Το πείραμα της Ροζάβα δοκιμάζεται
Η Ροζάβα είναι ένα παράδειγμα ειρηνικής συνύπαρξης μεταξύ των κοινοτήτων. O καθηγητής Ανθρωπολογίας στο Μεταπτυχιακό Κέντρο του Πανεπιστημίου της Πόλης της Νέας Υόρκης, David Harvey υποστηρίζει πως οι προσπάθειες που γίνονται από τον κουρδικό λαό στην Ροζάβα αποτελούν εναλλακτική διέξοδο ρήξης με τον καπιταλισμό και την κρίση του. «Γίνονται προσπάθειες να δημιουργηθεί μια κοινότητα κινούμενη σε εναλλακτική, αντικαπιταλιστική κατεύθυνση, βασισμένη μάλιστα στην αυτάρκεια. Ο λαός της Ροζάβα έχει επιλέξει το μοντέλο της δημοκρατικής συνομοσπονδίας και δίνει μάχη για να τον δει να πραγματοποιείται. Αξίζει για εμάς να πάμε εκεί και να τους στηρίξουμε. Ο κουρδικός λαός δεν υποστηρίζει μόνο ριζοσπαστικές ιδέες, αλλά επιχειρεί να τις κάνει πράξη στο Κουρδιστάν», λέει ο καθηγητής σε συνέντευξή του.
Μέχρι το 2017 η Ροζάβα απαρτίζονταν από τρία καντόνια κουρδικής πλειοψηφίας: Αφρίν, Τζαζίρα και Κομπάνι. Το Αφρίν δεν υπάρχει πια και οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις μετά το «πράσινο φως» του Τραμπ δεν θα έχουν κανένα εμπόδιο να συντρίψουν πλήρως τη Ροζάβα.
Η κουρδική σημαία που ανεμίζει στον ψηλότερο λόφο του Κομπάνι συμβολίζει την πρώτη σημαντική ήττα των τζιχαντιστών στη Συρία – τα ερείπια όμως της πόλης, που κάποτε κατοικείτο από 40.000 ανθρώπους, μαρτυρούν το τεράστιο κόστος της μάχης αυτής. Μετά την επανάκτηση του Κομπάνι το 2015 από τις Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) και τις Μονάδες Προστασίας Γυναικών (YPJ), οι Κούρδοι επέλεξαν να μην δηλώσουν ανεξαρτησία, αλλά να δημιουργήσουν μια «δημοκρατική ομοσπονδία» εμπνευσμένη από τον κοινοτισμό, χωρίς να αμφισβητούν τα σύνορα, δημιουργώντας επιτροπές συμφιλίωσης με τις άλλες μειονότητες και συμβούλια στα οποία εκπροσωπούνταν όλοι.
Αγώνας για τη γυναίκα
Ένας από τους ακρογωνιαίους λίθους της προσπάθειας για μια νέα κοινωνία είναι η θέση της γυναίκας. Και είναι η πρώτη φορά στη Μέση Ανατολή που γίνεται μια τέτοια προσπάθεια σε τόσο συστηματική κλίμακα και, κυρίως, βασισμένη στα θεμελιώδη δικαιώματα της γυναικείας ταυτότητας όπως αυτά αναδείχθηκαν από την παράδοση των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Ούτε τη γυναίκα όπως την ήθελαν οι ισλαμικές επαναστάσεις και το πολιτικό ισλάμ ούτε τη γυναίκα όπως την ήθελαν οι κοσμικοί (secular) αυταρχικοί εκσυγχρονιστές ηγέτες και συστήματα. Αλλά μια γυναίκα που θα έχει λόγο στην κοινωνία και στην πολιτική, που η ισότητά της θα είναι εγγυημένη από τους θεσμούς και τις κοινωνικές πρακτικές και που θα κρατήσει τη θηλυκότητά της.
Η εφαρμογή της ουτοπίας
«Εμείς εδώ στη Ροζάβα έχουμε πιστέψει ότι μπορούμε να αλλάξουμε τον άνθρωπο, ότι μπορούμε να φτιάξουμε μια διαφορετική κοινωνία. Γι’ αυτό παλεύουμε. Ο αγώνας μας ενάντια στους τζιχαντιστές είναι μονάχα μια πτυχή της Ροζάβα, η άλλη πτυχή είναι όλη αυτή η προσπάθεια να χτίσουμε κάτι καινούργιο. Έναν επαναστατικό τρίτο δρόμο ανάμεσα στον ισλαμισμό και στον κοσμικό αυταρχισμό», λέει ο Μπαντρ, που έχει σπουδάσει μηχανικός στη Δαμασκό και τώρα ασχολείται με μεταφράσεις επίσημων εγγράφων στα αγγλικά. «Η επανάσταση που γίνεται στη Ροζάβα είναι ιστορική. Γιατί είναι η μια μεγάλη τομή με το παρελθόν. Φυσικά όλοι μας ξέρουμε ότι αυτά τα πράγματα απαιτούν χρόνο, δεν γίνονται από τη μια μέρα στην άλλη. Απαιτούνται γενιές για να αλλάξουν οι νοοτροπίες και οι κοινωνίες. Αλλά βάζουμε τις πρώτες πέτρες γιατί πιστεύουμε στην αλλαγή και στη δημοκρατική κοινωνία. Αυτό που μας ενδιαφέρει πάνω απ’ όλα είναι η δημοκρατία και όχι η ανεξαρτησία, θέλουμε να μείνουμε μέρος της Συρίας, μια δημοκρατικής Συρίας που θα σέβεται τα δικαιώματα όλων των διαφορετικών της εθνοτήτων, όπως εμείς εδώ στη Ροζάβα σεβόμαστε όλες τις εθνότητες της περιοχής».
Μετά την απόσυρση των δυνάμεων του Άσαντ από το συριακό Κουρδιστάν, το 2012, και ενώ ο εμφύλιος είχε φουντώσει, το Κόμμα Δημοκρατικής Ενότητας PYD και η στρατιωτική πτέρυγα του, οι Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) μαζί με το γυναικείο σώμα τους (YPJ) ανέλαβαν τον έλεγχο της περιοχής. Ένα χρόνο αργότερα, το 2013, κηρύσσεται η αυτονομία της Ροζάβα και προχωρά η διοικητική διαίρεσή της σε τρία καντόνια που δεν επικοινωνούν γεωγραφικά μεταξύ τους, του Τζαζίρα, του Κομπάνι και του Αφρίν, από τ' ανατολικά προς τα δυτικά. Η διακήρυξη αυτονομίας σηματοδότησε ένα πολιτικό και κοινωνικό πείραμα, μια σιωπηλή κοινωνική επανάσταση πρωτοφανή για τη Μέση Ανατολή, καθώς το πολιτικό σύστημα της Ροζάβα υιοθετεί τις αρχές της άμεσης δημοκρατίας, της ισότητας των φύλων και της αειφορίας.
Τον Ιανουάριο του 2015, τα χαρμόσυνα νέα από το Κομπάνι έκαναν τον γύρο του κόσμου. Το Κομπάνι κέρδιζε την ελευθερία του έπειτα από 134 ημέρες σκληρών μαχών. Οι μαύρες σημαίες του ISIS, που μέχρι εκείνη την ημέρα πολιορκούσαν τη μαρτυρική όσο και ηρωική πόλη των Κούρδων της Συρίας, δεν ανέμιζαν πια στους λόφους γύρω από το Κομπάνι. Οι μαχητές και μαχήτριες του στρατού των YPG - YPJ όχι μόνο άντεξαν τη σκληρή πολιορκία, αλλά κατάφεραν να απελευθερώσουν και την τελευταία σπιθαμή εδάφους τους από τους ισλαμοφασίστες.
Σύμφωνα με το εκτενές δημοσίευμα της Le Monde Diplomatique, το Σύνταγμα των καντονίων της Ροζάβα, το Κοινωνικό Συμβόλαιο, εμπνέεται από τη θεωρία του ελευθεριακού κοινοτισμού, του Αμερικανού Μάρεϋ Μπούκτσιν (Murray Bookchin 1921-2006), οι ιδέες του οποίου κινούνται στον χώρο του αναρχισμού και της κοινωνικής οικολογίας. Είναι γνωστός κυρίως ως ο εμπνευστής της προσέγγισης της κοινωνικής οικολογίας… Απορρίπτει τον εθνικισμό και υποστηρίζει μια ισότιμη κοινωνία με ίση εκπροσώπηση και σεβασμό των δικαιωμάτων των μειονοτήτων.
Η Μέση Ανατολή των λαών
Οι Κούρδοι θεωρούν την Ροζάβα ένα από τα τέσσερα τμήματα του ευρύτερου Κουρδιστάν που απαρτίζεται από το βόρειο τμήμα του, στην Τουρκία, το νότιο στο Ιράκ και το ανατολικό, στο Ιράν. Η πολυεθνοτική σύνθεση του πληθυσμού «επέβαλε» το σύστημα της άμεσης δημοκρατίας ώστε μουσουλμάνοι, χριστιανοί, Κούρδοι, Γιεζίντι, Άραβες, Σύριοι, Τουρκμένοι να απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα και οι εθνικές κουλτούρες τους να αναγνωρίζονται και να γίνονται σεβαστές.
«Το δικό μας σχέδιο δεν είναι να δημιουργήσουμε ένα εθνικό κράτος. Το σχέδιό μας είναι μια Ομοσπονδία για την περιοχή. Ο καθένας θέλει το δικό του Κουρδιστάν: Η Αμερική θέλει το δικό της Κουρδιστάν, η Ρωσία άλλο Κουρδιστάν, το Ισραήλ άλλο, η ΕΕ άλλο, ακόμα και η Τουρκία θέλει ένα Κουρδιστάν με τους δικούς της, βέβαια, όρους. Η Συρία, μην ξεχνάτε, ήταν εθνικό κράτος και είδατε τα αποτελέσματα. Η καταστροφή που έφερε το συριακό καθεστώς έναντι των ίδιων των πολιτών του είναι απείρως μεγαλύτερη από αυτή που προξένησε το Ισραήλ ή οποιοσδήποτε άλλος. Εμείς δεν επιμένουμε σε αυτό, στη συγκρότηση ανεξάρτητου Κουρδιστάν. Βέβαια, δεν θα είμαστε αντίθετοι αν τα αδέρφια μας του Ιρακινού Κουρδιστάν το ανακοινώσουν. Αλλά εμείς θα συνεχίσουμε το μοντέλο που εφαρμόζουμε και θα αγωνιζόμαστε για μία συνομοσπονδία μεταξύ όλων των λαών», υποστηρίζει ο Siham Queryo, πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων του καντόνι της Τζαζίρα.
«Κάθε δρόμος εδώ μπορεί να δημιουργήσει μια κοινότητα», δήλωσε ο κάτοικος Ιμπραήμ Μούσα. «Είναι σαν μια λαϊκή κυβέρνηση, εκλεγμένη από τους ντόπιους και ανακλητή. Πέρυσι, καταχωρήθηκαν 2300 κοινότητες στην περιοχή Κομπάνι».
Στην περιοχή Σιντζάρ, για παράδειγμα, που ζουν κυρίως Κούρδοι Γιεζίντι, έχουν ήδη αυτοοργανωθεί, δημιούργησαν τη δική τους Άμυνα (τις Μονάδες Προστασίας των Γιεζίντι, κατά το πρότυπο του YPG) και σύντομα μπορεί να γίνει και η περιοχή αυτή καντόνι» εξηγεί ο Ιμπραήμ Μουσλίμ.
Όλοι συμμετέχουν στην παραγωγή
Βασικό εμπόδιο είναι το οικονομικό, καθώς η Ροζάβα είναι αποκλεισμένη, υφίσταται εμπάργκο, από την Τουρκία, το καθεστώς Άσαντ, τους τζιχαντιστές και άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις αλλά και το ιρακινό Κουρδιστάν. Οι τιμές σε βασικά αγαθά είναι πολύ υψηλές καθώς δεν υπάρχει νόμιμη δίοδος για τη Ροζάβα η οποία, κατά τα άλλα είναι πλούσια περιοχή και έχει όλους τους βασικούς πόρους (σιτάρι, αγροτική παραγωγή κ.α.), υδάτινες πηγές ενώ το πετρέλαιο στη Ροζάβα είναι το πιο φθηνό σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο ο λαός είναι αποφασισμένος να επιβιώσει και καταλαβαίνει πως το εμπάργκο είναι μέσο πίεσης.
Σε αυτήν την περιοχή με άφθονους φυσικούς πόρους, το ζήτημα της ενέργειας απεικονίζει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι νέες αρχές. Το 2011 η περιοχή παρήγαγε 380.000 βαρέλια αργού πετρελαίου ημερησίως, το ένα τρίτο της συνολικής παραγωγής της Συρίας. Όταν ξεκίνησαν οι μάχες, η παραγωγή μειώθηκε κατά 70% και η βενζίνη έγινε σπάνια.
Το μοντέλο ιδιοκτησίας της Δημοκρατικής Συνομοσπονδίας θεωρεί ότι όλοι οι πόροι, αλλά και οι συνδεδεμένες με αυτούς επιχειρήσεις θα πρέπει να διαχειρίζονται από τους ίδιους τους δήμους και τις κοινότητες. Δεν πρέπει να πάνε σε μια μορφή νέας ιδιωτικοποίησης μέσω των συνεταιρισμών. Με την από κοινού παραγωγή των δήμων και των συνεταιρισμών και με το μοντέλο της οικονομίας των αναγκών, ο καθένας μπορεί να συμμετάσχει στην παραγωγή με τον δικό του τρόπο και δεν υπάρχει ανεργία.
Το πείραμα που πριν από μερικά χρόνια γεννήθηκε στη Ροζάβα της Συρίας είναι ζωντανό και ελπιδοφόρο όχι μόνο για τους άντρες και τις γυναίκες που το βιώνουν μέσα σε μια πόλη που αγωνίζεται να ξαναγεννηθεί μέσα από τα συντρίμμια της αλλά και στις συνειδήσεις ενός κόσμου που πιστεύει σε ένα μέλλον ριζοσπαστικό και αυτοδιάθετο. Γι αυτό μάλλον αγνοείται από όλα τα μεγάλα ΜΜΕ του πλανήτη. Γι’ αυτό θέλουν Ερντογάν και Τραμπ, ο καθένας για τους δικούς τους λόγους θέλει να το ματαιώσει.
O διακεκριμένος καθηγητής Ανθρωπολογίας στο Μεταπτυχιακό Κέντρο του Πανεπιστημίου της Πόλης της Νέας Υόρκης, David Harvey υποστηρίζει πως οι προσπάθειες που γίνονται από τον κουρδικό λαό στην Ροζάβα αποτελούν εναλλακτική διέξοδο ρήξης με την καπιταλιστική κρίση που έχει ξεσπάσει ανά τον κόσμο και για αυτόν τον λόγο πρέπει να υποστηριχθούν. «Γίνονται προσπάθειες να δημιουργηθεί μια κοινότητα κινούμενη σε εναλλακτική, αντικαπιταλιστική κατεύθυνση, βασισμένη μάλιστα στην αυτάρκεια. Ο λαός της Ροζάβα έχει επιλέξει το μοντέλο της δημοκρατικής συνομοσπονδίας και δίνει μάχη για να τον δει να πραγματοποιείται. Αξίζει για εμάς να τους στηρίξουμε. Ο κουρδικός λαός δεν υποστηρίζει μόνο ριζοσπαστικές ιδέες, αλλά επιχειρεί να τις κάνει πράξη στο Κουρδιστάν», λέει σε συνέντευξή του.
Artinews.gr, politis.com., tvxs
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου