Νικόλ Λειβαδάρη
Ο δύσκολος πολιτικός Σεπτέμβρης οδηγεί στα βαθιά μια τριπλής, και άδηλης διάρκειας, κρίσης - υγειονομικής, οικονομικής και εθνικής. Και, μαζί, οδηγεί κυβέρνηση και αντιπολίτευση σε...προκλήσεις που υπερβαίνουν κατά πολύ την επικοινωνιακή ή απλή εσωκομματική διαχείριση.
Για την κυβέρνηση, από τον Μάρτιο μέχρι σήμερα η πανδημία έχει λειτουργήσει ως η ασύμμετρη απειλή αλλά και ως το βολικό άλλοθι που καλύπτει ανεπάρκειες, ακυρωμένες προεκλογικές υποσχέσεις και πολιτικές κυβιστήσεις. Η περίοδος όμως του «ελληνικού υγειονομικού θριάμβου» παρήλθε και η κυβέρνηση κρίνεται πλέον επί των πεπραγμένων - ή μη πεπραγμένων - της και όχι από τα πρωτοσέλιδα των πρωθυπουργικών θριάμβων.
Η δεύτερη φάση της πανδημίας ενσκύπτει καλπάζουσα, επιστήμονες και ειδικοί που ηρωοποιήθηκαν στην πρώτη περίοδο της κρίσης δείχνουν ευθέως την κυβέρνηση ως υπεύθυνη για πολιτικές - και όχι επιστημονικές - αποφάσεις που επιβάρυναν τα επιδημιολογικά δεδομένα, και εάν το κύμα έξαρσης του κορονοϊού δεν ανασχεθεί άμεσα ο μεγάλος φόβος είναι ότι θα δοκιμαστεί η αντοχή του εθνικού συστήματος Υγείας.
Επ’ αυτού η κυβέρνηση θα κληθεί να απαντήσει γιατί, από την άνοιξη μέχρι σήμερα, δεν εκμεταλλεύτηκε τον χρόνο για να ενισχύσει τα δημόσια νοσοκομεία, είτε με περισσότερες ΜΕΘ είτε με προσλήψεις γιατρών. Με δεδομένο δε ότι με τον «μη ανασχηματισμό» και την αφαίρεση αρμοδιοτήτων ο ρόλος του υπουργού Υγείας έχει καταστεί μάλλον διακοσμητικός η ευθύνη, όπως και η πίεση της αντιπολίτευσης, θα αφορά πλέον τον ίδιον τον πρωθυπουργό.
Το αυτό, και με μεγαλύτερη ένταση, ισχύει και στο μέτωπο της οικονομίας. Το ρίσκο διάσωσης του τουρισμού όχι μόνον δεν βγήκε αλλά επιτάχυνε το δεύτερο κύμα της πανδημίας, τα τουριστικά έσοδα οδεύουν στο χειρότερο δυνατό σενάριο των μόλις 3 έως 4 δις ευρώ, και κατά τις πληροφορίες στο οικονομικό επιτελείο υπολογίζουν ήδη την ύφεση του τριμήνου κοντά στο 20%. Ενώπιον αυτής της πραγματικότητας ο Κυριάκος Μητσοτάκης ετοιμάζεται να ανακοινώσει από την Θεσσαλονίκη παράταση μιας σειράς παρεμβάσεων ανακούφισης των πληττόμενων κλάδων - όπως οι αναστολές εργασίας και πληρωμών - μαζί με δύο «ψαλιδισμένα» μέτρα του προεκλογικού του προγράμματος: την μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες και την σταδιακή μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης.
Με το χρέος όμως να τρέχει ήδη πάνω από το 200% του ΑΕΠ, την ανεργία να αγγίζει μνημονιακά επίπεδα και τις πρώτες εκταμιεύσεις από το ευρωπαϊκό πακέτο των 32 δις να μην αναμένονται πριν από την άνοιξη του 2021, τα μέτρα αυτά παραπέμπουν μάλλον σε ασπιρίνες. Κι εάν η στρατηγική απάντηση της κυβέρνησης στην κρίση εξαντλείται στο εγχειρίδιο νεοφιλελευθερισμού της επιτροπής Πισσαρίδη, τότε ο Κυριάκος Μητσοτάκης ρισκάρει να βρεθεί αντιμέτωπος όχι μόνο με δημοσιονομική κρίση άλλα και με κοινωνική έκρηξη.
Αυτή ακριβώς η εικόνα στην οικονομία και οι κοινωνικές αναταράξεις που φέρνει η ανεργία και η διάλυση των εργασιακών σχέσεων, αποτιμώνται από τον ΣΥΡΙΖΑ και ως η «αχίλλειος πτέρνα» της κυβέρνησης. Στην Κουμουνδούρου αναμένουν και τις πρώτες δημοσκοπήσεις του φθινοπώρου για να επιβεβαιώσουν αυτή την εκτίμηση, ήδη όμως το βασικό πεδίο στο οποίο επενδύει πολιτικά η αξιωματική αντιπολίτευση είναι η οικονομία και τα εργασιακά. Πρόκειται για ένα πεδίο που, υπό προϋποθέσεις, θα μπορούσε όντως να διαμορφώσει τάσεις πολιτικών και δημοσκοπικών ανατροπών, ο ΣΥΡΙΖΑ όμως φαίνεται ότι έχει να διανύσει αρκετό δρόμο ακόμη για να καρπωθεί την φθορά της κυβέρνησης.
Στην πραγματικότητα, κάθε επιχείρηση αντεπίθεσης της Κουμουνδούρου προσκρούει στις ανοιχτές και βαθιές πολιτικές εκκρεμότητες εντός του κόμματος - εκκρεμότητες που ξεκινούν από το εάν, πότε και πώς θα γίνει το συνέδριο ή από την παρουσίαση του προγράμματος και της εναλλακτικής πρότασης διακυβέρνησης και φθάνουν έως το υπαρξιακό ζητούμενο του τερματισμού των εσωτερικών συγκρούσεων και του μετασχηματισμού του ΣΥΡΙΖΑ.
Για πολλοστή φορά, το μήνυμα που εκπέμπεται το τελευταίο διάστημα είναι πως ο Αλέξης Τσίπρας είναι έτοιμος για άμεσες και ριζικές πρωτοβουλίες επί όλων αυτών. Η βασική εκκρεμότητα όμως που καλείται πλέον να απαντήσει ο «όλος ΣΥΡΙΖΑ» και όχι μόνον ο Αλέξης Τσίπρας είναι το εάν αποτελεί προτεραιότητά του να ξανακυβερνήσει - είτε ως δύναμη αμιγώς αριστερή, είτε ως κεντροαριστερή, αλλά σε κάθε περίπτωση ως κόμμα που έχει λάβει εντολή εκπροσώπησης του 32% του εκλογικού σώματος. Και αναλόγως να πορευτεί και στον δύσκολο Σεπτέμβρη, και στον ακόμη πιο δύσκολο χειμώνα…
Για την κυβέρνηση, από τον Μάρτιο μέχρι σήμερα η πανδημία έχει λειτουργήσει ως η ασύμμετρη απειλή αλλά και ως το βολικό άλλοθι που καλύπτει ανεπάρκειες, ακυρωμένες προεκλογικές υποσχέσεις και πολιτικές κυβιστήσεις. Η περίοδος όμως του «ελληνικού υγειονομικού θριάμβου» παρήλθε και η κυβέρνηση κρίνεται πλέον επί των πεπραγμένων - ή μη πεπραγμένων - της και όχι από τα πρωτοσέλιδα των πρωθυπουργικών θριάμβων.
Η δεύτερη φάση της πανδημίας ενσκύπτει καλπάζουσα, επιστήμονες και ειδικοί που ηρωοποιήθηκαν στην πρώτη περίοδο της κρίσης δείχνουν ευθέως την κυβέρνηση ως υπεύθυνη για πολιτικές - και όχι επιστημονικές - αποφάσεις που επιβάρυναν τα επιδημιολογικά δεδομένα, και εάν το κύμα έξαρσης του κορονοϊού δεν ανασχεθεί άμεσα ο μεγάλος φόβος είναι ότι θα δοκιμαστεί η αντοχή του εθνικού συστήματος Υγείας.
Επ’ αυτού η κυβέρνηση θα κληθεί να απαντήσει γιατί, από την άνοιξη μέχρι σήμερα, δεν εκμεταλλεύτηκε τον χρόνο για να ενισχύσει τα δημόσια νοσοκομεία, είτε με περισσότερες ΜΕΘ είτε με προσλήψεις γιατρών. Με δεδομένο δε ότι με τον «μη ανασχηματισμό» και την αφαίρεση αρμοδιοτήτων ο ρόλος του υπουργού Υγείας έχει καταστεί μάλλον διακοσμητικός η ευθύνη, όπως και η πίεση της αντιπολίτευσης, θα αφορά πλέον τον ίδιον τον πρωθυπουργό.
Το αυτό, και με μεγαλύτερη ένταση, ισχύει και στο μέτωπο της οικονομίας. Το ρίσκο διάσωσης του τουρισμού όχι μόνον δεν βγήκε αλλά επιτάχυνε το δεύτερο κύμα της πανδημίας, τα τουριστικά έσοδα οδεύουν στο χειρότερο δυνατό σενάριο των μόλις 3 έως 4 δις ευρώ, και κατά τις πληροφορίες στο οικονομικό επιτελείο υπολογίζουν ήδη την ύφεση του τριμήνου κοντά στο 20%. Ενώπιον αυτής της πραγματικότητας ο Κυριάκος Μητσοτάκης ετοιμάζεται να ανακοινώσει από την Θεσσαλονίκη παράταση μιας σειράς παρεμβάσεων ανακούφισης των πληττόμενων κλάδων - όπως οι αναστολές εργασίας και πληρωμών - μαζί με δύο «ψαλιδισμένα» μέτρα του προεκλογικού του προγράμματος: την μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες και την σταδιακή μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης.
Με το χρέος όμως να τρέχει ήδη πάνω από το 200% του ΑΕΠ, την ανεργία να αγγίζει μνημονιακά επίπεδα και τις πρώτες εκταμιεύσεις από το ευρωπαϊκό πακέτο των 32 δις να μην αναμένονται πριν από την άνοιξη του 2021, τα μέτρα αυτά παραπέμπουν μάλλον σε ασπιρίνες. Κι εάν η στρατηγική απάντηση της κυβέρνησης στην κρίση εξαντλείται στο εγχειρίδιο νεοφιλελευθερισμού της επιτροπής Πισσαρίδη, τότε ο Κυριάκος Μητσοτάκης ρισκάρει να βρεθεί αντιμέτωπος όχι μόνο με δημοσιονομική κρίση άλλα και με κοινωνική έκρηξη.
Αυτή ακριβώς η εικόνα στην οικονομία και οι κοινωνικές αναταράξεις που φέρνει η ανεργία και η διάλυση των εργασιακών σχέσεων, αποτιμώνται από τον ΣΥΡΙΖΑ και ως η «αχίλλειος πτέρνα» της κυβέρνησης. Στην Κουμουνδούρου αναμένουν και τις πρώτες δημοσκοπήσεις του φθινοπώρου για να επιβεβαιώσουν αυτή την εκτίμηση, ήδη όμως το βασικό πεδίο στο οποίο επενδύει πολιτικά η αξιωματική αντιπολίτευση είναι η οικονομία και τα εργασιακά. Πρόκειται για ένα πεδίο που, υπό προϋποθέσεις, θα μπορούσε όντως να διαμορφώσει τάσεις πολιτικών και δημοσκοπικών ανατροπών, ο ΣΥΡΙΖΑ όμως φαίνεται ότι έχει να διανύσει αρκετό δρόμο ακόμη για να καρπωθεί την φθορά της κυβέρνησης.
Στην πραγματικότητα, κάθε επιχείρηση αντεπίθεσης της Κουμουνδούρου προσκρούει στις ανοιχτές και βαθιές πολιτικές εκκρεμότητες εντός του κόμματος - εκκρεμότητες που ξεκινούν από το εάν, πότε και πώς θα γίνει το συνέδριο ή από την παρουσίαση του προγράμματος και της εναλλακτικής πρότασης διακυβέρνησης και φθάνουν έως το υπαρξιακό ζητούμενο του τερματισμού των εσωτερικών συγκρούσεων και του μετασχηματισμού του ΣΥΡΙΖΑ.
Για πολλοστή φορά, το μήνυμα που εκπέμπεται το τελευταίο διάστημα είναι πως ο Αλέξης Τσίπρας είναι έτοιμος για άμεσες και ριζικές πρωτοβουλίες επί όλων αυτών. Η βασική εκκρεμότητα όμως που καλείται πλέον να απαντήσει ο «όλος ΣΥΡΙΖΑ» και όχι μόνον ο Αλέξης Τσίπρας είναι το εάν αποτελεί προτεραιότητά του να ξανακυβερνήσει - είτε ως δύναμη αμιγώς αριστερή, είτε ως κεντροαριστερή, αλλά σε κάθε περίπτωση ως κόμμα που έχει λάβει εντολή εκπροσώπησης του 32% του εκλογικού σώματος. Και αναλόγως να πορευτεί και στον δύσκολο Σεπτέμβρη, και στον ακόμη πιο δύσκολο χειμώνα…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου