Ο πόλεμος ως ευκαιρία επιβολής συστημικής «ευγονικής» στο πεδίο της κουλτούρας
Γρηγόρης Τραγγανίδας
Στις 28 Φεβρουαρίου, τέσσερις μέρες μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η ουκρανική Κρατική Υπηρεσία για τις Τέχνες και την Καλλιτεχνική Εκπαίδευση, ανάρτησε στον επίσημο κυβερνητικό ιστότοπο, ανακοίνωση, με την οποία απαιτούσε την επιβολή πολιτιστικών κυρώσεων κατά της Ρωσικής Ομοσπονδίας, με αφορμή τον πόλεμο.
«Δεδομένου ότι η Ρωσική Ομοσπονδία παραβιάζει εσκεμμένα διεθνείς συνθήκες και κοινωνικούς κανόνες, απαιτούμε να της επιβληθούν πολιτιστικές κυρώσεις, μετά από τις πολιτικές, οικονομικές, αθλητικές και άλλες, περιορίζοντας έτσι την πολιτιστική της παρουσία στη διεθνή σκηνή. Σε αυτήν την, ουσιαστικά ολοκληρωτική, χώρα, ο πολιτισμός εκτελεί υπηρεσιακή λειτουργία και υπηρετεί την πολιτική προπαγάνδα», αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Έτσι, εκ μέρους της Ουκρανίας και των «χωρών – εταίρων» της, η ανακοίνωση απαιτεί:
1. Ακύρωση όλων των έργων στα οποία εμπλέκεται η Ρωσική Ομοσπονδία και των έργων που έχουν χρηματοδότηση ρωσικής προέλευσης.
2. Απαγόρευση της λειτουργίας ρωσικών πολιτιστικών κέντρων στην επικράτεια των χωρών εταίρων.
3. Αποκλεισμός πολιτών της Ρωσικής Ομοσπονδίας από εποπτικά συμβούλια και πολιτιστικές συμμαχίες, άρνηση χορηγιών και οργανωτικής υποστήριξης.
4. Ακύρωση της συμμετοχής της Ρωσικής Ομοσπονδίας (καθώς η συμμετοχή της στη Eurovision έχει ήδη ακυρωθεί) σε διεθνή φεστιβάλ, εκθέσεις, φόρουμ και πολιτιστικές εκδηλώσεις, συμπεριλαμβανομένων:
α) εκθέσεων και αγορών σύγχρονης τέχνης, ιδίως της Μπιενάλε της Βενετίας, της Art Basel, της Documenta και άλλων5. Αποκλεισμό της κάλυψης του ρωσικού πολιτισμού στα μέσα ενημέρωσης.
β) Των Φεστιβάλ Καννών, Βερολίνου, Βενετίας και άλλων διεθνών κινηματογραφικών φεστιβάλ.
γ) Των Φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ, της Αβινιόν, της Arena di Verona και άλλων θεατρικών και μουσικών εκδηλώσεων
δ) Λογοτεχνικών εκδηλώσεων, συμπεριλαμβανομένης της Έκθεσης Βιβλίου της Φρανκφούρτης, του Φόρουμ Βιβλίου του Λονδίνου, κ.λπ.
6. Αναστολή της συνεργασίας με καλλιτέχνες και εικαστικούς που υποστηρίζουν ανοιχτά το καθεστώς του Βλαντίμιρ Πούτιν, όπως ήδη έπραξαν η Φιλαρμονική του Μονάχου, η Φιλαρμονική Ορχήστρα του Ρότερνταμ, το Θέατρο La Scala στο Μιλάνο, η Βασιλική Όπερα στο Λονδίνο και πολλοί άλλοι πολιτιστικοί οργανισμοί που έχουν δείξει αλληλεγγύη με την Ουκρανία.
«Εμείς, άνθρωποι που εργαζόμαστε στον πολιτισμό και την τέχνη, εκτιμούμε ιδιαίτερα τη θέση ορισμένων Ρώσων καλλιτεχνών που καταδίκασαν ανοιχτά την επιθετικότητα και τις στρατιωτικές ενέργειες της Ρωσικής Ομοσπονδίας κατά της Ουκρανίας. Η τέχνη είναι πάντα στην πρώτη γραμμή των ανθρωπιστικών αξιών. Καταλαβαίνουμε ότι ο πολιτισμός δεν μπορεί να υπηρετήσει προπαγανδιστικούς σκοπούς, αλλά θα πρέπει να στοχεύει στην ανάπτυξη κριτικής σκέψης και στην αναζήτηση διαλόγου. Η Ρωσική Ομοσπονδία είναι επιθετική. Η κουλτούρα της είναι τοξική! Μην είστε συνένοχοι!», καταλήγει η ανακοίνωση, την οποία υπογράφουν, μεταξύ άλλων: Ο υπουργός Πολιτισμού της Ουκρανίας, Αλεξάντρ Τκατσένκο, η εκπρόσωπος της Κρατικής Υπηρεσίας για ζητήματα Τέχνης και Καλλιτεχνικής εκπαίδευσης, Γκαλίνα Γκριγκορένκο, ο διευθυντής του Ουκρανικού Ινστιτούτου, Βλαντίμιρ Σέικο, καλλιτέχνες, εικαστικοί, γκαλερίστες, αλλά και φορείς όπως ο ουκρανο-βρετανικός σύνδεσμος.
Η παραπάνω, πρωτοφανής ανακοίνωση είναι σκοτεινή για πάρα πολλούς λόγους, καθώς επίσης και επικίνδυνη για ακόμη περισσότερους. Θα περιοριστούμε μόνο στους σημαντικότερους:
- Στοχοποιεί την κουλτούρα ενός ολόκληρου λαού για προπαγανδιστικούς σκοπούς… την ίδια στιγμή που διακηρύττει ότι «ο πολιτισμός δεν μπορεί να υπηρετήσει προπαγανδιστικούς σκοπούς».
- Εκλαμβάνει την κουλτούρα ενός ολόκληρου λαού ως a priori «τοξική», με κριτήρια καταγωγής. Εισάγοντας, έτσι, μια ιδιότυπη «ευγονική» στην χειραγώγηση του δημόσιου γούστου.
- Ενοχοποιεί την επαφή με την κουλτούρα ενός ολόληρου λαού, ως de facto «συνενοχή» στον πόλεμο της αστικής τάξης του.
- Ετεροκαθορίζει τον πολιτισμό, αποκλειστικά σε σχέση με την εξουσία. Για τους συντάκτες της ανακοίνωσης, η τέχνη μπορεί να υπάρχει μόνο εντός ενός συστημικού «πολιτικώς ορθού» λόγου, ο οποίος, προφανώς, θα ορίζεται από τα κριτήρια αποδοχής του κάθε φορά ισχυρού.
...η συνέχεια του άρθρου και οι σχετικές αντιδράσεις σωματείων και ανθρώπων (ΕΔΩ)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου