Mpelalis Reviews

Mpelalis Reviews

Πέμπτη 15 Δεκεμβρίου 2022

Από την πλαγγόνα στην Barbie ένας Ρίλκε δρόμος


Χρύσα Κακατσάκη 

Την πρώτη μου κούκλα την είχα αποκτήσει, τέτοιες μέρες, 3-4 χρονών θα ήμουνα, αλλά την αποχωρίστηκα σχετικά νωρίς. Μια μέρα νευρίασα επειδή δεν απαντούσε στις ερωτήσεις μου, της τράβηξα τα μαλλιά, μετά δεν μου άρεσε που ήταν φαλακρή και την πέταξα. Έμοιαζε να επιβεβαιώνεται ο Μποντλέρ που στην «ηθική των παιχνιδιών» υποστήριζε ότι τα παιδιά προσπαθούν να δουν την ψυχή των παιχνιδιών τους: «Μα πού είναι η ψυχή; Κι εδώ είναι που αρχίζει το σάστισμα και η μελαγχολία».
Φοιτήτρια πια ανακάλυψα τις πλαγγόνες και τα πρωτοξαδέλφια τους, τα νευρόσπαστα. Κούκλες της αρχαιότητας, άλλοτε καμωμένες από συμπαγή πηλό και άλλοτε με αρθρωτά μέλη που σκοπό είχαν να προετοιμάσουν τα κορίτσια για τον γυναικείο τους ρόλο. Όταν έπεσε στα χέρια μου το δοκίμιο του Ριλκε, ένιωσα μέσα από την ποιητική του γραφή όλη τη νοσταλγία για τα χρόνια της αθωότητας. Η αφορμή η δική του ήταν βέβαια οι αιθέριες φιγούρες της Λότε Πρίτσελ, αλλά μακριά από ψυχρές επιστημονικές αναλύσεις περιγράφει τη συναισθηματική αλληλεπίδραση των παιχνιδιών στη σχέση του παιδιού με τον κόσμο. «Ψυχές, εσείς, όλων μας των μοναχικών παιχνιδιών, των περιπετειών μας όλων· εσύ απλοϊκή και καλότροπη της μπάλας, ψυχή της οσμής των ψηφίδων του ντόμινο, ψυχή αστείρευτη του εικονογραφημένου βιβλίου. Ψυχή της σάκας που συχνά σε κοιτούσαμε δύσπιστοι κάπως, γιατί ήσουν τόσο ανοιχτή».
Και μέρες που είναι σκέφτομαι πως πολλά παιδιά μεγαλώνουν χωρίς παιχνίδια και όσα έχουν συχνά φτάνουν κατ' ευθείαν στην εικονική πραγματικότητα της οθόνης, χωρίς να έχουν περάσει από το λούτρινο αρκούδι, από τα τουβλάκια Lego, ούτε καν από ένα πιο προωθημένο τηλευκατευθυνόμενο. Πόσοι άραγε γονείς, συγγενείς και νονοί/ες θα πάνε τώρα τις γιορτές για τα δώρα τους στα παραδοσιακά παιχνιδάδικα και πόσοι στα ηλεκτρονικά καταστήματα; Πόσοι θα προτιμήσουν το απτό αντικείμενο της (επ)αφής που αφήνεται στο ξεχείλισμα της στοργής ή του θυμού μας και πόσοι την εξαϋλωμένη εικόνα;
Η νέα γενιά φεύγει τρέχοντας απ' τα παλιά και με φτερούγες ανοιχτές διασχίζει το σκοτεινό μας αίσθημα και υποψιαζόμαστε μήπως είναι η ψυχή της κούκλας που δραπέτευσε. Από την πλαγγόνα στην Barbie ένας Ρίλκε δρόμος, για όσους τον διέτρεξαν «σπαταλώντας πάνω τους την πιο άδολη θέρμη». 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου