Η «μεγάλη εικόνα»...

Γιώργος Καπόπουλος 

Όταν το 2013 η κυβέρνηση Ομπάμα ξεκίνησε τις διαπραγματεύσεις με το Ιράν προκάλεσε την άμεση αντίδραση της Σαουδικής Αραβίας, του Ισραήλ και της Τουρκίας. Το Τελ Αβίβ και το Ριάντ επιστράτευσαν τα... δύο πιο ισχυρά λόμπι της Ουάσινγκτον ακολουθώντας το παράδειγμα της Ταϊβάν που έδωσε σκληρή μάχη για να εμποδίσει την προσέγγιση των Νίξον-Κίσιντζερ με την Κίνα του Μάο το 1971-72. 

Η εκλογή του Τραμπ το 2016 οδήγησε στην ακύρωση της προσέγγισης με το Ιράν στα τέλη της άνοιξης του 2018, με τον Λευκό Οίκο να ταυτίζεται με τις σκληρές θέσεις του Νετανιάχου και του διαδόχου της Σαουδικής Αραβίας. Σήμερα το ζητούμενο ως προς την επαναπροσέγγιση ΗΠΑ-Ιράν δεν είναι το εάν αλλά το πότε και πώς. Οι προχθεσινές αεροπορικές επιθέσεις των ΗΠΑ σε θέσεις φιλοϊρανικής πολιτοφυλακής στη Συρία είναι μήνυμα ότι η αμερικανική πλευρά δεν θα διαπραγματευθεί με το Ιράν υπό πίεση στο Ιράκ. 

Μια ματιά στις κινήσεις της κυβέρνησης Μπάιντεν απέναντι στη Σαουδική Αραβία, το Ισραήλ και την Τουρκία μάς επιτρέπει να δούμε τη «μεγάλη εικόνα» της πολιτικής των ΗΠΑ στην ευρύτερη Μέση Ανατολή και τη Νοτιοδυτική Ασία που έχει κεντρικό σημείο αναφοράς την εξομάλυνση των σχέσεων Ουάσινγκτον-Τεχεράνης. Την πιο απερίφραστη προειδοποίηση για τη στροφή της περιφερειακής πολιτικής των ΗΠΑ την έλαβε η Σαουδική Αραβία με τον τερματισμό της αμερικανικής στήριξης στην παρέμβασή της στον εμφύλιο πόλεμο της Υεμένης, μια σύγκρουση δι’ αντιπροσώπων του Ριάντ με την Τεχεράνη. Ακολούθησε η έντονη φημολογία για δημοσιοποίηση από αμερικανικής πλευράς των στοιχείων που θεμελιώνουν την ανάμειξη του Σαουδάραβα διαδόχου στη δολοφονία του αντιπολιτευόμενου δημοσιογράφου Κασόγκι τον Οκτώβριο του 2018. 

Στο Ισραήλ ο Νετανιάχου διαβουλεύεται παρασκηνιακά με τις ΗΠΑ καθώς δεν επιθυμεί δημόσια αντιπαράθεση με την κυβέρνηση Μπάιντεν πάνω στην κορύφωση της προεκλογικής εκστρατείας. Προφανώς δεν θέλει επανέκδοση του σκηνικού όπου ευρισκόμενος στις ΗΠΑ δεν έγινε δεκτός από τον Ομπάμα στον Λευκό Οίκο. Πολύ περισσότερο ο Νετανιάχου δεν θέλει να επαναληφθεί η δημόσια μομφή κατά της κυβέρνησης Σαμίρ που απηύθυνε ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μπέικερ, την άνοιξη του 1992. Σε σχέση συγκοινωνούντων δοχείων με τα παραπάνω βρίσκεται και η σκληρή στάση της νέας αμερικανικής κυβέρνησης απέναντι στην Τουρκία του Ερντογάν που καλείται να τερματίσει την προώθηση της δικής της ατζέντας στη Μέση Ανατολή και να συντονιστεί με τις νέες ισορροπίες που προωθεί η Ουάσινγκτον. 

Η εξομάλυνση-προσέγγιση ΗΠΑ-Ιράν γίνεται επί της ουσίας στη βάση της δέσμευσης της Τεχεράνης να μην αποκτήσει πυρηνικά όπλα έναντι της αναγνώρισης της επιρροής και παρουσίας της στην ευρύτερη περιοχή κατά κύριο λόγο στη Βαγδάτη, στη Δαμασκό και στον Νότιο Λίβανο. Η αναγνώριση των ζωτικών συμφερόντων του Ιράν σε έναν σιιτικό διάδρομο που ξεκινά από τα σύνορα με το Ιράκ και μέσω Συρίας καταλήγει στη Μεσόγειο πολλαπλασιάζει για τις ΗΠΑ τη γεωπολιτική βαρύτητα των Κούρδων. 

Μια ματιά στον χάρτη φωτίζει ένα παράλληλο προς Βορρά του σιιτικού κουρδικό διάδρομο που ξεκινά από το Βόρειο Ιράκ, συνεχίζει στη Βορειοανατολική Συρία και μέσω της βορειοδυτικής περιοχής της χώρας καταλήγει και αυτός στη Μεσόγειο. Στη στρατηγική των Ομπάμα-Μπάιντεν δεν υπάρχει χώρος για κυρίαρχη περιφερειακή δύναμη η οποία να διαπραγματεύεται τη στήριξή της στην πολιτική των ΗΠΑ. Στόχος είναι η εξισορρόπηση από την Ουάσινγκτον των συμφερόντων και των ανταγωνιστικών στοχεύσεων του Ιράν, της Σαουδικής Αραβίας, του Ισραήλ και της Τουρκίας... 

 Πηγή: www.efsyn.gr