Προσπαθούμε να αποκωδικοποιήσουμε όσα συμβαίνουν τις τελευταίες ημέρες μετά την έκρηξη της «Υπόθεσης Λιγνάδη».
Γράφει η Ναταλί Χατζηαντωνίου
Παρακολουθώντας όσα συνέβησαν εδώ κι ένα μήνα, αν και η σκόνη, η ομίχλη και η βοή δεν έχει κατακαθίσει, παρατηρώ ότι:
● Για κάθε θύμα, για κάθε έναν που βάλλεται, δημιουργείται αυθόρμητα ένα αμυντικό «τείχος» ανθρώπων που βάζει πλάτη, στηρίζει ο ένας τον άλλο και κάνει, δημοσίως ή και μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, πρώτη φορά τόσο απόλυτο το «είμαστε μαζί»-που δεν περιορίζεται πια στον κόσμο των social media, αν και βοηθιέται από αυτόν. Καλλιτέχνες, δικηγόροι, δημοσιογράφοι, πολίτες, έρχονται από παντού, συνεννοούνται και γίνονται ασπίδα. Παράδειγμα; Η ασπίδα του ΣΕΗ απέναντι στα θύματα. Η ασπίδα των καλλιτεχνών, των σωματείων και των φορέων, γύρω από τον Σπύρο Μπιμπίλα και όλο το ΣΕΗ απέναντι στην ισχνή επιχειρηματολογία της απολογίας του Δημήτρη Λιγνάδη. Ή σε άλλο (;) επίπεδο και θέμα , η ασπίδα του αριθμού των 285 επωνύμων υπογραφών που αφορά στο Αρσάκειο, προστατεύει όσους έχουν οδυνηρές εμπειρίες και υπαινίσσεται ότι ο αριθμός των προσώπων που μετέχουν σ΄αυτην την αποφασιστική κίνηση είναι στην πραγματικότητα μεγαλύτερος.
● Ένα μέχρι πρότινος πανίσχυρο σύστημα επωνύμων (εύχομαι να) αντιλαμβάνεται ότι αυτός που φαίνεται να είναι μόνος δεν είναι ένας, είναι πολλοί. Υπάρχει ήδη μία υπόγεια σύγκρουση που έχει και ταξικά χαρακτηριστικά και δεν ξέρουμε που θα οδηγήσει.
● Οι παραδοσιακές τακτικές όπως αδιαφορία, απαξίωση, μηντιακή αποσιώπηση δεν έπιασαν σ΄αυτή την περίπτωση. Ακόμα και η λίστα Πέτσα δεν κατόρθωσε να ανακόψει την τηλεοπτική προβολή του θέματος χάρη στην εντυπωσιακή δημοσιογραφική γενναιότητα ή στην άγνοια κινδύνου που επέδειξαν παρουσιάστριες εκπομπών τις οποίες μέχρι πρότινος σνομπάραμε. Ναι η αποκάλυψη ξεκίνησε από τούτο εδώ το site, ακολουθήσαν όμως αυτές οι εκπομπές που έχουν άλλο κοινό και άλλη λαϊκή διείσδυση.
● Σε κάθε επιθετική τακτική υπάρχει μία άμεση αντίδραση που μόνο φοβική δεν είναι. Αν υποθέσουμε ότι η μεγατόνων υστερική και χυδαιολογική εμφάνιση-τηλεμπαράζ του Αλέξη Κούγια έγινε για να αποθαρρυνθούν πιθανοί μάρτυρες ή και άλλα θύματα, το ΣΕΗ κι ο χώρος του θεάτρου, τελικά η τακτική αυτή επέφερε το αντίθετο αποτέλεσμα. Συσπείρωση, οργή, άμεση αντίδραση και πείσμα.
● Καθένας που βγαίνει και μιλάει προκαλεί μία γεωμετρική πρόοδο. Βγαίνει ένας και καταγγέλλει, ακολουθούν πολλοί περισσότεροι, ακολουθούν ακόμα περισσότεροι.
● Γεωμετρική πρόοδο παρατηρούμε και σε άλλα θέματα. Ή και συμπτώσεις. Κυκλοφόρησε π.χ. ο κατάλογος με τις 60 υπογραφές των «ανθρώπων του πολιτισμού» (αν και δεν ήταν μόνον τέτοιοι). Προβλήθηκαν ως κορυφαίες προσωπικότητες του Πολιτισμού-και κάποιοι πράγματι ήταν, άλλοι λιγότερο και άλλοι καθόλου. Αυτοί οι άνθρωποι, προερχόμενοι πολλοί από υψηλές θέσεις και εξασφαλισμένα μισθολόγια σε εποπτευόμενους φορείς ή φορείς συνεργαζόμενους με το ΥΠΠΟ, στήριξαν την Υπουργό επισημαίνοντας ότι «με την πολιτική της υπουργού Λίνας Μενδώνη μπορεί ο καθένας μας να συμφωνεί ή να διαφωνεί. Κανένας, όμως, δεν μπορεί να αμφισβητήσει την επιστημονική της επάρκεια, τις δεκαετίες που υπηρετεί τον Πολιτισμό, το έργο της και το προσωπικό της ήθος». Δυό μέρες μετά, την «επιστημονική επάρκεια» τουλάχιστον, της υπουργού, αμφισβήτησε το κείμενο διαμαρτυρίας-κόλαφος για την κα Μενδωνη, με τίτλο ΑΚΡΟΠΟΛΗ SOS και τις πραγματικά εντυπωσιακές υπογραφές 132 σπουδαίων αρχιτεκτόνων, ιστορικών, αρχαιολόγων, ιστορικών της τέχνης και καλλιτεχνών. Συνιστούν μια καθόλα σεβαστή, υπερκομματική ομάδα που εκφράζει «την απόλυτη αντίθεσή μας στις διαδρομές που έχουν ήδη διαστρωθεί και σε όσες έχει εξαγγελθεί ότι θα γίνουν στην Ακρόπολη, καθώς και στην προτεινόμενη ανακατασκευή της ρωμαϊκής κλίμακας στην δυτική προσπέλαση της Ακρόπολης. Τέτοιου είδους επεμβάσεις είναι αντίθετες στις διεθνώς αναγνωρισμένες και θεσπισμένες αρχές διαχείρισης αρχαιοτήτων, και δεν έχουν καμία σχέση με την έννοια της διατήρησης»
● Με σχεδόν γεωμετρική πρόοδο εξελίσσεται το φαινόμενο των ανθρώπων που θέλουν επειγόντως μετά από χρόνια να εκμυστηρευτούν τους πόνους και το δράμα τους και προσωπικές ιστορίες σεξουαλικής κακοποίησης. Δεκάδες ιστορίες που βγαίνουν ή δεν βγαίνουν στο φως, αλλά λέγονται δυνατά έστω και σε πιο ιδιωτικές συζητήσεις, μας κατακλύζουν ξαφνικά κάνοντάς μας να αντιληφθούμε ότι σε πολλές εκδοχές της η ελληνική κοινωνία ήταν παθολογική και παθογόνος και ο Λάνθιμος προφήτης του καιρού μας. Σ΄αυτό το μεγάλο τραύμα, κυβερνητικές προτάσεις όπως π.χ. η κεντρική διαδικτυακή πύλη, metoo.gov.gr, όπου θα μπορούν να υποβάλλονται και καταγγελίες μέσω chat, σε πραγματικό χρόνο, φανερώνει την κυβερνητική ένδεια σε ό,τι αφορά στο κοινωνικό κράτος. Τα θύματα κακοποιήσεων είναι εύθραυστοι άνθρωποι. Χρειάζονται ενθάρρυνση, ψυχολογική υποστήριξη και ίσως νομικές συμβουλές, Όχι τσατ σε μία απρόσωπη «πύλη» σαν φορολογική διεκπεραίωση. Από την άλλη χαιρετίζουμε την επέκταση από τον Σεπτέμβριο σε όλα τα σχολεία του προγράμματος της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. Το ντεπό της Αριστεράς αποδεικνύεται κι εδώ πολύτιμο. Ευχόμαστε τα εγχειρίδια να είναι πιο ευαίσθητα, χρήσιμα και ανοιχτόμυαλα από την πολιτική της κα Κεραμέως.
● Σαφώς όλο αυτό που ζούμε δεν είναι άσχετο με την οικονομική κρίση, με την επιπλέον κρίση που «κατάφερε» το ΥΠΠΟ με τους χειρισμούς του στον Πολιτισμό και με ό,τι επέφερε η πανδημία. Με την καραντίνα και την οικονομική κατάρρευση οι αντοχές, η υπομονή και οι ανοχές των ανθρώπων εξαντλούνται. Αισθάνεται κάποιος ότι δεν έχει και τίποτα να χάσει εκτός από τις αλυσίδες του, κατά τη γνωστή ρήση του Μαρξ. Οσο για τη νεότερη γενιά των καλλιτεχνών που δεν πρόλαβε να ζήσει άλλο παρά δουλειά χωρίς συλλογικές συμβάσεις, χωρίς πληρωμένες πρόβες, χωρίς κανένα δίκτυ ασφαλείας, δείχνει να έχει χάσει τις αλυσίδες της εδώ και καιρό.
● Είναι βολικό να αποδίδεται στον Συριζα ή σε όποιο άλλο κόμμα της Αντιπολίτευσης η αντίδραση στην πολιτιστική πολιτική (;) της κας Μενδωνη, αλλά και στους χειρισμούς της στο θέμα Λιγνάδη. Κάθε κόμμα μπορεί να έρθει εκ των υστέρων και να επιχειρήσει να αξιοποιήσει πολιτικά την αντίδραση. Η αλήθεια είναι, όμως , ότι, σε αυτή την περίπτωση, η αντίδραση προέρχεται από τους ίδιους τους καλλιτέχνες και ό,τι συμβαίνει είναι απλά η τελευταία σταγόνα σε ένα ποτήρι που είχε αδειάσει από υπομονή (και Μέσα επιβίωσης) . Κανένα κόμμα δεν μπορεί να σχεδιάσει τόσες ταυτόχρονες, ευφάνταστες, μεθόδους διαμαρτυρίας και δράσεις με «καύσιμο» το πείσμα της απόγνωσης. Κανένα κόμμα δεν μπορεί να ελέγξει ή να κατευθύνει τον κλεφτοπόλεμο που κάνουν οι καλλιτέχνες ανάβοντας εστίες διαμαρτυρίας ξαφνικά και απρόβλεπτα: πανό, συνθήματα, memes, βίντεο, χασταγκ, τραγούδια και ποιος ξέρει τί άλλο.
● Το «μαζί» ανθεί, ένας κίνδυνος θα ήταν όμως να επικρατήσει την επαύριο ένας νεοσυντηρητισμός, ομοφοβία, ταύτιση του χώρου των τεχνών μ΄ένα ζόφο και με μία κακώς εννοούμενη ελευθεριότητα χωρίς όρια και μία ομαδική καταγγελτική διάθεση χωρίς αποδείξεις, στοιχεία και επιχειρήματα. Δεν φοβάμαι όμως. Οι υγιείς συλλογικότητες που ανέδειξε αυτή η σκοτεινή εποχή, νομίζω πώς ήρθαν για να μείνουν (ανήσυχες, ανοιχτόμυαλες και όσο πρέπει μαχητικές).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου