Οι επενδύσεις έχουν και την αθέατη όψη τους

Του Απόστολου Αποστολόπουλου

 

Μιλώντας για επενδύσεις πρέπει να προσδιορίζουμε ακριβώς ποιος επενδύει που και για γιατί. Διότι μια πραγματικά μεγάλη επένδυση σπανιότατα έχει μόνο οικονομικά κίνητρα. Μαζικές επενδύσεις με καθαρά οικονομικά κίνητρα έγιναν στην Κίνα από μεγάλες εταιρείες των ΗΠΑ, γιατί τα χαμηλά μεροκάματα έριχναν το κόστος. Οι εταιρίες πλούτισαν, αλλά μετέτρεψαν την Κίνα σε πανίσχυρο ανταγωνιστή των ΗΠΑ, έσκαψαν το λάκκο τους μακροπρόθεσμα.
Οι ισχυροί επενδυτές από μεγάλες χώρες που στοχεύουν μικρές χώρες θέλουν βέβαια το μέγιστο κέρδος, αλλά το αποτέλεσμα, ίσως και ο σκοπός, είναι να ελέγξουν την οικονομική, πολιτική και κοινωνική ζωή της μικρής χώρας. Αν αυτός ο έλεγχος έχει ήδη επιτευχθεί με άλλους τρόπους τότε οι επενδύσεις τείνουν στο μηδέν. Στην Ελλάδα η αγορά είναι μικρή και ο έλεγχος της χώρας έχει συντελεστεί με άλλους τρόπους.
Μπορεί, όμως, η μικρή χώρα να είναι εφαλτήριο, π.χ. η Ελλάδα να χρησιμεύει σαν σκαλοπάτι της Κίνας στην Ευρώπη. Αλλά οι επικυρίαρχοι απαγορεύουν την όποια επένδυση έχει στρατηγικό και όχι αυστηρά οικονομικό και περιορισμένης αξίας χαρακτήρα. Απλά: Επιτρέπεται ό,τι δεν τους ενοχλεί. Απαγορεύεται ό,τι μπορεί να οδηγήσει σε οικονομική, άρα και πολιτική αυτονομία.
Διάφοροι "ειδικοί" παπαγαλίζουν διαρκώς ότι δεν έρχονται επενδύσεις, λόγω αδιόρθωτης γραφειοκρατίας και τσαπατσουλιάς. Υπάρχει, ωστόσο, μια άλλη εύλογη ερμηνεία. Για μεγάλες επενδύσεις το Κράτος σαρώνει όλα τα εμπόδια, όπως π.χ. με την κινητή τηλεφωνία. Στις μικρότερες βάζουν προσκόμματα οι Έλληνες επιχειρηματίες, κυρίαρχοι της οικονομικής ζωής, αλλά ανίσχυροι απέναντι στους ξένους.

Επιχειρηματικά λόμπυ στο Κοινοβούλιο

Οι Έλληνες μεγαλοεπιχειρηματίες ελέγχουν το πολιτικό προσωπικό και κατά μία έννοια το Κοινοβούλιο. Σύμφωνα με δημοσιογραφικούς κύκλους λειτουργούν ισχυρά επιχειρηματικά λόμπι στο Κοινοβούλιο. Δεν αναφέρουν βέβαια τυπικές αποδείξεις, αλλά λένε ονόματα, πάντα ψιθυρίζοντας για "τον φόβο των Ιουδαίων", κατά την παροιμία. Τα λόμπι συντηρούν το γραφειοκρατικό τέρας, αποτρέποντας τους ενοχλητικούς ξένους.
Επενδύσεις σε κρίσιμους τομείς, οικονομικού ή στρατηγικού ενδιαφέροντος, όπως τα λιμάνια, προκαλούν την επέμβαση των επικυρίαρχων που εγκρίνουν ή απορρίπτουν τους υποψήφιους επενδυτές. Παραδείγματος χάριν, οι ΗΠΑ απόκλεισαν την COSCO από το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης. Οι επικυρίαρχοι ρυθμίζουν, επίσης, την εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών.
Χαρακτηριστικά, η Ελλάδα είναι από τις σχετικά λίγες χώρες που διαθέτουν πλούσια κοιτάσματα από σπάνιες γαίες, ορυκτά απαραίτητα στην υψηλή τεχνολογία, όπως το λίθιο. Υπάρχει και κρίσιμη εθνική διάσταση, επειδή οι σπάνιες γαίες αγγίζουν την υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο. Οι διεκδικήσεις της Τουρκίας έχουν σοβαρότατο οικονομικό-τεχνολογικό κίνητρο, πέραν του πετρελαίου, που οι ιθύνοντες αποσιωπούν. Οι εκάστοτε κυβερνώντες αναμένουν, ματαίως, κάποιο πράσινο φως από τους επικυρίαρχους. Έτσι γίνεται στα προτεκτοράτα.

Βροχή οι υποσχέσεις για επενδύσεις

Οι υποσχέσεις πέφτουν βροχή για πακτωλό επενδύσεων. Ακούγαμε για χρόνια ότι θα γεμίσει η Ελλάδα από πετροδολάρια με τους Άραβες "φίλους του Ανδρέα" να επενδύουν μαζικά στη χώρα μας. Δεν ήρθε ούτε ένας. Τώρα ο Μητσοτάκης τρέχει στην Κίνα μήπως πείσει τους Κινέζους. Αλλά τι θα γίνει, αφού οι Αμερικάνοι βάζουν βέτο όπου τους καπνίσει;
Οι ΗΠΑ θέλουν να σταματήσουν τον "δρόμο του μεταξιού" και απαγόρευσαν στην Αθήνα (ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ) να τρέφει κινέζικα όνειρα. Τι μένει; Μένει ότι οι Κινέζοι αγοράζουν μαζικά, αθόρυβα και αφανώς σπίτια στην Αθήνα και όπου αλλού. Και κανείς δεν μιλάει λες και αυτή η διείσδυση είναι ακίνδυνη και ασήμαντη και μόνο οι λαθρομετανάστες είναι εθνική απειλή.
Εκτός από την COSCO οι ΗΠΑ ματαίωσαν και τη διέλευση από τη Βόρεια Ελλάδα του αγωγού που θα μετέφερε ρωσικό φυσικό αέριο και οι διαδοχικοί κυβερνώντες το πέρασαν ντούκου. Ο αγωγός θα ήταν μια ασπίδα στις επεκτατικές διαθέσεις της Τουρκίας. Αυτό, ξαναλέω, σημαίνει να είσαι προτεκτοράτο. Δεν συζητάμε για τα ΜΜΕ που έχουν καταφέρει να είναι χειρότερα από τις κυβερνήσεις, μοιρασμένα κατά τα συμφέροντα της ιδιοκτησίας ενός εκάστου.

Δύο ειδών επενδύσεις

Υπάρχουν δυο ειδών επενδύσεις. Αυτές που ενδιαφέρουν τη χώρα και φέρνουν ανάπτυξη διαρκείας, όπως π.χ. ο αγωγός φυσικού αερίου ή τα λιμάνια του Πειραιά ή της Αλεξανδρούπολης. Άλλες επενδύσεις, μικρότερες, φέρνουν όφελος κυρίως στους ιδιώτες. Ωφελείται εμμέσως και η χώρα αν και συχνά το κέρδος είναι δυσδιάκριτο. Μια τέτοια επένδυση είναι στο Ελληνικό προς όφελος των τζογαδόρων λεφτάδων του Λας Βέγκας και φυσικά του ιδιοκτήτη.
Λένε ότι θα γίνουν κι άλλες τέτοιες επενδύσεις σε νησιά (π.χ. στη Ρόδο και στην Κέρκυρα) που θα προωθήσουν την ανάπτυξη. Αναμφίβολα ο τουρισμός φέρνει χρήμα. Υπάρχουν, ωστόσο, δυο μειονεκτήματα.

• Πρώτον, είναι ασταθής επένδυση, εξαρτάται από τις γεωπολιτικές συνθήκες. Μια αναταραχή, π.χ. το πραξικόπημα στην Τουρκία έστρεψε τους Ρώσους τουρίστες στην Ελλάδα, αλλά μόλις ηρέμησε η κατάσταση οι Ρώσοι ξαναπήγαν στην Τουρκία που ήταν φθηνότερη.
• Δεύτερον ο τουρισμός δεν είναι παραγωγική δραστηριότητα.

Χωρίς εγχώρια παραγωγή σε κάποιους τομείς, π.χ. γεωργία εκλεκτών προϊόντων ή υψηλή τεχνολογία, καμία χώρα δεν μπορεί να προκόψει, θα είναι πάντα εξάρτημα άλλων. Οι Δυτικοί, λέγαμε κάποτε, μας θέλουν γκαρσόνια για τις διακοπές τους. Το κάνουμε πλέον από μόνοι μας και τα ΜΜΕ θέλουν να μας πείσουν ότι είναι για το καλό μας. Συστηματικά, με εργαλείο τα Μνημόνια, εξαφανίζεται κάθε ίχνος ελληνικής βιομηχανίας, αλλά οι κυβερνήσεις αγωνιούν να φέρουν ξένους επενδυτές.
Συνοπτικά, η γεωγραφική θέση της χώρας και το υπέδαφός της παρέχουν τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης, αλλά ταυτόχρονα μπορεί να γίνουν αιτίες μέγιστου κινδύνου όχι μόνο από την Τουρκία, αλλά από κάθε "φίλο" που βλέπει ευκαιρία να αρπάξει ό,τι μπορεί. Η Ελλάδα κολακεύεται ότι είναι όαση ειρήνης. Όπως κολακευόμασταν ότι είμαστε αμιγής πληθυσμός. Πανεύκολα μας μετέτρεψαν σε ζούγκλα ανθρώπων. Εξίσου εύκολα μπορεί να χάσουμε κυριολεκτικά το (πολύτιμο) έδαφος κάτω από τα πόδια μας, περιμένοντας τις επενδύσεις.

Πηγή: slpress.gr