Ο Χρυσοχοΐδης και η τέταρτη τροπολογία του Συντάγματος των ΗΠΑ...

Άρης Χατζηστεφάνου
 

Οι εισβολές Ελλήνων αστυνομικών σε σπίτια αποτελούν μια τάση που εισάγεται εδώ και χρόνια από τις Ηνωμένες Πολιτείες – τη χώρα που θεωρητικά έχει την ισχυρότερη συνταγματική κατοχύρωση απέναντι στην αυθαιρεσία της αστυνομίας.

«Όταν o νόμος εισβάλλει στο...

σπίτι σου, πού θα καταλήξεις; Πυροβολημένος στο πεζοδρόμιο ή περιμένοντας τη θανατική σου καταδίκη;»

The Guns of Brixton – The Clash

«Μπορεί ένας αστυνομικός να χτυπήσει το κουδούνι του σπιτιού σου εάν έχεις βάλει στην κεντρική είσοδο της πολυκατοικίας ή του κήπου σου μια ταμπέλα που γράφει “απαγορεύεται η είσοδος”»; Το ερώτημα φαντάζει από απλουστευτικό έως ανόητο. Πριν από μερικά χρόνια όμως έφτασε να απασχολεί το ανώτατο δικαστήριο των ΗΠΑ στην περίφημη υπόθεση Florida vs Jardines (2013).

Μεταξύ άλλων το δικαστήριο έκρινε τελικά ότι και μόνο η ύπαρξη του κουδουνιού υπονοεί μια σιωπηρή αποδοχή από τον ιδιοκτήτη του σπιτιού του δικαιώματος του αστυνομικού να φτάσει μέχρι την πόρτα. Παρ’ όλα αυτά ο ίδιος αστυνομικός δεν θα μπορούσε να έχει π.χ. μαζί του έναν σκύλο που εντοπίζει ναρκωτικά, καθώς αυτό θα αποτελούσε έρευνα χωρίς άδεια. Και σκεφτείτε ότι ακόμη βρισκόμαστε έξω από την πόρτα του σπιτιού.

Η ιστορία φαντάζει σουρεαλιστική, ιδιαίτερα αν ζεις σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, όπου οι δυνάμεις του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη μπορούν να σε συλλάβουν, να σε λιώσουν στο ξύλο ή να σε διαπομπεύσουν περιφέροντάς σε ημίγυμνο στους δρόμους χωρίς αναγκαστικά να έχουν… χτυπήσει το κουδούνι.

Στην καρδιά της αντιπαράθεσης όμως, που έφτασε στο ανώτατο δικαστήριο των ΗΠΑ, βρισκόταν η πεμπτουσία της περίφημης τέταρτης τροπολογίας του αμερικανικού Συντάγματος, που προστατεύει τους πολίτες από παράνομες έρευνες της αστυνομίας.

Η τροπολογία κουβαλά στο DNA της το πνεύμα της Αμερικανικής Επανάστασης και συγκεκριμένα την αντίθεση στη «λευκή επιταγή» που διέθεταν οι Βρετανοί αποικιοκράτες να εισβάλλουν σε σπίτια πολιτών, να συλλαμβάνουν τους ενοίκους τους και να κατάσχουν την περιουσία τους.

Για να αποτραπούν παρόμοια φαινόμενα η τέταρτη τροπολογία αναφέρει ότι: «Το δικαίωμα των πολιτών στην ατομική ασφάλεια, στην ασφάλεια των οικιών τους, των εγγράφων τους και των αντικειμένων τους έναντι παράλογων ερευνών και κατασχέσεων δεν θα παραβιάζεται και δεν θα εκδίδονται εντάλματα, εκτός λόγω σοβαρής αιτίας, συνοδευόμενα από όρκο [ένορκη καταγγελία] ή επιβεβαίωση [αποδείξεις], και ειδική περιγραφή του τόπου που θα ερευνηθεί και των ατόμων ή των αντικειμένων που θα συλληφθούν».

Το 1948, δηλαδή σχεδόν ενάμιση αιώνα μετά την υιοθέτηση της τροπολογίας, ο ανώτατος δικαστής Ρόμπερτ Τζάκσον θα επιβεβαιώσει το πνεύμα του νόμου με μια περίφημη φράση του: Σε αυτήν την τροπολογία, είπε, βασίζεται η «θεμελιώδης διάκριση ανάμεσα στο δικό μας πολίτευμα, όπου οι αστυνομικοί υπάγονται στον νόμο, και στα αστυνομικά-κράτη, όπου οι ίδιοι είναι ο νόμος».

Παρ’ όλα αυτά η ιστορία της τέταρτης τροπολογίας του αμερικανικού Συντάγματος άλλαξε για πάντα τον Απρίλιο του 2013, όταν στις ΗΠΑ πραγματοποιήθηκε ένα σιωπηρό «πραξικόπημα» απέναντι στους βασικότερους πυλώνες της αστικής δημοκρατίας. Ύστερα από τη βομβιστική επίθεση στον Μαραθώνιο της Βοστόνης, το αμερικανικό κράτος κινητοποίησε τον στρατό, την αστυνομία και ομοσπονδιακές υπηρεσίες όπως το FBI για να επιβάλει ένα είδος στρατιωτικού νόμου. Σε χαμηλό ύψος πάνω από την πόλη πετούσαν στρατιωτικά ελικόπτερα που παλαιότερα επιχειρούσαν στο Ιράκ και το Αφγανιστάν.

Στους δρόμους κυκλοφορούσαν τεθωρακισμένα οχήματα, ενώ αστυνομικοί εισέβαλαν σε σπίτια χωρίς ένταλμα και επέβαλαν απαγόρευση κυκλοφορίας και συνάθροισης των πολιτών. Η μία μετά την άλλη οι τροπολογίες του Συντάγματος καταστρατηγούνταν με αφορμή μια επίθεση με τρεις νεκρούς (γεγονός αποτρόπαιο και φρικιαστικό, αλλά όχι πιο αιματηρό από μια μέρα σε κάποιο σχολείο των ΗΠΑ).

«Η στάση των αμερικανικών αρχών», μου εξηγούσε λίγους μήνες μετά την επίθεση στη Βοστόνη ο συγγραφέας Ταρίκ Αλί, «αποτέλεσε έκφανση ενός νέου αυταρχισμού που κυριαρχεί σταδιακά όχι μόνο στις ΗΠΑ αλλά και στην Ευρώπη».

«Η επιχείρηση στη Βοστόνη», σημείωνε ο ίδιος, «αποτελούσε απλώς μια μεγάλη πρόβα ώστε να διαπιστώσουν εάν είναι σε θέση να επιβάλουν ανά πάσα στιγμή τέτοιου είδους απαγορεύσεις κυκλοφορίας και καταπάτησης στοιχειωδών δικαιωμάτων των πολιτών. Γνωρίζουν πολύ καλά ότι η πολιτική τους προκαλεί αντιδράσεις που μπορεί να ξεφύγουν από τον έλεγχο. Θέλουν λοιπόν να δουν σε πειραματικό επίπεδο με ποιον τρόπο θα τσακίσουν αυτές τις αντιδράσεις».

Το μόνο που χρειαζόταν για να φτάσει η σχετική πρακτική και στην Ελλάδα ήταν να τοποθετήσεις έναν υπουργό που έχει λάβει τα εύσημα του FBI και σύμφωνα με τα WikiLeaks συνομιλούσε με την αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα για να αναδιαρθρώσει το σύνολο των ελληνικών αρχών ασφαλείας...

www.efsyn.gr