Το casus belli στην Κρήτη και ο γρίφος της τουρκολιβυκής ΑΟΖ

Τι θα σημαίνει για την Ελλάδα η επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. και πού θα οδηγήσει ενδεχόμενη προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο του ΟΗΕ ή της Χάγης. Ο προεδρικός σύμβουλος Ι. Καλίν δεν άφησε καμιά αμφιβολία ότι σε περίπτωση που η Ελλάδα επεκτείνει έστω και κατά ένα μίλι τα ελληνικά χωρικά ύδατα στην Κρήτη «θα υπάρχουν σοβαρές συνέπειες για την Ελλάδα. Θα αντισταθούμε σφοδρά, δεν θα το αποδεχθούμε»

από την Κύρα Αδάμ

Η πρόθεση (μέχρι τώρα) της κυβέρνησης Μητσοτάκη να προχωρήσει σε επέκταση των χωρικών υδάτων στην Κρήτη σε 12 ν.μ. συμβαδίζει απόλυτα με το Δίκαιο της Θάλασσας, αλλά βρίσκεται μπροστά και ένα πολύ σοβαρό και αντικειμενικό εμπόδιο: τη νομιμοποιημένη από τον ΟΗΕ τουρκολυβική ΑΟΖ, την οποία η Τουρκία θα χρησιμοποιήσει ως τείχος εναντίον των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων επί της ΑΟΖ, αλλά κυρίως εναντίον της ελληνικής κυριαρχίας στην περιοχή, θέμα το οποίο η κυβέρνηση ούτε σκέφτηκε ούτε κατονόμασε στις επιστολές διαμαρτυρίας της προς τον ΟΗΕ.
Αλλά και το σύνολο της Αντιπολίτευσης καθώς και ο επιστημονικός κόσμος ουδέποτε σκέφτηκαν, εστίασαν ή κατονόμασαν τη σοβαρότατη αυτή επίπτωση της τουρκολιβυκής ΑΟΖ στην ελληνική κυριαρχία μέχρι τώρα.
Με τη συμφωνία οριοθέτησης της τουρκολιβυκής ΑΟΖ, η ελληνική κυβέρνηση, με επιστολές της στον ΟΗΕ και με δηλώσεις της, αρκέστηκε να υποστηρίζει ότι η τουρκολιβυκή ΑΟΖ είναι παράνομη διότι παραβιάζει το Δίκαιο της Θάλασσας, καθόσον η τ/λ ΑΟΖ καταλαμβάνει ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα επί της ελληνικής ΑΟΖ, χωρίς, όμως, να καταγράφει τα σημεία και τα άρθρα παραβίασης της Σύμβασης της Θάλασσας, αλλά αυτή την τ/λ παρανομία να την εκφράζει γενικά και αόριστα χωρίς νομική υποστήριξη.
Το εξόχως επικίνδυνο που δεν πήρε χαμπάρι η ελληνική κυβέρνηση, διότι ποτέ και πουθενά δεν το έχει καταγγείλει ή αναφέρει ή δηλώσει, είναι το γεγονός ότι η τ/λ παραβίαση δεν αφορά μόνον τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα επί της ΑΟΖ, αλλά και την ελληνική κυριαρχία. Και τούτο διότι το άρθρο 3 της Σύμβασης της Θάλασσας ορίζει ότι «κάθε χώρα έχει το δικαίωμα να καθορίσει χωρικά ύδατα μέχρι 12 ν.μ. από τις ακτές», είτε αφορούν την ηπειρωτική χώρα είτε τα νησιά.
Ομως, αυτό το δικαίωμα επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. πήγε περίπατο, όχι λόγω του casus belli της Τουρκίας – το οποίο οι ελληνικές Ε.Δ. μπορούν να το διαγράψουν, αν απαιτηθεί, σε μία ημέρα, αλλά λόγω της τουρκολιβυκής ΑΟΖ. Οπως φαίνεται στον χάρτη της «Κ.Δ.», η τουρκολιβυκή ΑΟΖ διέρχεται 6,9 ν.μ. από τις ανατολικές ακτές της Ρόδου και Καρπάθου, 10 ν.μ. από τις δυτικές ακτές του Καστελόριζου και 9,8 ν.μ. από τις ακτές της Κρήτης.

Προβληματική λόγω ΟΗΕ η επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ.
Με δεδομένο ότι ο ΟΗΕ έχει νομιμοποιήσει την τουρκολιβυκή ΑΟΖ -γεγονός που το ελληνικό ΥΠΕΞ αποκρύπτει από τους Ελληνες-, η επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. καθίσταται προβληματική, αν όχι αδύνατη, όχι λόγω του casus belli, αλλά λόγω του… ΟΗΕ. Και τούτο διότι με δεδομένο ότι ο ΟΗΕ έχει αποδεχθεί και νομιμοποιήσει την τουρκολιβυκή ΑΟΖ με την ανάρτησή της στον Πίνακα 104 του ΟΗΕ, οποιαδήποτε επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. σε Ρόδο, Καστελόριζο, Κάρπαθο και Κρήτη θα επικαλύπτει τη νόμιμη -από τον ΟΗΕ- τουρκολιβυκή ΑΟΖ.
Σε περίπτωση που η Αθήνα αποφασίσει να επεκτείνει τα χωρικά ύδατα της στα 12 ν.μ. σε Ρόδο, Καστελόριζο, Κάρπαθο και Κρήτη οφείλει, σύμφωνα με τη Σύμβαση της Θάλασσας, να υποβάλει στον ΟΗΕ την επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. Ο ΟΗΕ θα αναρτήσει την ελληνική επέκταση στο εδάφιο του πίνακα των χωρικών υδάτων των χωρών, και έτσι θα γίνει γνωστή διεθνώς η επέκταση και θα νομιμοποιηθεί. Πλην της περίπτωσης που κάποια άλλη χώρα θέσει επίσημα αντίρρηση (objection), κατά την οποία δεν θα γίνει ανάρτηση και νομιμοποίηση των χωρικών υδάτων.
Επειδή είναι βέβαιο ότι η Αγκυρα θα θέσει objection με το αιτιολογικό ότι με την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. αυτά επικαλύπτουν την ήδη κατοχυρωμένη – αναρτημένη στον ΟΗΕ τουρκολιβυκή ΑΟΖ, ο ΟΗΕ δεν θα αναρτήσει – νομιμοποιήσει τα 12 ν.μ. (σ.σ.: όπως ακριβώς φαίνεται ότι εξελίσσεται μέχρι τώρα η υπόθεση της ελληνο-αιγυπτιακής ΑΟΖ, η οποία ακόμα δεν έχει αναρτηθεί στον αρμόδιο Πίνακα του ΟΗΕ. Και τούτο διότι η Αγκυρα έθεσε αντίρρηση για την ελληνο-αιγυπτιακή ΑΟΖ λόγω επικάλυψης με την τουρκολιβυκή ΑΟΖ, με την Αθήνα να παριστάνει τον παρατηρητή).
Ετσι, ο ΟΗΕ δεν θα αναρτήσει-κατοχυρώσει αυτόματα τα ελληνικά χωρικά ύδατα των 12 ν.μ. Στην καλύτερη περίπτωση για την Αθήνα, ο ΟΗΕ μπορεί να ζητήσει από την Ελλάδα και την Τουρκία να βρουν λύσεις με διαπραγματεύσεις ή να προσφύγουν στο Δικαστήριο του ΟΗΕ ή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Σε μια τέτοια περίπτωση η Αθήνα πρέπει να είναι νομικά άριστα προετοιμασμένη, διότι η Αγκυρα θα θέσει στο τραπέζι όλες τις διεκδικήσεις-απαιτήσεις σε βάρος της Ελλάδας.
Η περίπτωση προσφυγής σε Δικαστήριο του ΟΗΕ για την κατοχύρωση 12 ν.μ. χωρικών υδάτων στην Κρήτη και τη Μεσόγειο ανοίγει τον δρόμο στην Αθήνα για ταυτόχρονη νομική προσβολή της τ/λ ΑΟΖ από την Ελλάδα στον ΟΗΕ, κάτι που δεν έκανε η κυβέρνηση Μητσοτάκη μέχρι τώρα, αν και είχε κάθε νόμιμο δικαίωμα και υποχρέωση. Σε μια τέτοια περίπτωση, αυτομάτως, σύμφωνα με τη Σύμβαση της Θάλασσας, ΑΚΥΡΩΝΕΤΑΙ η τουρκολιβυκή ΑΟΖ.
Οφείλει η Ελλάδα να χρησιμοποιήσει τουλάχιστον τα κάτωθι νομικά επιχειρήματα, τα οποία ουδέποτε έχει καταγράψει και αναφέρει δημοσίως μέχρι τώρα. Η τουρκολιβυκή ΑΟΖ:

• Παραβιάζει το άρθρο 3 της Σύμβασης της Θάλασσας διότι η τ/λ ΑΟΖ εμποδίζει την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. λόγω επικάλυψης μεταξύ τους, δεδομένου ότι το άρθρο 3 δίνει το δικαίωμα σε κάθε χώρα να επεκτείνει τα χωρικά ύδατά της μέχρι τα 12 ν.μ. Είναι άξιο απορίας το γεγονός ότι μέχρι σήμερα ούτε το ΥΠΕΞ ούτε οι αρμόδιοι της κυβέρνησης δεν εντόπισαν, δεν ανέφεραν και δεν κατέγραψαν στις ελληνικές επιστολές προς τον ΟΗΕ ότι με την τουρκολιβυκή ΑΟΖ τίθεται θέμα παραβίασης του άρθρου 3 της Σύμβασης της Θάλασσας σε βάρος όχι μόνον των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, αλλά και σε βάρος της ελληνικής κυριαρχίας των 12 ν.μ. χωρικών υδάτων, στα οποία η Ελλάδα θα ασκεί πλήρη και αποκλειστική κυριαρχία.
• Με την τουρκ/λιβυκή ΑΟΖ η Αγκυρα παραβιάζει νομικά το άρθρο 121 της Σύμβασης της Θάλασσας, το οποίο ορίζει ότι «τα νησιά έχουν χωρικά ύδατα μέχρι τα 12 ν.μ. από τις ακτές, ΑΟΖ, υφαλοκρηπίδα κ.λπ., όπως ακριβώς η ηπειρωτική χώρα». Στην πράξη, η Αγκυρα με την τ/λ ΑΟΖ μηδενίζει την ΑΟΖ των Κρήτης, Καρπάθου, Ρόδου και Καστελόριζου, παραβιάζοντας κατάφωρα το άρθρο 121 της Σύμβασης της Θάλασσας. Επισημαίνεται ότι ουδείς αρμόδιος κυβερνητικός παράγων δεν έχει αναφερθεί στην παραβίαση του άρθρου 121. Ο Τούρκος ΥΕΘΑ Ακάρ κάνει ότι δεν γνωρίζει ή ότι αγνοεί τη νομική ισχύ του άρθρου 121, που ορίζει ότι το Καστελόριζο έχει ΑΟΖ όπως και η ηπειρωτική Ελλάδα, οδηγώντας εν γνώσει του την Τουρκία σε περιπέτειες, διότι θα προκαλέσει την αντίδραση των ελληνικών Ε.Δ. Αν ο κ. Ακάρ θέλει να υποστηρίξει -πέραν του εκλογικού ακροατηρίου του- ότι Καστελόριζο, Ρόδος, Κάρπαθος, Κρήτη κ.λπ. έχουν μηδενική, οφείλει να προσφύγει στον ΟΗΕ και να ζητήσει τροποποίηση του άρθρου 121. Επειδή, όμως, γνωρίζει ότι θα φάει «νομική πόρτα», δεν το πράττει, αλλά βασίζεται στην υποχωρητική πολιτική της κυβέρνησης, εξαιτίας της οποίας η Αγκυρα δημιούργησε την τ/λ ΑΟΖ.
• Η Αγκυρα με την τ/λ ΑΟΖ παραβιάζει τα άρθρα 74 και 83 για την ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα, τα οποία ορίζουν αντίστοιχα ότι «η οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας μεταξύ των χωρών με απέναντι και παρακείμενες ακτές (Ελλάδα – Τουρκία) γίνεται με συμφωνία» και όχι μονομερώς όπως έπραξε η Αγκυρα.

Στην περίπτωση που κάποια κυβέρνηση αποφασίσει να επεκτείνει τα χωρικά ύδατα στα 12 ν.μ. και στα σημεία όπου υπάρχει επικάλυψη της τ/λ ΑΟΖ, (όπως φαίνεται στον χάρτη με πράσινο χρώμα σε Καστελόριζο, Ρόδο, Κάρπαθο και Κρήτη) να μειώσει το εύρος των ελληνικών υδάτων των 12 ν.μ., ώστε να μην υπάρχει επικάλυψη της τ/λ ΑΟΖ, η κίνηση αυτή δημιουργεί τεράστιο κίνδυνο. Και τούτο διότι θα σημαίνει νομικά, διπλωματικά και πολιτικά αναγνώριση και νομιμοποίηση της τ/λ ΑΟΖ με ελληνική υπογραφή.

Διπλωματική και πολιτική αδυναμία της Αθήνας
Η εμμονή της τουρκικής ηγεσίας στο casus belli στην περίπτωση που η Ελλάδα επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ν.μ. στη Μεσόγειο βασίζεται στην εμφανιζόμενη πολιτική αδυναμία της Αθήνας να αντιμετωπίσει την Τουρκία και όχι στην ισχύ των ελληνικών Ε.Δ. Τη νομική διπλωματική και πολιτική αδυναμία της Αθήνας να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά σε διμερές και διεθνές επίπεδο την Αγκυρα την εξισορροπούν οι ελληνικές Ε.Δ. και για τον λόγο αυτόν ο Ερντογάν δεν ρισκάρει να οδηγήσει τη χώρα του σε περιπέτειες.
Ο Ερντογάν μπορεί να προσπαθήσει επιθετική ενέργεια μόνον αν υπάρξει πολιτική αστάθεια στην Ελλάδα λόγω των εθνικών εκλογών, κατά τη διάρκεια των οποίων -ενδεχομένως- να υπάρξει καθυστέρηση στη λήψη πολιτικής απόφασης έναρξης επιχειρήσεων αποστολών αντεπίθεσης στο έδαφος της Τουρκίας. Και τούτο διότι στην περίπτωση που εχθροπραξίες γίνουν μόνο σε κάποια βραχονησίδα, αυτές μπορεί να διαρκέσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οταν, όμως, οι Ε.Δ. εκτελέσουν ταυτόχρονα με τις αποστολές στις βραχονησίδες και αποστολές αντεπίθεσης, τότε οι επιχειρήσεις δεν θα διαρκέσουν περισσότερο από 24 ώρες, διότι θα έχει πληγεί βαρύτατα η Τουρκία.
Διʼ αυτούς τους λόγους απαιτείται συμφωνία των πολιτικών κομμάτων στην υπηρεσιακή κυβέρνηση να μην αντικατασταθούν οι υπουργοί Αμυνας, Ναυτιλίας, Δημόσιας Τάξης και Μεταφορών – ΥΠΑ, ενώ ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός θα πρέπει να είναι γνώστης των ελληνοτουρκικών θεμάτων.
Τέλος, πρέπει να επισημανθεί το αξιόμαχο των Ε.Δ. με την προμήθεια και αναβάθμιση των αεροσκαφών της Π.Α. και των πλοίων του Π.Ν., και όχι μόνον. Ομως, στους εξοπλισμούς χρειάζεται και κάτι άλλο: Ακόμα δύο μοίρες PATRIOT, με την ανάπτυξη των οποίων θωρακίζεται το Αιγαίο από κάθε είδους απειλή οπλικών συστημάτων.

newsbreak.gr