Τα 9,5 λεπτά που άλλαξαν τον κόσμο

Από την ετήσια πορεία στη μνήμη του Τζωρτζ Φλόιντ

Στις 25 Μαΐου 2020 ο Τζωρτζ Φλόιντ έχασε τη ζωή του από ασφυξία σε αστυνομικό έλεγχο στη Μινεάπολη. Ένα χρόνο μετά το Black Lives Matter παραμένει ζωντανό.

Mπένο Σβινγκχάμερ, dpa

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη

Στο δρόμο κάποιοι ζωγράφισαν τη φιγούρα ενός ανθρώπινου σώματος. Κάποιοι άλλοι ανάβουν κεριά. Στο σημείο αυτό, σε κεντρικό δρόμο στην Μινεάπολη των ΗΠΑ, πριν από ακριβώς ένα χρόνο, σκοτώθηκε βάναυσα από τον λευκό αστυνομικό Ντέρεκ Σόβιν ο Αφροαμερικανός Τζωρτζ Φλόιντ. Όλα καταγράφηκαν σε μια κάμερα κινητού. Ακολούθησαν ιστορικές διαμαρτυρίες σε όλο τον κόσμο κατά της αστυνομικής βίας και του ρατσισμού αλλά και η δίκη του αστυνομικού Ντέρεκ Σοβίν, ο οποίος κρίθηκε ένοχος για τον βίαιο θάνατο του Φλόιντ. Όμως πολλοί Αμερικανοί συνεχίζουν να αισθάνονται ότι για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν αποδιδόταν δικαιοσύνη.

Όπως αναφέρει ο 39χρονος ακτιβιστής Τουσέν Μόρισον από τη Μινεάπολη, ο θάνατος του Φλόιντ τον ώθησε να βγει στο δρόμο για να διαδηλώσει κατά της αστυνομικής βίας. «Πιστεύω ότι αυτά που συνέβησαν στον Φλόιντ, πυροδότησαν κάτι μέσα στον καθένα μας» αναφέρει ο Μόρισον. Τα 9,5 λεπτά, κατά τα οποία ο λευκός Σόβιν πατούσε τον λαιμό του Φλόιντ, προκαλώντας του ασφυξία, επανέφεραν στις μνήμες τα βασανιστήρια των μαύρων σκλάβων από τους λευκούς ιδιοκτήτες τους

.

Το κίνημα Black Lives Matters στην Ουάσιγκτον

Παγκόσμιο κίνημα διαμαρτυρίας

Μέσα στο εικοσιτετράωρο που ακολούθησε από τον θάνατο του Τζωρτζ Φλόιντ, το βίντεο όπου καταγράφονται οι τελευταίες στιγμές του έγινε viral σε όλο τον κόσμο. Εξοργισμένος και σοκαρισμένος ο Μόρισον, θυμάται, βγήκε κι εκείνος στον δρόμο και έκτοτε δεν σταμάτησε να διαδηλώνει και να μιλά δημόσια για τα δικαιώματα των Αφροαμερικανών. Όπως αναφέρει και ο ίδιος δέχτηκε οχλήσεις από την αστυνομία να σταματήσει τη δράση του. «Κάθε Αφροαμερικάνος είναι εξαναγκασμένος να αγωνιστεί, είτε το θέλει είτε όχι», λέει χαρακτηριστικά.

Η δουλεία ως θεσμός καταργήθηκε στις ΗΠΑ πριν από 150 χρόνια, ενώ εδώ και πενήντα χρόνια υπάρχει πλήρης ισότητα μεταξύ λευκών και Αφροαμερικανών -μόνο στα χαρτιά. Στην πραγματικότητα η δομική ανισότητα στις ΗΠΑ γίνεται αντιληπτή καθημερινά σε όλα τα επίπεδα: από το προσδόκιμο ζωής μέχρι τον μέσο όρο στα οικογενειακά εισοδήματα. Επίσης οι Αφροαμερικανοί πέφτουν συχνότερα θύματα αστυνομικής βίας σε σχέση με λευκούς. Σε αυτά προστίθενται οι διακρίσεις που βιώνουν πχ. ως προς την πρόσβαση στην αγορά εργασίας και βέβαια ο φόβος που νιώθουν απέναντι στις αστυνομικές αρχές -ένας φόβος που επιβεβαιώθηκε με την υπόθεση Φλόιντ.

«Δεν μπορώ να αναπνεύσω»

«I can’t breathe» ήταν τελευταία λόγια του Τζωρτζ Φλόιντ λίγο πριν πεθάνει από ασφυξία, τα οποία καταγράφηκαν στο επίμαχο βίντεο και τα οποία μέχρι σήμερα είναι γραμμένα στο σημείο, όπου ο έχασε τη ζωή του το μοιραίο βράδυ της 25ης Μαΐου. Οι λέξεις αυτές έγιναν σύνθημα του κινήματος «Black Lives Matters», που σύμφωνα με τους New York Times είναι πιθανώς το μεγαλύτερο κίνημα διαμαρτυρίας στην ιστορία των ΗΠΑ. Το όνομα του Τζωρτζ Φλόιντ ακουγόταν διαρκώς στους δρόμους μεγάλων πόλεων, όπως και τα ονόματα άλλων Αφροαμερικανών-θυμάτων αστυνομικής βίας: Μπρεόνα Τέιλορ, Ρέισχαρντ Μπρουκς, Ταμίρ Ράις κ. ά. Η λίστα είναι μακρά.

Τζο Μπάιντεν και Κάμαλα Χάρις

H oρμή των διαδηλωτών κινητοποίησε και την πολιτική. Αν και ο Ντόναλντ Τραμπ στράφηκε τότε κατά των διαδηλωτών, σε τοπικό επίπεδο ελήφθησαν κάποιες πρωτοβουλίες, όπως για παράδειγμα για αλλαγές στην αστυνομία της Μινεάπολης. Ένα ακόμη θετικό βήμα είναι ότι η συζήτηση για τον δομικό ρατσισμό βρέθηκε στην ατζέντα του νέου προέδρου Τζο Μπάιντεν και της αντιπροέδρου Κάμαλα Χάρις -της πρώτης μαύρης γυναίκας στο πόστο αυτό. Την ίδια ώρα το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης κινείται προς την κατεύθυνση της διερεύνησης περισσότερων υποθέσεων αστυνομικής βίας σε βάρος Αφροαμερικανών.

«Όλοι είδαμε το πόδι της αδικίας πάνω στο λαιμό της μαύρης Αμερικής» είχε πει τον Απρίλιο ο Τζο Μπάιντεν, απευθυνόμενος προς το διχασμένο Κονγκρέσο προκειμένου να πιέσει για την ψήσιση νομοσχεδίου για την αστυνομική βία. Ωστόσο, ο Τουσέν Μόρισον ένα χρόνο μετά τον θάνατο του Φλόιντ παραμένει επιφυλακτικός. Αυτό που έχει αλλάξει είναι μόνο η συνείδηση του κόσμου. Όσο για τον Λευκό Οίκο, δεν θεωρεί ότι το κίνημα έχει πλέον εκεί νέους συμμάχους. «Θα έλεγα απλώς μόνο ότι κανένας πλέον στον Λευκό Οίκο δεν είναι τόσο εμφανώς ακροδεξιός όσο ο Τραμπ», σημειώνει χαρακτηριστικά.

www.dw.com