Οδικός χάρτης του ΚΚΚ για ηγετικό ρόλο της χώρας στον μετά COVID κόσμο
Του Πέτρου Παπακωνσταντίνου
«Το σχέδιο της Κίνας για να αναδειχθεί νικήτρια στον μετά την πανδημία κόσμο». Ετσι τιτλοφορούνταν το αναλυτικό ρεπορτάζ των New York Times για την ετήσια σύνοδο του Εθνικού Λαϊκού Κογκρέσου, ανώτατου νομοθετικού οργάνου της Κίνας, που ολοκληρώθηκε την περασμένη Πέμπτη στο Πεκίνο. Αν και οι 3.000 σύνεδροι καλούνταν ουσιαστικά να επικυρώσουν ήδη ειλημμένες αποφάσεις της κομματικής ηγεσίας, το ενδιαφέρον (όπως και η υπόρρητη ανησυχία) των Αμερικανών ήταν απολύτως δικαιολογημένο.
Αν πέρυσι τέτοιο καιρό περίσσευαν τα καυστικά σχόλια της κυβέρνησης Τραμπ για τον «κινεζικό ιό» (Kung Flu τον είχε χαρακτηρίσει ο τότε πρόεδρος) και οι προβλέψεις, ακόμη και από τους συνήθως ψύχραιμους New York Times, ότι η πανδημία θα πλήξει σοβαρά την Κίνα, φέτος η ατμόσφαιρα είναι εντελώς διαφορετική. Η μεγάλη ασιατική δύναμη προβάλλει οικονομικά και γεωπολιτικά ενισχυμένη, έναντι των ανταγωνιστών της, ύστερα από έναν και πλέον χρόνο μιας πανδημίας που ξεκίνησε από το έδαφός της.
Τα γεγονότα είναι πεισματάρικα. Ενώ όλες οι μεγάλες οικονομίες της Δύσης γνώρισαν βαθιά ύφεση το 2020, η κινεζική αυξήθηκε κατά 2,3%. Για πρώτη φορά, η Κίνα έγινε η πρώτη χώρα του κόσμου σε προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων και το κατά κεφαλήν εθνικό εισόδημα ξεπέρασε τις 10.000 δολάρια, φέρνοντας τη μεγάλη ασιατική δύναμη στην κατηγορία των χωρών μέσου επιπέδου ανάπτυξης, με τάση να ανέβει γρήγορα στις ανεπτυγμένες χώρες. Την ίδια χρονιά, η Κίνα απέκτησε για πρώτη φορά τη δυνατότητα να δανείζεται με αρνητικό επιτόκιο, προνόμιο που ακόμη και η Γερμανία έχει πλέον χάσει. Εχοντας περιορίσει την COVID-19 πιο αποτελεσματικά και πιο γρήγορα από τους δυτικούς, έχει κάθε λόγο να αισιοδοξεί για το 2021, ενώ την ίδια στιγμή το κινεζικό εμβόλιο Sinopharm κάνει θραύση όχι μόνο στις χώρες της περιφέρειας, αλλά και σε κάμποσες ευρωπαϊκές, μαζί με το ρωσικό Sputnik V. Οι τελευταίες προβλέψεις της Παγκόσμιας Τράπεζας λένε ότι η Κίνα θα ξεπεράσει την Αμερική για να γίνει η πρώτη οικονομία του κόσμου νωρίτερα από ό,τι αναμενόταν μέχρι πρόσφατα, πιθανόν γύρω στο 2028.
Υπό το φως αυτών των επιτευγμάτων, οι στόχοι του 14ου πεντάχρονου πλάνου ανάπτυξης που παρουσίασε στο Κογκρέσο ο Κινέζος πρωθυπουργός Λι Κετσιάνγκ φαντάζουν σε πρώτη ματιά μετριοπαθείς. Η προσδοκώμενη ετήσια οικονομική μεγέθυνση περιορίζεται στο 6%, σαφώς μικρότερη από τα δεδομένα των προηγούμενων 30 χρόνων.
Ωστόσο, αυτό φαίνεται ότι δεν είναι παρά το τίμημα της ωρίμανσης, δηλαδή της μετάβασης στη συνθήκη μιας ανεπτυγμένης οικονομίας, όπου το βάρος μετατοπίζεται από την ποσότητα στην ποιότητα. Προτεραιότητες του νέου πεντάχρονου πλάνου είναι η κατάκτηση της πρωτοκαθεδρίας, σε παγκόσμια κλίμακα, στους τομείς της τεχνητής νοημοσύνης, των κβαντικών υπολογιστών, της νανοτεχνολογίας, της πράσινης οικονομίας και άλλων τομέων αιχμής, όπως και η ενίσχυση της εθνικής ασφάλειας, με γενναία χρηματοδότηση της έρευνας, συμπεριλαμβανομένης της βασικής.
Οι σειρήνες του συναγερμού χτυπούν δυνατά στην Ουάσιγκτον. Η Επιτροπή Εθνικής Ασφάλειας για την Τεχνητή Νοημοσύνη, στην οποία συμμετέχουν διευθυντικά στελέχη της Google, της Amazon, της Microsoft και του Πενταγώνου, κάλεσε τον Τζο Μπάιντεν να υποστηρίξει την ανάπτυξη άκρως αμφιλεγόμενων «έξυπνων» όπλων προς αναχαίτιση της Κίνας.
Γεωπολιτική δοκιμασία
Ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος έκανε λόγο για «εντεινόμενο ανταγωνισμό με την Κίνα», ενώ ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Αντονι Μπλίνκεν είχε χαρακτηρίσει την άνοδο της κινεζικής ισχύος «τη μεγαλύτερη γεωπολιτική δοκιμασία» για τη χώρα του. Την Παρασκευή, ο Μπάιντεν οργάνωσε, μέσω τηλεδιάσκεψης, την πρώτη σύνοδο κορυφής της προεδρίας του με τους ηγέτες της Ιαπωνίας, της Αυστραλίας και της Ινδίας. Η αναβίωση της «Τετραμερούς», που είχε συγκροτηθεί το 2007 με αφορμή (μόνο αφορμή) το τσουνάμι που είχε πλήξει τρία χρόνια νωρίτερα την Ινδονησία, είχε μοναδικό, ουσιαστικά, στόχο την περικύκλωση-αναχαίτιση της Κίνας.
Ωστόσο, η υιοθέτηση μιας συγκρουσιακής γραμμής με το Πεκίνο ενέχει μεγάλο ρίσκο για την Ουάσιγκτον, όπως υποδηλώνουν και τα αποτελέσματα της τετραετίας Τραμπ. Ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος κήρυξε από την πρώτη στιγμή εμπορικό πόλεμο εναντίον της Κίνας, αλλά η έκβαση δεν ήταν εκείνη που περίμενε: το 2020, το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ έναντι της Κίνας όχι μόνο δεν μειώθηκε, αλλά αυξήθηκε κατά 7%. Η περίφημη «αποσύζευξη» της αμερικανικής οικονομίας από την κινεζική δεν είναι καθόλου εύκολη την εποχή των διεθνών αλυσίδων παραγωγής, όπως πολύ καλά γνωρίζουν η Apple, η Boeing, η General Motors, η Caterpillar, η Nike και τόσες άλλες αμερικανικές πολυεθνικές που δραστηριοποιούνται στην Κίνα. Οσο για τους Ευρωπαίους συμμάχους των ΗΠΑ, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα συρθούν στην ουρά των ΗΠΑ, όπως έδειξε το γεγονός ότι η Ε.Ε. έκλεισε επενδυτική συμφωνία με το Πεκίνο προτού ακόμη ορκιστεί ο Μπάιντεν. Επιπλέον, ένας διμέτωπος αγώνας της νέας αμερικανικής κυβέρνησης με Ρωσία και Κίνα, με πολιορκητικό κριό τα ανθρώπινα δικαιώματα, θα ωθούσε τις δύο μεγάλες δυνάμεις της Ευρασίας σε στρατηγική συμμαχία εναντίον της Δύσης, κάτι που αποτελούσε τον μεγάλο εφιάλτη του Χένρι Κίσινγκερ, πρωτεργάτη της προσέγγισης Νίξον – Μάο, που διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο στην έκβαση του Ψυχρού Πολέμου.
Ένα σενάριο τρόμου
Βρισκόμαστε στο 2034. Τρία αμερικανικά αντιτορπιλικά πλέουν στα διαφιλονικούμενα νερά της Νότιας Κινεζικής Θάλασσας και καταλαμβάνουν κινεζικό σκάφος το οποίο κινείτο με εχθρικές διαθέσεις. Το Πεκίνο εξαπολύει κυβερνοεπιθέσεις, που παραλύουν καίριες αμερικανικές υποδομές. Ακολουθούν μάχες και ναυμαχίες με συμβατικά όπλα, που σωρεύουν μεγάλες απώλειες και για τις δύο πλευρές. Αρκετές χωρών παρασύρονται στη σύγκρουση, στην οποία κάποια στιγμή επιστρατεύονται και τακτικά πυρηνικά όπλα. Τελικά, όλοι βγαίνουν χαμένοι από μια αναμέτρηση χωρίς νικητή. Το υποθετικό αυτό σενάριο εκτυλίσσεται στο βιβλίο «2034: Μια νουβέλα για τον επόμενο παγκόσμιο πόλεμο», που κυκλοφόρησε στα ράφια των βιβλιοπωλείων την περασμένη Τρίτη και υπογράφεται από τον ναύαρχο Τζέιμς Σταυρίδης, πρώην ανώτατο στρατιωτικό διοικητή του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, και τον βετεράνο του Αφγανιστάν Ελιοτ Ακερμαν. «Το βιβλίο μας είναι μυθοπλασία, αλλά η προειδοποίηση πραγματική», τονίζει ο Σταυρίδης στην Washington Post, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου. «Τα έθνη είναι σαν τους ανθρώπους: η υπερβολική αυτοπεποίθηση μπορεί να τα οδηγήσει σε λάθος επιλογές. Σίγουρα αυτό έχει συμβεί με τις ΗΠΑ σε πολλές περιπτώσεις», υπενθυμίζει ο απόστρατος αξιωματικός.
Πηγή: www.kathimerini.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου