Newsroom
Τον γύρο του διαδικτύου κάνει τις τελευταίες ώρες, ένα έγγραφο - μαρτυρία διπλωματικού υπαλλήλου σύμφωνα με τον οποίο ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και ο Κωνσταντίνος Τσαλδάρης συμπεριλαμβάνονταν σε λίστα πρακτόρων των ναζί κατά την κατοχή
Το έγγραφο δόθηκε στη δημοσιότητα από την επίσημη ιστοσελίδα της CIA κι έχει ημερομηνία 16 Σεπτεμβρίου 1962. Σύμφωνα με το έγγραφο, όσοι αναγράφονται στη λίστα - η οποία ωστόσο δεν περιλαμβάνεται στο απόρρητο έγγραφο- ήταν συνεργάτες του Μαξ Μέρτεν, ο οποίος ευθύνεται για τη σφαγή της εβραικής κοινότητας της Θεσσαλονίκης.
Σύμφωνα με το έγγραφο, ο τότε σύμβουλος της πρεσβείας Ιωάννης Μοσχόπουλος, αποκάλυψε πως κατά τη δίκη στο Ισραήλ του ναζί και υπεύθυνου για τις δολοφονίες εκατομμυρίων Εβραίων Άντολφ Άιχμαν, παρουσιάστηκε έγγραφο, μεταξύ των στοιχείων, με ένα πίνακα των ναζί στον οποίον αναγράφονταν οι συνεργάτες - πράκτορές τους στην Ελλάδα.
Ανατρέχοντας λίγο στα ιστορικά στοιχεία, φτάνουμε στον Φεβρουάριο του 1958, οπότε και ξεκινά η δίκη Μέρτεν στο Ειδικό Στρατοδικείο Εγκληματιών Πολέμου της Αθήνας. Στον Μέρτεν επιβάλλεται ποινή φυλάκισης 25 ετών κατά συγχώνευση. Οι Γερμανοί πιέζουν για την αποφυλάκιση Μέρτεν αλλά βρίσκουν τον Καραμανλή διστακτικό, καθώς την ίδια περίοδο είναι προφυλακισμένος ο Μανώλης Γλέζος (θύμα πολιτικής δίωξης) και θα πυροδοτούσε αντιδράσεις.
Τον Νοέμβριο του 1958, οι Καραμανλής και Αβέρωφ, σε ταξίδι τους στη Βόννη, από το οποίο αναμένουν πιστώσεις από την γερμανική κυβέρνηση για έργα υποδομής, τους ζητείται να σταματήσει η δίωξη των εγκληματιών πολέμου στην Ελλάδα. Πράγμα το οποίο σήμαινε πως παράγοντες της οικονομικής και πολιτικής ζωής της Δυτικής Γερμανίας που βαρύνονταν με εγκλήματα ή είχαν εντάλματα για την κατοχική δράση τους στην Ελλάδα να απαλλαγούν.
Τον Ιανουάριο του 1959 η κυβέρνηση Καραμανλή εισάγει στη Βουλή και ψηφίζει νόμο «περί αναστολής διώξεως εγκληματιών πολέμου», με τη δικαιολογία ότι «πρέπει να παραμεριστούν τα εμπόδια δια την ανάπτυξιν των σχέσεών μας με τη Δυτική Γερμανία», όπως δήλωσε ο Υπουργός Δικαιοσύνης Κωνσταντίνος Καλλίας. Επιπλέον, τον Αύγουστο του 1959, με τον νόμο 4016, η κυβέρνηση τροποποίησε τη σχετική νομοθεσία (ν.δ. 3933/1959), με αποτέλεσμα να «αναστέλλεται αυτοδικαίως πάσα δίωξις γερμανών υπηκόων φερομένων ως εγκληματιών πολέμου, καθώς και η εκτέλεσις πάσης ποινής ή το υπόλοιπον ταύτης. Αντίγραφα των δικογραφιών αποστέλλονται εις τας γερμανικάς αρχάς».
Με βάση τη διάταξη αυτή, ο Μαξ Μέρτεν αποφυλακίστηκε στις 5 Νοεμβρίου1959 και απελάθηκε στη Γερμανία, με την προϋπόθεση να εκτίσει εκεί την ποινή του. Όμως, τα γερμανικά δικαστήρια τον απάλλαξαν πλήρως, ελλείψει αποδεικτικών στοιχείων.
Στις 28 Σεπτεμβρίου 1960, τα γερμανικά έντυπα «Ηχώ του Αμβούργου» και «Ντερ Σπίγκελ» δημοσιεύουν αποσπάσματα της κατάθεσής του στις γερμανικές αρχές και προκαλούν κύμα αντιδράσεων στην Αθήνα. Ο Μέρτεν ισχυριζόταν ότι ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο υπουργός Εσωτερικών και εξ απορρήτων του Δημήτριος (Τάκος) Μακρής, η σύζυγός του Δοξούλα το γένος Λεοντίδη και ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Γεώργιος Θεμελής υπήρξαν συνεργάτες των Γερμανών. Η ελληνική κυβέρνηση διαψεύδει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο τον Μέρτεν, το ίδιο και η γερμανική.
Η υπόθεση, η οποία έσκασε σαν κεραυνός εν αιθρία, έχει ωστόσο ορισμένες σημαντικές παραλείψεις, ανάμεσα στις οποίες η απουσία παραλήπτη, η μη επισύναψη του πίνακα των επίμαχων ονομάτων αλλά και το γεγονός πως βασίζεται σε μαρτυρία τρίτου.
με πληροφορίες από το sansimera.gr
Σύμφωνα με το έγγραφο, ο τότε σύμβουλος της πρεσβείας Ιωάννης Μοσχόπουλος, αποκάλυψε πως κατά τη δίκη στο Ισραήλ του ναζί και υπεύθυνου για τις δολοφονίες εκατομμυρίων Εβραίων Άντολφ Άιχμαν, παρουσιάστηκε έγγραφο, μεταξύ των στοιχείων, με ένα πίνακα των ναζί στον οποίον αναγράφονταν οι συνεργάτες - πράκτορές τους στην Ελλάδα.
Ανατρέχοντας λίγο στα ιστορικά στοιχεία, φτάνουμε στον Φεβρουάριο του 1958, οπότε και ξεκινά η δίκη Μέρτεν στο Ειδικό Στρατοδικείο Εγκληματιών Πολέμου της Αθήνας. Στον Μέρτεν επιβάλλεται ποινή φυλάκισης 25 ετών κατά συγχώνευση. Οι Γερμανοί πιέζουν για την αποφυλάκιση Μέρτεν αλλά βρίσκουν τον Καραμανλή διστακτικό, καθώς την ίδια περίοδο είναι προφυλακισμένος ο Μανώλης Γλέζος (θύμα πολιτικής δίωξης) και θα πυροδοτούσε αντιδράσεις.
Τον Νοέμβριο του 1958, οι Καραμανλής και Αβέρωφ, σε ταξίδι τους στη Βόννη, από το οποίο αναμένουν πιστώσεις από την γερμανική κυβέρνηση για έργα υποδομής, τους ζητείται να σταματήσει η δίωξη των εγκληματιών πολέμου στην Ελλάδα. Πράγμα το οποίο σήμαινε πως παράγοντες της οικονομικής και πολιτικής ζωής της Δυτικής Γερμανίας που βαρύνονταν με εγκλήματα ή είχαν εντάλματα για την κατοχική δράση τους στην Ελλάδα να απαλλαγούν.
Τον Ιανουάριο του 1959 η κυβέρνηση Καραμανλή εισάγει στη Βουλή και ψηφίζει νόμο «περί αναστολής διώξεως εγκληματιών πολέμου», με τη δικαιολογία ότι «πρέπει να παραμεριστούν τα εμπόδια δια την ανάπτυξιν των σχέσεών μας με τη Δυτική Γερμανία», όπως δήλωσε ο Υπουργός Δικαιοσύνης Κωνσταντίνος Καλλίας. Επιπλέον, τον Αύγουστο του 1959, με τον νόμο 4016, η κυβέρνηση τροποποίησε τη σχετική νομοθεσία (ν.δ. 3933/1959), με αποτέλεσμα να «αναστέλλεται αυτοδικαίως πάσα δίωξις γερμανών υπηκόων φερομένων ως εγκληματιών πολέμου, καθώς και η εκτέλεσις πάσης ποινής ή το υπόλοιπον ταύτης. Αντίγραφα των δικογραφιών αποστέλλονται εις τας γερμανικάς αρχάς».
Με βάση τη διάταξη αυτή, ο Μαξ Μέρτεν αποφυλακίστηκε στις 5 Νοεμβρίου1959 και απελάθηκε στη Γερμανία, με την προϋπόθεση να εκτίσει εκεί την ποινή του. Όμως, τα γερμανικά δικαστήρια τον απάλλαξαν πλήρως, ελλείψει αποδεικτικών στοιχείων.
Στις 28 Σεπτεμβρίου 1960, τα γερμανικά έντυπα «Ηχώ του Αμβούργου» και «Ντερ Σπίγκελ» δημοσιεύουν αποσπάσματα της κατάθεσής του στις γερμανικές αρχές και προκαλούν κύμα αντιδράσεων στην Αθήνα. Ο Μέρτεν ισχυριζόταν ότι ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο υπουργός Εσωτερικών και εξ απορρήτων του Δημήτριος (Τάκος) Μακρής, η σύζυγός του Δοξούλα το γένος Λεοντίδη και ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Γεώργιος Θεμελής υπήρξαν συνεργάτες των Γερμανών. Η ελληνική κυβέρνηση διαψεύδει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο τον Μέρτεν, το ίδιο και η γερμανική.
Η υπόθεση, η οποία έσκασε σαν κεραυνός εν αιθρία, έχει ωστόσο ορισμένες σημαντικές παραλείψεις, ανάμεσα στις οποίες η απουσία παραλήπτη, η μη επισύναψη του πίνακα των επίμαχων ονομάτων αλλά και το γεγονός πως βασίζεται σε μαρτυρία τρίτου.
με πληροφορίες από το sansimera.gr
ΥΓ του blog: ...η ιστορία της συμμετοχής του Κ.Καραμανλή στην υπόθεση Μέρτεν δεν είναι καινούργια και δημοσιεύματα για το ρόλο του Καραμανλή στην κατοχή έχουν υπάρξει και σε ελληνικά και σε ξένα έντυπα. Στις 28 Σεπτεμβρίου του 1960, η γερμανική εφημερίδα Ηχώ του Αμβούργου και το περιοδικό Der Spiegel δημοσίευσαν αφηγήσεις του Μαξ Μέρτεν, σύμφωνα με τις οποίες ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο υπουργός Εσωτερικών Δημήτρης Μακρής και η σύζυγός του, Δοξούλα, ήταν "έμμισθοι πληροφοριοδότες των γερμανικών αρχών Κατοχής και για τις πολύτιμες πληροφορίες που είχαν δώσει, σχετικά με την Αντίσταση, πήραν ανταμοιβή από τις κατασχεμένες περιουσίες των Εβραίων".Τα δημοσιεύματα των γερμανικών εντύπων αναδημοσιεύτηκαν από τον αθηναϊκό τύπο και προκάλεσαν σάλο στην Ελλάδα. Το θέμα απασχόλησε και τη βουλή, με την κυβέρνηση να δέχεται έντονα πυρά από κόμματα της αντιπολίτευσης (Ριζοσπάστης 16-10-2001" Συγκλονίζει η «υπόθεση Μαξ Μέρτεν», Τα Νέα Αφιέρωμα ο Ελληνικός 20ός αιώνας τα γεγονότα 1960, Αφιερώματα, υπόθεση Μέρτεν). Η κυβέρνηση διέψευσε κατηγορηματικά τον Μέρτεν και έκανε έντονα διαβήματα στη Βόννη. Η δυτικογερμανική κυβέρνηση, με ανακοίνωσή της, εξέφρασε τη λύπη της για τα δημοσιεύματα. Η ελληνική πρεσβεία της Βόννης, με ανακοίνωσή της, χαρακτήρισε τα δημοσιεύματα "τερατουργήματα, τα οποία, εάν δεν εξυπηρετούν συγκεκριμένον δόλιον σκοπόν, αποτελούν αποκυήματα νοσηρού εγκεφάλου". Στην ανακοίνωση του Έλληνα πρεσβευτή τονιζόταν ακόμη ότι το μέγεθος του ψεύδους των πληροφοριών προέκυπτε και μόνο από 4 στοιχεία: 1. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, αντιθέτως προς τους ισχυρισμούς των εντύπων, καθ' όλο το διάστημα της Κατοχής, ουδέποτε βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη. 2. Τον υπουργόν Εσωτερικών κ. Μακρή, τον οποίον εμφανίζουν ως συναντώμενον μετά του κ. πρωθυπουργού κατά την διάρκειαν της Κατοχής, εγνώρισεν ούτος το 1956, ήτοι 11 έτη μετά την λήξιν του πολέμου. 3. Ουδεμίαν ουδέ απωτάτην συγγένειαν έχει ο Κ. Καραμανλής με την εμφανιζομένων υπό των ανωτέρω εντύπων ως ανεψιάν του σύζυγον του κ. Μακρή, την οποίαν δια πρώτην φοράν συνάντησε όταν εγνώρισε τον σύζυγόν της. 4. Ο υπουργός Εσωτερικών κ. Δ. Μακρής, όστις εμφανίζεται εν έτει 1942-43 ως μνηστήρ της νυν συζύγου του, αγούσης τότε το 17ον έτος της ηλικίας της, ούτε μνηστήρ αυτής ήτο ούτε εγνώριζε ταύτην κατά την εποχήν εκείνην, συζευχθείς αυτήν το 1949. Από την αντιπολίτευση, οι Σοφοκλής Βενιζέλος, Ηλίας Τσιριμώκος, Κομνηνός Πυρομάγλου, Ηλίας Μπρεδήμας κ.α. ζήτησαν από τους ενδιαφερόμενους να προσφύγουν στα γερμανικά δικαστήρια, να προστατεύσουν την τιμή του αξιώματος που φέρουν και να περιφρουρήσουν το κύρος της Ελλάδος. Το ίδιο ζήτησαν με επιμονή κόμματα και εφημερίδες. Ο Μέρτεν, όμως, προχώρησε και άλλο. Εδήλωσε στα γερμανικά έντυπα ότι η σύζυγος του Μακρή, η Δοξούλα, η οποία δούλευε στην Κατοχή στη γερμανική διοίκηση Θεσσαλονίκης, του είχε χαρίσει τα Χριστούγεννα του 1942 λεύκωμα με αναμνηστικές φωτογραφίες. Και η Ηχώ του Αμβούργου σε νεότερο δημοσίευμά της κατηγόρησε για συνεργασία με τους Γερμανούς κατακτητές, τον υφυπουργό Αμύνης Γεώργιο Θεμελή, που κατά την Κατοχή ήταν Νομάρχης Πέλλης και προϊστάμενος του υπουργείου Οικισμού. Ο Θεμελής χαρακτήρισε τα δημοσιεύματα "βδελυρά συκοφαντικά βέλη". Θεμελής και Μακρής υπέβαλαν μήνυση στα ελληνικά δικαστήρια, αλλά το Κόμμα των Φιλελευθέρων, η Ε.Δ.Α. και η Δημοκρατική Ένωση επέμεναν ότι οι θιγόμενοι έπρεπε να καταφύγουν στα γερμανικά δικαστήρια. Αντίθετα, ο Γεώργιος Παπανδρέου είπε ότι η δίκη έπρεπε να γίνει στα ελληνικά δικαστήρια. Στις 8 Οκτωβρίου, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έλυσε τη σιωπή του και σε αυστηρές δηλώσεις του ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι "η κυβέρνησις ευθύς εξ αρχής ενημέρωσε την κοινήν γνώμην επί της αθλίας αυτής υποθέσεως. Και δια της προσφυγής των θιγομένων ενώπιον της ελληνικής δικαιοσύνης και της ψηφίσεως ειδικού νόμου επιτρέποντος εις τον εν λόγω εγκληματίαν πολέμου να προσέλθη εις την Ελλάδα και να επιβεβαιώση τας κακοηθείας του, εδημιούργησε όλας τας προϋποθέσεις δια την πλήρην διαφώτισιν της κοινής γνώμης...". Στις 7 Μαρτίου του 1961 ο Μαξ Μέρτεν αρνήθηκε να καταθέσει στα γερμανικά δικαστήρια σχετικά με τα όσα καταμαρτυρούσε στον Κωνσταντίνο Καραμανλή και τον Δημήτρη Μακρή, δηλώνοντας ότι δεν εμπιστεύεται τη γερμανική δικαιοσύνη (Ιστορικό Λεύκωμα 1961, Καθημερινή 1997). Στις 10 Νοεμβρίου του 1961 καταδικάστηκε ερήμην σε τετραετή φυλάκιση και χρηματική καταβολή 70.000 δραχμών ως ένοχος συκοφαντικής δυσφήμισης. Η Υπόθεση Μέρτεν, που συγκλόνισε την πολιτική ζωή της Ελλάδας, βρισκόταν κατά διαστήματα στην επικαιρότητα, επί μία τετραετία και συγκεκριμένα από το 1957 μέχρι το 1960. Η υπόθεση αφορούσε τον Μαξ Μέρτεν, αξιωματικό των γερμανικών κατοχικών δυνάμεων, ο οποίος κατηγορήθηκε για εγκλήματα πολέμου. Μετά τη λήξη του πολέμου ο Μέρτεν συνελήφθη από τους Αμερικανούς στην κατεχόμενη Γερμανία. Το 1946 οι Αμερικανοί πρότειναν την παράδοσή του στις ελληνικές αρχές, στα πλαίσια της συμφωνίας που οι Σύμμαχοι είχαν υπογράψει το 1943 για την παράδοση των εγκληματιών πολέμου στις χώρες διάπραξης των εγκλημάτων τους. Η ελληνική πλευρά δια του Έλληνα στρατιωτικού ακολούθου στο Βερολίνο, στρατηγού Ανδρέα Υψηλάντη, πρότεινε την απελευθέρωσή του λόγω της άμεμπτης συμπεριφοράς του και των ανεκτίμητων υπηρεσιών του προς την Ελλάδα. Έτσι άρχισε μια νέα καριέρα στη μεταπολεμική Γερμανία, εργαζόμενος στο Γερμανικό Υπουργείο Δικαιοσύνης. Αναμίχθηκε στην πολιτική και μαζί με τον Γκούσταβ Χάινεμαν, τον κατοπινό πρόεδρο της Δυτικής Γερμανίας, ίδρυσε πολιτικό κόμμα αντιπολιτευτικό του Κόνραντ Αντενάουερ για την αποδοχή της μονιμότητας του χωρισμού της Γερμανίας. Το Μάιο του 1957 ο Γερμανός εγκληματίας, με τη συναίσθηση ότι ήταν απολύτως ασφαλής, έφθασε στην Ελλάδα και προσήλθε στο Γραφείο Εγκληματιών Πολέμου στην Αθήνα, για να εξεταστεί ως μάρτυς υπερασπίσεως του συμπατριώτη του, επίσης εγκληματία πολέμου, Αρθούρου Μάισνερ (Mark Mazower, Θεσσαλονίκη. Πόλη των φαντασμάτων. Χριστιανοί-Μουσουλμάνοι και Εβραίοι 1430-1950) και μάλιστα όχι ως απλός ιδιώτης αλλά με την επίσημη ιδιότητα υψηλόβαθμου στελέχους του υπουργείου Δικαιοσύνης της Δυτικής Γερμανίας, κατέχοντας θέση Γενικού Γραμματέα. Ο αρμόδιος δικαστικός άκουσε κατάπληκτος το όνομα του Μέρτεν. Δεν έχασε όμως την ψυχραιμία του και δεν πρόδωσε τη συγκίνησή του. Βγήκε με κάποιο πρόσχημα από το γραφείο του και τηλεφώνησε στον αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Ανδρέα Τούση, προϊστάμενο του Γραφείου Εγκληματιών Πολέμου. Ο Τούσης έδρασε κεραυνοβόλα. Ειδοποίησε την αστυνομία και διέταξε να συλληφθεί αμέσως ο αλλοδαπός, που εκείνη τη στιγμή βρισκόταν στο γραφείο του ανακριτού. Η διαταγή του εξετελέσθη και ο Μέρτεν διεπίστωσε ότι ήταν κρατούμενος. Μέσα στο κελί του, ο Μέρτεν εργαζόταν διαρκώς. Εφοδιάστηκε με έγγραφα, δεχόταν επισκέψεις Γερμανών διπλωματών και πρότεινε μάρτυρες. Μεταξύ των μαρτύρων αυτών ήταν ο τότε υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Γεώργιος Θεμελής και η σύζυγος του υπουργού Εσωτερικών Δημήτριου Μακρή, Δοξούλα Λεοντίδου-Μακρή. Το παραπεμπτικό βούλευμα για τον Μέρτεν εκδόθηκε το Μάρτιο του 1958 και ο προσδιορισμός της δίκης έγινε λίγο προτού η κυβέρνηση της Ε.Ρ.Ε. φέρει στη Βουλή των Ελλήνων το νομοσχέδιο περί "αναστολής διώξεων" των Γερμανών εγκληματιών πολέμου. Τελικά η δίκη του Μαξ Μέρτεν ξεκίνησε στις 11 Φεβρουαρίου του 1959 στο Ειδικό Στρατοδικείο Εγκλημάτων Πολέμου στην Αθήνα. Η δίκη κράτησε περισσότερο από 20 ημέρες και είχε προκαλέσει το διεθνές ενδιαφέρον, Την παρακολούθησαν κυρίως Εβραίοι, πολλοί ξένοι ανταποκριτές μέσων ενημέρωσης, όπως και πολλοί νομομαθείς. Στις 5 Μαρτίου του 1959 ο πρόεδρος ανακοίνωσε την ετυμηγορία της ενοχής του Μαξ Μέρτεν βάσει της οποίας του καταδικάστηκε σε 25 χρόνια κάθειρξη, κατά συγχώνευση, για παράνομες φυλακίσεις και εγκλεισμούς σε στρατόπεδα συγκέντρωσης Ελλήνων και Ισραηλιτών, φόνους και θάνατο από ασιτία Ισραηλιτών, τρομοκράτηση σε βάρος 56.000 Ισραηλιτών, καταστροφή του Εβραϊκού νεκροταφείου της Θεσσαλονίκης, εκτοπίσεις 40.000 Εβραίων σε γερμανικά στρατόπεδα κ.λπ (Σπύρος Λιναρδάτος, Από τον εμφύλιο στην χούντα, τομ.Γ, 1955-1961). Το φθινόπωρο του 1959 η υπόθεση Μέρτεν ήλθε και πάλι στην επικαιρότητα με το νομοσχέδιο που κατέθεσε η κυβέρνηση της Ε.Ρ.Ε., με το οποίο γινόταν τροποποίηση του προηγούμενου σχετικού νόμου και επιτρεπόταν η αποφυλάκιση των εγκληματιών πολέμου που είχαν ήδη καταδικαστεί και εκρατούντο σε ελληνικές φυλακές. Ακολούθησε θυελλώδης συζήτηση στη Βουλή. Κάτω από τον καταιγισμό πυρών Ε.Δ.Α. και Δημοκρατικής Ενώσεως, η κυβέρνηση δια του αντιπροέδρου της, Παναγιώτη Κανελλόπουλου, απήντησε ότι η Ε.Ρ.Ε. είχε απόλυτη εμπιστοσύνη στη "σημερινή Γερμανία" και ότι ο μόνος εγκληματίας πολέμου που βρισκόταν σε ελληνικές φυλακές, ο Μέρτεν, έπρεπε να απελαθεί και να παραδοθεί στη χώρα του. Τελικά το νομοσχέδιο ψηφίστηκε (Νόμος 4016/3 Νοεμβρίου 1959) και στις 5 Νοεμβρίου του 1959 ο Μέρτεν αποφυλακίστηκε και απελάθηκε από την Ελλάδα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου