Το 2015 τρεις γλυκύτατες γιαγιάδες ταΐζουν ένα μικρό προσφυγόπουλο. Τρία χρόνια νωρίτερα ο Hamayun και ο Wakar από το Πακιστάν βρίσκουν το θάνατο ενώ προσπαθούν να απεγκλωβίσουν ένα ηλικιωμένο ζευγάρι από τις ράγες του τραίνου. Δύο στιγμές που «συνομιλούν» και ψηλαφίζουν το πιο βαθύ και πρωταρχικό κύτταρο της ανθρωπινότητας.
Στάθης Πάνος
Στις αρχές του 2019, που εκπνέει σε λίγες μέρες, «έφυγε» από τη ζωή σε ηλικία 90 χρονών η γιαγιά Μαρίτσα της Λέσβου.
Η Μαρίτσα Μαυροπούλου μαζί με τις φίλες της, την Αιμιλία Καμβύση και την Ευστρατία Μαυραπίδου, οι οποίες πέρασαν όλη τη ζωή τους στο ψαροχώρι της Σκάλας Συκαμιάς στη Λέσβο, έγιναν σύμβολα αληλλεγγύης και ανθρωπιάς, όταν ο φωτογραφικός φακός τις «συνέλαβε» να περιποιούνται στην ακτή ένα βρέφος, παιδί μίας γυναίκας πρόσφυγα από τη Συρία, που μόλις είχε αποβιβασθεί στην ακτή.
Η εμβληματική φωτογραφία του Λευτέρη Παρτσάλη που τραβήχτηκε τον Οκτώβριο του 2015 έγινε σύμβολο, συγκίνησε, «όπλισε» με χαρά και αισιοδοξία χιλιάδες κόσμου,έκανε τον γύρο του κόσμου και σίγουρα σημάδεψε με τον πιο «φωτεινό» τρόπο τη δεκαετία που φεύγει.
Η κυρία Ευστρατία, η κυρία Μαρίτσα και η κυρία Μηλίτσα, είχαν δηλώσει τότε ότι τραγουδούσαν στο βρέφος και αυτό ήπιε το γάλα του μονορούφι. «Ήταν πολύς κόσμος μαζωμένος στον Πλάτανο, καθώς είχαν φτάσει τρεις βάρκες. Είδαμε τη μητέρα την ώρα που άλλαζε τα ρούχα της και της είπαμε ότι το μωρό πεινάει. Έδωσαν στο μωρό ένα μπιμπερό, αλλά αυτό δεν ήθελε το γάλα. Το δοκίμασα στο χέρι μου και ήταν καυτό. Εκεί δίπλα είχε μια βρύση και κρύωσα εκεί το μπιμπερό και μετά το μωρό το ήπιε το γάλα», είχε δηλώσει η Μαρίτσα Μαυροπούλου περιγράφοντας τι συνέβη εκείνο το πρωί.
Οι τρεις φίλες συνέχισαν να προσφέρουν απλόχερα βοήθεια προς τους πρόσφυγες, για όσον καιρό το χωριό τους βρέθηκε στο επίκεντρο της προσφυγικής κρίσης. Κάθε πρωί κατέβαιναν στην ακτή και προσπαθούσαν να βοηθήσουν με όποιον τρόπο μπορούν, τους ανθρώπους που καθημερινά έφταναν από τις απέναντι τουρκικές ακτές.
Με τα «κατορθώματα» τους έφτασαν μάλιστα να προταθούν ως υποψήφιες για το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, το οποίο έχασαν την τελευταία στιγμή, και να γίνουν ταινία από τον Σύριο σκηνοθέτηTalal Derki. Πρόσφυγας κι αυτός...
Ενδεικτικό του μεγαλείου αυτών των υπέροχων γιαγιάδων, το σχόλιο της Μηλίτσας Καμβύση για την υποψηφιότητα: «Από αυτά τα πράγματα δεν ξέρω. Να το πάρει το βραβείο το νησί».
Όπως και επίσης, όταν τον Νοέμβριο του 2015 επισκέφθηκε τη Συκαμνιά ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος και συνεχάρει την κυρία Μηλίτσα για ό,τι έκανε μαζί με τις δύο φίλες της. Τότε εκείνη του είχε απαντήσει: «Γιατί λες μπράβο γιέ μου; Τι έκανα;»
Σήμερα, δυστυχώς πολλοί είναι αυτοί που ξέχασαν την αγκαλιά και το νανούρισμα των τριών γιαγιάδων από τη Λέσβο. Το φως που άναψε για λίγο σε μια τραγικά δύσκολη δεκαετία για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες. Η «ελληνική φιλοξενία» που πολλές φορές κομμάτια των τοπικών κοινωνιών επιφυλάσσουν για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες, είναι φτιαγμένη από αποκρουστικά υλικά όπως το μίσος, ο ρατσισμός και η ξενοφοβία.
«Η ξενιτιά είναι βάσανο κι άμα δε βγάζεις άκρη, για ρώτα τα τραγούδια σου, εκείνα της Καρπάθου και τ’ άλλα τα ηπειρώτικα, που φέρνουνε το δάκρυ»
Το παραπάνω απόσπασμα είναι στίχοι από το τραγούδι του Θανάση Παπακωνσταντίνου, Ο Χομαγιούν και ο Βακάρ...
Στις 6 Απριλίου 2012, ο Hamayun Anwar (o Χομαγιούν), 18 ετών και ο Wakar Ahmed (o Βακάρ), 33 ετών, από το Πακιστάν, βρήκαν το θάνατο στην προσπάθειά τους να απεγκλωβίσουν ένα ηλικιωμένο ζευγάρι από τις ράγες του τρένου.
Το αυτοκίνητο «κόλλησε» στη διάβαση του Κρυονερίου, στην οδό Ανοίξεως και Ανεμώνης, στη Βόρειο Αττική. Αρκετά άτομα προσπάθησαν να βοηθήσουν τους ηλικιωμένους, ανάμεσά τους και δύο μετανάστες, πακιστανικής καταγωγής. Πριν προλάβουν όμως να απομακρύνουν το αυτοκίνητο, σημειώθηκε σφοδρή σύγκρουση με την αυτοκινητάμαξα, με αποτέλεσμα οι δύο ηλικιωμένοι επιβάτες και οι δύο Πακιστανοί να βρουν τραγικό θάνατο. Η Ακαδημία Αθηνών τους τίμησε με βραβείο μετά θάνατον, για την υπέρτατη πράξη αυτοθυσίας τους.
Το αυτοκίνητο «κόλλησε» στη διάβαση του Κρυονερίου, στην οδό Ανοίξεως και Ανεμώνης, στη Βόρειο Αττική. Αρκετά άτομα προσπάθησαν να βοηθήσουν τους ηλικιωμένους, ανάμεσά τους και δύο μετανάστες, πακιστανικής καταγωγής. Πριν προλάβουν όμως να απομακρύνουν το αυτοκίνητο, σημειώθηκε σφοδρή σύγκρουση με την αυτοκινητάμαξα, με αποτέλεσμα οι δύο ηλικιωμένοι επιβάτες και οι δύο Πακιστανοί να βρουν τραγικό θάνατο. Η Ακαδημία Αθηνών τους τίμησε με βραβείο μετά θάνατον, για την υπέρτατη πράξη αυτοθυσίας τους.
Ποια λοιπόν η καταγωγή και η εθνικότητα της ανθρωπιάς; Είναι από την Ελλάδα, από τη Λέσβο, από το Πακιστάν..; Ποιο το χρώμα της αξιοπρέπειας και της αλληλεγγύης; Ποια τα έγγραφα και τα πιστοποιητικά που αποδεικνύουν ότι είσαι άνθρωπος και μάλιστα νόμιμος και ορατός;
Το ρεπορτάζ για το γεγονός από Τα Νέα της 6 Απρίλη 2012:
«Τέσσερα άτομα έχασαν τη ζωή τους μετά από σύγκρουση Ι Χ αυτοκινήτου με τρένο του ΟΣΕ στο Κρυονέρι Αττικής. Η αμαξοστοιχία, που εκτελούσε το δρομολόγιο Θεσσαλονίκη - Αθήνα, συγκρούστηκε με το ΙΧ λίγο πριν από τις 13:00, στη συμβολή των οδών Ανοίξεως και Ανεμώνης. Ένα ακόμη άτομο τραυματίστηκε και διακομίσθηκε στο νοσοκομείο.
Το μοιραίο Ι.Χ. επιχείρησε να περάσει τις γραμμές από σημείο που δεν υπήρχε διάβαση, με αποτέλεσμα οι τροχοί του να κολλήσουν στη σιδηροτροχιά.
Στο όχημα επέβαινε ένα ηλικιωμένο ζευγάρι.
Τρεις Πακιστανοί, οι οποίοι βρίσκονταν κοντά στο σημείο, προσπάθησαν να σπρώξουν το όχημα χωρίς, όμως, αποτέλεσμα.
Επικράτησε πανικός και αντί να απομακρυνθούν όλοι, οι άτυχοι μετανάστες ενέτειναν τις προσπάθειές τους να ξεκολλήσουν το αυτοκίνητο, ενώ και οι επιβάτες του παρέμειναν μέσα. Η σύγκρουση ήταν αναπόφευκτη.
Νεκροί είναι οι δύο επιβαίνοντες του αυτοκινήτου και δύο από τους Πακιστανούς. Ο τρίτος Πακιστανός νοσηλεύεται τραυματισμένος».
«Τέσσερα άτομα έχασαν τη ζωή τους μετά από σύγκρουση Ι Χ αυτοκινήτου με τρένο του ΟΣΕ στο Κρυονέρι Αττικής. Η αμαξοστοιχία, που εκτελούσε το δρομολόγιο Θεσσαλονίκη - Αθήνα, συγκρούστηκε με το ΙΧ λίγο πριν από τις 13:00, στη συμβολή των οδών Ανοίξεως και Ανεμώνης. Ένα ακόμη άτομο τραυματίστηκε και διακομίσθηκε στο νοσοκομείο.
Το μοιραίο Ι.Χ. επιχείρησε να περάσει τις γραμμές από σημείο που δεν υπήρχε διάβαση, με αποτέλεσμα οι τροχοί του να κολλήσουν στη σιδηροτροχιά.
Στο όχημα επέβαινε ένα ηλικιωμένο ζευγάρι.
Τρεις Πακιστανοί, οι οποίοι βρίσκονταν κοντά στο σημείο, προσπάθησαν να σπρώξουν το όχημα χωρίς, όμως, αποτέλεσμα.
Επικράτησε πανικός και αντί να απομακρυνθούν όλοι, οι άτυχοι μετανάστες ενέτειναν τις προσπάθειές τους να ξεκολλήσουν το αυτοκίνητο, ενώ και οι επιβάτες του παρέμειναν μέσα. Η σύγκρουση ήταν αναπόφευκτη.
Νεκροί είναι οι δύο επιβαίνοντες του αυτοκινήτου και δύο από τους Πακιστανούς. Ο τρίτος Πακιστανός νοσηλεύεται τραυματισμένος».
Από τo συγκεκριμένο συγκλονιστικό περιστατικό αντλεί έμπνευση ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου και γράφει το σπαρακτικό τραγούδι, «Ο Χομαγιούν και ο Βακάρ», που ανάγει τις μορφές των δύο νεαρών σε σύγχρονους αγίους και ήρωες.
Η αφηγηματική φόρμα του κομματιού παραπέμπει στο είδος τους δημοτικού τραγουδιού, στο οποίο γίνεται αναφορά και εντός των στίχων του τραγουδιού. Το ελληνικό τραγούδι,ο ελληνικός πολιτισμός, η περιβόητη και αμφιλεγόμενη ελληνικότητα εμπεριέχουν δομικά την ξενιτιά και την μετανάστευση. Αυτό το γνώριζαν πολύ καλά οι γιαγιάδες στη Μυτιλήνη όταν περιέθαλπαν τα παιδιά των προσφύγων, άλλοι πάλι όχι...
Ο Χομαγιούν και ο Βακάρ
«Ο Χομαγιούν και ο Βακάρ, γι’ αυτούς θα σου μιλήσω / Σαν άνθρωποι γεννήθηκαν, μα δίχως να το ξέρουν / γινήκαν όχθες ποταμού, πιο κάτω θα εξηγήσω / Τα όνειρα τους τα ‘τρωγε της φτώχιας το σκουλήκι / Τα βράδια μάτια ορθάνοιχτα, η χώρα της ανάγκης / απλώνει το βρωμόχερο, ζητά μπροστά το νοίκι / Θέλει μπροστά το νοίκι / Κι έρχεται η στιγμή, που λες, “θα φύγω κι ό,τι γίνει” / κι αν όπως τρέμεις το χαμό σε λυπηθεί το κύμα / στη Λαμπεντούζα βρίσκεσαι, ή και στη Μυτιλήνη / Ο Χομαγιούν και ο Βακάρ, το βάσανο του δρόμου / Παντού συρματοπλέγματα, μα αλήθεια ποιος πιστεύει / πως με τα φράγματα κρατά την ώσμωση του κόσμου; / Την ώσμωση του κόσμου / Ελλάδα, χώρα της ντροπής, και γι’ άλλους κρύο σπίτι / ξέχασες που ‘ναι ιερό το βλέμμα του ικέτη / Τώρα πια οι μισάνθρωποι σε σέρνουν απ’ τη μύτη / Η ξενιτιά είναι βάσανο, κι άμα δε βγάζεις άκρη / για ρώτα τα τραγούδια σου, εκείνα της Καρπάθου / και τα’ άλλα τα ηπειρώτικα, που φέρνουνε το δάκρυ / Που φέρνουνε το δάκρυ
Ο Χομαγιούν και ο Βακάρ έχουν καρδιά μεγάλη / Βλέπουν το τραίνο να ‘ρχεται και δίχως να το νιώσουν / γίνονται όχθες και κυλά της ανθρωπιάς ποτάμι»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου