Ήταν περισσότερο ένας ευσεβής …μύθος παρά άλλη μια περίπτωση fake news.
Η φωτογραφία που κάνει το γύρο του διαδικτύου και των social media από την Τετάρτη 14 Μαρτίου 2018, ημέρα θανάτου του Στίβεν Χόκινγκ, δεν εικονίζει τον θανόντα φυσικό.
Το πιστοποίησε πρώτος από όλους ο βασικός πρωταγωνιστής του στιγμιότυπου, ο Ταρίκ Αλί. Έγραψε την ίδια μέρα στα social media:
«Ο άνδρας στη φωτογραφία του 1968 δεν είναι ο Στίβεν Χόκινγκ. Είναι λυπηρό που ο Στίβεν Χόκινγκ μας άφησε… Ήταν αντίθετος με τον πόλεμο στο Βιετνάμ και το Ιράκ. Αλλά δεν είναι στη φωτογραφία της διαδήλωσης του 1968. Επαναλαμβάνω δεν είναι. Μια λανθασμένη λεζάντα από το Εθνικό Μουσείο Πορτρέτων δημιούργησε αυτό τον μύθο. Θα ήθελα να ήταν αυτός, αλλά δεν είναι«.
Πράγματι, το Εθνικό Μουσείο Πορτρέτων του Λονδίνου φιλοξενεί αυτή την εμβληματική φωτογραφία από το αρχείο του φωτογράφου Lewis Morley με τη λανθασμένη λεζάντα. Η φωτογραφία τραβήχτηκε στις 27 Οκτωβρίου 1968 και δωρίστηκε στο Μουσείο 31 χρόνια αργότερα. Από εκεί ξεκίνησε ο μύθος.
Οι υπεύθυνοι του Μουσείου δήλωσαν ότι τη λεζάντα την έδωσε ο ίδιος ο φωτογράφος, ο οποίος προφανώς έκανε λάθος αναγνώριση προσώπων. Η ανακρίβεια διασταυρώθηκε και η επίμαχη λεζάντα δηλώθηκε ότι θα διορθωνόταν.
Καθόλου όμως τυχαίο δεν ήταν που ο μύθος αυτός δεν έγινε απλώς πιστευτός αλλά για ένα κομμάτι χρηστών του διαδικτύου έγινε η εικόνα σύμβολο του Στίβεν Χόκινγκ μετά το θάνατό του.
Ήταν πάρα πολλοί εκείνοι που δεν μοιράστηκαν με τους «φίλους» τους ένα από τα κλασικά πορτρέτα του Χόκινγκ στο αναπηρικό καροτσάκι για να δηλώσουν τη λύπη τους για το χαμό του δημοφιλούς επιστήμονα, αλλά αυτή την υποτιθέμενη νεανική και μαχητική σκηνή του φυσικού από το διεθνές αντιιμπεριαλιστικό κίνημα εναντίον του πολέμου του Βιετνάμ.
Ο Χόκινγκ άλλωστε υπήρξε εκτός από μαχητής της εκφυλιστικής του ασθένειας και ένας επιστήμονας με ευρύτερες κοινωνικές ανησυχίες. Η τελευταία πιο διάσημη τοποθέτησή του για την κοινωνικοπολιτική κατάσταση του πλανήτη και την απελευθερωτική διάσταση της τεχνολογίας ήταν πραγματικά ριζοσπαστική.
Σε μια συζήτηση στο Reddit απάντησε σε ένα ερώτημα σχετικά με την εξέλιξη της τεχνολογίας και την αντικατάσταση της εργασίας από μηχανές ως εξής:
«Αν οι μηχανές παράγουν όλα όσα χρειαζόμαστε, το αποτέλεσμα θα εξαρτάται από το πώς θα διανέμονται αυτά. Καθένας μπορεί να απολαύσει μια ζωή πολυτέλειας εάν ο παραγόμενος πλούτος των μηχανών μοιράζεται, ή οι περισσότεροι άνθρωποι μπορεί να καταλήξουν μέσα στη φτώχεια αν οι ιδιοκτήτες των μηχανών συσπειρωθούν με επιτυχία κατά της αναδιανομής του πλούτου. Ως τώρα η τάση τείνει προς τη δεύτερη περίπτωση, με την τεχνολογία να αυξάνει ακόμη περισσότερο την αυξημένη ανισότητα». (πηγή: OmniaTV)
Η θέση αυτή μεταφράστηκε από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης και έπειτα και από τα ελληνικά ως εξής: «Τον καπιταλισμό να φοβάστε, όχι τα ρομπότ».
Η εικόνα ενός ανθρώπου με πατερίτσες στην κεφαλή μιας πορείας είναι αναμφισβήτητα πολύ δυνατή. Στην περίπτωση του Στίβεν Χόκινγκ η εικόνα είναι και αληθοφανής.
Γι’ αυτό και τυπικά μιλώντας δεν μπορεί να χαρακτηριστεί αυτή η ιστορία ως fake news, δηλ. να εκληφθεί ως συνειδητή διαστρέβλωση της αλήθειας, ούτε ως hoax, δηλ. ως απάτη. Είναι μάλλον μια πλάνη και μια ασυνείδητη παραχάραξη την οποία η επικαιρότητα και τα social media αποκατέστησαν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου