Η απήχηση των πολιτικών ταινιών του ήταν τεράστια, καθώς μπορούσε να παντρέψει τις αριστερές πεποιθήσεις του με το θρίλερ, το μαύρο χιούμορ, την κωμωδία και το δράμα. Ο λόγος για τον Έλιο Πέτρι, τον Ιταλό σκηνοθέτη, που μπορεί σήμερα να είναι σχεδόν άγνωστος στους νεότερους και να έχει λησμονηθεί από τους παλαιότερους, αλλά το έργο του παραμένει επίκαιρο, ιδίως τα τελευταία χρόνια, καθώς διανύουμε δύσκολους και πάλι καιρούς. Το σημαντικότερο, ωστόσο, είναι να κρατήσουμε στη μνήμη μας εμπνευσμένους ανυποχώρητους δημιουργούς, αν και έχουν περάσει τεχνηέντως στη λησμονιά, από την υπερπροβολή πλαστικών προτύπων και μια γενικευμένη στροφή της ανθρωπότητας προς την υστεροβουλία, την ξιπασιά, ακόμη και την αναβίωση ιδεολογιών του μίσους.
Απέναντι σε όλα αυτά τα στραβά, που οι ρίζες τους βρίσκονται πολλά χρόνια πριν, είχε βρεθεί μαζί με άλλους άξιους δημιουργούς του ευρωπαϊκού σινεμά και της διανόησης, ο Έλιο Πέτρι, στον οποίο αφιερώνονται οι επόμενες γραμμές, με αφορμή τη συμπλήρωση 90 χρόνων από τη γέννησή του, πριν λίγες ημέρες, μια επέτειος που πέρασε, όπως ήταν αναμενόμενο, απαρατήρητη.
Απέναντι σε όλα αυτά τα στραβά, που οι ρίζες τους βρίσκονται πολλά χρόνια πριν, είχε βρεθεί μαζί με άλλους άξιους δημιουργούς του ευρωπαϊκού σινεμά και της διανόησης, ο Έλιο Πέτρι, στον οποίο αφιερώνονται οι επόμενες γραμμές, με αφορμή τη συμπλήρωση 90 χρόνων από τη γέννησή του, πριν λίγες ημέρες, μια επέτειος που πέρασε, όπως ήταν αναμενόμενο, απαρατήρητη.
Ο Ιταλός «στρατευμένος» σκηνοθέτης, ο οποίος γεννήθηκε στη Ρώμη στις 29 Ιανουαρίου του 1929 και πέθανε πρόωρα στα 53 του χρόνια, στάθηκε απέναντι στην εξουσία με το έργο του, στο οποίο αντανακλάται η οργή και οι ιδεολογικές συγκρούσεις μιας θερμής εποχής – των δεκαετιών του ‘60 και ‘70 στην Ιταλία, λαμβάνοντας σαφή θέση υπέρ των μη προνομιούχων, διατηρώντας ταυτόχρονα έναν σαρκασμό προς όλα τα στραβά και ανάποδα της εποχής του.
Ο Έλιο Πέτρι ήταν ένας σκηνοθέτης που θα έπρεπε να μείνει στην ιστορία μόνο και μόνο για την ταινία του «Η Εργατική Τάξη Πάει στον Παράδεισο», με τον Τζιαν Μαρία Βολοντέ στον πρωταγωνιστικό ρόλο και τη φλογερή ταπεραμεντόζα Μαριάντζελα Μελάτο δίπλα του, μια ταινία και ένας τίτλος τελικά που θα συνοδεύει για πάντα τους μη προνομιούχους όλου του κόσμου και θα μπαίνει ως αρνητικό πρόσημο στη θεσμοθέτηση, τη νομιμοποίηση της αδικίας προς συμφέρον του υπερκέρδους και του πλούτου των ισχυρών, με τη συγκατάθεση πολλές φορές απλών ανθρώπων.
Την περίφημη ταινία, με έναν από τους διασημότερους τίτλους, τη γύρισε το 1971. Ο Πέτρι υιοθετεί μια οξεία, εξπρεσιονιστική οπτική και έναν ενοχλητικό ίσως ήχο, αποτυπώνοντας με ακρίβεια τη βαρβαρότητα του σύγχρονου βιομηχανικού κόσμου και τις συνθήκες εργασίας που βιώνει η εργατική τάξη. Μέλος της και ο υπέροχος Τζιαν Μαρία Βολοντέ, ο οποίος συνειδητοποιεί την κατάστασή του, ενός εργάτη στο ρόλο του απλού εργαλείου κατά τη διαδικασία της παραγωγής, ενώ η ταινία ταυτόχρονα ρίχνει φως και στους συνδικαλιστικούς αγώνες.
Την περίφημη ταινία, με έναν από τους διασημότερους τίτλους, τη γύρισε το 1971. Ο Πέτρι υιοθετεί μια οξεία, εξπρεσιονιστική οπτική και έναν ενοχλητικό ίσως ήχο, αποτυπώνοντας με ακρίβεια τη βαρβαρότητα του σύγχρονου βιομηχανικού κόσμου και τις συνθήκες εργασίας που βιώνει η εργατική τάξη. Μέλος της και ο υπέροχος Τζιαν Μαρία Βολοντέ, ο οποίος συνειδητοποιεί την κατάστασή του, ενός εργάτη στο ρόλο του απλού εργαλείου κατά τη διαδικασία της παραγωγής, ενώ η ταινία ταυτόχρονα ρίχνει φως και στους συνδικαλιστικούς αγώνες.
«Υπεράνω Πάσης Υποψίας»
Την προηγούμενη χρονιά, ο Πέτρι είχε γυρίσει την ταινία «Υπεράνω Πάσης Υποψίας», που δικαίως θεωρείται το αριστούργημά του και με την οποία δικαίως είχε κερδίσει και το Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας. Με πρωταγωνιστή και πάλι τον Βολοντέ, ο Πέτρι φτιάχνει μια πικρή παραβολή για τον εκφυλισμό της εξουσίας έχοντας στον πυρήνα της ιστορίας του έναν ιδιόμορφο, νευρικό αστυνομικό επιθεωρητή, που ερευνά ένα αποτρόπαιο έγκλημα, που διέπραξε ο ίδιος. Ισορροπώντας με ιδιαίτερη δεξιοτεχνία μεταξύ του παράλογου και του ρεαλιστικού, δημιουργεί μια συναρπαστική μελέτη χαρακτήρων, αλλά και ένα καυστικό σχόλιο για τα δρακόντεια μέτρα καταστολής στην Ιταλία. Σύμμαχός του σε αυτή τη σπουδαία ταινία, εκτός του Βολοντέ και ο Ένιο Μορικόνε, που υπογράφει την υπέροχη μουσική.Ο Έλιο Πέτρι, που ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του στο σινεμά ως βοηθός σκηνοθέτης στην κλασική ταινία «Πικρό Ρύζι» του Τζουζέπε ντε Σάντις, με πρωταγωνιστές τη Σιλβάνα Μάγκανο και τον Βιτόριο Γκάσμαν, γύρισε μεταξύ άλλων και τις ταινίες «Η Δολοφόνος της Ρώμης» (η πρώτη του ταινία με τον Μαρτσέλο Μαστρογιάνι και σενάριο Τονίνο Γκουέρα), «Το Δέκατο Θύμα», «Ο Πύργος των Εραστών» (Αργυρή Άρκτος στο Φεστιβάλ Βερολίνου), «Μια Σειρά από Δολοφονίες», «Δυστυχώς, τα νέα είναι.. ευχάριστα».
Την προηγούμενη χρονιά, ο Πέτρι είχε γυρίσει την ταινία «Υπεράνω Πάσης Υποψίας», που δικαίως θεωρείται το αριστούργημά του και με την οποία δικαίως είχε κερδίσει και το Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας. Με πρωταγωνιστή και πάλι τον Βολοντέ, ο Πέτρι φτιάχνει μια πικρή παραβολή για τον εκφυλισμό της εξουσίας έχοντας στον πυρήνα της ιστορίας του έναν ιδιόμορφο, νευρικό αστυνομικό επιθεωρητή, που ερευνά ένα αποτρόπαιο έγκλημα, που διέπραξε ο ίδιος. Ισορροπώντας με ιδιαίτερη δεξιοτεχνία μεταξύ του παράλογου και του ρεαλιστικού, δημιουργεί μια συναρπαστική μελέτη χαρακτήρων, αλλά και ένα καυστικό σχόλιο για τα δρακόντεια μέτρα καταστολής στην Ιταλία. Σύμμαχός του σε αυτή τη σπουδαία ταινία, εκτός του Βολοντέ και ο Ένιο Μορικόνε, που υπογράφει την υπέροχη μουσική.Ο Έλιο Πέτρι, που ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του στο σινεμά ως βοηθός σκηνοθέτης στην κλασική ταινία «Πικρό Ρύζι» του Τζουζέπε ντε Σάντις, με πρωταγωνιστές τη Σιλβάνα Μάγκανο και τον Βιτόριο Γκάσμαν, γύρισε μεταξύ άλλων και τις ταινίες «Η Δολοφόνος της Ρώμης» (η πρώτη του ταινία με τον Μαρτσέλο Μαστρογιάνι και σενάριο Τονίνο Γκουέρα), «Το Δέκατο Θύμα», «Ο Πύργος των Εραστών» (Αργυρή Άρκτος στο Φεστιβάλ Βερολίνου), «Μια Σειρά από Δολοφονίες», «Δυστυχώς, τα νέα είναι.. ευχάριστα».
Δεν κρύφτηκε ποτέ
Με τον Έλιο Πέτρι μπορεί να διαφωνεί κάποιος ιδεολογικά, αλλά πρέπει να του αναγνωριστεί η προσήλωσή του στους κοινωνικούς αγώνες και η αφοσίωσή του στον άνθρωπο. Άλλωστε, ο Πέτρι ποτέ δεν υποχώρησε, ποτέ δεν κρύφτηκε. Είχε πει:
«Σχολείο μου ήταν οι δρόμοι, οι οργανώσεις βάσης του Κομμουνιστικού Κόμματος, ο κινηματογράφος, οι παραστάσεις βαριετέ, η δημοτική βιβλιοθήκη, οι αγώνες των ανέργων, τα κρατητήρια, οι συγκρούσεις με την Αστυνομία, τα στούντιο των συνομηλίκων μου καλλιτεχνών, οι κινηματογραφικές λέσχες. Και, στη συνέχεια, επίσης δάσκαλοί μου ήταν αυτοί που την εποχή εκείνη ονομάζονταν «επαγγελματίες επαναστάτες»».
Πηγή: www.amna.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου