Μεταιχμιακές καταστάσεις παντού *

από Σύνταξη- 29 Ιουνίου, 2024
* editorial από τον 'Δρόμο της Αριστεράς' που κυκλοφορεί

Θυμόσαστε τον στίχο ενός τραγουδιού «αναπάντητες κλήσεις παντού»; Τώρα βρισκόμαστε σε μια κατάσταση με «μεταιχμιακές καταστάσεις παντού», με την έννοια ότι πολλά μέλλουν να αλλάξουν ή να «αλλάξουν». Είμαστε εν αναμονή νέων συσχετισμών και αλλαγών, κυοφορούνται εξελίξεις, υπάρχουν έντονα σημάδια οριακότητας σε πολλά πεδία μαζί – οικονομικά, πολιτικά, γεωπολιτικά. Και αυτή η ποιότητα (μεταιχμιακότητα) παρουσιάζεται ταυτόχρονα σε πολλές και διαφορετικές περιοχές.
Ρίξτε μια ματιά στην Ευρώπη: σε Γαλλία και Βρετανία έχουμε δύο σημαντικές εκλογικές διαδικασίες αμέσως μετά τις ευρωεκλογές. Στη Μέση Ανατολή προετοιμάζεται νέα κλιμάκωση με πόλεμο ενάντια στον Λίβανο. Στα Βαλκάνια όλα δείχνουν όχι ομαλότητα αλλά ένταση, κάτι σαν παραμονές καταιγίδας. Στον Καύκασο λειτουργούν εστίες, με σαφή ενίσχυση από Δυτικά κέντρα, για να θυμίζουν στον Πούτιν ότι μπορούν να του καταφέρουν πολλά κτυπήματα. Στο Ιράν έχουμε προεδρικές εκλογές μετά από ένα σοβαρό πλήγμα (θάνατος πρόεδρου και υπουργού Εξωτερικών σε «ατύχημα»). Στα ελληνοτουρκικά κυοφορούνται εξελίξεις και συμφωνίες που δεν είναι εύκολο να στηριχτούν εσωτερικά. Και όλοι περιμένουν να δουν τι θα γίνει τον Νοέμβριο στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ.
Όμως το ότι βρισκόμαστε σε μια ορισμένη μεταιχμιακή κατάσταση δεν σημαίνει στασιμότητα διεργασιών και έλλειψη κινήσεων από πολλές πλευρές, με στόχο τη δημιουργία όρων και προϋποθέσεων που να ενισχύουν τα κέντρα τα οποία πρωταγωνιστούν. Σε τέτοιες οριακές καταστάσεις και σε στιγμές που αναμένονται γεγονότα, εξελίξεις ή αποτελέσματα εκλογών και αλλαγής σκυτάλης και συσχετισμών, πολλά κέντρα ενεργοποιούν εστίες ή προβαίνουν σε κινήσεις που μπορεί να λειαίνουν το έδαφος ή να δημιουργούν τετελεσμένα. Αυτά συμβαίνουν τούτες τις μέρες σε πολλά μέτωπα.
Το τι θα γίνει σε Γαλλία και ΗΠΑ μέσα σε λίγο διάστημα έχει τη σημασία του: στην περίπτωση της Γαλλίας αφορά τον χώρο της Δυτικής Ευρώπης και της Ε.Ε., στην περίπτωση των ΗΠΑ αφορά ολόκληρο τον κόσμο.
Είναι αναμφίβολο ότι αυτό που λένε «κοινή γνώμη» (ή αλλιώς «οι κοινωνίες») κουβαλά τόνους δυσφορίας για τις πολιτικές που εφαρμόζονται, και ανησυχεί για την κλιμάκωση του πολέμου, της φτωχοποίησης, της κοινωνικής αποδιάρθρωσης. Αυτό οι Δυνατοί του σύγχρονου κόσμου νομίζουν ότι μπορούν να το συμμαζέψουν λέγοντας το γνωστό «πήραμε το μήνυμα». Μόνο που σε ορισμένες περιπτώσεις πρέπει να αντιμετωπίσουν έναν μικρό σεισμό σε πολιτικό επίπεδο. Οπωσδήποτε, το «βαθύ σύστημα» αντιδρά και παίρνει αποφάσεις ή δρομολογεί εξελίξεις.
Μέσα σε αυτό το μεταιχμιακό περιβάλλον έχουν συνεδριάσει και έχουν πάρει αρχικές αποφάσεις όλα τα βαριά όργανα του συστήματος: G7, σύνοδος «ειρήνης» για την Ουκρανία, απόρριψη ρωσικών προτάσεων για ειρήνη, συνέχιση της στήριξης του Ισραήλ στη γενοκτονία που προωθεί, ανανέωση της ηγεσίας του ΝΑΤΟ, συμφωνίες για τη σύνθεση της νέας Κομισιόν, ευθυγράμμιση σε πιο νεοφιλελεύθερη τροχιά της οικονομικής πολιτικής της Ε.Ε. Αυτή είναι η ουσία της Δυτικής συνταγής μέχρι νεωτέρας. Όλες οι κινήσεις μοιάζουν να θέλουν να φράξουν το δρόμο σε μια διαφορετική εξέλιξη, σε διαφοροποιήσεις ή έστω σε χαραμάδες διαφοροποίησης σε σημαντικά θέματα, όπως οι ενεργειακές σχέσεις Ευρώπης-Ρωσίας ή οι σχέσεις Γερμανίας-Κίνας.
Πίσω από την επίσημη δημοσιότητα και από όσα τα διεθνή ΜΜΕ διαφημίζουν ή «πληροφορούν», είναι φανερό πως το μπλοκάρισμα που υπάρχει στον Δυτικό κόσμο (στα πιο νευραλγικά του κέντρα) δημιουργεί όρους μεγάλων αναζητήσεων και διεργασιών για φόρμουλες ή «λύσεις» που θα μπορούσαν να τον βγάλουν από την καθοδική πορεία του. Τα αδιέξοδα των μονόδρομων ή της παντοδυναμίας που έχει πλέον απολεσθεί δημιουργούν όρους «ενδορρήξεων» και κρίσης στρατηγικής μέσα σε ισχυρά κέντρα. Ο Δυτικός κόσμος λειτουργεί υπό διαρκή πίεση. Όχι απλά από κρισιακά φαινόμενα ή λόγω πολιτικής κρίσης, αλλά και από την ανάδυση άλλων κέντρων με δική τους στρατηγική, και με μέσα για να πετύχουν τους ιδιαίτερους στόχους τους. Η τάση προς τον πόλεμο είναι μια ορισμένη κλασική λύση. Αλλά και σε αυτό το πεδίο τα προβλήματα δεν είναι καθόλου μικρά και οι απαντήσεις όχι δεδομένες. Δηλαδή η έκβασή τους δεν είναι σίγουρα θετική για τους εμπρηστές του πολέμου.
Τώρα ας δούμε τη μεταιχμιακότητα σε σχέση με τη χώρα μας. Πώς εμπλέκεται σε αυτήν, τι υποχρεώσεις αναλαμβάνει, τι ρόλο της επιφυλάσσουν, τι επιλογές έχει, πού οδηγείται από την αλλαγή συσχετισμών στα Βαλκάνια και στη Ν.Α. Μεσόγειο. Αυτά που συμβαίνουν στο ριάλιτι της κεντροαριστεράς στη χώρα μας δείχνουν πόσο γυμνοί είμαστε, και πόσο δεν κουβεντιάζονται τα σοβαρά προβλήματα και οι μεγάλες απειλές που θεριεύουν. Κάνουμε πως δεν τις βλέπουμε ή δεν τις ακούμε.
Το «υπαρξιακό πρόβλημα της χώρας» οξύνεται και περιπλέκεται κι άλλο…

Πηγή: edromos.gr