Τα όσα λαμβάνουν χώρα από το 2003 και έπειτα δεν είναι τόσο διαφορετικά από όσα έγιναν μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μετά την κεραυνοβόλα πτώση της Συρίας, ένας νέος κεραυνοβόλος πόλεμος εναντίον του Ιράν καθίσταται πιο ελκυστικός
Οι πληροφορίες συντείνουν στο γεγονός ότι η ανακωχή στη Γάζα έρχεται πιο κοντά. Θα πρόκειται για μια σωτήρια εξέλιξη για 2 εκατομμύρια ανθρώπους που υφίστανται γενοκτονία. Ταυτοχρόνως, η παλαιστινιακή αντίσταση εξακολουθεί να αγωνίζεται ηρωικώς αλλά και εξόχως αποτελεσματικώς στο στρατιωτικό πεδίο, προκαλώντας θύματα καθημερινώς στις κατοχικές δυνάμεις. Ο Τραμπ θέλει για «δώρο» μια ανακωχή στην Παλαιστίνη πριν την ορκωμοσία του και δεν το κρύβει. Ο δε Νετανιάχου, μπορεί να απεμπλακεί από ένα ακόμα επώδυνο μέτωπο χωρίς να χάσει τη δυνατότητα της συνέχισης του πολέμου που είναι αναγκαία τόσο για τον ίδιο, όσο και για τις μεσσιανικές πολιτικές του συστήματος εξουσίας του Ισραήλ, περί νέας Μέσης Ανατολής.
Ο λόγος είναι ότι μετά τη διάλυση της Συρίας, με την παλαιστινιακή αντίσταση και τη Χεζμπολάχ σε ένα νέο περιβάλλον ως προς τον άξονα της αντίστασης, αποδυναμωμένες αν και όχι ηττημένες, το Ισραήλ νιώθει από πολιτικής και επιχειρησιακής απόψεως ότι ένας κεραυνοβόλος πόλεμος των ΗΠΑ και του ιδίου εναντίον του Ιράν είναι πιο εφικτός παρά ποτέ. Το έχει διακηρύξει από καιρό άλλωστε ότι αφού κόψει τα «πλοκάμια», πρέπει να κόψει και το «κεφάλι» του «άξονα της αντίστασης». Εν τω μεταξύ, η Ρωσία σήμερα που γράφονται αυτές οι γραμμές τελεί σε ανομολόγητη αναμονή της ορκωμοσίας Τραμπ προκειμένου να διαπιστώσει αν θα υπάρξει κάποια ουσιαστική πρόταση ειρήνης για την Ουκρανία. Επομένως ακούγεται λογικό να ελπίζει το Ισραήλ, ότι η Ρωσία δεν θα παρέμβει με πλήρη ισχύ προς υπεράσπιση του Ιράν στην περίπτωση πολέμου. Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι τα πράγματα θα εξελιχθούν έτσι. Ωστόσο, μετά την κεραυνοβόλα πτώση της Συρίας, ένας νέος κεραυνοβόλος πόλεμος εναντίον του Ιράν καθίσταται πιο ελκυστικός.
Θέλει ο Τραμπ έναν πόλεμο με το Ιράν; Είναι αμφίβολο. Δεν σημαίνει αυτό όμως ότι δεν θα βρει έναν σε εξέλιξη, τη στιγμή που θα τελείται η ορκωμοσία του. Ούτε είναι απίθανο να έχει ιδιαιτέρως πολλά «γραμμάτια» να ξεχρεώσει. Η εποχή της προβοκάτσιας έχει πολλούς λαγούς στο καπέλο άλλωστε. Δεν είναι ως εκ τούτου διόλου απίθανο, όπως η ανακωχή στον Λίβανο προετοίμασε το blitzkrieg στη Συρία, έτσι και η επερχόμενη ανακωχή στη Γάζα, να ανοίξει τον δρόμο για το blitzkrieg εναντίον του Ιράν. Φυσικά, μια τέτοια εξέλιξη θα αναγκάσει το μη-δυτικό μπλοκ ή να αποδειχτεί πραγματική συμμαχία ή να πέσει σαν πύργος από τραπουλόχαρτα.
Όλα αυτά μπορούν να συμβαίνουν ή να σχεδιάζονται γιατί μια από τις πλέον σημαντικές επαναστάσεις του 20ου αιώνα, η αραβική εθνική επανάσταση και το δημιούργημά της, ο αραβικός εθνικισμός δείχνουν τόσο μακρινά φαινόμενα από το παρόν. Είναι πολύ πρόωρο να αποτιμηθεί τώρα ο αραβικός εθνικισμός και πολύ περιορισμένη η έκταση αυτού του άρθρου. Μπορούμε ωστόσο να πούμε ότι αν ο πόλεμος των Έξι ημερών ήταν το πρώτο καίριο πλήγμα στη νασερική εκδοχή, η ταύτιση του Σαντάμ με τις ΗΠΑ και έπειτα η πτώση του Ιράκ, η διάσπαση και η σταδιακή παρακμή του Μπααθισμού, η δολοφονία του Αραφάτ, η εξόντωση του Καντάφι και πλέον η διάλυση της Συρίας, αποτελούν μερικά από τα κρίσιμα στάδια εξόντωσης του αραβικού εθνικισμού ως ηγεμονικού φαινομένου. Τα πλήγματα ήρθαν από έξω και από μέσα, με παραδοσιακά στρατιωτικά μέσα και με υβριδικά, οικονομικό-πολιτικά.
Τα όσα λαμβάνουν χώρα από το 2003 και έπειτα δεν είναι τόσο διαφορετικά από όσα έγιναν μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Όταν τότε οι Άραβες διεκδίκησαν να γευτούν τη νίκη τους επί της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας εισέπραξαν από τη «Δύση» την προδοσία της συμφωνίας Σάικς-Πικό, της διακήρυξης του Μπαλφούρ και τον τεμαχισμό της ιστορικής Συρίας σε μικρότερα κράτη και καντόνια. Όταν, οι Σύριοι αρνήθηκαν να υποταχθούν στις γαλλικές και αγγλικές επιβουλές, υπέστησαν τη γαλλική εισβολή και τη βίαιη, καταστροφική κατοχή. Και όταν ο τότε βασιλιάς της Συρίας, ο Φαϊζάλ αναγκάστηκε λόγω της αντίδρασης των οπαδών του στην αποικιοκρατία να ταχθεί με το μέρος του λαού του, εκθρονίστηκε από τον θρόνο της Συρίας και μετά από ένα χρόνο «μετατέθηκε» από τη Βρετανική Αυτοκρατορία στον θρόνο του Ιράκ, γιατί όπως έλεγαν οι Άγγλοι, «είχε μάθει πια τα όρια του αραβικού έθνους».
Η κατοχή, η διάσπαση, η στρατιωτική επίθεση, ο οικονομικός μαρασμός, η διέγερση του σεχταρισμού, ήταν και παραμένουν τα όπλα της αποικιοκρατίας, τα οποία καθίστανται όλως αποδοτικά μεταξύ άλλων λόγων, χάρη στη διαφθορά αλλά και στην εγκατάλειψη του (όποιου) κοινωνικού χαρακτήρα του αραβικού εθνικισμού. Σήμερα, όπως γράψαμε και σε προηγούμενο άρθρο, στον ηττημένο (ελπίζουμε πρόσκαιρα) αραβικό εθνικισμό προσφέρονται τρεις επιλογές. Η πρώτη είναι αυτή της Αιγύπτου και της Ιορδανίας: προσχώρηση στον σιωνισμό. Δεν μοιάζει πολύ ελκυστική αν δούμε πόσο φοβισμένα είναι αυτά τα συστήματα εξουσίας σε ό,τι αφορά την εσωτερική τους κατάσταση. Η δεύτερη είναι ο άξονας Τουρκίας-Αδερφών Μουσουλμάνων.
Ένας νατοϊκός, νέο-οθωμανισμός ο οποίος μπορεί να συνεννοείται και με τον σιωνισμό φυσικά. Όσο και αν κονταίνει το μούσι των ηγετών του, δεν παύουν να είναι τα πρόσωπα της Αλ Νούσρα, του Ισλαμικού Κράτους, των μισθοφόρων αυτά που τον ηγεμονεύουν και η πολιτισμική-οικονομική καθυστέρηση αυτή που τον διαπερνά. Η Τουρκία θέλει τη ρεβάνς απέναντι στην επιτυχημένη και νικηφόρα αραβική εθνική επανάσταση, του προηγουμένου αιώνα και θα χρησιμοποιήσει την καλύτερη σχέση κόστους- ωφέλειας στο πλαίσιο αυτό. Η τρίτη επιλογή, συνίσταται στον ιρανοκεντρικό άξονα της αντίστασης.
Δεν πρόκειται για αραβικό εθνικισμό αλλά για ό,τι πιο κοντινό σήμερα στην αντιστασιακή εκδοχή παναραβισμού και Ισλάμ. Αν κάτι μπορεί να αναγεννήσει και να αποκαθάρει και τα δύο σήμερα που μιλάμε, είναι αυτός ο άξονας. Ο άξονας της αντίστασης προσφέρει έναν πολύ δύσκολο δρόμο αλλά έχει ορισμένα πλεονεκτήματα: βασίζεται ως προς την ισχύ του στην εγχώρια τεχνολογική ανάπτυξη, δεν απαιτεί την αποδοχή της ηγεμονίας ενός κράτους επί των άλλων (χαρακτηριστικό παράδειγμα η Συρία όπου το Ιράν δεν μπόρεσε να κάνει οτιδήποτε από τη στιγμή κατά την οποία η ίδια η Συρία αρνήθηκε να αντισταθεί) και στο ότι απέναντι στις ΗΠΑ και στο Ισραήλ (όπως και στην Τουρκία) η αντίσταση και η αποτροπή αποτελούν τη μόνη άμυνα στην κατεύθυνση της κρατικής επιβίωσης. Προφανώς το κόστος είναι μεγάλο αλλά το κόστος της παράδοσης είναι μεγαλύτερο. (Ακόμα και η Ιορδανία με την Αίγυπτο, παρότι δεν έφτασαν ακόμα σε διαλυτικό σημείο, εξαγοράζουν την Ισραηλινή υποστήριξη με ολοένα μεγαλύτερο εσωτερικό κόστος).
Ο αραβικός εθνικισμός λοιπόν είναι αναγκασμένος να οδεύσει σε μια ιδεολογική συμμαχία με τον άξονα της αντίστασης και με το Ιράν. Θα βιώσει πολλές εσωτερικές διασπάσεις. Δεν είναι δε, καθόλου εύκολο το να αναζωπυρωθεί. Επειδή όμως η περίοδος που διανύουμε επαναφέρει με τις αναγκαίες προσαρμογές τα ζητήματα έθνους και τάξης, ίσως ως ιστορικό ρεύμα να κερδίσει μια δεύτερη ευκαιρία, μέσα και από τους πολέμους που φαίνεται να έχουμε μπροστά μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου