Σαν σήμερα λοιπόν γεννήθηκε και σαν σήμερα πέθανε -πριν μερικούς αιώνες- αυτός που θεωρείται ο μεγαλύτερος θεατρικός συγγραφέας όλων των εποχών, ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Ο Σαίξπηρ έγραψε πολλά και γι' αυτόν έχουν γραφεί πολύ περισσότερα. Ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα κείμενα ήταν αυτό που αφορά στο πως ο συγγραφέας "έβλεπε" την εξουσία και ανήκει στον Μάριο Πλωρίτη.
Σύμφωνα με τον Πλωρίτη ο Σαίξπηρ είχε διαγνώσει με σαφήνεια το «αιώνιο σχήμα» της λειτουργίας, των δολιοτήτων, των μεθόδων και των συνεπειών της εξουσίας και το απεικόνισε στα περισσότερα έργα του. Ο τύπος αυτού του σχήματος (του τροχού της εξουσίας, ο οποίος γυρίζει) εκδιπλώνεται, κατά τον Πλωρίτη, στο έργο του ποιητή ως εξής : «Αρχομανία - Αγώνας για την εξουσία - Κατάκτηση της εξουσίας - Άσκηση της εξουσίας - Κατάχρηση της εξουσίας - Πτώση του εξουσιαστή». Πιο αναλυτικά, υπάρχει το «Πάθος για την εξουσία και τα πάθη των άλλων...» (Ριχάρδος Γ’, Άμλετ, Μάκβεθ, Τρικυμία), «το πάθος του ίδιου του αρχολάγνου...» (Ερρίκος ΣΤ΄, Ερρίκος Δ΄) , τα «πάθη των θυμάτων», του λαού δηλαδή, και η Νέμεση, ο εκμηδενισμός του ηγέτη, ως καρπός των αδικοπραγιών του αλλά και της ιστορικής αναγκαιότητας.
Ο Σαίξπηρ σκέφτεται τον ιδανικό ηγεμόνα, τον ιδανικό κυβερνήτη που να έχει «δικαιοσύνη, ισάδα, εγκράτεια, σταθερότητα, γενναιοφροσύνη, υπομονή, σπλαχνιά, σεμνότητα, ευλάβεια, συνέπεια, θάρρος, καρτερία». Βέβαια, «η ιστορική πείρα των αιώνων βεβαιώνει πως οι ηγεμόνες που ανταποκρίνονται σ’ αυτές τις ‘προδιαγραφές’ είναι πιο σπάνιοι κι απ’ τους μυθικούς μονόκερους», σχολιάζει ο Πλωρίτης. Τονίζει, πάντως, πως ο ποιητής ασχολείται με τη βασιλεία, επειδή στην εποχή του «ολόκληρη η πολιτική ήταν έργο του μονάρχη». Ο μελετητής, μάλιστα, ισχυρίζεται ότι ο Σαίξπηρ διαπίστωσε πριν από τον Ρουσσώ, τον Χέγκελ και τον Μαρξ την αλλοτρίωση που δημιουργεί σε κυβερνώντες και κυβερνώμενους η εξουσία. Αυτή «η διόλου μεταφυσική δύναμη που από-ανθρωπίζει κι εκείνους κι ετούτους, αυτός ο πόθος κυριαρχίας, η libido dominandi, που σπρώχνει ακατανίκητα τους ανθρώπους προς την εξουσία, την οποία πρέπει να κατακτήσουν ακόμα και με το έγκλημα. Κι αυτός ο τρόμος, ο πανικός μη χάσουν την εξουσία που κέρδισαν, τους παρακινεί αναπότρεπτα στην καταπίεση, στην τρομοκρατία, στην τυραννία, στο έγκλημα». Αυτόν τον φαύλο πολιτικό κύκλο διαπραγματεύεται ο Σαίξπηρ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου