...που πρόσεχε την Ξανθοπούλου που μίλαγε με τη Γιαδικιάρογλου...
Δημήτρης Κανελλόπουλος
Η Εθνική Οδός Αθηνών-Θεσσαλονίκης έκλεισε χθες για ώρες κι εμείς, μαζί με τους υπεύθυνους, ψάχνουμε να δούμε ποιος φταίει... Το υπουργείο Μεταφορών λέει πως η Τροχαία έκλεισε τη... Νέα Οδό (τρομάρα της, έχει και όνομα...), είναι δική της απόφαση.
Με τη σειρά της η Τροχαία ρίχνει την ευθύνη στη Νέα Οδό που έκλεισε ο δρόμος, επειδή αυτή έκανε την εισήγηση.
Η Τροχαία ρίχνει ευθύνη και στην Περιφέρεια Αττικής που δεν καθαρίστηκε επαρκώς το οδόστρωμα και δεν ελήφθησαν εγκαίρως μέτρα.
Η Περιφέρεια Αττικής λέει πως τα είχε έτοιμα όλα, αλατιέρες και γκρέιντερ, αλλά δεν ενημερώθηκε από τη Νέα Οδό.
Η Νέα Οδός ρίχνει την ευθύνη στους μετεωρολόγους επειδή δεν την ειδοποίησαν για την ένταση των φαινομένων...
...Αλλά κατηγορεί και τους οδηγούς που έκλεισαν τη ΛΕΑ και δεν μπορούσαν να περάσουν τα εκχιονιστικά μηχανήματα.
Στο βίντεο παρακάτω βλέπουμε αναλυτικά τις δηλώσεις των υπευθύνων...
Ο Κυριάκος ποδηλάτης, ο Κυριάκος κολυμβητής, ο Κυριάκος γιόγκι και σούφι, ο Κυριάκος ταματάρης, ο Κυριάκος και τα παιδιά και βέβαια ο Κυριάκος στο χιονοδρομικό κέντρο
Κώστας Βαξεβάνης
Στις δηµοκρατίες ο πολιτικός παράγει και εφαρµόζει πολιτική. Από αυτήν του την ικανότητα κρίνεται και ακόµη και όταν οι ψηφοφόροι είναι επιεικείς ή αφελείς, η Ιστορία δεν έχει κανένα τέτοιο ελάττωμα. Δεν είναι ασυνήθιστο πράγμα στην πολιτική να εμφανίζονται και άλλα στοιχεία με τα οποία επιχειρείται να διορθωθεί το πολιτικό έλλειμμα ή να ωραιοποιηθεί ο πολιτικός.
Η επικοινωνία συχνά καπηλεύεται την πολιτική ικανότητα και η απάτη την αλήθεια, αλλά δεν τις υποκαθιστούν. Η τελική κρίση είναι αμείλικτη. Ποιος θυμάται πλέον τον Παναγιώτη Ψωμιάδη και τον τεχνητό έρωτα της κάμερας γι’ αυτόν ή τον έτερο Καππαδόκη του πολιτικού κομπογιαννιτισμού Βασίλη Παπαγεωργόπουλο, εκτός ίσως από τους εισαγγελείς που τους ερευνούν;
Στα απολυταρχικά καθεστώτα τα πράγματα είναι διαφορετικά από ό,τι στις δημοκρατίες. Ο πολιτικός ηγέτης, για παράδειγμα, δεν ταυτίζεται με την πολιτική, αντιθέτως επιχειρείται να αποσυνδεθεί από την εφαρμογή της. Οσο κακή κι αν είναι η πολιτική, ο ηγέτης πρέπει να εμφανίζεται πάνω από αυτή, συμπαθής, κοσμοπολίτης και να προκαλεί έναν ανεξήγητο θαυμασμό που απορρέει από την εικόνα του.
Δεν υπάρχει πιο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα από τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ-ουν. Στον αντίποδα όσων συμβαίνουν στη χώρα, ο Κιμ εμφανίζεται λαοφιλής και ικανός για όλα. Ο λαός, εκτός από ρύζι, τρέφεται συχνά με την εικόνα του Κιμ που επιθεωρεί τα όπλα της Βόρειας Κορέας, του Κιμ που μελετά μέσα στο λίαρ τζετ, του Κιμ καβάλα σε ένα αγέρωχο άλογο και προσφάτως του Κιμ πάνω στο λιφτ του σκι. Λίγη σημασία έχει ποιος είναι και τι κάνει ο Κιμ, αφού ο Κιμ είναι η εικόνα του.
Στον πόλεμο του Ιράκ ο αμερικανικός στρατός ξήλωσε μερικές χιλιάδες πορτρέτα του Σαντάμ Χουσεΐν από τους δρόμους της Βαγδάτης, τα οποία εμφάνιζαν τον Ιρακινό δικτάτορα ως συμπαθή ηγέτη που κατεβαίνει από το παλάτι για να συναντήσει τον κόσμο. Ο Σαντάμ με καπελάκι διακοπών, ο Σαντάμ ως στρατηγός, ο Σαντάμ στο εργοστάσιο.
Στα καθ’ ημάς, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει τη δική του πολιτική ιστορία αλλά και έφεση στην εικόνα (του). Από την προεκλογική εκστρατεία του ακόμη ο νυν πρωθυπουργός επέλεξε να τοποθετεί την εικόνα του ως σφραγίδα πολιτικής. Δεν γέμισε τους δρόμους με τα πορτρέτα του, αλλά γέμισε τα κανάλια και τα σάιτ με φωτογραφίες του σε διάφορες φάσεις της υποτιθέμενης καθημερινότητάς του, που είναι ωστόσο πάντα θελκτική. Από το αξέχαστο περιστατικό όπου η γραμματέας του υπουργού Χατζηδάκη ανακάλυψε μπροστά στην κάμερα τυχαία τον Μητσοτάκη στον δρόμο αλλά και το «πόσο γκόμενος είναι» έως τη σημερινή φλυαρία των media για το πόσο «ουάου» είναι ο Κυριάκος και η σύζυγός του έχουμε γεμίσει με φωτοανοησία.
Ο Κυριάκος ποδηλάτης, ο Κυριάκος κολυμβητής, ο Κυριάκος γιόγκι και σούφι, ο Κυριάκος ταματάρης, ο Κυριάκος και τα παιδιά και βέβαια ο Κυριάκος στο χιονοδρομικό κέντρο. Πήξαμε στο «προϊόν Κυριάκος» που παλεύει να πείσει πως είναι καλό και αναγκαίο γιατί έχει τους μπλε και πράσινους κόκκους, όταν ο πολιτικός Κυριάκος είναι κυνικός, στοχοπροσηλωμένος σε συμφέροντα και επικίνδυνος.
Την ώρα που στη γειτονιά της Ελλάδας διαμορφώνονται οι όροι ενός νέου γεωπολιτικού παιχνιδιού, ο Ελληνας πρωθυπουργός παίζει με… την εικόνα του στο Μέτσοβο και τον ναρκισσισμό του καβάλα στο ποδήλατο στα Μετέωρα. Η χώρα δεν έχει κληθεί καν από τη Γερμανίδα καγκελάριο στη σύνοδο που θα γίνει με θέμα τις εξελίξεις στη Λιβύη (έχει κληθεί, φυσικά η Τουρκία) αλλά ο Κυριάκος Μητσοτάκης βαράει διπλοπεταλιά ανάμεσα σε μαργαρίτες και πουρνάρια. Κάθε μέρα που περνάει γεννιέται η εντύπωση πως το πραγματικό δίλημμα του πρωθυπουργού αφότου ανέλαβε τη διακυβέρνηση είναι «βουνό ή θάλασσα». Πού θα πάει, πώς θα φωτογραφηθεί και πώς θα διανεμηθεί το υλικό που τον εμφανίζει ως ηγέτη με ειδικές ικανότητες στα σπορ και φωτογενή.
Το εμπεδώσαμε: ο Κυριάκος την πάει την κάμερα και έχει έναν ιδιαίτερο τρόπο να αντιλαμβάνεται τη δημόσια εικόνα ως like κάτω από φωτογραφίες. Η εμμονή με τις φωτογραφίες και την εικόνα σε διάφορες στάσεις και περιστάσεις (εύχομαι να σταματήσει τις στάσεις εδώ) δεν είναι απόρροια του ψυχισμού και της φιλοδοξίας του. Είναι ταυτόχρονα και ένα επιβεβλημένο παιχνίδι με πολιτικό φόντο. Από τους πέντε πρώτους μήνες διακυβέρνησης ο Μητσοτάκης έχει εκτεθεί πολιτικά σε όλα τα επίπεδα. Καμία από τις προεκλογικές εξαγγελίες δεν αντέχει πλέον σε έλεγχο. Η πραγματικότητα είναι αδυσώπητη, τον διαψεύδει, ενώ η τροπή στα εθνικά θέματα αναδεικνύει πως έχει επιλέξει την προσωπική βουλησιαρχία αντί της διπλωματικής οδού και των κεκτημένων.
Σκοπός του Μητσοτάκη είναι να πάει σε εκλογές πολύ γρήγορα μέσα στη νέα χρονιά για να ανανεώσει τη θητεία του προτού αμφισβητηθεί η ικανότητά του εντός και εκτός Νέας Δημοκρατίας. Για τον λόγο αυτό χρησιμοποιεί ως εργαλείο τη δημιουργία της εικόνας ώστε να μη χρειαστεί να απολογείται στην πολιτική. Το ίδιο έκανε και προεκλογικά. Με τη μόνη διαφορά πως τότε η εικόνα συνοδευόταν από υποσχέσεις ενώ τώρα πλέον η τακτική του επιμένει μόνο στην εικόνα αφού η πολυτέλεια των «θα» δεν υπάρχει. Τοποθετεί λοιπόν το προϊόν όπου του δίνεται τηλεοπτικός χρόνος, ποζάρει γελώντας σαν σε μαθητική φωτογράφιση, αγκαλιάζει με την πρώτη ευκαιρία παιδιά και γατιά για να φανεί συμπαθής και επενδύει στα likes των δημοσκοπήσεων και των άκομψων αγιογραφιών.
Στο παρελθόν ο Παναγιώτης Ψωμιάδης, ως πρώτος διδάξας αυτής της μεθόδου επικοινωνίας, όχι μόνο ντυνόταν Ζορό αλλά τραγουδούσε και κανέναν αμανέ on camera. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως και ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι ανεξάντλητος. Χρειάζεται απλώς λίγο χρόνο.
Αντιπολίτευση, εκτός από την αξιωματική όπως φαίνεται δεν υπάρχει στη χώρα; Ήρεμα ρωτάω...
Αξιοπερίεργο ότι κανένα από τα κόμματα της ελάσσονος αντιπολίτευσης δεν βρήκε κανένα λόγο να...αντιδράσει στο ανοχύρωτο επιτελικό κράτος που κόλησε στο χιόνι της πρώτης κακοκαρίας.
ΚΙΝΑΛ και ΚΚΕ μάλλον θεωρούν φυσιολογικό να μένουν επί ώρες εγκλωβισμένοι οι οδηγοί στην Εθνική Οδό με τις πρώτες νιφάδες χιονιού μιας προαναγγελθείσας κακοκαιρίας...
Αντίστοιχα από ανύπαρκτες εώς ισχνές ήταν οι αντιδράσεις τους τόσο στην απρόκλητη αστυνομική βία στο Κουκάκι όσο και γενικότερα στο δόγμα νόμος και τάξη της Ν.Δ. όπως εφαρμόζεται το τελευταίο διάστημα με τα σόου που επιδίδεται ο κ. Χρυσοχοϊδης και τα ξεγυμνώματα των διαδηλωτών.
Αυτή η αφωνία της ελάσσονος αντιπολίτευσης σε συνδυασμό με τα ΜΜΕ που στηρίζουν μονοφωνικά την κυβέρνηση παρέχουν μια άνευ προηγουμένου στήριξη στην κυβέρνηση Μητσοτάκη...
Οι απάτες στο Ιντερνετ γιγαντώθηκαν τα τελευταία δέκα χρόνια, αποφέροντας στους δράστες τους δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια. Και όλα ξεκίνησαν με έναν πρίγκιπα από τη Νιγηρία, ο οποίος ακόμη προσπαθεί να ξεφορτωθεί την αμύθητη περιουσία του.
Παρουσιάζοντας τις σημαντικότερες τάσεις που σημάδεψαν την τεχνολογία στη δεκαετία που φεύγει, το περιοδικό Wired παρουσίασε προ ημερών ένα αφιέρωμα στην ηλεκτρονική απάτη του λεγόμενου Νιγηριανού πρίγκιπα. Πρόκειται για τη βασική εκδοχή των δεκάδων e-mails που δεχόμαστε κατά διαστήματα (συνήθως σε σπαστά αγγλικά) από το μέλος κάποιας βασιλικής οικογένειας (τη χήρα κάποιου Κροίσου κτλ.) που μας ζητά να κάνουμε μια μικρή οικονομική διευκόλυνση με αντάλλαγμα ένα σημαντικό μερίδιο από την αμύθητη περιουσία του, η οποία για κάποιο λόγο έχει δεσμευτεί προσωρινά σε κάποιο σημείο του πλανήτη.
Η απάτη έχει λάβει και τον τίτλο 419, από το σχετικό άρθρο του ποινικού κώδικα της Νιγηρίας, που αντιμετωπίζει σχετικές υποθέσεις (σύμφωνα με μια άλλη θεωρία ο αριθμός προκύπτει από την Παλαιά Διαθήκη και τον ψαλμό 41, παράγραφος 9: «Και αυτός ο άνθρωπος, μετά του οποίου έζων ειρηνικώς, επί τον οποίον ήλπισα, όστις έτρωγε τον άρτον μου, εσήκωσεν επ' εμέ πτέρναν»).
Προφανώς η απάτη δεν αφορά μόνο τη δεκαετία που τελειώνει σε λίγες ημέρες. Ο Νιγηριανός πρίγκιπας μεσουράνησε στη δεκαετία του ’90, ενώ η αρχική της μορφή, που έμεινε γνωστή ως η «απάτη του Ισπανού φυλακισμένου», χρονολογείται από τα τέλη του 18ου αιώνα. Εκείνη την εποχή, επιχειρηματίες λάμβαναν επιστολές στις οποίες κάποιος τους ζητούσε να δώσουν ένα μικρό ποσό, προκειμένου να απελευθερωθεί ένας εύπορος κρατούμενος σε ισπανικές φυλακές, ο οποίος στη συνέχεια θα μοιραζόταν μαζί τους την περιουσία του.
Για δεκαετίες, τα σχετικά μηνύματα μεταφέρονταν είτε από μεσάζοντες, που έστελνε ο δράστης στα θύματά του, είτε με επιστολές και αργότερα με φαξ. Τα τελευταία χρόνια, όμως, οι σχετικές απάτες, που κυκλοφορούν στο Ιντερνετ, απέκτησαν διαστάσεις χιονοστιβάδας.
Μόλις πριν από έναν μήνα μάλιστα ανακαλύφθηκε πως ένας Νιγηριανός, που κρατείται σε φυλακές υψίστης ασφαλείας από το 2012, είχε στήσει μια νέα απάτη, ύψους ενός εκατομμυρίου δολαρίων όταν, υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες, απέκτησε πρόσβαση στο Ιντερνετ. Το καλοκαίρι, το FBI εντόπισε 80 άτομα που συμμετείχαν σε νιγηριανό δίκτυο απάτης, με στόχο να αποσπάσουν 40 εκατομμύρια δολάρια σε δέκα χώρες. Και ενώ οι Νιγηριανοί «έχουν το όνομα», τα μεγαλύτερα κόλπα συνήθως στήνονται σε χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Βρετανία.
Η διάδοση του προβλήματος ήταν τόσο μεγάλη ώστε διαφορετικές ομάδες επιστημόνων άρχισαν να μελετούν τις οικονομικές, ανθρωπολογικές αλλά ακόμη και γλωσσολογικές εκφάνσεις του ζητήματος.
Η γλωσσολόγος Ντέμπορα Σκάφερ, παραδείγματος χάριν, από το Ινστιτούτο Γενικής Σημασιολογίας IGS, ανέλυσε την εξέλιξη της δομής και της γλώσσας που χρησιμοποιείται τις τελευταίες δεκαετίες στα e-mails του Νιγηριανού πρίγκιπα και γρήγορα εντόπισε ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο: ο δράστης αρχικά απολογείται για την ενόχληση, στη συνέχεια προειδοποιεί ότι αυτό που θα ακολουθήσει είναι δύσκολο να το πιστέψει κάποιος, παρουσιάζει τον εαυτό του και την υπόθεσή του και, τέλος, απευθύνεται στην απληστία του θύματος, το οποίο βομβαρδίζει με λέξεις όπως «επείγον» και «μυστικό». Τα μοτίβα αυτά μπορούν να βοηθήσουν ερευνητές της αστυνομίας αλλά και να εμπλουτίσουν τους αλγόριθμους που χρησιμοποιούνται από εταιρείες, όπως η Google, για να εντοπίζουν και να απομονώνουν τα σχετικά μηνύματα.
Η διόγκωση του προβλήματος, τα προηγούμενα χρόνια, οφειλόταν κυρίως στην ανοησία χιλιάδων χρηστών του Ιντερνετ, που ήταν έτοιμοι να πιστέψουν ότι κάποιος Κροίσος, που δεν μπορούσε να γράψει δύο αράδες σωστά αγγλικά, ήταν διατεθειμένος να μοιραστεί μαζί τους μερικές δεκάδες ή εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια.
Καθώς όμως ο κόσμος άρχισε να υποψιάζεται τις απάτες και οι αλγόριθμοι στα φίλτρα του ηλεκτρονικού μας ταχυδρομείου κατάφερναν να εντοπίζουν τα σχετικά μηνύματα και να τα στέλνουν στα ανεπιθύμητα, οι ηλεκτρονικοί κομπιναδόροι εγκατέλειψαν την ποσότητα (του πλήθους) χάριν της ποιότητας (μερικών εύπορων θυμάτων).
Στις πιο εξελιγμένες τεχνικές που χρησιμοποιούνται σήμερα, οι δράστες εισέρχονται πρώτα στα δίκτυα μικρών ή μεγάλων εταιρειών, ώστε να χρησιμοποιούν αληθινούς λογαριασμούς υπαρκτών προσώπων για να προωθήσουν τα μηνύματά τους. Η συγκεκριμένη τακτική, που ακούει στο όνομα BEC (Business Email Compromise – Προσβολή Επαγγελματικών emails), πήρε ανεξέλεγκτες διαστάσεις από τις αρχές της δεκαετίας.
Μόνο τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 2019, το FBI κατέγραψε 166.349 απάτες τύπου BEC σε όλο τον κόσμο, οι οποίες στοίχισαν σε εταιρείες 26 δισεκατομμύρια δολάρια. Στην τελευταία παραλλαγή των BEC, που ονομάζονται πλέον VEC (Vendor Email Compromise – Προσβολή Εμπορικών Emails), οι δράστες χακάρουν τα λογιστήρια μεγάλων εμπορικών εταιρειών και στέλνουν φαινομενικά γνήσια τιμολόγια στους πελάτες, στα οποία έχουν αλλάξει μόνο τον τραπεζικό λογαριασμό όπου πρέπει να γίνει η κατάθεση.
Τα VEC έχουν εξελιχθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε, όπως εξηγούσε στο Wired ο πρώην αναλυτής του FBI, Κρέιν Χάσολντ, το ερώτημα δεν θα είναι πλέον «πώς είναι δυνατόν οι άνθρωποι να πιστεύουν τέτοια e-mails αλλά πώς γίνεται να μην πέφτουν θύματα της απάτης». Την επόμενη φορά, λοιπόν, που κάποιος Νιγηριανός πρίγκιπας θα ζητήσει τη βοήθειά σας, να γνωρίζετε ότι αυτός ήταν ένα από τα σημαντικότερα φαινόμενα που μας προσέφερε το Ιντερνετ την τελευταία δεκαετία.
Όλοι οι Έλληνες θέλουμε να βρεθεί ένας τρόπος αντιμετώπισης της Τουρκίας. Αλλά ο τρόπος πρέπει να είναι αποτελεσματικός, προϊόν ιθαγενούς και όχι εισαγόμενου σχεδιασμού και στρατηγικής, να μας οδηγεί σε καλύτερο, όχι χειρότερο αποτέλεσμα. Είναι ο EastMed τέτοιος τρόπος; Η Ελλάδα και η Κύπρος αντιμετωπίζουν πολύ επικίνδυνη κατάσταση στις σχέσεις τους με την Τουρκία. Πρέπει να κάνουν τα πάντα, να χρησιμοποιήσουν έξυπνα όλα τα "χαρτιά" τους αφενός για να προασπίσουν τα κυριαρχικά τους δικαιώματα, αφετέρου για να σταματήσει η διοχέτευση προσφύγων-μεταναστών από την Τουρκία, διαφορετικά θα διαλυθούν ως κράτη.
Πρέπει, όμως, να μην παίξουν τον ρόλο "χρήσιμου ηλίθιου", όπως τόσες φορές συνέβη στην ιστορία, με αποτέλεσμα μεγάλες καταστροφές, όπως η Μικρασιατική και η Κυπριακή. Δεν πρέπει να λύσουμε εμείς προβλήματα που πιθανώς έχουν τρίτες δυνάμεις με την Τουρκία, λόγω της "ανεξαρτησιακής" τάσης της ή της νεοοθωμανικής φιλοδοξίας της. Ούτε πρέπει να γίνουμε όργανα ευρύτερων στρατηγικών, που ούτε τις καταλαβαίνει, ούτε μπορεί να αντιμετωπίσει η ελληνική πολιτικοστρατιωτική ηγεσία.
Κανείς Έλληνας πολιτικός ή στρατιωτικός υπεύθυνος δεν πρέπει να ξεχνάει τα μαθήματα του 1974, ούτε την αξία των διαβεβαιώσεων που νόμιζε ότι είχε η Αθήνα (όπως και ο Μακάριος το 1963). Στο πλαίσιο αυτό προκαλεί εντύπωση η σπουδή της ελληνικής και της κυπριακής κυβέρνησης να υπογράψουν άρον-άρον τη συμφωνία με το Ισραήλ για τον αγωγό EastMed, για τους ακόλουθους λόγους:
Πρώτον, η Ιταλία δεν είναι έτοιμη να υπογράψει, παρόλο που φέρεται ο τελικός αποδέκτης του αερίου. Στην πραγματικότητα βέβαια ορισμένα ισραηλινά δημοσιεύματα την έχουν ήδη "διαγράψει", αντικαθιστώντας την με βαλκανικές χώρες. Εγείρεται το ερώτημα αν πραγματική επιδίωξη του Ισραήλ είναι να κατασκευασθεί όντως ο αγωγός, ή απλώς να ανακηρυχθεί, προκαλώντας άμεσα και επικίνδυνα πολιτικά αποτελέσματα.
Οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας-ΑΟΖ
Δεύτερον, δεν έχει διαπιστωθεί μετά βεβαιότητος η ύπαρξη κοιτασμάτων που να καθιστούν βιώσιμο έναν αγωγό, που, αν κατασκευαζόταν, θα ήταν ο πιο ακριβός και ο πιο τεχνικά δύσκολος παγκοσμίως. Εκτός αυτού προσκρούει και σε νομικά προβλήματα αρμοδιοτήτων στην Ανατολική Μεσόγειο. Δες επί παραδείγματι την ανάλυση του ισραηλινού περιοδικού Globes με τη μεγάλη απήχηση στην επιχειρηματική κοινότητα.
Τρίτον, το σχέδιο του αγωγού θα εντείνει την πίεση για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο, κάτι που επιδιώκουν οι μεγάλες πολυεθνικές του πετρελαίου όπως η ExxonMobil. Κι αυτό σε μια περίοδο που η Αθήνα τελεί σε σύγχυση για το αν θέλει το Δικαστήριο της Χάγης, αν το θέλει υπό όρους ή αν δεν το θέλει. Σε μια περίοδο δηλαδή πλήρους απουσίας στρατηγικής και για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και ειδικά για τις θαλάσσιες ζώνες. Μήπως πρώτα πρέπει να υπάρξει μια πλήρης στρατηγική και μετά να γίνονται επιμέρους κινήσεις;
Τυχόν προσπάθεια οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών στην Αν. Μεσόγειο σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, αν οδηγούσε κάπου, δεν θα οδηγούσε στην «ένωση» της ελληνικής ΑΟΖ ή υφαλοκρηπίδας με την κυπριακή, αλλά, το πολύ πιθανότερο, στον διαχωρισμό τους. Κι αυτό γιατί η "μέση γραμμή" δεν είναι το μόνο κριτήριο διαμοιρασμού των θαλασσίων ζωνών σύμφωνα με την Διεθνή Σύμβαση του 1982 αλλά και τη διεθνή νομολογία.
Οι "φίλοι" και οι εχθροί του EastMed
Τέταρτον, ο αγωγός αυτός έχει "εχθρούς". Δεν τον θέλει η Τουρκία, γιατί μειώνει τον δικό της ρόλο ως διαμετακομιστικού ενεργειακού κόμβου. Υποτίθεται ότι ο αγωγός δεν στρέφεται εναντίον της Τουρκίας, αλλά αυτά είναι διπλωματική ρητορική. Η ελληνική κυβέρνηση λέει ότι ο αγωγός γίνεται για την ενεργειακή αυτονομία της Ευρώπης. Αυτό σημαίνει ότι εντάσσεται στην αμερικανική προσπάθεια ανατροπής της πιο κεντρικής στρατηγικής επιλογής του Βερολίνου και της Μόσχας, που είναι η ενεργειακή συνεργασία Ευρώπης-Ρωσίας. Δεν μας χαρίζει συμπάθειες ούτε στη Γερμανία, ούτε στη Ρωσία. Σημειωτέον ότι στην πολιτική ενεργειακής συνεργασίας πρωταγωνίστησε και η Ελλάδα, επί κυβερνήσεων Ανδρέα Παπανδρέου και Κώστα Καραμανλή, για να την εγκαταλείψει άδοξα στη συνέχεια.
Αλλά και ο ίδιος ο Πρόεδρος Τραμπ έχει διατυπώσει επιφυλάξεις, δημιουργώντας κατάπληξη για το που βρήκε η Αθήνα το "θάρρος" να μην τις πάρει υπόψιν της. Μήπως είχε άλλες διαβεβαιώσεις; Αν είναι έτσι να μελετήσουν τα αντιφατικά επίσημα και ανεπίσημα μηνύματα που έστελνε η Ουάσιγκτον στην Αθήνα για να την οδηγήσει εκεί που την οδήγησε τα μοιραία έτη 1967 και 1974.
Ο μόνος που εμφανίζεται να θέλει τον Eastmed είναι ο Νετανιάχου, που εκπροσωπεί το μισό Ισραήλ και την φράξια των "νεοσυντηρητικών-εθνικιστών" εντός του παγκόσμιου κατεστημένου. Θέλει, όμως, πράγματι να γίνει αυτός ο αγωγός, ή θέλει απλώς να ρίξει κι αυτό το χαρτί στη ζυγαριά των σχέσεων με την Τουρκία; Μήπως θέλει να δημιουργήσει περισπασμούς στον Ερντογάν, δια μέσου και εξόδοις Ελλάδας και Κύπρου, εν μέσω του "παιχνιδιού" για τον έλεγχο και της Λιβύης και της Τουρκίας που μάλλον οδηγείται σε αποκορύφωμα; Θα δείξουμε στη συνέχεια ότι τα πράγματα είναι διόλου σαφή.
Το Ισραήλ και η αμυντική κάλυψη του EastMed
Ήδη από τα παραπάνω εγείρονται σοβαρά ερωτηματικά για την σπουδή που επιδεικνύουν Αθήνα και Λευκωσία, μετά τις συνομιλίες με το Ισραήλ για την υπογραφή του EastMed. Υπογραφή που δεν θα καταστήσει πιθανότερο τον αγωγό, έχει όμως ήδη προκαλέσει και θα προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερες αναταράξεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Το σοβαρότερο ερώτημα είναι άλλο: Ποιος και πως θα προστατεύσει τον αγωγό από τις προβλέψιμες στρατιωτικές προσπάθειες της Άγκυρας να αποτρέψει την κατασκευή του;
Ας ξαναδούμε το άρθρο του ισραηλινού Globes: «Το σχέδιο του ευρωπαϊκού αγωγού που έχει ξεκινήσει το ισραηλινό Υπουργείο Ενέργειας προκαλεί περιφερειακή ένταση, με την Τουρκία να διεκδικεί θαλάσσιες ζώνες για να το αποτρέψει, προκαλώντας την οργή της Αιγύπτου, της Κύπρου και της Ελλάδας». Αφού εξηγήσει γιατί ο αγωγός είναι σχεδόν αδύνατο να κατασκευασθεί για λόγους οικονομικούς, γεωλογικούς, νομικούς και περιβαντολλογικούς, θέτει το ερώτημα: «Θα συρθεί το Ισραήλ στην αναπτυσσόμενη περιφερειακή σύγκρουση μεταξύ Τουρκίας, Ελλάδος, Αιγύπτου και Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο;»
Και απαντά: «Ισραηλινές πηγές τόνισαν ότι το Ισραήλ δεν επιθυμεί μια σύγκρουση με την Τουρκία για το ζήτημα των ζωνών θαλάσσιας οικονομικής εκμετάλλευσης... Το Ισραήλ προσπαθεί να κρατήσει χαμηλό προφίλ. Κυβερνητικές πηγές είπαν στο Globes ότι "το Ισραήλ δεν είναι σε σύγκρουση με την Τουρκία. Ο αγωγός αερίου είναι στρατηγικά σημαντικό σχέδιο για την Ευρώπη και είναι επίσης σημαντικό για το Ισραήλ. Έχουμε έξοχη συνεργασία με την Ελλάδα, την Κύπρο και την Αίγυπτο, μεταξύ άλλων σε ό,τι αφορά το σχέδιο αγωγού και θα είμαστε ευτυχείς αν θελήσει και η Τουρκία να πάρει μέρος"».
«Δεν θα στείλουμε πολεμικά πλοία»
Προφανώς, ουδείς στο Ισραήλ σκέπτεται να κάνει πόλεμο με την Τουρκία για να προστατεύσει τον αγωγό. Πόλεμο που δεν μπορεί να κάνει χωρίς να θέσει σε κίνδυνο τις ζωτικής σημασίας θαλάσσιες επικοινωνίες του εβραϊκού κράτους. Δεν χρειαζόμαστε, όμως, δημοσιογραφικές πληροφορίες. Ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών εξήγησε ότι μπορεί η χώρα του να θεωρεί παράνομη τη συμφωνία Άγκυρας-Λιβύης, αλλά αυτό «δεν σημαίνει ότι θα στείλουμε πολεμικά πλοία για να αναμετρηθούμε με την Τουρκία».
Παραμονές, δηλαδή, της υπογραφής της συμφωνίας, το Ισραήλ διαβεβαιώνει σαφέστατα και επίσημα ότι δεν θα κάνει τίποτα για να εμποδίσει τον Ερντογάν να επαναλάβει αυτά που έπραξε στην κυπριακή ΑΟΖ. Έτσι Ελλάδα και Κύπρος θα τεθούν προ του διλήμματος ή να δεχτούν μια ακόμα ταπεινωτική ήττα, ή να πάνε σε πόλεμο αγνώστου εκτάσεως και καταλήξεως. Δεν κάναμε πόλεμο, που έπρεπε να κάνουμε, για να προστατεύσουμε τους Έλληνες της Κύπρου, θα κάνουμε για τον EastMed; Στην πραγματικότητα ούτε καν γι’ αυτόν, αλλά για άλλες επιδιώξεις που δεν μας αφορούν.
Σε επόμενο άρθρο θα εξετάσουμε πιο συγκεκριμένα τα σενάρια για την πιθανή εξέλιξη και τις συνέπειες μιας στρατιωτικής αναμέτρησης Ελλάδας και Τουρκίας, ιδίως στο "θέατρο" της Ανατολικής Μεσογείου, αλλά και άλλες κρίσιμες πτυχές της υπόθεσης αυτού του αγωγού. Στο φως όσων εκθέσαμε, πάντως, καλό θα ήταν η κυβέρνηση να βρει ένα πρόσχημα για να αναβάλλει την υπογραφή της συμφωνίας, να μελετήσει καλύτερα το θέμα και οπωσδήποτε να ζητήσει σαφείς και ρητές εγγυήσεις ασφαλείας από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ προτού προχωρήσει. Πηγή: slpress.gr
Κυριακή μέρα, κρύο πολύ, βρόχα ράιτ θρου, ολίγα εικοσιτετράωρα πριν την Πρωτοχρονιά, ο Θάνος Μικρούτσικος έχει εγκαταλείψει τα εγκόσμια, ν’ ανοίξω το γιουτούμπι λες, ν’ ακούσω ένα τραγούδι του, να γαζώνει τη φλέβα. Και πέφτεις πάνω στο πρωτοσέλιδο του Sportime!
Όπου κοσμείται από μια... φωτογραφία ενός εμβρύου και «Αφήστε με να ζήσω», τίτλο οκτάστηλο που λέγανε και οι παλιότεροι, και από κάτω:
«Το Sportime τιμάει την ημέρα του αγέννητου παιδιού».
Κομπλέ, με πληροφοριακό υλικό του τύπου:
«Χωρίς αμβλώσεις σε 4 μόνο χρόνια, ο πληθυσμός της χώρας θα ήταν κατά 1 εκατομμύριο μεγαλύτερος», και
«Κάθε χρόνο θανατώνεται πληθυσμός ίσος με το άθροισμα των κατοίκων της Πάτρας και του Ηρακλείου Κρήτης».
Το αντικρίζεις και λες εντάξει, χρονιάρες μέρες είναι, το ‘σκασε ο διευθυντής, την πούλεψε ο διευθυντής σύνταξης, γλάρωσε ο αρχισυντάκτης κι αφήσανε πίσω τους τα τσικό να κουλαντρίσουν το φύλλο. Κι έχει ένας θείο αρχιμανδρίτη και του ‘δωσε τα φυλλάδια της εκκλησίας για τις αμβλώσεις, κρίμα βρε αδερφέ, ψυχούλες είναι κι αυτά, πάνε και τα ρίχνουν οι βρωμιάρες, κονομάνε οι γιατροί, βλαστημάνε οι ένοπλες δυνάμεις, μας πνίξανε οι λαθρομετανάστες, η πατρίδα υποφέρει και οι γυναίκες κάνουν εκτρώσεις αντί ν’ αραδιάζουν το ένα παιδί πίσω απ’ τ’ άλλο. Ντροπή!
Όλα αυτά από εφημερίδες που κανονικά θα προσκυνάγανε σώβρακα και φανέλες. Ο γίγαντας ο Τζιμάκος το είχε πει αυτό και δίκιο είχε εκατό τοις εκατό. Ο καθένας τη δουλειά και δουλειά των αθλητικών ΜΜΕ είναι ν’ ασχολούνται με κάτι πλάσματα που φοράνε το σορτσάκι και κατεβαίνουν στο τερέν να δώσουν το είναι τους. Όχι να προσφέρουν τροφή για σκέψη στη σκληρά δοκιμαζόμενη από την υπογεννητικότητα Ελλαδάρα. Όχι να συμβουλεύουν (συγγνώμη, να διατάζουν) τις γυναίκες τι θα κάνουν με το κορμί τους…
Αλλά λες δε γαμιέται. Γιορτές είναι, μπουρδουκλωθήκανε, βαριόσαντε και τους ξέφυγε σαν την πορδούλα. Κι ετοιμάζεσαι να συνεχίσεις το χαζολόγημα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Μόνο που εκεί ακριβώς πέφτεις πάνω στο σχόλιο του Άδωνι Gεωργιάδη. Και σημειώνει λέξη προς λέξη ο υπουργός Ανάπτυξης:
«Συγχαίρω την Εφημερίδα παρά τις αντιδράσεις. Στην Ελλάδα δεν αμφισβητείται το δικαίωμα της γυναίκας στην άμβλωση, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν αντιλαμβανόμαστε ότι το να έχουμε διπλάσιες εκτρώσεις από γεννήσεις γεννά ζητήματα επιβίωσης του Έθνους μας».
Έτσι τα έγραψε ο υπουργός με τρόπο αριστοτεχνικά διφορούμενο. Δηλαδή, ΟΚ, είστε καλυμμένες κυρίες μου, αλλά για πόσο καιρό ακόμη; Για πόσες μέρες, για πόσες βδομάδες, για πόσους μήνες; Εδώ προκύπτουν θέματα πολύ σημαντικότερα από την ελεύθερη βούληση, εδώ σβήνει η ελληνική φυλή, εδώ χάνεται ο σπόρος του Αχιλλέα, εδώ μας βλέπει ο Ερντογάν και μας λιγουρεύεται πιο πολύ κι απ’ τα νανοβιονικά γιλέκα.
Ως εκ τούτου κορίτσια, ετοιμαστείτε για μετωπική σύγκρουση. Ετοιμαστείτε για καυγά τρικούβερτο και για βαρβάτους τσαμπουκάδες. Θάρρος πήρανε οι δυνάμεις του ήθους και της πίστεως κι έρχονται με το ψαλίδι στο χέρι. Ή τον ομφάλιο λώρο θα κόψουν ή τα δικαιώματά σας. Διαλέξτε πλευρά και πάρτε εγκαίρως τις αποφάσεις σας, πριν είναι πλέον αργά…
Καθώς οι ΗΠΑ μπαίνουν σε έτος εκλογών και οι προτάσεις κάποιων υποψηφίων του προεδρικού χρίσματος των Δημοκρατικών για υψηλότερη φορολόγηση του μεγάλου πλούτου κερδίζουν πόντους στο εκλογικό σώμα, η πλειονότητα των εκατομμυριούχων τάσσεται υπέρ, αρκεί να μην επηρεαστεί η...τσέπη τους.
Πρόσφατη έρευνα που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό του δικτύου CNBC έδειξε ότι το 59% των Αμερικανών εκατομμυριούχων υποστηρίζει την υψηλότερη φορολόγηση όσων έχουν περιουσία μεγαλύτερη των 50 εκατ. δολαρίων. Η υποστήριξή τους όμως μειώνεται σημαντικά στο 48% απέναντι στο ενδεχόμενο φορολόγησης χαμηλότερων περιουσιών, ύψους 10 εκατ. δολαρίων.
Η υποψήφια για το χρίσμα των Δημοκρατικών Ελίζαμπεθ Γουόρεν έχει προτείνει φορολόγηση του πλούτου που ξεπερνά το 1 εκατ. δολάρια με συντελεστή 6% και τον πλούτο άνω των 50 εκατ. δολαρίων με 2%.
Ο αντίπαλός της επίσης στο Δημοκρατικό Κόμμα Μπέρνι Σάντερς έχει προτείνει αντίστοιχα φόρο 1% για όσους έχουν καθαρή περιουσία πάνω από 32 εκατ. δολάρια που σταδιακά θα φτάνει ώς το 8% για περιουσίες άνω των 10 δισ. δολαρίων.
Η έρευνα διαπιστώνει, πάντως, ότι κριτήριο της στάσης των δισεκατομμυριούχων απέναντι στη φορολόγηση του πλούτου είναι περισσότερο οι πολιτικές τους πεποιθήσεις παρά το μέγεθος της περιουσίας τους.
Ετσι, το 88% των εκατομμυριούχων που ψηφίζουν Δημοκρατικούς υποστηρίζει τη φορολόγηση του πλούτου άνω των 50 εκατ. δολαρίων -αλλάζοντας επίπεδο, μόλις το 33% των δισεκατομμυριούχων που ψηφίζουν Ρεπουμπλικανούς τάσσεται υπέρ.
Ανεξαρτήτως πολιτικών προτιμήσεων –αλλά και των γενναίων φοροαπαλλαγών που τους πρόσφερε την τελευταία τριετία ο Ντόναλντ Τραμπ–, οι περισσότεροι εκατομμυριούχοι πιστεύουν ότι πληρώνουν πολλά για φόρους.
Συγκεκριμένα, το 60% αυτών θεωρεί ότι πληρώνει το μερίδιο που τους αναλογεί, ενώ το 1/3 πιστεύει ότι καταβάλλει υψηλότερο φόρο από αυτόν που θα ήταν δίκαιο. Μεταξύ των εκατομμυριούχων, οι Ρεπουμπλικανοί είναι πιο πιθανό να είναι αυτοί που αισθάνονται ότι φορολογούνται επαρκώς ή υπερβολικά.
Επίσης, οι πλουσιότεροι των εκατομμυριούχων είναι περισσότερο πιθανό να είναι αντίθετοι με τις προτάσεις φορολόγησης της μεγάλης περιουσίας. Οι μισοί όσων έχουν πλούτο μεγαλύτερο των 5 εκατ. δολαρίων αντιτίθενται στην πρόταση της Γουόρεν.
«Οι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν περιουσία ώς 10 εκατ. δολάρια δεν αισθάνονται ότι είναι πλούσιοι και έτσι πιστεύουν ότι δεν θα πρέπει να επιβαρυνθούν περισσότερο. Θεωρούν όμως ότι όσοι έχουν πάνω από 50 εκατ. δολάρια είναι πλούσιοι και οφείλουν να πληρώνουν περισσότερο», δηλώνει από την πλευρά του ο Τζορτζ Γουόλπερ, πρόεδρος της Spectrem Group που πραγματοποίησε την έρευνα.
Τι να πει όμως και η «άλλη όχθη» και πιο συγκεκριμένα τα 50 εκατομμύρια Αμερικανών που ζουν σήμερα με εισοδήματα χαμηλότερα του ομοσπονδιακού ορίου της φτώχειας, μεταξύ αυτών και παιδιά, καθώς ένα στα 4 παιδιά στις ΗΠΑ σήμερα ζει μέσα στη φτώχεια... Η υποκρισία περισσεύει...
Μπορεί ο τίτλος να μη δένει αρμονικά με το ΚΚΕ ( μα ‘chapeau σύντροφε’, σοβαρά τώρα;) αλλά εμείς των βορείων προαστείων έτσι μιλάμε σε σάς τους αιμοσταγείς κομμουνιστάς, κύριε δήμαρχε. Της καρδιάς μας. Γιατί... δήμαρχο της καρδιάς μας ανέδειξε τον Κώστα Πελετίδη η εκπνοή του 2019. Φέτος ειδικά που συνδέει το όνομά του με ένα μεγαλόπνοο έργο. Την δημιουργία ενός μεγάλου ξενώνα που θα στεγάζει 100 άστεγους συνανθρώπους μας. Θα τους προσφέρει στέγη, τροφή, σιγουριά και πάνω απ’ όλα αξιοπρέπεια. Μεγάλη ιστορία τι να λέμε. Μεγάλη υπόθεση. Καλά κι άγια τα έλατα και τα λαμπάκια – όλα χρειάζονται – όμως εδώ ένας κομουνιστής δήμαρχος με όραμα αποδεικνύει πως η αγάπη δεν είναι καλά και ντε ‘χριστιανική’. Ούτε έχει να κάνει απαρεγκλίτως με το ‘πνεύμα των Χριστουγέννων’. Η αγάπη είναι αγάπη, τελεία. Όχι αυτό το σίχαμα που δίνουμε φιλοδώρημα στα κάλαντα και νομίζουμε πώς είμαστε η αγία Τερέζα. Ή που δωρίζουμε στον ‘φτωχό’ το πουλόβερ το παλιό και τη σκισμένη φούστα. Τα χρόνια τα παλιά, οι κυρίες της Φιλοπτώχου επισκέπτονταν τους φτωχομαχαλάδες κι έδιναν στους ταπεινούς και καταφρονεμένους - με την άκρη του κόκκινου νυχιού γιατί τους σιχαίνονταν –καλάθια με αποφάγια. Να φάνε κι αυτοί οι κατακαημένοι μια φορά το χρόνο. Κάπως έτσι εννοούμε – ακόμα – την αγάπη προς τον πλησίον. Ο Πελετίδης ξέρει τι εστί επί της ουσίας προσφορά. Ξέρει πως άλλο φιλανθρωπία κι άλλο αλληλεγγύη. Το ξέρει στη θεωρία και το εφαρμόζει στην πράξη. Ήδη οι περισσότεροι άστεγοι του δήμου Πάτρας φιλοξενούνταν σε πανσιόν με έξοδα της τοπικής κοινότητας. Τώρα επιτέλους, υλοποιείται ένα έργο που θα προσφέρει μια μονιμότερη λύση στη χαίνουσα πληγή των άστεγων συνανθρώπων μας. Φέτος στην Πάτρα, οι αιτήσεις για το σχετικό επίδομα πλησιάζουν τις 800, ενώ έχουν εγκριθεί κάτι λιγότερο από τις μισές. Γι’ αυτό ο ξενώνας στο κτίριο Γούναρη και Μπουκαούρη δίνει σχήμα και μορφή στην έννοια της αλληλεγγύης. Ήδη ο δήμαρχος και το δημοτικό συμβούλιο έχουν δημιουργήσει μια τράπεζα τροφίμων και διαθέτουν βαν ζεστού φαγητού και διανομής σε σχολεία και παιδικούς σταθμούς σε 13 σημεία σε ολόκληρη την πόλη. Γι’ αυτό και εύλογα διεκδικούν χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό για μόνιμο προσωπικό που να εξυπηρετεί άμεσα τους πολίτες, που έχουν την ανάγκη των υπηρεσιών τους. Θυμάμαι πριν κάνα δίμηνο περίπου, την παρέμβαση του δημάρχου για να αναβληθεί η έξωση μιας μάνας με τέσσερα παιδιά από το σπίτι τους που η τράπεζα έβγαλε σε πλειστηριασμό. Η γυναίκα αυτή έδωσε αγώνα για να ενταχθεί το σπίτι στο νόμο περί προστασίας της πρώτης κατοικίας αλλά δεν τα κατάφερε. Δεν γνωρίζουμε ακόμα τι μέλλει γενέσθαι με αυτή την υπόθεση, όμως η ευαισθησία της δημοτικής αρχής ήταν παρούσα και οι δημότες της Πάτρας στάθηκαν στο πλευρό της άτυχης γυναίκας. Ο Κώστας Πελετίδης είναι κομουνιστής και λογικά τον ελεύθερο χρόνο του ξεσκίζει αστούς με το κονσερβοκούτι. Κι αν δεν το κάνει, οφείλει να ασχοληθεί άμεσα με το σπορ: μόνον έτσι ώστε θα δικαιώσει τους φαντασιακούς μύθους ‘νομοταγών και νομιμοφρόνων’. Αυτών που συγχέουν τη φιλανθρωπία με την αλληλεγγύη. Αυτών που πιστεύουν πως υπάρχει ένα και μοναδικό πρόσωπο της αγάπης: αυτό που συναντούμε σε ναούς και θρησκευτικά σωματεία. Δεν ξέρω αν ο Πελετίδης σπίτι του στολίζει δέντρο, καραβάκι ή τίποτα απολύτως. Στο δικό μου το δέντρο όμως, φέτος τον έβαλα ψηλά στην κορφή σαν το πιο λαμπρό αστέρι. Κι ας είναι λίγο άβολα εκεί πάνω, δεν πειράζει, άλλωστε μασάνε τα κομούνια ταραμά; Υ.Γ. Καλή χρονιά να έχουμε. Ή έστω καλύτερη.
Ο Θάνος Μικρούτσικος έφυγε «ακέραιος», χωρίς ιδεολογικούς αυτο-ακρωτηριασμούς. Με σταθερή την πολιτική του θέση (δεν εννοώ στενά την κομματική) και με τη... στάση ζωής του απαράλλαχτη. Δεν τον ξεπέρασε το ίδιο του το έργο, δεν έγιναν τα μηνύματα της δημιουργίας του αναντίστοιχα με τα στερνά του –που ως γνωστόν (απο)τιμούν τα πρώτα–, δεν άλλαξε τον λόγο του. Δεν συνέβη δηλαδή ό,τι με άλλους εμβληματικούς της πολιτιστικής και πνευματικής Ελλάδας (τους οποίους, βέβαια, έτσι και αλλιώς, θα λατρεύουμε πάντα γι’ αυτό που αφήνουν πίσω τους και θα τους αναγνωρίζουμε το δικαίωμα να εκφράζονται όπως, και όποτε, κρίνουν. Ο Θάνος έφυγε ιδεολογικά αναλλοίωτος, κρατώντας όλον τον σεβασμό που αναλογούσε στην καλλιτεχνική του προσφορά και την σταθερότητά του έως τις τελευταίες του μέρες. Δεν είναι αυτονόητο αυτό. Καθόλου αυτονόητο...
Ο Ερντογάν μπλέχτηκε μόνος του στη Λιβύη σε ένα δίχτυ διεθνών περιπλοκών και όσο κινείται για να βρει λύση τόσο...μπλέκει περισσότερο. Είναι γι' αυτό που θα έπρεπε να θυμάται τον Καντάφι. Αντίστροφα είναι μια από τις πολύ σπάνιες περιπτώσεις που στην ελληνική κυβέρνηση προσφέρεται η ευκαιρία να κινηθεί επωφελώς για τη χώρα. Εννοείται ότι η κινητικότητα του Δένδια έχει την προτροπή και την έγκριση των ΗΠΑ (δεν υπάρχει άλλος να παρέμβει στην περίπτωση), αλλά αυτό δεν ενδιαφέρει εφόσον εξυπηρετεί τα ελληνικά συμφέροντα. Το παιχνίδι είναι πολύ μεγάλο για να εμπλακεί η Ελλάδα μόνη της, όπως κάνει η Τουρκία, για το κακό της.
Στη Λιβύη εμπλέκονται Δυνάμεις που μοιάζουν "με αγριεμένες γάτες μέσα στο καλάθι" και δεν μπορούν να βγάλουν άκρη με το συνηθισμένο όπλο: την επιβολή με τη χρήση βίας. Η ιδιαιτερότητα του προβλήματος στη Λιβύη είναι ότι οι δυο Μεγάλες Δυνάμεις, ΗΠΑ και Ρωσία, πρέπει να βρουν ισορροπίες όχι μόνο μεταξύ τους, αλλά και με τα συμφέροντα συμμάχων, όπως η Ιταλία, Γαλλία, Βρετανία, Αίγυπτος, Σαουδική Αραβία κ.α.
Αδύναμος κρίκος είναι ο Λίβυος πρωθυπουργός της Τρίπολης, ο Σάρατζ. Ο Ερντογάν πήγε και κόλλησε μαζί του, θέλοντας να προλάβει τις εξελίξεις, να δημιουργήσει τετελεσμένα. Δεν πρόσεξε ότι οι εμπλεκόμενοι ισχυροί, η Ρωσία και οι ΗΠΑ, αλλά και οι χαμηλότεροι προαναφερόμενοι, πατούσαν στις μύτες των ποδιών τους, μη θέλοντας να χαλάσουν τις ισορροπίες.
Ο Ερντογάν άλλαξε τις συνθήκες, συμμαχώντας ανοιχτά με τον πρωθυπουργό της Τρίπολης. Νόμιζε, φαίνεται, ότι η Τουρκία τους είναι τόσο απαραίτητη και ο ίδιος τόσο αριστοτέχνης, ώστε να παίξει με όλους, να τους ζαλίσει και να τους βάλει να χορεύουν στον ρυθμό του. Νόμισε ότι βάζοντας την Τουρκία ενεργά στο παιχνίδι άλλαξε ριζικά τους όρους διεξαγωγής του παιχνιδιού, με αποτέλεσμα όλοι να αρχίσουν να τρέχουν να προλάβουν τις εξελίξεις.
Ευκαιρία για την Ελλάδα
Μετέτρεψε έτσι την Τουρκία από πολύφερνη νύφη, επιθυμητή από όλους, σε ανταγωνιστή. Οπότε οι άλλοι, όλοι οι άλλοι, αντί να τρέχουν από πίσω του για να έχουν την εύνοιά του, τον κυνηγάνε για να τον κάνουν πέρα, στην ανάγκη να τον ξεσκίσουν. Και δεν χρειάζεται μεγάλη εξυπνάδα για να καταλάβει κανείς ότι οι άλλοι είναι τα "αφεντικά" και η Τουρκία ο "υπηρέτης". Μόνο κάποιος τυφλωμένος από υπέρμετρη αλαζονεία (ή απεγνωσμένος από απελπισία για το αδιέξοδο που αντιμετωπίζει) μπορούσε να κάνει τέτοιο λάθος. Θα του βγει ξινό, ίσως αποδειχθεί σκέτο, θανατηφόρο, δηλητήριο.
Είτε επειδή ο Τραμπ είναι κάπως στριμωγμένος είτε γιατί ο Ερντογάν το παράκανε, είναι η πρώτη φορά που η Ελλάδα έχει την ευκαιρία --δοθείσα έξωθεν αλλά λίγο αυτό ενδιαφέρει αν είμαστε προσεκτικοί-- να αναλάβει ένα ρόλο επωφελή και όχι βλαπτικό για τα συμφέροντά μας. Ρόλο αντίρροπο των τουρκικών επεκτατικών βλέψεων, στη γειτονιά μας, στη Λιβύη. Ρόλο που θα μπορούσε να ανοίξει, ενδεχομένως, δρόμο για να διευθετηθούν και δικά μας προβλήματα με την Τουρκία κατά τρόπο επωφελή για την πατρίδα μας.
Είναι κυριολεκτικά ανατριχιαστικό ότι σε μια τέτοια συγκυρία --ίσως λίγο καλύτερη αλλά πάντως ευνοϊκότερη από κάθε άλλη φορά-- ορισμένοι από τους Έλληνες ιθύνοντες δημοσίως προωθούν λύσεις ευνοϊκές για τον θρασύ γείτονα. Τέτοιες λύσεις είναι η προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, όπου το απόλυτο δίκαιο της νόμιμης ελληνικής κατοχής στο Αιγαίο, στα νησιά, από το Καστελόριζο και την Κρήτη έως τους Φούρνους κλπ, θα τεθεί υπό αμφισβήτηση. Διότι για να πάμε στη Χάγη πρέπει, ως γνωστόν, να υπογράψουμε συνυποσχετικό, να συμφωνήσουμε με την Τουρκία τι ακριβώς αμφότεροι αποδεχόμαστε να τεθεί υπό την κρίση του Διεθνούς Δικαστηρίου.
Οθωμανικό μεγαλείο και αρπαχτική διάθεση
Με άλλα λόγια οι δυνάμει παραχωρήσεις στην Τουρκία δεν θα γίνουν εκ των υστέρων, λόγω της δικαστικής απόφασης, αλλά πριν από αυτήν, με την υπογραφή του συνυποσχετικού. Το πρόβλημα, όπως έλεγε ένας φίλος, θα μπορούσε ίσως να μπει σε ένα δρόμο αν αντί για ιδιοκτησιακό καθεστώς ο γείτονας ζητούσε μια εμπορική συμφωνία, μια ειρηνική επωφελή διευθέτηση που οι όροι της θα μπορούσε να ρυθμιστούν στο όνομα της καλής γειτονίας.
Μόνο η υπερφίαλη αντίληψη περί οθωμανικού μεγαλείου του Ερντογάν και συνολικά της τουρκικής πλευράς, προκατόχων και διαδόχων, μπορεί να δικαιολογήσει την αρπακτική απαίτηση να αποκτήσει όσα δεν του ανήκουν. Το ποια λύση θα δοθεί τελικά στο Λιβυκό Ζήτημα θυμίζει, τροποποιημένο, το «δυο γάιδαροι μαλώνανε σε ξένο αχυρώνα». Εδώ έχουμε να κάνουμε με πολλά, πεινασμένα και έτοιμα να δαγκώσουν και να κλωτσήσουν γαϊδούρια, καμία σχέση με υπομονετικά υποζύγια.
Είναι μια "καλή" ευκαιρία να διαιρεθούν οι Δυτικές χώρες έως "θανάτου". Ή αντίστροφα να ενωθούν (εναντίον της Ρωσίας), αν οι Αμερικανοί δεν είναι μοναχοφάηδες, αλλά δεχθούν να μοιράσουν κάτι από τον κουμπαρά, ξένος είναι έτσι κι αλλιώς. Φυσικά είναι προεκλογικό έτος στις ΗΠΑ και οι αποφάσεις θα έχουν στην άκρη τους τις κάλπες. Η Ρωσία θα θέλει να επισφραγίσει τη νίκη στη Συρία με πόντους και στη Λιβύη, πολύ περισσότερο που ο άνθρωπός τους, ο Άσαντ, είναι μεν σταθερός, αλλά απέχει από μια καθαρή και ολοκληρωτική νίκη. Είμαστε μόλις στην πρώτη πράξη. Το έργο έχει συνέχεια...
Η φωτογραφία είναι αλήθεια. Το σινεμά είναι αλήθεια σε εικοσιτέσσερα καρέ το δευτερόλεπτο.» Αυτό υποστήριζε ο Jean Luc Godard στο Petit Soldat κάνοντας ένα γκρο πλαν στο πρόσωπο της πρόσφατα εκλιπούσας Anna Karina. Λίγο πριν την εκπνοή ακόμα μίας γεμάτης χρονιάς , ανατρέχουμε στα πιο αξιοσημείωτα στιγμιότυπα που άφησε πίσω της η έβδομη τέχνη. H πλατφόρμα του Netflix κατάφερε και φέτος να αφήσει το στίγμα της με πολυδάπανες παραγωγές και συμβόλαια με γνωστούς σκηνοθέτες, όπως το Marriage Story και το Irishman.Χωρίς καμία ιδιαίτερη κατάταξη, πέρα από την τελευταία, ιδού οι δέκα ταινίες του παγκόσμιου και ελληνικού σινεμά που είχαν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον:
Once Upon a Time on Hollywood-Μια νοσταλγική ματιά στην «χρυσή» εποχή του μαζικού θεάματος
Ο Ταραντίνο μπροστά στο μόνιμο θεματικό δίλημμα του b-movie και της σινεφίλ καλτίλας, κλείνει το μάτι στο δεύτερο. Με αφορμή τα περιστατικά δολοφονιών διασήμων που τάραξαν την Αμερική την δεκαετία του ’60, ο σκηνοθέτης αξιοποιεί το δίδυμο του φιλόδοξου αλλά άσημου ηθοποιού (Leonardo Di Caprio) με τον κουλ κασκαντέρ και φίλο του (Brad Pitt), καθώς αυτοί συναναστρέφονται με όλο το star system της ματαιόδοξης πόλης του Hollywood. Έτσι αναπαρίσταται με ακρίβεια όλο το περιβάλλον εκείνης της εποχής, από τα drive-in και τις επιγραφές νέον μέχρι τα σίριαλ και τις μουσικές στο ραδιόφωνο, όλο αυτό το κινηματογραφικό μικροσύμπαν που δημιουργεί κάθε φορά στις ταινίες του. Στο magnus opus του επιλέγει να σχολιάσει καυστικά την ποπ κουλτούρα, την οποία λατρεύει: διασκεδάζει και την ίδια στιγμή ειρωνεύεται την αυτοαναφορική εγωπάθειά της, νιώθει δέος απέναντι στο πώς μεταπλάθει την πραγματικότητα σε μυθοπλασία κι αισθάνεται θλίψη για το πώς μπορεί να επιβάλει αυτήν τη μυθοπλασία ως (νέα) πραγματικότητα. Ο φόνος της Sharron Tate από τον Charles Manson σφραγίζει πέρα από ένα δραματικό επίλογο, ένα πολιτικό σχόλιο για τον κοντόφθαλμο πασιφιστικό χαρακτήρα των hippies αλλά και την αλόγιστη, εγωιστική βία που συστήνεται ως αντισυστημική.
Midsommar- Παγανιστικός τρόμος και ελεγειακά μεσοκαλόκαιρα
Σε μια προσπάθεια να ξεπεράσει μια τραγική απώλεια και να σώσει τη σχέση της, μια νεαρή γυναίκα αποφασίζει να ταξιδέψει με τον σύντροφό της και τους φίλους του σε ένα παγανιστικό φεστιβάλ, όπου μια σειρά παράξενων γεγονότων παίρνουν βίαιη τροπή. Χωρίς να καταφεύγει σε εύκολα σχήματα που θα προκαλέσουν τρόμο, ο Ari Aster ως πρωτοεμφανιζόμενος σκηνοθέτης, επανανοηματοδοτεί το horror είδος με μια μόνιμα φωτεινή ταινία διαδραματιζόμενη στο κατακαλόκαιρο. Ο τρόμος και το δράμα εκτυλίσσονται υποδόρια, σε ένα εξιλεωτικό φυσικό τοπίο με τα μακρόθυμα πρόσωπα των διοργανωτών, τις κατάλευκες ενδυμασίες και τον τονισμένο πλουραλισμό των χρωμάτων τα οποία αρκούν για να σαγηνεύσουν τους τρωτούς και ανυποψίαστους ταξιδιώτες. Αν και σε αρκετά σημεία η πλοκή υποβαθμίζεται, εντείνοντας το θολό σεναριακό τοπίο, το τελικό αισθητικό κυρίως αποτέλεσμα καταφέρνει να μαγνητίσει το βλέμμα και να δώσει μια εμπρηστική κορύφωση.
Παράσιτα-Ένα γλυκόπικρο δράμα για την επέλαση των «από κάτω»
Σε εκλεκτική συγγένεια με τους περσινούς Κλέφτες Καταστημάτων, η νέα ταινία του σκηνοθέτη Μπονγκ Τζουν-χο Παράσιτα σχολιάζει τις κοινωνικές αντιθέσεις μέσα από τον ιδιάζοντα ταξικό πόλεμο που αναπτύσσεται μεταξύ δυο οικογενειών κάτω από την ίδια στέγη. Η οικογένεια του Κι-Τάεκ αρχικά ζει σε ένα υπόγειο, διπλώνοντας χάρτινα κουτιά πίτσας για να εξασφαλίσει τα προς το ζην. Όταν δίνεται στον γιο του η δυνατότητα να εργαστεί ως καθηγητής για μία πλούσια οικογένεια, όλοι αντιλαμβάνονται ότι πρόκειται για μία άνευ προηγουμένου ευκαιρία, την οποία σπεύδουν να αρπάξουν. Έτσι, μπαίνουν από την πίσω πόρτα η αδερφή, ο πατέρας και η μητέρα ως μέλη του υπηρετικού προσωπικού, τα οποία απολύθηκαν κάτω από απροσδιόριστες συνθήκες. Από εκεί και έπειτα ξετυλίγεται ένα κουβάρι αντιθέσεων και ψυχολογικών εκβιασμών, προκειμένου οι «εισβολείς» να εδραιώσουν την «παρασιτική» τους σχέση με τους «ξενιστές».
Τζόκερ- Αντι-ήρωας κατά λάθος
O σκηνοθέτης Τοντ Φίλιπς επιχείρησε να αφηγηθεί την ιστορία του Άρθουρ Φλεκ, ενός αποτυχημένου σταντ-απ κωμικού που δουλεύει ως κλόουν για να βιοποριστεί και κάτω από το νοσηρό, ασυγκράτητο πολλές φορές, χαμόγελό του κρύβεται ένας περιθωριακός άντρας με πολλά προβλήματα. Ούτε ένας φαντεζί κωμικός, ούτε ένας μεγαλομανής πρίγκιπας της αναρχίας και του σκότους, αλλά ένα γέννημα-θρέμμα της νιχιλιστικής, αλλοτριωμένης κοινωνίας που χάνει σταδιακά την επαφή του με την πραγματικότητα και γλιστράει στην άβυσσο της παράνοιας. Ο Άρθουρ Φλεκ είναι ένας φτωχός κωμικός που ζει με την άρρωστη μητέρα του κάπου στην Γκόθαμ Σίτι. Ο ανατριχιαστικός ήχος του γέλιου του, που μοιάζει να βγαίνει από τα βάθη της κόλασης είναι μια από τις πολλές αρετές του χαρακτήρα του Xοακίν Φίνιξ, που καταφέρνει να ισορροπεί ανάμεσα στον καταθλιπτικό βιοπαλαιστή και τον ψυχικά ασθενή. Το μόνο που χρειάστηκε για να παραδοθεί στον εαυτό του ήταν ένα βίαιο γεγονός, που το έδωσε απλόχερα η καταθλιπτική μητρόπολη της Γκόθαμ. Από εκεί και έπειτα ακολουθεί μια χαοτική πορεία που κανείς δεν μπορεί να ανακόψει και χαρακτηρίζεται από υπέρμετρη βία και φόνους.
«Η Ευνοούμενη»-Μια σπουδή στη ματαιότητα της εξουσίας
Οι αρχές του 18ου αιώνα βρίσκουν την αυλή του βρετανικού παλατιού σε αναβρασμό. Μια νέα εποχή προμηνύεται για τη μοναρχία και τους ευγενείς, καθώς το φεουδαρχικό σύστημα υπό το φως των τεχνολογικών εξελίξεων και της πληθυσμιακής αύξησης θα φτάσει σε τέλμα, αν δεν ενσωματώσει αυτό τον ορυμαγδό αλλαγών. Για τη βασίλισσα Άννα (Ολίβια Κόλμαν), όμως, τίποτα από αυτά δεν έχει σημασία, καθώς όλα διοικούνται από την Λαίδη Σάρα (Ρέιτσελ Γουάιζ), οπότε ακόμη και ο πόλεμος με την γειτονική Γαλλία φαντάζει με πρόσκληση σε πάρτυ. Η άφιξη της νεαρής έκπτωτης ευγενούς Αμπιγκέιλ (Έμμα Στόουν) έρχεται να ανατρέψει την εσωτερική κατάσταση του παλατιού, διεκδικώντας την εύνοια της βασίλισσας με κάθε τρόπο. Ενώ αρχικά συστήνεται ως η πειθήνια υπηρέτρια και μακρινή ξαδέλφη της Λαίδης Σάρα, σταδιακά μετατρέπεται σε μια χειριστική μέγαιρα που παρατηρώντας σιωπηλά τα μυστικά του παλατιού, αρχίζει να κινεί και πολιτικά νήματα. Στον αντίποδα τοποθετείται η αυταρχική αλλά ειλικρινής Λαίδης Σάρα που ως παιδική φίλη και αργότερα κρυφή ερωμένη της βασίλισσας προάγει τη δική της πολιτική ατζέντα. Έτσι δημιουργείται ένα ερωτικό τρίγωνο γύρω από το οποίο πολώνεται ολόκληρη η πλοκή και εκφράζεται με τη συνεχόμενη αλλαγή του κέντρου βάρους της αφήγησης.
Η Δουλειά της- μια θαυμάσια αποτύπωση της «αόρατης» γυναίκας της κρίσης
Η Παναγιώτα Σιμιρτζή (Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου) ζει με την οικογένεια της και τον άνδρα της (Δημήτρης Ήμελλος) σε μια φτωχική μονοκατοικία κάπου στην Αθήνα. Στωικά αφοσιωμένη στην φροντίδα των παιδιών της και στο νοικοκυριό, μοιάζει απορροφημένη στο ρόλο της νοικοκυράς. Όταν όμως ο άντρας της μείνει άνεργος, αυτή πρέπει να στηρίξει πέρα από συναισθηματικά και οικονομικά την οικογένειά της, οπότε βγαίνει για πρώτη φορά στα σαράντα της χρόνια στην αγορά εργασίας της μεταμνημονιακής Ελλάδας. Όντας σχεδόν αναλφάβητη και με μηδέν προϋπηρεσία, η Παναγιώτα θα προσληφθεί σε αυτό που ξέρει να κάνει καλύτερα: σε μια εταιρεία καθαρισμού σε ένα καινούργιο mall. Εκεί νιώθοντας αποδεσμευμένη από τους συνήθεις οικιακούς της ρόλους, έρχεται σε επαφή με τις υπόλοιπες γυναίκες καθαρίστριες και κοινωνικοποιείται, για πρώτη φορά μετά από χρόνια. Με ελάχιστα χρήματα και ένσημα, παρά τις υπερωρίες, κερδίζει σταδιακά αυτοπεποίθηση και οικονομική ανεξαρτησία και κάνει αθόρυβα την προσωπική της επανάσταση, ακόμα και αν αυτή συντελείται στις χειρότερες κοινωνικές συνθήκες.
Το Θαύμα της Θάλασσας των Σαργασσών- Τρόμος και αθλιότητα στην ελληνική επαρχία
Σκοτεινό και καθηλωτικό, το νέο φιλμ του Σύλλα Τζουμέρκα δεν διηγείται απλά την ιστορία μιας ξεπεσμένης επαρχίας κάπου στην Στερεά Ελλάδα, αλλά ψυχογραφεί όλη την βαλκανική μικροαστική επιρροή που την κατακλύζει. Ανάμεσα σε θρησκευτικά οράματα στην θάλασσα του Μεσολογγίου και ξεραμένους εμετούς σε τουαλέτες θλιβερών τριτοδεύτερων κλαμπ, η δολοφονία ενός ξιπασμένου τραγουδιστή θα ανασύρει όλες τις μύχιες, αταβιστικές σκέψεις των κατοίκων. Την υπόθεση αναλαμβάνει μια μέθυσος αστυνομικός (Αγγελική Παππούλια) με θολή κρίση και προβληματικό παρελθόν, η οποία προσπαθώντας να υπερβεί όλους τους προσωπικούς δαίμονες καταλήγει να ξετυλίγει ένα επικίνδυνο κουβάρι παλαιών υποθέσεων που θα προτιμούσαν να μείνουν στο συρτάρι. Παράλληλα με αυτήν, ο θεατής παρατηρεί την ζωή της αδερφής του θύματος, μιας υποτακτικής γυναίκας που βρίσκει καταφύγιο στην πίστη για να ξορκίσει ένα εξίσου μαύρο παρελθόν. Ποτέ άλλοτε η γεωγραφική ιδιαιτερότητα της λιμνοθάλασσας και της τοπικής παραγωγής χελιών δεν προσομοίαζε περισσότερο με τον προσωπικό βούρκο και το υπαρξιακό «σύρσιμο» που βιώνουν ένας προς ένα όλοι οι χαρακτήρες.
Πόνος και Δόξα- Αυτοβιογραφικός Αλμοδόβαρ σε ένα δείγμα ώριμου σινεμά
Μια γενναία αναδρομή στο -όχι και πολύ φωτεινό- παρελθόν του επιχείρησε να δώσει στο κοινό του ο διάσημος σκηνοθέτης. Όλοι οι φόβοι και οι ανασφάλειες βρίσκονται εκεί: το γήρας, παλιοί έρωτες, εθισμοί, επαγγελματικές συνεργασίες και ο απόηχος του επιτυχημένου παρελθόντος. Ο Σαλβαδόρ Μάγιο(ο κατάκοπος αλλά ειλικρινής Antonio Banderas) υποφέρει από πονοκέφαλο, εμβοές, ισχιαλγίες, άσθμα και το σώμα του μοιάζει να τον εγκαταλείπει. Έτσι αναλαμβάνει το πνεύμα και η νόηση, με την μορφή καταχωρημένων αναμνήσεων που πυροδοτούνται από μικρά καθημερινά περιστατικά. Πρωταγωνίστρια η μητέρα του(Penelope Cruz), μια εργάτρια σε ένα μικρό χωριό έξω από την Βαλένθια και η αδιάκοπη ενασχόλησή της με τις δουλειές ενός ασβεστωμένου φτωχικού που μοιάζει με σπηλιά. Φωτεινές, νοσταλγικές εικόνες της ζωής στην ύπαιθρο διαδέχονται ένα ψυχρό, ψυχαναγκαστικό παρόν σε ένα άδειο αλλά πολυτελές διαμέρισμα. Ανάμεσά τους παρεμβάλλεται μια προσπάθεια συμφιλίωσης με το παρελθόν, επανένωσης με τον ηθοποιό της ταινίας που τον καταξίωσε στα 80s, αναμέτρησης με τα παλαιότερα έργα του που δεν δημοσιεύτηκαν ποτέ, συνάντησης με έναν έρωτα που καθόρισε -τραυματίζοντας- την νιότη του. Τακτοποιώντας λάθη και επανατοποθετώντας αναμνήσεις, το σινεμά που μας έχει συνηθίσει ο Αλμοδόβαρ επανέρχεται, αυτή την τελευταία(;) φορά με έντονο προσωπικό στίγμα.
Birds of Passage-Ο εθνογραφικός κινηματογράφος συναντά τον γκανγκστερικό δράμα
Χωρισμένη σε πέντε κεφάλαια-τραγούδια και καλύπτοντας ένα χρονικό πλαίσιο τριών δεκαετιών, από τα μέσα του ’60 μέχρι τις αρχές του ’80, η ταινία παρακολουθεί δυο φατρίες ιθαγενών στην έρημο της Βόρειας Κολομβίας να συγκρούονται όταν τα νεώτερα μέλη τους εμπλέκονται με την παράνομη διακίνηση ναρκωτικών και στην πορεία παραβιάζουν τους κώδικες ηθικής με τους οποίους γαλουχήθηκαν. Η ψυχεδελική αισθητική των 70s που διαδραματίζεται η ταινία συγκρούεται με τις φολκλόρ παραδοσιακές στολές των γυναικών της φυλής, με φόντο μονοπλάνα της κολομβιανής στέπας. Μέσα στο εικοσάχρονο διαφθοράς αναδεικνύεται η δομή μιας αρχαίας τραγωδίας που σφίγγει τον κλοιό, καθώς η ύβρις οδηγεί στην τιμωρία και από εκεί στην αναπόφευκτη – αν και ποτέ αναίμακτη – κάθαρση. Η ταινία έναρξης του περσινού φεστιβάλ Καννών είναι ένα κράμα μιας ιστορίας γυναικείας χειραφέτησης, μιας λυρικής αναδρομής σε έθιμα χαμένων πολιτισμών και μια ψυχρή υπενθύμιση της διαβρωτικής επέλασης των αξιών του δυτικού πολιτισμού, που καταλήγουν σε ένα μοναδικά έντονο κινηματογραφικό αποτέλεσμα.
H ταινία της χρονιάς
Το πορτρέτο μιας γυναίκας που φλέγεται- καλογυρισμένο δράμα εποχής με χειραφετητικές αποχρώσεις
Στην Βρετάνη του 1770, η Marianne (Noémie Merlant), μια νεαρή ζωγράφος, καλείται να κάνει το πορτραίτο της Héloïse (Adèle Haenel), μιας νεαρής αριστοκράτισσας, προκειμένου η δεύτερη να παντρευτεί στο Μιλάνο. Όμως η δυσκολία δεν έγκειται στην φιλοτέχνηση του πορτρέτου αλλά στην πεισματική της άρνηση να παντρευτεί από καπρίτσιο της κόμισσας μητέρας της ουσιαστικά έναν άγνωστο. Ο χρόνος πιέζει και η μητέρα μισθώνει την Marianne να παριστάνει την συνοδό στις μοναχικές βόλτες της Héloïse στην παραλία γύρω από τον πύργο και να την ζωγραφίζει κρυφά τα βράδια. Αυτή η κάλυψη ωστόσο φανερώνεται σύντομα και τελικά η Héloïse δέχεται να ποζάρει χωρίς πολλές αντιστάσεις, ξεδιπλώνοντας μια σειρά συναισθημάτων που σιγοκαίουν πίσω από βαθιά βλέμματα και φορτισμένες παύσεις. Μέσα από την διαδικασία του πορτρέτου ξεδιπλώνεται η διαφορετική λογική του female gaze σχετικά με το γυναικείο σώμα, το οποίο δεν κατατέμνεται προκειμένου να καταναλωθεί και να αντικειμενοποιηθεί αλλά σχετίζεται περισσότερο με την παρατήρηση και βαθιά εκτίμησή του.
Το 2015 τρεις γλυκύτατες γιαγιάδες ταΐζουν ένα μικρό προσφυγόπουλο. Τρία χρόνια νωρίτερα ο Hamayun και ο Wakar από το Πακιστάν βρίσκουν το θάνατο ενώ προσπαθούν να απεγκλωβίσουν ένα ηλικιωμένο ζευγάρι από τις ράγες του τραίνου. Δύο στιγμές που «συνομιλούν» και ψηλαφίζουν το πιο βαθύ και πρωταρχικό κύτταρο της ανθρωπινότητας.
Στάθης Πάνος
Στις αρχές του 2019, που εκπνέει σε λίγες μέρες, «έφυγε» από τη ζωή σε ηλικία 90 χρονών η γιαγιά Μαρίτσα της Λέσβου.
Η Μαρίτσα Μαυροπούλου μαζί με τις φίλες της, την Αιμιλία Καμβύση και την Ευστρατία Μαυραπίδου, οι οποίες πέρασαν όλη τη ζωή τους στο ψαροχώρι της Σκάλας Συκαμιάς στη Λέσβο, έγιναν σύμβολα αληλλεγγύης και ανθρωπιάς, όταν ο φωτογραφικός φακός τις «συνέλαβε» να περιποιούνται στην ακτή ένα βρέφος, παιδί μίας γυναίκας πρόσφυγα από τη Συρία, που μόλις είχε αποβιβασθεί στην ακτή.
Η εμβληματική φωτογραφία του Λευτέρη Παρτσάλη που τραβήχτηκε τον Οκτώβριο του 2015 έγινε σύμβολο, συγκίνησε, «όπλισε» με χαρά και αισιοδοξία χιλιάδες κόσμου,έκανε τον γύρο του κόσμου και σίγουρα σημάδεψε με τον πιο «φωτεινό» τρόπο τη δεκαετία που φεύγει.
Η κυρία Ευστρατία, η κυρία Μαρίτσα και η κυρία Μηλίτσα, είχαν δηλώσει τότε ότι τραγουδούσαν στο βρέφος και αυτό ήπιε το γάλα του μονορούφι. «Ήταν πολύς κόσμος μαζωμένος στον Πλάτανο, καθώς είχαν φτάσει τρεις βάρκες. Είδαμε τη μητέρα την ώρα που άλλαζε τα ρούχα της και της είπαμε ότι το μωρό πεινάει. Έδωσαν στο μωρό ένα μπιμπερό, αλλά αυτό δεν ήθελε το γάλα. Το δοκίμασα στο χέρι μου και ήταν καυτό. Εκεί δίπλα είχε μια βρύση και κρύωσα εκεί το μπιμπερό και μετά το μωρό το ήπιε το γάλα», είχε δηλώσει η Μαρίτσα Μαυροπούλου περιγράφοντας τι συνέβη εκείνο το πρωί.
Οι τρεις φίλες συνέχισαν να προσφέρουν απλόχερα βοήθεια προς τους πρόσφυγες, για όσον καιρό το χωριό τους βρέθηκε στο επίκεντρο της προσφυγικής κρίσης. Κάθε πρωί κατέβαιναν στην ακτή και προσπαθούσαν να βοηθήσουν με όποιον τρόπο μπορούν, τους ανθρώπους που καθημερινά έφταναν από τις απέναντι τουρκικές ακτές.
Οι γιαγιάδες της Λέσβου με τον φωτογράφο Λευτέρη Παρτσάλη / lesvosnews.net
Με τα «κατορθώματα» τους έφτασαν μάλιστα να προταθούν ως υποψήφιες για το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, το οποίο έχασαν την τελευταία στιγμή, και να γίνουν ταινία από τον Σύριο σκηνοθέτηTalal Derki. Πρόσφυγας κι αυτός...
Ενδεικτικό του μεγαλείου αυτών των υπέροχων γιαγιάδων, το σχόλιο της Μηλίτσας Καμβύση για την υποψηφιότητα: «Από αυτά τα πράγματα δεν ξέρω. Να το πάρει το βραβείο το νησί».
Όπως και επίσης, όταν τον Νοέμβριο του 2015 επισκέφθηκε τη Συκαμνιά ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος και συνεχάρει την κυρία Μηλίτσα για ό,τι έκανε μαζί με τις δύο φίλες της. Τότε εκείνη του είχε απαντήσει: «Γιατί λες μπράβο γιέ μου; Τι έκανα;»
Σήμερα, δυστυχώς πολλοί είναι αυτοί που ξέχασαν την αγκαλιά και το νανούρισμα των τριών γιαγιάδων από τη Λέσβο. Το φως που άναψε για λίγο σε μια τραγικά δύσκολη δεκαετία για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες. Η «ελληνική φιλοξενία» που πολλές φορές κομμάτια των τοπικών κοινωνιών επιφυλάσσουν για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες, είναι φτιαγμένη από αποκρουστικά υλικά όπως το μίσος, ο ρατσισμός και η ξενοφοβία.
«Η ξενιτιά είναι βάσανο κι άμα δε βγάζεις άκρη, για ρώτα τα τραγούδια σου, εκείνα της Καρπάθου και τ’ άλλα τα ηπειρώτικα, που φέρνουνε το δάκρυ»
Το παραπάνω απόσπασμα είναι στίχοι από το τραγούδι του Θανάση Παπακωνσταντίνου, Ο Χομαγιούν και ο Βακάρ...
Στις 6 Απριλίου 2012, ο Hamayun Anwar (o Χομαγιούν), 18 ετών και ο Wakar Ahmed (o Βακάρ), 33 ετών, από το Πακιστάν, βρήκαν το θάνατο στην προσπάθειά τους να απεγκλωβίσουν ένα ηλικιωμένο ζευγάρι από τις ράγες του τρένου. Το αυτοκίνητο «κόλλησε» στη διάβαση του Κρυονερίου, στην οδό Ανοίξεως και Ανεμώνης, στη Βόρειο Αττική. Αρκετά άτομα προσπάθησαν να βοηθήσουν τους ηλικιωμένους, ανάμεσά τους και δύο μετανάστες, πακιστανικής καταγωγής. Πριν προλάβουν όμως να απομακρύνουν το αυτοκίνητο, σημειώθηκε σφοδρή σύγκρουση με την αυτοκινητάμαξα, με αποτέλεσμα οι δύο ηλικιωμένοι επιβάτες και οι δύο Πακιστανοί να βρουν τραγικό θάνατο. Η Ακαδημία Αθηνών τους τίμησε με βραβείο μετά θάνατον, για την υπέρτατη πράξη αυτοθυσίας τους.
Ποια λοιπόν η καταγωγή και η εθνικότητα της ανθρωπιάς; Είναι από την Ελλάδα, από τη Λέσβο, από το Πακιστάν..; Ποιο το χρώμα της αξιοπρέπειας και της αλληλεγγύης; Ποια τα έγγραφα και τα πιστοποιητικά που αποδεικνύουν ότι είσαι άνθρωπος και μάλιστα νόμιμος και ορατός;
Το ρεπορτάζ για το γεγονός από Τα Νέα της 6 Απρίλη 2012:
«Τέσσερα άτομα έχασαν τη ζωή τους μετά από σύγκρουση Ι Χ αυτοκινήτου με τρένο του ΟΣΕ στο Κρυονέρι Αττικής. Η αμαξοστοιχία, που εκτελούσε το δρομολόγιο Θεσσαλονίκη - Αθήνα, συγκρούστηκε με το ΙΧ λίγο πριν από τις 13:00, στη συμβολή των οδών Ανοίξεως και Ανεμώνης. Ένα ακόμη άτομο τραυματίστηκε και διακομίσθηκε στο νοσοκομείο. Το μοιραίο Ι.Χ. επιχείρησε να περάσει τις γραμμές από σημείο που δεν υπήρχε διάβαση, με αποτέλεσμα οι τροχοί του να κολλήσουν στη σιδηροτροχιά. Στο όχημα επέβαινε ένα ηλικιωμένο ζευγάρι. Τρεις Πακιστανοί, οι οποίοι βρίσκονταν κοντά στο σημείο, προσπάθησαν να σπρώξουν το όχημα χωρίς, όμως, αποτέλεσμα. Επικράτησε πανικός και αντί να απομακρυνθούν όλοι, οι άτυχοι μετανάστες ενέτειναν τις προσπάθειές τους να ξεκολλήσουν το αυτοκίνητο, ενώ και οι επιβάτες του παρέμειναν μέσα. Η σύγκρουση ήταν αναπόφευκτη. Νεκροί είναι οι δύο επιβαίνοντες του αυτοκινήτου και δύο από τους Πακιστανούς. Ο τρίτος Πακιστανός νοσηλεύεται τραυματισμένος».
Από τo συγκεκριμένο συγκλονιστικό περιστατικό αντλεί έμπνευση ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου και γράφει το σπαρακτικό τραγούδι, «Ο Χομαγιούν και ο Βακάρ», που ανάγει τις μορφές των δύο νεαρών σε σύγχρονους αγίους και ήρωες.
Η αφηγηματική φόρμα του κομματιού παραπέμπει στο είδος τους δημοτικού τραγουδιού, στο οποίο γίνεται αναφορά και εντός των στίχων του τραγουδιού. Το ελληνικό τραγούδι,ο ελληνικός πολιτισμός, η περιβόητη και αμφιλεγόμενη ελληνικότητα εμπεριέχουν δομικά την ξενιτιά και την μετανάστευση. Αυτό το γνώριζαν πολύ καλά οι γιαγιάδες στη Μυτιλήνη όταν περιέθαλπαν τα παιδιά των προσφύγων, άλλοι πάλι όχι...
Ο Χομαγιούν και ο Βακάρ
«Ο Χομαγιούν και ο Βακάρ, γι’ αυτούς θα σου μιλήσω / Σαν άνθρωποι γεννήθηκαν, μα δίχως να το ξέρουν / γινήκαν όχθες ποταμού, πιο κάτω θα εξηγήσω / Τα όνειρα τους τα ‘τρωγε της φτώχιας το σκουλήκι / Τα βράδια μάτια ορθάνοιχτα, η χώρα της ανάγκης / απλώνει το βρωμόχερο, ζητά μπροστά το νοίκι / Θέλει μπροστά το νοίκι / Κι έρχεται η στιγμή, που λες, “θα φύγω κι ό,τι γίνει” / κι αν όπως τρέμεις το χαμό σε λυπηθεί το κύμα / στη Λαμπεντούζα βρίσκεσαι, ή και στη Μυτιλήνη / Ο Χομαγιούν και ο Βακάρ, το βάσανο του δρόμου / Παντού συρματοπλέγματα, μα αλήθεια ποιος πιστεύει / πως με τα φράγματα κρατά την ώσμωση του κόσμου; / Την ώσμωση του κόσμου / Ελλάδα, χώρα της ντροπής, και γι’ άλλους κρύο σπίτι / ξέχασες που ‘ναι ιερό το βλέμμα του ικέτη / Τώρα πια οι μισάνθρωποι σε σέρνουν απ’ τη μύτη / Η ξενιτιά είναι βάσανο, κι άμα δε βγάζεις άκρη / για ρώτα τα τραγούδια σου, εκείνα της Καρπάθου / και τα’ άλλα τα ηπειρώτικα, που φέρνουνε το δάκρυ / Που φέρνουνε το δάκρυ
Ο Χομαγιούν και ο Βακάρ έχουν καρδιά μεγάλη / Βλέπουν το τραίνο να ‘ρχεται και δίχως να το νιώσουν / γίνονται όχθες και κυλά της ανθρωπιάς ποτάμι»
