Οι «ψυχρότητες» και οι απρόβλεπτες συνέπειες. Το πλήγμα στον «άξονα της αντίστασης» ανοίγει τον δρόμο για άμεσο πόλεμο του Ισραήλ εναντίον του Ιράν
Ηπτώση της Συρίας αποτελεί όπως ήδη έχουμε γράψει ένα σοκ, το μέγεθος του οποίου μπορεί να συγκριθεί με εκείνο του πολέμου των «Έξι Ημερών». Σε επόμενο άρθρο θα αναλύσουμε γιατί σηματοδοτεί το τέλος μέχρι νεωτέρας του αραβικού εθνικισμού και την απορρόφησή του από αντίπαλες εκδοχές του πολιτικού Ισλάμ (σαλαφιστικό που υπηρετεί τον σιωνισμό, νεοοθωμανικό που υπηρετεί την Τουρκία και αντιστασιακό που δομείται γύρω από το Ιράν).
Στο παρόν άρθρο στεκόμαστε στο γεγονός ότι «άξονας της αντίστασης» όπως τον γνωρίσαμε δεν υπάρχει, εξ ου και ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν στην τελευταία του ομιλία προσπάθησε να τονίσει το ιδεολογικό και ηθικό φορτίο του άξονα της αντίστασης, πάνω στο οποίο θα γίνει η προσπάθεια να σχεδιαστεί εκ νέου. Το πλήγμα στον «άξονα της αντίστασης» ανοίγει τον δρόμο για άμεσο πόλεμο του Ισραήλ εναντίον του Ιράν και θα επιδράσει καταλυτικώς στον εξελισσόμενο, «σπονδυλωτό», παγκόσμιο πόλεμο.
Προσπαθώντας να μη χαθούμε μέσα σε έναν ατελείωτο κυκεώνα σεναρίων και υποθέσεων, θα σταθούμε σε τέσσερα σημεία τα οποία αρχίζουν ήδη από τώρα να διαμορφώνουν το μέλλον της περιοχής.
Το πρώτο σημείο είναι η προδοσία. Η προδοσία της σημερινής, de facto επιβληθείσας ηγεσίας. Σε αντίθεση με κάθε άλλη υποτιθέμενη ή όντως επαναστατική δύναμη, η νυν ηγεσία της Συρίας αρνείται πεισματικώς να υπερασπιστεί έστω και στο ελάχιστο την εδαφική ακεραιότητας της χώρας. Συστηματικώς και συνειδητώς δηλώνει ότι δεν πρόκειται να προβάλλει καμία αντίσταση στην απόλυτη καταστροφή κρισίμων στρατιωτικών και πολιτικών υποδομών της Συρίας από το Ισραήλ, εγκαταλείπει τον οπλισμό του κράτους, δημοσιοποιεί τις θέσεις σημαντικών, κρυφών, στρατιωτικών υποδομών και επιτρέπει τον περαιτέρω διαμελισμό της Συρίας.
Παραλλήλως, ακόμα και σήμερα δεν υπάρχει καμία έστω υποτυπωδώς συμπεριληπτική πολιτική διαδικασία, ούτε επιβολή της κρατικής κυριαρχίας ακόμα και σε μεγάλες πόλεις. Με λίγα λόγια, η Συρία παραδίδεται από τη νέα ηγεσία της, στην Τουρκία, στο Ισραήλ και στις ΗΠΑ προκειμένου να μην αποτελέσει ποτέ ξανά ενιαίο κράτος. Πρόκειται για μια κολοσσιαία προδοσία από ανθρώπους σε αποστολή. Αυτή η κατάσταση, μαζί με την αδυναμία κρατικής διαχείρισης και την επέλαση λογικών τύπου Αλ Κάιντα σε μια κατά βάση εκ-κοσμικευμένη κοινωνία διαμορφώνει τις συνθήκες ενός νέου γύρου συγκρούσεων και αντίστασης στο νέο καθεστώς.
Το δεύτερο σημείο έχει να κάνει με το ότι οι συνθήκες της συνέχισης του πολέμου στη Συρία διαμορφώνονται ήδη. Οι σαλαφιστικές-πρακτορικές ομάδες, ήδη έχουν ξεκινήσει (εκ νέου) τις μεταξύ τους διενέξεις. Η λεία του εναπομείναντος κράτους, η λεηλασία των μειονοτήτων και η στάση απέναντι στο Ισραήλ αρχίζουν να διχάζουν. Επιπλέον, δυνάμεις του προηγουμένου συστήματος εξουσίας, για λόγους αυτοπροστασίας αλλά και πατριωτισμού διαμορφώνουν αντιστασιακές κινήσεις. Οι Κούρδοι και άλλες μειονότητες είναι τρομοκρατημένες. Ο πόλεμος στη Συρία δείχνει ότι είναι έτοιμος να ξεσπάσει εκ νέου.
Το τρίτο σημείο συνίσταται στις «ψυχρότητες» σε μια σειρά από διακρατικές σχέσεις. Η πρώτη περίπτωση αφορά τη Ρωσία, το Ιράν αλλά και μια σειρά κρατών ακόμα από τη μια, με την Τουρκία από την άλλη. Η Τουρκία στη Συρία έδειξε και απέδειξε το πραγματικό της πρόσωπο. Το πρόσωπο του «μακριού χεριού» του ιμπεριαλισμού, του νέο- οθωμανισμού και της εξαπάτησης. Η Τουρκία κατέστη εκ νέου μια τρομακτική δύναμη, διαλύοντας αυταπάτες (εν πολλοίς καλλιεργημένες με ρωσική ευθύνη) περί αξιόπιστου συνομιλητή και εταίρου. Ο Κεμάλ ήξερε ότι τέτοιου είδους «μπλεξίματα» στην Ανατολή, συχνά τελειώνουν άσχημα. Είχε βιώσει την τραυματική για τους Τούρκους διάλυση της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Ο Ερντογάν δεν είναι το ίδιο αρνητικός, ούτε καν διστακτικός. Η υπερεπέκταση όμως, σε συνδυασμό με την ψυχρότητα ή και ελαχίστως συγκαλυμμένη εχθρότητα κρατών της περιοχής (με πρώτα τη Ρωσία και το Ιράν) μπορούν να φέρουν την Τουρκία σε θέση έκθεσης σε κινδύνους μεγαλύτερους ακόμα και από τον κουρδικό. Άλλωστε, ο «σπονδυλωτός παγκόσμιος πόλεμος», δεν έχει τελειώσει ακόμα.
Σήμερα όμως που μιλάμε ένα άλλο «βαρομετρικό χαμηλό» είναι αυτό που έχει ακόμα μεγαλύτερη σημασία: αυτό μεταξύ Ιράν και Ρωσίας. Η βασική στρατηγική διεξαγωγής του σπονδυλωτού παγκοσμίου πολέμου από την πλευρά των αντιπάλων της «Δύσης» (θα έπρεπε να) συνίστατο στο πολλαπλό στρατηγικό βάθος και στην ωρίμανση των μεταξύ τους συμμαχιών, σε επίπεδο πολιτικό, στρατιωτικό, οικονομικό και ιδεολογικό. Η Συρία δε, υπήρξε το πεδίο κορύφωσης της σύμπτωσης των συμφερόντων Ρωσίας και Ιράν. Εδώ και αρκετό καιρό υπάρχουν σαφείς ενδείξεις περί προβλημάτων στην εξέλιξη αυτών των σχέσεων. Τα ρωσικά Σουχόιστο Ιράν για παράδειγμα, όπως και η στρατηγική συμφωνία Ρωσίας- Ιράν αγνοούνται ακόμα και σήμερα. Δεν είναι ακόμα σαφές γιατί τα ρωσικά αντιαεροπορικά δεν αντιμετώπισαν τους Ισραηλινούς βομβαρδισμούς εναντίον της Συρίας.
Αν όλα αυτά ήταν ενοχλητικά, η διαχείριση τόσο της νίκης της τότε κυβέρνησης Άσαντ, με ευθύνη κυρίως της Ρωσίας αλλά ακόμα περισσότερο του διαστήματος που οδήγησε στην κατάρρευση της Συρίας, έχουν δημιουργήσει μια ελαχίστως καμουφλαρισμένη καχυποψία μεταξύ Ρωσίας και Ιράν. Φαίνεται ότι είναι πιθανό να υπήρξαν διαφορετικές προτάσεις προς τον Άσαντ από τις δύο χώρες και διαφορετικά διακυβεύματα. Λανθασμένα, η Ρωσία βλέπει στη Συρία ένα δευτερεύον ζήτημα ασφάλειας της ίδιας, ιδίως σε σχέση με την Ουκρανία, ενώ στο Ιράν το πρόβλημα αντιμετωπίζεται ως κορυφαίο. Στην πραγματικότητα είναι κορυφαίο και για τις δύο χώρες αλλά αυτή η δυσαρμονία προδίδει ότι το μη- δυτικό μπλοκ δεν έχει πετύχει ακόμα τον αναγκαίο βαθμό ωρίμανσης. Η σιωπή της Κίνας είναι επίσης εξόχως προβληματική.
Το τέταρτο σημείο είναι οι ανεπιθύμητες συνέπειες. Με την επιθετικότητά του, το «δυτικό» μπλοκ (με αιχμές τις ΗΠΑ, την Τουρκία και το Ισραήλ) θέτει ακόμα πιο σαφώς το υπαρξιακό ζήτημα και επομένως την ανάγκη ωρίμανσης στους αντιπάλους του, τόσο ξεχωριστά όσο και σε όλους μαζί. Επίσης ωθούν το Ιράν να τρέξει προς την απόκτηση πυρηνικών όπλων. Δεν είναι σίγουρο ότι θα γίνει κάτι τέτοιο αλλά αν πρόκειται να συμβεί, μάλλον τώρα είναι η καταλληλότερη ώρα.
Επιπλέον, όπως απέδειξε η κατοχή και η διάλυση του Ιράκ, η βίαιη αλλαγή καθεστώτων και συνόρων στη Μέση Ανατολή/Δυτική Ασία κάθε άλλο παρά απλή υπόθεση είναι. Ήταν η κατοχή και η διάλυση του Ιράκ εκείνη που ισχυροποίησε το Ιράν. Η κυβέρνηση Άσαντ μπορεί να συμμετείχε στον άξονα της αντίστασης και φυσικά δεν ήταν καθόλου αρεστή στο Ισραήλ. Ωστόσο είχε σαφή όρια. Το ίδιο και το Ιράν. Μια «μαύρη τρύπα» στην καρδιά της Δυτικής Ασίας εύκολα άνοιξε αλλά το τι και ποιους θα τραβήξει μέσα, όπως και το πώς θα αναδιαταχθούν οι λαϊκές δυνάμεις της ίδιας της κοινωνίας της Συρίας είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Η Τουρκία και το Ισραήλ κινδυνεύουν από την υπερεπέκτασή τους. Ο τυχοδιωκτισμός και ο μεγαλοϊδεατισμός/ μεσσιανισμός τους αντιστοίχως, δεν τους επιτρέπουν να το δουν αλλά βαδίζουν σε ένα λεπτό σκοινί. Εύκολα ο θρίαμβος οδηγεί στην αλαζονεία και έπειτα στη συντριβή. Οι επόμενες ημέρες και εβδομάδες θα δείξουν. Άλλωστε, ίσως σε λίγο καιρό να έχουμε ένα νέο «ορθάνοιχτο» Ισραηλινό μέτωπο, με ένα πυρηνικό Ιράν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου