναι υποκριτικό, δεδομένου ότι με βάση το σχέδιο νόμου, μειώνεται το πρόστιμο για αδήλωτη εργασία, στην περίπτωση πρόσληψης του εργαζόμενου για 12 μήνες: θα γίνει 2.000 ευρώ, ενώ ήταν 3.000 ευρώ και, ταυτόχρονα, καταργείται η υποχρέωση του εργοδότη για αναγνώριση και καταβολή ενσήμων τριών μηνών (ύψους 820 ευρώ) αναδρομικά στον αδήλωτο εργαζόμενο.
Δηλαδή, στην πράξη, οι επιχειρήσεις θα δουλεύουν με αδήλωτους εργαζόμενους και, εφόσον τους πιάσει ο έλεγχος, θα τους προσλαμβάνουν νόμιμα, χωρίς να επισείεται καμία ιδιαίτερη τιμωρία.
Επίσης, ο κ. Βρούτσης τροποποιεί διάταξη της προηγούμενης κυβέρνησης, η οποία όριζε ότι ο εργαζόμενος μπορεί να θεωρήσει την αξιόλογη καθυστέρηση καταβολής δεδουλευμένων ως καταγγελία της σύμβασης από τον εργοδότη, να πάρει επίδομα ανεργίας και να διεκδικήσει αποζημίωση.
Σήμερα, το διάστημα μη καταβολής δεδουλευμένων ορίζεται ρητά σε 2 μήνες και όχι νωρίτερα. Με τον ισχύοντα νόμο, ακόμη και μονομερής βλαπτική μεταβολή μπορεί να θεωρηθεί και πολύ μικρότερη καθυστέρηση.
Για την ώρα, δεν θα υλοποιηθεί η εξαγγελία Μητσοτάκη στη ΔΕΘ περί κατάργησης του νόμου για τη δήλωση και τον έλεγχο της υπερεργασίας και των υπερωριών.
Αντιδρούν τα συνδικάτα
Ο υπουργός Εργασίας ενσωματώνει τις προαναγγελθείσες παρεμβάσεις στη συλλογική αυτονομία και λειτουργία των συνδικάτων: θεσπίζει το Μητρώο συνδικαλιστικών οργανώσεων εργαζομένων και εργοδοτών (οι λεπτομέρειες θα διευκρινιστούν με υπουργικές αποφάσεις) και δίνει δυνατότητα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας (και) για την κήρυξη απεργιών, κάτι που, όπως έχει αναλύσει στην «Εποχή» (1/9) ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Αθήνας (ΕΚΑ), Γ. Μυλωνάς, μπορεί να δυσκολέψει τη λήψη απόφασης για απεργία ή να δημιουργήσει ζητήματα πιέσεων και χειραγώγησης εκ μέρους της εργοδοσίας.Ήδη, με ανακοινώσεις τους, σωματεία και ομοσπονδίες αντιδρούν στις προτεινόμενες διατάξεις (το Δ.Σ. του ΕΚΑ σε συνεδρίασή του στις 14/9 αποφάσισε ομόφωνα την κήρυξη 24ωρης απεργίας την Τρίτη 24/9/2019), ενώ η ΓΣΕΕ (χωρίς εκλεγμένη ηγεσία και χωρίς ουσιαστικές αρμοδιότητες, αποτελεί ερώτημα εάν έχει καν το δικαίωμα κήρυξης απεργίας), με μία μάλλον ήπια ανακοίνωση, αναφέρει ότι «ανέθεσε στη νομική της υπηρεσία την επεξεργασία των διατάξεων και την αποτύπωση των θέσεών της». Τέλος, το ΠΑΜΕ καλεί σε συλλαλητήρια ενάντια στο πολυνομοσχέδιο, την Τρίτη 17 Σεπτεμβρίου...
Επίσης, ο κ. Βρούτσης τροποποιεί διάταξη της προηγούμενης κυβέρνησης, η οποία όριζε ότι ο εργαζόμενος μπορεί να θεωρήσει την αξιόλογη καθυστέρηση καταβολής δεδουλευμένων ως καταγγελία της σύμβασης από τον εργοδότη, να πάρει επίδομα ανεργίας και να διεκδικήσει αποζημίωση.
Σήμερα, το διάστημα μη καταβολής δεδουλευμένων ορίζεται ρητά σε 2 μήνες και όχι νωρίτερα. Με τον ισχύοντα νόμο, ακόμη και μονομερής βλαπτική μεταβολή μπορεί να θεωρηθεί και πολύ μικρότερη καθυστέρηση.
Για την ώρα, δεν θα υλοποιηθεί η εξαγγελία Μητσοτάκη στη ΔΕΘ περί κατάργησης του νόμου για τη δήλωση και τον έλεγχο της υπερεργασίας και των υπερωριών.
Αντιδρούν τα συνδικάτα
Ο υπουργός Εργασίας ενσωματώνει τις προαναγγελθείσες παρεμβάσεις στη συλλογική αυτονομία και λειτουργία των συνδικάτων: θεσπίζει το Μητρώο συνδικαλιστικών οργανώσεων εργαζομένων και εργοδοτών (οι λεπτομέρειες θα διευκρινιστούν με υπουργικές αποφάσεις) και δίνει δυνατότητα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας (και) για την κήρυξη απεργιών, κάτι που, όπως έχει αναλύσει στην «Εποχή» (1/9) ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Αθήνας (ΕΚΑ), Γ. Μυλωνάς, μπορεί να δυσκολέψει τη λήψη απόφασης για απεργία ή να δημιουργήσει ζητήματα πιέσεων και χειραγώγησης εκ μέρους της εργοδοσίας.Ήδη, με ανακοινώσεις τους, σωματεία και ομοσπονδίες αντιδρούν στις προτεινόμενες διατάξεις (το Δ.Σ. του ΕΚΑ σε συνεδρίασή του στις 14/9 αποφάσισε ομόφωνα την κήρυξη 24ωρης απεργίας την Τρίτη 24/9/2019), ενώ η ΓΣΕΕ (χωρίς εκλεγμένη ηγεσία και χωρίς ουσιαστικές αρμοδιότητες, αποτελεί ερώτημα εάν έχει καν το δικαίωμα κήρυξης απεργίας), με μία μάλλον ήπια ανακοίνωση, αναφέρει ότι «ανέθεσε στη νομική της υπηρεσία την επεξεργασία των διατάξεων και την αποτύπωση των θέσεών της». Τέλος, το ΠΑΜΕ καλεί σε συλλαλητήρια ενάντια στο πολυνομοσχέδιο, την Τρίτη 17 Σεπτεμβρίου...
Πηγή: left.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου