Εξακολουθεί να προκαλεί κάθε λογής σχόλια η νομοθετική πρωτοβουλία του υπουργείου Εσωτερικών να καθιερώσει «ως Παγκόσμια Ημέρα Ελληνοφωνίας και Ελληνικού Πολιτισμού την 20ή Μαΐου, ημερομηνία που ταυτίζεται με τη γέννηση του κορυφαίου των φιλοσόφων και διαμορφωτών του παγκόσμιου πνεύματος και πολιτισμού, Σωκράτη» (βλ. τη συζήτηση στο μπλογκ του Νίκου Σαραντάκου).
Τα σχόλια αφορούν κυρίως την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει το νομοσχέδιο, όπου περιγράφονται οι αρετές της ελληνικής γλώσσας με εκφραστικό στιλ που θα ζήλευε ο Μποστ, ενώ η επιλογή της συγκεκριμένης ημερομηνίας συνοδεύεται με ξεκαρδιστικές νοητικές ακροβασίες.
Αντιγράφω: «Επιπρόσθετα, η 20ή Μαΐου αποτελεί ημερομηνία ενάρξεως της 1ης Οικουμενικής Συνόδου της Νίκαιας, η οποία λειτούργησε κομβικά για την Ελληνορθόδοξη παράδοση και τη μεταγενέστερη πολιτιστική επιρροή της ανά τον κόσμο.
Παράλληλα, επισημαίνεται ότι η 19η Μαΐου έχει καθιερωθεί ως ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, ενώ η 21η Μαΐου ως επέτειος της Μάχης της Κρήτης. Συνεπώς, με την καθιέρωση της 20ής Μαΐου ως Ημέρας Παγκόσμιας Ελληνοφωνίας και Ελληνικού Πολιτισμού, δημιουργείται ένα τρίπτυχο, που συνδέει τη γλώσσα και τον πολιτισμό με το ιστορικό γίγνεσθαι, καθώς και τη διαχρονική και διατοπική παρουσία του Ελληνισμού».
Θα περίμενε κανείς από ένα νομοσχέδιο που αναφέρεται στη γλώσσα και τον πολιτισμό και μάλιστα προορίζεται για τη διεθνή προβολή της πολιτισμικής παράδοσης της χώρας να επιδεικνύει την ελάχιστη σοβαρότητα.
Αλλά εδώ ο άγνωστος συντάκτης της αιτιολογικής έκθεσης πραγματικά δίνει τα ρέστα του.
Το κακό είναι ότι, καθώς φαίνεται, η κατάθεση του νομοσχεδίου έγινε άρον άρον, κάτω από την πίεση κοινοβουλευτικής ερώτησης στελεχών της αντιπολίτευσης.
Στις 22.4.2016 επτά βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας (Αν. Δημοσχάκης, Ντ. Μπακογιάννη, Χ. Αθανασίου, Θ. Καράογλου, Ι. Κεφαλογιάννης, Κ. Κοντογεώργος, Μ. Χαρακόπουλος) επέκριναν την κυβέρνηση ότι καθυστερεί τη σχετική ρύθμιση, δίνοντας δραματικό τόνο στην υπόθεση:
«Τι θα συμβεί εάν την 20ή Μαΐου οι απόδημοι Ελληνες και τοπικοί άρχοντες συμμετέχουν σε τελετές για κάτι που δεν θα υφίσταται επισήμως; Πώς θα αμυνθεί η χώρα μας απέναντι στα επικριτικά σχόλια των Ελλήνων του εξωτερικού;»
Τα γενέθλια
Μικρή λεπτομέρεια: η βεβαιότητα για την ημερομηνία γέννησης του Σωκράτη είναι κι αυτή δείγμα του σχεδιασμού της όλης υπόθεσης.
Γιατί είναι γνωστό ότι δεν υπάρχει σιγουριά ούτε καν για το έτος της γέννησής του (370 ή 369 π.Χ.).
Η 20ή Μαΐου προκύπτει από την αντιστοίχηση της «έκτης του μηνός Θαργηλιώνος», την οποία αναφέρουν ο Διογένης Λαέρτιος, αντιγράφοντας τα Χρονικά του Απολλοδώρου («Βίοι Φιλοσόφων», Β’, 44) και ο Αιλιανός («Ποικίλη Ιστορία», Β’, 25).
Ομως το αττικό ημερολόγιο ήταν σεληνιακό και ο μήνας Θαργηλιών δεν έχει σταθερή αντιστοίχηση με το σημερινό ημερολόγιο.
Αλλά ας δεχτούμε ως συμβατικό τον ορισμό της 20ής Μαΐου για τη γέννηση του Σωκράτη και ας παρακολουθήσουμε πώς φτάσαμε ώς εδώ.
Η αλήθεια είναι ότι η υπόθεση αυτή ξεκίνησε με κάπως σοβαρότερο τρόπο.
Πρόκειται για μια πρόταση που διατυπώθηκε από την Ομοσπονδία Ελληνικών Κοινοτήτων και Αδελφοτήτων Ιταλίας (ΟΕΚΑΙ) με επιστολές στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τους υπουργούς Εξωτερικών, Παιδείας, Πολιτισμού και Διοικητικής Μεταρρύθμισης τον Ιούνιο του 2014.
Στην επιστολή προτεινόταν να καθιερωθεί Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού, κάτι που συμβαίνει με άλλες γλώσσες, και υποδεικνυόταν ως ημερομηνία η 10η Δεκεμβρίου, η ημέρα δηλαδή που έγινε από τη Σουηδική Ακαδημία η τελετή απονομής του Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας στον Γιώργο Σεφέρη, το 1963.
Πώς μπλέξαμε λοιπόν με τον Θαργηλιώνα; Μα, όταν η υπόθεση έφτασε στην αρμόδια Ειδική Μόνιμη Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ελληνισμού της Διασποράς στις 16.10.2014, η πρόεδρος της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής UNESCO Μαρία-Αικατερίνη Τζιτζικώστα-Παπαχριστοπούλου παρατήρησε ότι η 10η Δεκεμβρίου είναι «κλεισμένη», εφόσον έχει οριστεί από τον ΟΗΕ ως Παγκόσμια Ημέρα για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
Ακολούθησε αμηχανία έως ότου κάποιος αντιπρότεινε την 24η Οκτωβρίου, ημερομηνία κατά την οποία ανακοινώθηκε από τη Σουηδική Ακαδημία η βράβευση του Σεφέρη.
Από εκείνο το σημείο ακολούθησε το παιχνίδι της κολοκυθιάς, με νέα αντιπρόταση να οριστεί η 18η Οκτωβρίου, για να τιμηθεί η απονομή στο άλλον Ελληνα κάτοχο βραβείου Νόμπελ, τον Οδυσσέα Ελύτη.
Για να μην μπλέξουμε τον Σεφέρη με τον Ελύτη, κάποιο μέλος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής πρότεινε να γίνει κλήρωση μεταξύ 18ης και 24ης Οκτωβρίου.
Διαισθανόμενος τον κίνδυνο της γελοιοποίησης, ο πρόεδρος της Επιτροπής Σάββας Αναστασιάδης εξανέστη: «Ε, όχι και με κλήρωση! Να πούμε 24, αφού ξεκινήσαμε με Σεφέρη».
Μπορεί να «ξεκινήσαμε» με Σεφέρη, αλλά δεν έμελλε να τελειώσουμε μ’ αυτόν. Λίγους μήνες αργότερα, ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού, Δ. Πλευράκης, επισήμανε ότι και η 24η Οκτωβρίου είναι ακατάλληλη, εφόσον έχει οριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα ΟΗΕ.
Αρχισαν τότε να αναζητούνται νέες ημερομηνίες, έως ότου κάποιος είχε τη φαεινή ιδέα με τη γέννηση του Σωκράτη.
Βούδας και πανσέληνος
Φοβάμαι πάντως ότι και η νέα λύση προσκρούει σε άλλη ήδη καθιερωμένη «παγκόσμια ημέρα».
Στις 20 Μαΐου 2016, ο ΟΗΕ γιορτάζει την «Ημέρα του Βέζακ», δηλαδή τη γέννηση του Βούδα.
Η απόφαση αυτή (54/116) έχει ληφθεί στις 8.2.2000 από τη Γ.Σ. του ΟΗΕ. Σύμφωνα με την απόφαση, η ημέρα της πανσέληνου τον μήνα Μάιο κάθε έτους αναγνωρίζεται ως η ιερή ημέρα του βουδισμού.
Και βέβαια φέτος η πανσέληνος του Μαΐου είναι στις 20 του μήνα. Μπορεί να μην το πήραν χαμπάρι οι αρμόδιοι, επειδή το 2015 η πανσέληνος έπεφτε δέκα μέρες αργότερα.
Αλλά, είπαμε, το ημερολόγιο των βουδιστών είναι κι αυτό σεληνιακό, όπως το αττικό.
Εως ότου πάντως βρεθεί η πολυπόθητη τελεσίδικη απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα της εθνικής κολοκυθιάς, καλό είναι να αποσυρθεί η «αιτιολογική έκθεση» που εκθέτει όχι μόνο όσους τη συνέταξαν αλλά και όσους καλούνται να την υπογράψουν, δηλαδή τους υπουργούς Π. Κουρουμπλή, Ν. Κοτζιά, Ν. Φίλη, Αρ. Μπαλτά και Ι. Αμανατίδη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου