Όταν ανατρέπεται ένας δικτάτορας και το πολύχρονο καταπιεστικό καθεστώς του, κάθε δημοκρατικός άνθρωπος αισθάνεται ανακούφιση. Αλλά όταν σκεφτόμαστε τι έχει συμβεί με τα καθεστώτα που διαδέχτηκαν τους δικτάτορες στην περιοχή αυτή, δεν μπορούμε να αισιοδοξούμε για το αύριο της Συρίας
Όταν πέφτει ένα δικτατορικό καθεστώς, η αυτόματη αντίδραση κάθε δημοκρατικού ανθρώπου είναι η ανακούφιση. Ένα «ουφ» βγαίνει από τα σωθικά του. Ακολουθούν η χαρά και η αισιοδοξία. Δεν μπορεί, διάβολε, κάτι καλύτερο (θα) περιμένει τους ανθρώπους.
Μόνο που όλα αυτά είναι οι αντιδράσεις στον «κανονικό» κόσμο, ας πούμε στο δυτικό, όπου ούτε δικτάτορες έχουμε εδώ και δεκαετίες. Και χαιρόμαστε κάθε φορά που βλέπουμε τη εκπαραθύρωση κάποιου σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου.
Όταν ανατρέπονταν ή κατέρρεαν, πριν από μισόν αιώνα, κατά σειράν οι χούντες στην Πορτογαλία, την Ελλάδα και την Ισπανία, οι τελευταίες στη δυτική Ευρώπη, όλος ο πολιτισμένος κόσμος πανηγύριζε. Και η αισιοδοξία επέστρεφε στις χώρες αυτές. Το ίδιο πάνω κάτω συνέβη, όταν κατέρρευσαν τα αυταρχικά καθεστώτα του ανατολικού μπλοκ μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1989.
Όμως, ο κόσμος δεν είναι μόνο Ευρώπη και δεν έχουμε πάντα «ομαλές» εξελίξεις προς όφελος των λαών που απαλλάσσονται από δικτάτορες. Έχουμε αρνητικά παραδείγματα στην ευρύτερη Μέση Ανατολή τα τελευταία 25 χρόνια.
Οι Αμερικανοί δαιμονοποίησαν τον δικτάτορα του Ιράκ Σαντάμ Χουσείν, τον οποίο ανέτρεψαν και εξόντωσαν το 2003 με εισβολή. Εκ των υστέρων αποδείχτηκε ότι ήταν ψευδής η κατηγορία πως κατείχε όπλα μαζικής καταστροφής. Οκτώ χρόνια αργότερα, όταν οι αμερικανικές δυνάμεις αποσύρθηκαν, άφησαν πίσω τους χάος, το οποίο εν πολλοίς συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Ο λαός της πολύπαθης αυτής χώρας δεν είδε τη ζωή του να γίνεται καλύτερη.
Κάτι ανάλογο συνέβη και στο γειτονικό Αφγανιστάν. Εκεί δεν υπήρχε μεν κάποιος γνωστός δικτάτορας, όπως στο Ιράκ. Αλλά οι τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στις ΗΠΑ οδήγησαν σε εικοσάχρονο πόλεμο με τους Ταλιμπάν. Το 2021 οι Αμερικανοί έφυγαν και από το Αφγανιστάν και άφησαν πίσω τους χάος. Οι Ταλιμπάν ανακατέλαβαν την εξουσία και τα πράγματα επιδεινώθηκαν για τους ανθρώπους.
Το 2011 ανατράπηκε ο προτελευταίος δικτάτορας της περιοχής, ο Καντάφι της Λιβύης. Και ακολούθησε το χάος. Ουσιαστικά έκτοτε δεν υπάρχει ενιαίο κράτος και αυτό φάνηκε πριν από τρία χρόνια, όταν η Τουρκία υπέγραψε συμφωνία με την κυβέρνηση της Λιβύης για τον καθορισμό θαλασσίων ζωνών, αλλά ακυρώθηκε δικαστικά, δεν αναγνωρίζεται διεθνώς και είναι αμφίβολη η όποια ισχύς της.
Η δυναστεία των Άσαντ, πατέρας και γιός, κυβέρνησε τη Συρία περισσότερο από μισόν αιώνα. Η πτώση του γιου αυτές τις μέρες αφήνει πίσω της χάος, το οποίο ουδείς γνωρίζει πού και πώς θα καταλήξει. Οι ανατροπείς του, φανατικοί ισλαμιστές, δεν μπορούν να εγγυηθούν τίποτα.
Κάποιοι άνθρωποι σίγουρα θα πανηγυρίσουν για την πτώση του Άσαντ. Όπως κάποιοι πανηγύρισαν το 1979 για την πτώση του Σάχη του Ιράν. Αλλά ο διάδοχός του Αγιατολάχ Χομεϊνί και οι μουλάδες του εγκαθίδρυσαν το πρώτο θεοκρατικό κράτος στον κόσμο, το οποίο δεν καταπιέζει τους κατοίκους του λιγότερο από το καθεστώς του Σάχη.
Δεν είναι εύκολο να καταλήξει κανείς σε κάποιο ασφαλές συμπέρασμα. Φυσικά, όταν ανατρέπεται ένας δικτάτορας και το πολύχρονο καταπιεστικό καθεστώς του, κάθε δημοκρατικός άνθρωπος αισθάνεται ανακούφιση. Ουδείς θα κλάψει για τον σημερινό Άσαντ. Αλλά όταν σκεφτόμαστε τι έχει συμβεί με τα καθεστώτα που διαδέχτηκαν τους δικτάτορες στην περιοχή αυτή, τότε δεν μπορούμε να αισιοδοξούμε ούτε για το αύριο της Συρίας. Και αν συνυπολογίσουμε ότι κερδισμένοι από τις εξελίξεις είναι η Τουρκία και το Ισραήλ, δύο χώρες με εχθρικές σχέσεις, τα πράγματα μπερδεύονται άσχημα.
Φαίνεται ότι την κατάσταση αποδίδει η γνωστή αρχαιοελληνική ρήση(ελαφρώς παραλλαγμένη): «Ουδέν καλόν αμιγές κακού». Αλλά ίσως να ισχύει περισσότερο το «ενός κακού μύρια έπονται»…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου