Σπύρος Σιδέρης

Η καθυστέρηση της ενσωμάτωσης των Δυτικών Βαλκανίων στους κόλπους της ΕΕ, ενεργοποίησε πρωτοβουλίες από τους ηγέτες κάποιων χωρών, για περιφερειακή πολυεπίπεδη συνεργασία. Χωρίς στην ουσία να έχουν ξεπεραστεί τα κατάλοιπα των εθνοτικών πολέμων στην πρώην Γιουγκοσλαβία, η προσπάθεια εξομάλυνσης των σχέσεων των... χωρών των Δυτικών Βαλκανίων μεταξύ τους θεωρήθηκε επιβεβλημένη στον δρόμο για την Ευρωπαϊκή ενσωμάτωση.
Στο πλαίσιο αυτό με πρωτοβουλία του Edi Rama, η Αλβανία, η Σερβία και η Βόρεια Μακεδονία, προχώρησαν στη δημιουργία της πρωτοβουλίας “mini Schengen” στο Νόβι Σαντ της Σερβίας το 2019.
Μια πρωτοβουλία που στοχεύει στην αύξηση του εμπορίου και της συνεργασίας καθώς και στη βελτίωση των διμερών σχέσεων, βασισμένη στις αρχές της ΕΕ, για ελεύθερη κυκλοφορία πολιτών, εμπορευμάτων, κεφαλαίων και υπηρεσιών.
Η πρωτοβουλία αυτή, που μετονομάστηκε «Ανοιχτά Βαλκάνια» το 2021, δεν έρχεται ως υποκατάστατο της ΕΕ, αλλά ως αναγκαιότητα για την περιοχή των Βαλκανίων σύμφωνα με τους οραματιστές της. Για το λόγο αυτό προσκάλεσαν από την δεύτερη κιόλας συνάντηση των Vucic, Rama και Zaev και τις υπόλοιπες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, Κοσσυφοπέδιο, Μαυροβούνιο και Βοσνία Ερζεγοβίνη να συμμετάσχουν στην πρωτοβουλία.
Παρότι συμμετείχαν και οι υπόλοιπες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων ως παρατηρητές στο ξεκίνημα της πρωτοβουλίας, θεωρήθηκε από κύκλους της ΕΕ ως ανταγωνιστική προς την ευρωπαϊκή πορεία των χωρών αυτών, εκφράζοντας ανησυχίες για την πρωτοβουλία.
Δεδομένου ότι οι διαφορές μεταξύ του Κοσσυφοπεδίου, του Μαυροβουνίου και της Βοσνίας Ερζεγοβίνης με την Σερβία είναι μεγάλες και με ένταση, οι χώρες αυτές προσέγγισαν στο ξεκίνημα τους τα «Ανοιχτά Βαλκάνια».
Τι συνέβη όμως και δεν συνέχισαν τη συμμετοχή τους, αλλά εναντιώνονται κιόλας με συναντήσεις όπως συνέβη χτες στη Νέα Υόρκη, μεταξύ των Προέδρων Κοσσυφοπεδίου, Μαυροβουνίου και του μέλους της Προεδρίας της Β-Ε;
Παρόλο που η Angela Merkel στο τελευταίο της ταξίδι στα Τίρανα πριν λίγες μέρες όπου συνάντησε τους ηγέτες των Δυτικών Βαλκανίων, «ευλόγησε» την πρωτοβουλία, κύκλοι της ΕΕ αλλά και των ΗΠΑ, δεν βλέπουν με καλό μάτι τα «Ανοιχτά Βαλκάνια».
Η αυτόνομη συνεργασία μεταξύ των χωρών της περιοχής, φοβίζει την ΕΕ για την ισχυροποίηση τους αλλά και για συνεργασίες με άλλες χώρες που εποφθαλμιούν για την περιοχή, όπως η Κίνα και η Ρωσία.
Για το λόγο αυτό, η πίεση προς τις αδύναμες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, Μαυροβούνιο, Βοσνία-Ερζεγοβίνη και Κοσσυφοπέδιο, από την ΕΕ και τις ΗΠΑ, είναι ισχυρή ώστε να μην προχωρήσει αυτή η πρωτοβουλία.
Σερβία, Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία, χώρες που είναι πιο κοντά στο δρόμο για την ΕΕ, μαζί με το Μαυροβούνιο, με τα «Ανοιχτά Βαλκάνια» προσπαθούν να πιέσουν με τον δικό τους τρόπο την Ένωση για την πιο γρήγορη ενσωμάτωση τους.
Η χτεσινή συνάντηση των ηγετών των χωρών που δεν συμμετέχουν στα «Ανοιχτά Βαλκάνια» και η κοινή ανησυχία που εξέφρασαν για τις εξελίξεις στην περιοχή, δείχνει ότι δημιουργείται ένας δεύτερος πόλος στην περιοχή των Βαλκανίων, που για άλλη μια φορά διχάζει την πολύπαθη περιοχή.
Μια περιοχή που αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε ένταση, καθώς στο Μαυροβούνιο υπάρχουν ακόμα εντάσεις για τον νέο Μητροπολίτη Μαυροβουνίου και Παραθαλασσίας, ενώ συνεχίζεται και το κλείσιμο των συνόρων Σερβίας Κοσσυφοπεδίου εδώ και τέσσερεις μέρες από διαμαρτυρόμενους Σέρβους για την απόφαση της Πρίστινα να μην επιτρέπει σε αυτοκίνητα με σερβικές πινακίδες να εισέλθουν στο Κοσσυφοπέδιο αν δεν τις αλλάξουν με προσωρινές.
Για άλλη μια φορά, τα Βαλκάνια βρίσκονται διχασμένα, κάτι που δίνει τη δυνατότητα σε αποσταθεροποιητικές δυνάμεις να δημιουργήσουν γι’ άλλη μια φορά χαοτική κατάσταση στην περιοχή, πολύ κοντά στην Ελλάδα και με άμεσο αντίκτυπο…

Anatropi News