Ποιοι κύκλοι; Αυτοί δεν είναι κύκλοι. Τροχός σε κατήφορο είναι (όπως έλεγε και η υπέροχη γιαγιά μου). Δεν ξέρω τι κάνει η Ιστορία, δεν ξέρω καν αν κάνει κάτι ή αν είναι σε διακοπές διαρκείας. Ξέρω όμως τι κάνουν όσοι τη «γράφουν» (είτε με μελάνι είτε εκεί που δεν πιάνει μελάνι): ορθοπεταλιά σε κατήροφο – αυτό κάνουν! Δεν εξηγείται αλλιώς.
Δεν, τελείως δεν, απολύτως δεν (κι άντε εσύ μετά, να ψάχνεις να βρεις τι μπορείς να κάνεις μπας και συμβεί αυτό το «μπας και»...).
Μην το ψάχνεις. Ασε, εγώ... θα σ’ το πω: Ετσι είναι η κατάσταση, αυτή είναι η πραγματικότητα, αυτή την κατηφόρα έχουμε πάρει με τρελή φόρα, γιατί έτσι είναι αυτοί οι... έτσι. Ποιοι «έτσι»;
Ο Μανώλης Χαιρετάκης μάς άνοιξε τα μάτια. Ομότιμος καθηγητής είναι πλέον, αλλά δεν λέει να κάτσει στ’ αυγά του. Δεν ανήκει, βλέπεις, στους «έτσι» ο Χαιρετάκης κι αντί να «δεν», πάει και θυμάται, «μπας και». Τον Γιάκομπ Φούγκερ θυμήθηκε αυτή τη φορά («Ετσι γίνονται οι σωστές δουλειές»).
Μόνο τυχαίος δεν ήταν ο Ιάκωβος. Το πορτρέτο του κανονικά πρέπει να κοσμεί το γραφείο κάθε πρωθυπουργού που σέβεται τις τράπεζες και ουχί τον λαό του· κάθε τραπεζίτη που σέβεται μόνο όσους πρωθυπουργούς σέβονται τις τράπεζες και ουχί τον λαό τους· κάθε χρηματιστή που ούτως ή άλλως δεν σέβεται τίποτα. Κάπως με φαίνεται πως τον πήρε το μάτι μου και στην προχθεσινή, βαθιά εξομολογητική συνέντευξη του πρωθυπουργού στον γνωστό για τις τενιστικές του ικανότητες δημοσιογράφο, αλλά δεν παίρνω κι όρκο, καθώς είχα θαμπωθεί από το πόσο υπέροχος οικογενειάρχης είναι (τίγκα στις φωτογραφίες της πρωθυπουργικής συζύγου και των πρωθυπουργικών τέκνων ήταν το πρωθυπουργικό γραφείο!), πόσο τρανός χριστιανός (μια τεράστια αγιογραφία της Παναγίας μετά του θείου βρέφους υπήρχε πίσω του, που να του δίνει Θεέ μου φώτιση και να μου κόβει ρεύμα!) και γενικά πόσο (κι άλλο τόσο) Μητσοτάρχας είναι ο Μητσοτάρχας μας!
Ο Γιάκομπ πάλι, κάτι τέτοιους «μητσοτάρχες» τούς είχε για συνοδευτικό στο brunch του. Ο πλουσιότερος άνθρωπος που έζησε ποτέ ήταν. Παλιά έζησε. Λίγο μετά την άλωση της Πόλης γεννήθηκε, τέλη του 15ου αιώνα μεγαλούργησε. Ο κύριος χρηματοδότης (δανειστής δηλαδή, και προσωπικός τραπεζίτης) του Φρειδερίκου Γ', αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ήταν, αλλά και του επόμενου αυτοκράτορα, Μαξιμιλιανού Α', που ίδρυσε την Αυστροουγγαρία, αλλά και του Καρόλου Ε' της Ισπανίας.
Αυτοί ήταν μεν αυτοκρατόροι, αλλά την πραγματική δύναμη την είχε άλλος. Ο Γιάκομπ, το λοιπόν, απέκτησε στενή, στενότατη σχέση με το Βατικανό και μάλιστα είχε αναλάβει να μεταφέρει τα χρήματα της Εκκλησίας («δωρεές των πιστών» τα λέμε έως και σήμερα) από τη Γερμανία στη Ρώμη, με προμήθεια 3% επί του ποσού. Τόκο 5% λάμβανε κι από τους λογαριασμούς των πελατών του – τι κι αν η Καθολική Εκκλησία θεωρεί την τοκογλυφία αμάρτημα;
Το 1525 πέθανε ο Φούγκερ, ήδη δισεκατομμυριούχος. Τι κι αν είχε χιλιάδες εχθρούς; Σε ένα παλάτι της Γερμανίας παρέδωσε την ψυχή του (ίσως και αυτήν με τόκο) και τον δρόμο άνοιξε για τον σύγχρονο καπιταλισμό, πριν ακόμα αναπτυχθεί καλά καλά ο εμπορικός. Μία επιστολή του προς τον Κάρολο τον Ε' μας θύμισε ο Χαιρετάκης. Τα λεφτά που του είχε δανείσει του ζητούσε, καθώς «η Αυτοκρατορική σας Μεγαλειότητα δεν θα μπορούσε να αποκτήσει το Στέμμα της Ρώμης χωρίς τη δική μου συνεισφορά, όπως είμαι σε θέση να αποδείξω με ντοκουμέντα».
Ας μείνουμε για λίγο σε αυτή τη φρασούλα. Τι λέει ο Γιάκομπ στον αυτοκράτορα; Οτι εξαιτίας του έγινε ό,τι έγινε και πως μπορεί και να το αποδείξει, οπότε καλά θα κάνει να επιστρέψει τα μεταλλίκια, τη χαρτούρα, τον μπερντέ, γιατί αλλιώς... Εμμεση απειλή; Ποια έμμεση; Ξεκάθαρη.
Πέντε αιώνες μετά, τα ίδια Παντελάκη (Βαγγελάκη, Αδωνάκη, Αντωνάκη...), τα ίδια Παντελή μου. Γι’ αυτό είναι έτσι. Γιατί οι «έτσι», έτσι είναι. Γιατί ποτέ δεν άλλαξαν.
«Δεν κατάφερα ν’ αλλάξω το σύστημα, μα ούτ’ αυτό θα με αλλάξει».Χρόνης Μίσσιος, μουστάκια...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου